Týǵan jerdiń sulýlyǵyn sýretteıtin kompozıtor mýzykasy. M. P. Mýsorgskıı, E. Grıg
Sabaqtyń taqyryby: Týǵan jerdiń sulýlyǵyn sýretteıtin kompozıtor mýzykasy. M. P. Mýsorgskıı, E. Grıg
Mýzyka saýaty: Súıta
Jańa án: Alǵashqy ustaz.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa shetel kompozıtorlarynyń ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyrý. Shyǵarmalaryn tyńdatý arqyly oqýshylardyń mýzykalyq saýattaryn ashý. Ónerge baýlý.
Kórnekilik: oqýlyq, dápter, ınteraktıvti taqta, úntaspa, kompozıtorlardyń sýretteri, baıan aspaby.
Ádis - tásil: suraq - jaýap, áńgimelesý.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.(amandasý, oqýshylardy túgendeý)
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
- Kavkaz halyqtaryna qaı halyqtar jatady?
- Ashýg degenimiz ne?
- Gýsan degenimiz ne?
- Grýzın halqynyń qandaı aspaptaryn bilesińder?
- A. I. Hachatýrán kim? Qaı halyqtyń kompozıtory?
- A. I. Hachatýránnyń qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Q. Qojamıarov kim? Qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Qyrǵyz halqynyń negizgi aspaby qalaı atalady?
- Qyrǵyz halqynda jyrdy oryndaıtyn adamdy kim deıdi?
- Ózbek halqynyń qandaı aspaptaryn bilesińder?
- Jaraısyńdar.
3. Jańa sabaq túsindirý.
- Biz sabaq saıyn ártúrli halyq mýzykalaryn, kompozıtorlardyń da shyǵarmalaryn tyńdaýmen qatar, ánder de úırendik. Basqa adamdar sıaqty kompozıtor da ómirdi qanshalyqty súıetin bolsa, aınaladaǵy tirshilikti de sonshalyqty qorǵap, ondaǵy adamdarǵa jaqsylyq jasaýǵa talpynady. Mýzykanyń jaqsy shyǵýy úshin kompozıtor bar sezimimen, jan - tánimen shabyttanýy kerek. Sonda ǵana adam áser beretin ádemi mýzyka shyǵady. Búgin sabaǵymyzda týǵan jeriniń ásem tabıǵatyn mýzyka arqyly keremet sýrettegen kompozıtorlardyń ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanysatyn bolamyz.
Modest Petrovıch Mýsorgskıı 1839jyldyń 21 naýryzynda Pskov jerindegi Toropeskıı ýezi Karev aýylynda dúnıege kelgen. Orystyń uly kompozıtory. Baıqýatty otbasynda dúnıege kelgen Modest pen onyń aǵasy Fılaret 10jasqa deıin bilimdi úıden alady. Mýzykaǵa qabiletiniń jaqsy ekenin sezgen anasy kishkentaı Modestke pıanıno aspabynda oınaýdy úıretedi. 1849jyly Modesttiń otbasy Peterbýrgke kóship kelip, áskerı oqýǵa túsip, 1856jyly aıaqtaıdy. Odan keıin áskerı qyzmette bolady. Áskerı qyzmette júrgende áskerılerge arnalǵan orkestr quramyna alynady. Sol jerde Anton Gerke degen ataqty pıanısten aspapta sheber oryndaýdy úırenedi jáne óziniń qabiletiniń arqasynda keremet mýzykant bolady. Osydan bastap Modestiń mýzykaǵa degen qushtarlyǵy arta túsedi. Onyń birneshe ánderge jazǵan mýzykalary, sımfonıalyq kartınalary, ataqty «Borıs Godýnov» operasymen qatar 1872jyly «Hovanshına»operasyn jazǵan. Opera birneshe bólimnen turady. Operanyń kirispesi «Moskva ózenindegi tań» dep atalady. Qazir biz tamashalaıtyn klıpte M. P. Mýsorgskııdiń «Hovanshına» operasyndaǵy kirispede kóne Máskeýdiń jáne shirkeý arhıtektýrasy kórinis tabady.
M. P. Mýsorgskıı 1881 jyly 28naýryzda nebári 42 jasynda Sankt - Peterbýrgte qaıtys bolady.
Mýzyka tyńdaý. Klıp «Hovanshına» operasynan kirispe. «Moskva ózenindegi tań»
Edvard Hagerýp Grıg 1843jyly 15 maýsymda Norvegıanyń Bergen qalasynda dúnıege kelgen. Grıgtiń mýzykaǵa áýestenýine sebepshi bolǵan kompozıtor Ole Býll boldy. Ol Grıgtiń úıine qonaqqa kelgende Grıgke fortepıano tartqyzyp, balanyń qabiletin baıqaǵan. Grıg 12jasynan mýzyka shyǵara bastaǵan. 14jasynda Leıpsık konservatorıasynda oqyp, joǵary
dárejelerden kórine bastaıdy. Ol norveg kompozıtory, pıanıs, dırıjer. Onyń 637 án men romansy, 20shaqty pesasy, t. b. shyǵarmalary óte kóp.
Edvard Grıg 1907jyly 4qyrkúıekte Bergen qalasynda qaıtys bolǵan.
Mýzyka tyńdaý. «Per Gúnt» súıtasynan kirispe. «Tań»
• Bul shyǵarmalardan qandaı áser aldyńdar?
• Eki shyǵarmany salystyryńdar.
- Biz E. Grıgtiń «Per Gúnt» súıtasynan úzindi tyńdadyq.
Súıta - túrli qarama - qaıshylyqty sıpattaǵy birneshe mýzykalyq bólimderden turatyn shyǵarma. Fransýz tilinen aýdarǵanda «tizbeleý»degen maǵynany bildiredi.
Oqýlyqpen jumys. Mátindi mánerlep oqý.
- Qazir taǵy da ózimizdiń mańǵaz Mańǵystaýymyzdyń keremet tabıǵat kórinisin birge tamashalaıyq. Kórinis «Kaspıı tynysy» dep atalady.
Kórinis «Kaspıı tynysy»
Jańa án úırený. Alǵashqy ustaz.
K. Ybyraıuly
1. Qolyma álippe ustatqan,
Alǵashqy ustazym ózińsiń.
Tárbıelep bizderdi ósirgen,
Áripti, jazýdy úıretken.
Qaıyrmasy:
Qatelik bolsa keshirgen,
Tentektikti túsingen.
Meıirim tóktiń bizderge,
Aıaly ystyq júrekten.
2. Samaıyńdy aǵartyp,
Bilim berdiń bizderge.
Alǵys aıtam ózińe,
Shákirt - bala kezimnen.
Qaıyrmasy:
3. Ne desek te, bizderge,
Ustaz bolyp qalarsyz.
Tálimin túıip júrekke,
Ómirge qanat qaǵamyz.
Qaıyrmasy:
Qorytyndy:
- Búgingi jańa sabaq senderge unady ma? Olaı bolsa, shetel kompozıtorlarynyń shyǵarmalarymen qatar, qazaq kompozıtorlarynyń shyǵarmalaryn tyńdaýdy ómirlik tapsyrma retinde beremin. Sabaqqa jaqsy qatystyńdar.
Mýzyka saýaty: Súıta
Jańa án: Alǵashqy ustaz.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa shetel kompozıtorlarynyń ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyrý. Shyǵarmalaryn tyńdatý arqyly oqýshylardyń mýzykalyq saýattaryn ashý. Ónerge baýlý.
Kórnekilik: oqýlyq, dápter, ınteraktıvti taqta, úntaspa, kompozıtorlardyń sýretteri, baıan aspaby.
Ádis - tásil: suraq - jaýap, áńgimelesý.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý.(amandasý, oqýshylardy túgendeý)
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
- Kavkaz halyqtaryna qaı halyqtar jatady?
- Ashýg degenimiz ne?
- Gýsan degenimiz ne?
- Grýzın halqynyń qandaı aspaptaryn bilesińder?
- A. I. Hachatýrán kim? Qaı halyqtyń kompozıtory?
- A. I. Hachatýránnyń qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Q. Qojamıarov kim? Qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Qyrǵyz halqynyń negizgi aspaby qalaı atalady?
- Qyrǵyz halqynda jyrdy oryndaıtyn adamdy kim deıdi?
- Ózbek halqynyń qandaı aspaptaryn bilesińder?
- Jaraısyńdar.
3. Jańa sabaq túsindirý.
- Biz sabaq saıyn ártúrli halyq mýzykalaryn, kompozıtorlardyń da shyǵarmalaryn tyńdaýmen qatar, ánder de úırendik. Basqa adamdar sıaqty kompozıtor da ómirdi qanshalyqty súıetin bolsa, aınaladaǵy tirshilikti de sonshalyqty qorǵap, ondaǵy adamdarǵa jaqsylyq jasaýǵa talpynady. Mýzykanyń jaqsy shyǵýy úshin kompozıtor bar sezimimen, jan - tánimen shabyttanýy kerek. Sonda ǵana adam áser beretin ádemi mýzyka shyǵady. Búgin sabaǵymyzda týǵan jeriniń ásem tabıǵatyn mýzyka arqyly keremet sýrettegen kompozıtorlardyń ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanysatyn bolamyz.
Modest Petrovıch Mýsorgskıı 1839jyldyń 21 naýryzynda Pskov jerindegi Toropeskıı ýezi Karev aýylynda dúnıege kelgen. Orystyń uly kompozıtory. Baıqýatty otbasynda dúnıege kelgen Modest pen onyń aǵasy Fılaret 10jasqa deıin bilimdi úıden alady. Mýzykaǵa qabiletiniń jaqsy ekenin sezgen anasy kishkentaı Modestke pıanıno aspabynda oınaýdy úıretedi. 1849jyly Modesttiń otbasy Peterbýrgke kóship kelip, áskerı oqýǵa túsip, 1856jyly aıaqtaıdy. Odan keıin áskerı qyzmette bolady. Áskerı qyzmette júrgende áskerılerge arnalǵan orkestr quramyna alynady. Sol jerde Anton Gerke degen ataqty pıanısten aspapta sheber oryndaýdy úırenedi jáne óziniń qabiletiniń arqasynda keremet mýzykant bolady. Osydan bastap Modestiń mýzykaǵa degen qushtarlyǵy arta túsedi. Onyń birneshe ánderge jazǵan mýzykalary, sımfonıalyq kartınalary, ataqty «Borıs Godýnov» operasymen qatar 1872jyly «Hovanshına»operasyn jazǵan. Opera birneshe bólimnen turady. Operanyń kirispesi «Moskva ózenindegi tań» dep atalady. Qazir biz tamashalaıtyn klıpte M. P. Mýsorgskııdiń «Hovanshına» operasyndaǵy kirispede kóne Máskeýdiń jáne shirkeý arhıtektýrasy kórinis tabady.
M. P. Mýsorgskıı 1881 jyly 28naýryzda nebári 42 jasynda Sankt - Peterbýrgte qaıtys bolady.
Mýzyka tyńdaý. Klıp «Hovanshına» operasynan kirispe. «Moskva ózenindegi tań»
Edvard Hagerýp Grıg 1843jyly 15 maýsymda Norvegıanyń Bergen qalasynda dúnıege kelgen. Grıgtiń mýzykaǵa áýestenýine sebepshi bolǵan kompozıtor Ole Býll boldy. Ol Grıgtiń úıine qonaqqa kelgende Grıgke fortepıano tartqyzyp, balanyń qabiletin baıqaǵan. Grıg 12jasynan mýzyka shyǵara bastaǵan. 14jasynda Leıpsık konservatorıasynda oqyp, joǵary
dárejelerden kórine bastaıdy. Ol norveg kompozıtory, pıanıs, dırıjer. Onyń 637 án men romansy, 20shaqty pesasy, t. b. shyǵarmalary óte kóp.
Edvard Grıg 1907jyly 4qyrkúıekte Bergen qalasynda qaıtys bolǵan.
Mýzyka tyńdaý. «Per Gúnt» súıtasynan kirispe. «Tań»
• Bul shyǵarmalardan qandaı áser aldyńdar?
• Eki shyǵarmany salystyryńdar.
- Biz E. Grıgtiń «Per Gúnt» súıtasynan úzindi tyńdadyq.
Súıta - túrli qarama - qaıshylyqty sıpattaǵy birneshe mýzykalyq bólimderden turatyn shyǵarma. Fransýz tilinen aýdarǵanda «tizbeleý»degen maǵynany bildiredi.
Oqýlyqpen jumys. Mátindi mánerlep oqý.
- Qazir taǵy da ózimizdiń mańǵaz Mańǵystaýymyzdyń keremet tabıǵat kórinisin birge tamashalaıyq. Kórinis «Kaspıı tynysy» dep atalady.
Kórinis «Kaspıı tynysy»
Jańa án úırený. Alǵashqy ustaz.
K. Ybyraıuly
1. Qolyma álippe ustatqan,
Alǵashqy ustazym ózińsiń.
Tárbıelep bizderdi ósirgen,
Áripti, jazýdy úıretken.
Qaıyrmasy:
Qatelik bolsa keshirgen,
Tentektikti túsingen.
Meıirim tóktiń bizderge,
Aıaly ystyq júrekten.
2. Samaıyńdy aǵartyp,
Bilim berdiń bizderge.
Alǵys aıtam ózińe,
Shákirt - bala kezimnen.
Qaıyrmasy:
3. Ne desek te, bizderge,
Ustaz bolyp qalarsyz.
Tálimin túıip júrekke,
Ómirge qanat qaǵamyz.
Qaıyrmasy:
Qorytyndy:
- Búgingi jańa sabaq senderge unady ma? Olaı bolsa, shetel kompozıtorlarynyń shyǵarmalarymen qatar, qazaq kompozıtorlarynyń shyǵarmalaryn tyńdaýdy ómirlik tapsyrma retinde beremin. Sabaqqa jaqsy qatystyńdar.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólý tásilderi
