InfoHub Logo

Jýrnalısıka el arasynda «tórtinshi bılik» atalyp júrgenine 2 ǵasyrǵa jýyq ýaqyt ótti. Halyq qazaq jýrnalısıkasy búgingi tańda osy atqa saı jumys jasap jatqanyna kúmánmen qarap jatady. Alaıda, bul qate túsinikten týyndaǵan pikir. Sebebi, jýrnalısıkanyń basshylyqqa esh qatysy joq. Ol zań qabyldamaıdy, memleket úshin sheshim shyǵarmaıdy. Osy tusta, «tórtinshi bılik» degen uǵym jýrnalıserdiń mártebesin kóterý maqsatynda oılap tabylǵanyn eskerý kerek.

Bılikke aralaspasa da, búgingi jýrnalısıka qoǵamdyq sananyń damýyna zor úles qosyp jatyr. BAQ-tyń arqasynda adamdardyń álemge kózqarasy ózgerdi. Kóptegen artta qalǵan memleket aqparat quraldarynyń kómegimen sosıal-demokratıalyq ıdeologıaǵa jetti. Erkindik pen teńdikke jol ashty. Álemdegi sońǵy jańalyqtar, mádenıet, ekonomıka, eldiń ishki jáne syrtqy saıasatynda qandaı ózgerister bolyp jatyr – osynyń bárimen aýdıtorıany habardar etetin jýrnalısıka. Sondyqtan, BAQ zaman talabyna qaraı ózgerip otyrýy kerek. Mysaly, qazirgi tańda aýdıtorıanyń gazetke qyzyǵýshylyǵy az. Teledıdardyń reıtıńi de kúnnen-kúnge tómendep barady. Kóp jaǵdaıda, oqyrman jańalyqty saıttan nemese Instagram, Facebook sekildi áleýmettik jeliden oqıdy. Osyǵan baılanysty medıa salasy óz baǵytyn ınternetke buryp jatyr.

El ishinde bloger sany artqan saıyn, aýdıtorıanyń bar nazary solarǵa aýǵan. Básekelestiktiń áserinen, qazaq medıasy áleýmettik jelige sapaly kontent jasaýǵa beıimdeldi. Osylaısha, aqparat birden birneshe BAQ-qa jarıalanatyn bolǵan. Jańa formattaǵy «Atameken Business» arnasy qazaq televızıasyna jańalyq ákeldi. Ol elimizdegi alǵashqy ınternet-arna bolyp eseptelinedi.

Medıany ary qaraı damytý sıfrlandyrý júıesi arqyly júzege aspaq. Tórtinshi bıliktiń bolashaǵy úshin sıfrlyq jýrnalısıkany ıgerý qajet. Sebebi, ol da alǵa jyljýdy qajet etetin kóp salanyń biri. Al sıfrlyq júıe– 21 ǵasyrdyń talaby. Qazirgi tańda osyndaı oqý baǵdarlamasy Almatydaǵy Halyqaralyq aqparattyq tehnologıalar ýnıversıtetinde bar. Osynda oqyp shyqqan jas jýrnalıserdiń bolashaǵy jarqyn bolary anyq.

Qoryta aıtqanda, qoǵamdyq sanany alǵa jyljytýshy kúsh ózektiligin joǵaltpaýy, jýrnalıserdiń zamanaýılyǵyna, saýattylyǵyna baılanysty. Sol sebepti, ásirese bolashaq medıa qyzmetkerleri tehnologıalardy muqıat meńgerip, aqparat taratýdyń túrli ádisterin úırengeni abzal.

Nýraı Sagatova HATÝ stýdenti

---