InfoHub Logo

— Shilde-tamyz aılarynda tańerteń erte alýan túrli gúl ashatyn myńbas shyrmaýyqty bilmeıtin kim bar deısiń? Ony keıbireýler kóleńke úshin jip kerip, uıystyra ósirse, endi bireýler temir tordan qurylǵan qorshaýdyń túbine egip ósiredi. Bul gúldiń bir ǵajaby kúnniń nuryn boıyna sińirip alady da kún kóterile kele qaıta jabylyp qalady. Jabylardan sál buryn alyp, myjyp, aınalǵan tik ishektiń aýzyna japsyryp qoısa aýrýdyń jyldam ońala bastaǵanyn bes-alty kúnniń ishinde ańǵarýǵa bolady. Bir emdeý merzimi 7 kún. Kún saıyn jańalap tartyp qoıady.

— Kádimgi jylqynyń tuıaǵyn baltamen jańqalap shaýyp, aǵash otynmen jaǵady. Árıne, tuıaq birden lapyldap janyp ketpeıdi. Aǵashtyń jalynyna ábden qyzyp alǵan soń byqsyp jana bastaıdy. Osy kezde ottyń arasynan tuıaqty alyp bos shelekke salady da quıryqty jalańashtap tútinniń ustine otyrady. Muny aptasyna úsh ret jasasa jetedi.

— Emen aǵashynyń jańǵaǵyn jınap alyp, sýǵa 15-20 mınýttaı qaınatyp, jalyny qaıtqan býyna otyryp, sýy jylyǵan soń túsken tik ishektiń aýzyn asyqpaı otyryp, jaılap jýady. Kún saıyn jatarda osyndaı ádispen 10 kún jasasa, tik ishek áýelgi qalpyna keledi.

— Er adamdar úshin kún saıyn bes mınýt sýyq sý quıylǵan ydysqa quıryqty basyp otyrýdyń da paıdasy bar ekenin tájirıbe kórsetken. Mundaı ádisti qoldaný úsh aptaǵa sozylady. Áıelder úshin tıimsiz.

— Otqa jaqsy qyzdyrylǵan qyzyl kirpishti jınaqylaý ydystyń ishine salyp, ústine usaqtap týralǵan ýsarymsaqty jaımalap qoıady da býyna quıryqty tósep otyrady. Oǵan qansha qajet bolsa, sonsha otyrýǵa bolady.

— Sibirlikter ejelden sheten aǵashynyń jemisinen jasalǵan shyryndy ishý arqyly tik ishektiń ishki, syrtqy aınalýyn birdeı jazyp alatyn bolǵan. Shetenniń jemisin kúzde pisken kezde jınap alyp, shyrynǵa belgili mólsherde qant qosyp ázirleıdi. Ár joly 200 ml-nan kúnine úsh ret ishedi. Artynan taza sý ishýge bolady.

— Kúnbaǵys sabaǵynyń ózegin alyp, órtep, kúline qara sheker aralastyryp, tańerteń, keshke as aldynda bir as qasyqtan ishedi. Bul ádis úsh kúnniń ishinde óz nátıjesin kórsetýge tıis.

— Raýǵash tamyrynan 30-40 gram alyp, 300 ml sýda 6-7 mınýt qaınatady. Bir saǵat tundyryp, tańerteń, keshte as aldynda bólip ishedi. Bir emdeý merzimi 7 kún.

— Bıdaıdyń úlkendigindeı 7 túıir ashýdasty shıki jumyrtqany eppen tesip, ishine tyǵady da tesilgen jerin sý ótpeıtindeı etip bitep, sýda qaınatyp pisiredi. Kún saıyn ash qarynǵa birden jeıdi. Bir emdeý merzimi 7 kún. Osy ýaqyt ishinde kóteý ońala bastaǵan belgi berýi tıis.

— Aýyldyń mańaıynda kólshikterde, sýlarda júretin kádimgi shubar baqany ustap soıyp, ishek-qarnyn alyp tastaıdy. Qalǵan etin, terisin týrap, qoıdyń búırek maıymen qosyp qýyryp pisiredi. Osy maıdan jylylaı tik ishek aýzyndaǵy jaraǵa jaǵady. Nemese taza dákege maıdy qalyńdaý etip jaǵyp, jaranyń aýzyna tartady. Bir emdeý merzimi 5 kún. Kún saıyn jańalap otyrady.

Kásibı halyq emshisi Seıitqamza Qalıevtyń emshilik keńesterinen

---