InfoHub Logo

Tárbıe saǵatynyń taqyryby: «Týǵan tilim - tirligimniń aıǵaǵy».
Tárbıe saǵatynyń maqsaty: 1. Oqýshylardy óz ana tiliniń qadir - qasıetin bilip, óz ana tiliniń kórkemdigin sezinip, sóz qudiretin túsinip, onyń adam ómirindegi mańyzyn uǵýǵa úıretý.
2. Sózdik qorlaryn molaıtyp, sheshendik ónerge baýlý.
3. Ana tilin qasterleýge, adamgershilikke tárbıeleý.
Kórnekiligi: Slaıd, naqyl sózder, maqal mátelder

Tárbıe saǵatynyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylardyń nazaryn aýdarý.
Úlkenge de siz,
Kishige de siz.
Sálem berdik sizderge
Qurmetpenen biz.

İİ. Kirispe sóz:
- Qurmetti oqýshylar, ustazdar! «Týǵan tilim - tirligimniń aıǵaǵy» atty tárbıe saǵatyna qosh keldińizder!
Memleketimiz QR dep atalady. QR - dyń jer kólemi úlken. Óz ánurany, eltańbasy, týy, Atazańy bar táýelsiz elimizdi Elbasy N. Á. Nazarbaev basqarady. Memleketimizde birneshe ult ókilderi turady. QR táýelsiz respýblıka bolyp 1991 jyldyń 16 jeltoqsanynda jarıalandy. 1989 jyly 22 qyrkúıekte Respýblıkanyń Joǵarǵy keńesi qabyldaǵan QR - ń Til týraly Zańyna sáıkes qazaq tiline memlekettik mártebe berildi. Iaǵnı qazaq tili memlekettik til bolyp jarıalandy. 22 qyrkúıek
Qazaqstan Halyqtarynyń Tilder kúni dep jarıalandy.

İİİ. Kórinis: «Eń qymbat qazyna»
Qatysýshylar: qarıa, balasy, dana qart.
Ertede bir tilge júırik sheshen qarıa kóz jumarynda ulyna:
«Balam, ákem kedeı boldy dep qamyqpa. Meniń saǵan tastaǵan kóp qazynam bar, sony taýyp alyp qadirine jet» depti. Bala keıinnen ony ári izdeıdi, beri izdeıdi, taba almaıdy. Aryp - ashyp júrip, aýyldaǵy abyz aqsaqaldarǵa muńyn shaǵypty. Álgi dana qart tyńdap bolyp:
«Áke balasyna ótirik aıtpas bolar, aqtyq deminde aqıqatyn aıtqan eken. Ákeń óte sheshen adam edi, jaryqtyq. Onyń saǵan qaldyrǵan mol murasy - qasıetti til. Bárimiz sózdiń dámin keltirip, qalaı sóıleýdi seniń ákeńnen úırengen edik. Dúnıede tilden qymbat, máńgilik mura bolmaq - pa, sirá!» - dep ataly sózdiń jumbaǵyn sheship beripti.
Sender osy til eń qymbat qazyna degen sózben kelisesińder me, múmkin bizdiń odan da qymbat qazynamyz bar shyǵar?
Joq, men olaı oılamaımyn. Dúnıedegi eń qymbat qazyna, árıne til. Til - eń aldymen qatynas quraly. Eger til bolmasa, sen maǵan osy suraqty qoıa alar ma ediń, al men saǵan óz oıymdy aıta alar ma edim?
Onyń óte durys. Shynynda da til qatynas quraly bolýmen qatar oıdyń da kórinisi. «Tili baıdyń – oıy baı» dep tekke aıtylmasa kerek.

Oqýshylar taqpaqtary:
1 - oqýshy: Janymnan qymbat
Ana tilim maǵan.
Ana sózin tyńdap
Úlgi ónege alamyn.
2 - oqýshy: Ana tilim anam
Appaq qardaı arym
Mura etken babam
Jarqyraǵan janym.
3 - oqýshy: Ana tilim eldigim
Ana tilim erligim
Tildi bıik qurmettep
Toılap jatyr el búgin.
4 - oqýshy: Ana tilim tiregim
Ana tilim júregim
Qasıetti elimdi
Tek óziń dep bilemin.
5 - oqýshy: Qazaǵym - aý, bir - bir úlken júreksiń,
Qadamyńa bir qudaıym gúl eksin.
Táýelsiz el - ana tilin ardaqtap,
Táýelsiz el - ana tilin tý etsin.
6 - oqýshy: Tilim barda maqtanam
Tilim meniń appaq án.
Birligimdi búgingi
Ana tilin saqtaǵan.

Muǵalim: Jastaıyńnan qıalyńdy - qıalǵa órletken ǵajaıyp ertegiler, shynshyl da syrshyl ańyz - áńgimeler, erlikti, eldikti dáriptegen batyrlar jyrlary, bereke birlikti maqsat etken ótkir de ómirsheń sheshendik sózder, halyq danalyǵy – maqal - mátelder ana tilinde dúnıege kelip, árbir adamǵa sol ana tilinde jetip otyrady.
7 - oqýshy: Til tazalyǵy degenimiz - ana tildiń sózinen basqa tildiń sózimen shubarlamaý.
8 - oqýshy: Aqyl oıyn dananyń
Ana tilden alamyn
Ana tili ardaqty
Aq sútindeı ananyń.
9 - oqýshy: Ana tili, dana tili, baq tilim,
Sensiń meniń qasiretti shattyǵym.
Sensiń meniń tazalyqty páktigim,
Sensiz baqyt dúnıe tapty kim?
10 - oqýshy: Ana tiliń aryn bul
Uıatyń bop tur bette
Ózge tildiń bárin bil
Óz tilińdi qurmette.

İV. «Kim shapshań?».
Maqaldyń alǵashqy joly aıtylady, ári qaraı oqýshylar jalǵastyrady.
11 - oqýshy: Sheberdiń qoly ortaq, Sheshenniń sózi ortaq.
Til tas jarady, Tas jarmasa bas jarady.
Bas kespek bolsa da, til kespek joq.
Taıaq etten ótedi, sóz súıekten óter.
Bilikti birdi jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady.
Til qadirin bilmegen - jetesiz.
12 - oqýshy: Aqyl kórki - til, tildiń kórki - sóz.
Sóz óneri - kıeli óner.
13 - oqýshy: Óner aldy - qyzyl til.
Ádeptiń basy - til.
14 - oqýshy: Ana tiliń bilip qoı,
Erkindigiń teńdigiń.
Ana tiliń bilip qoı,
Maqtanyshy elimniń.
15 - oqýshy: Qazaq tilim óz tilim, ana tilim
Abaı, Muhtar sóılegen dana tilim
Qasterleıdi ul - qyzyń máńgi seni
Bolashaǵym, baqytym dara tilim.
16 - oqýshy: Ana tilim - ar tilim
Janardaǵy jarqylym
Júregińde saqtalǵan
Án - jyry bop halqymnyń.

V. «Oılan, tap!»
Berilgen sózderden maqal qurastyrý.
( ata, bala, jaqsy, eńbek, Otan, batyr, el, ana).

Vİ. Jumbaq jasyrý.

Vİİ. Qorytyndy:
Muǵalim: Adamdy jubatatyn da, aqyl beretin de, kúsh - qýat beretin de, oı - sana beretin de osy sóz. Ana tilin umytqan adam óz ótkenin de, bolashaǵynan da qol úzedi. Mine, osyndaı danalyq sózder bizge til arqyly jetti emes pe?!
Olaı bolsa, bizdiń tilge degen qurmetimiz sheksiz.

Oqýshylar hormen: Týǵan tilim - tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar sóz oıdaǵy.
Osy tilmen men de birge ósemin,
Óshse tilim men de birge óshemin.