InfoHub Logo

(Talpynyp jaryqqa shyǵa almaǵan áıel)

Jaz...

Iýn, ıýl aılarynyń kezi...

«Jylymdynyń mańaıy qaptaǵan qalyń el. Bir aýyl men ekinshi, úshinshi aýyldardyń arasy jarty shaqyrym, eń alysy bir shaqyrym shamasynda.

Sonaý kún shyǵys jaq ushy-qıyry joq keń dalanyń arǵy betinde, keıde saǵym kótergen kóshken bult sıaqty bop, keıde munartyp, tútindenip, órtenip, ýystanyp qalyń orman sıaqty bop Jamantaý jalǵyz kórinedi.

Bir jaq betiń — birtalaı jerge deıin sulap jatqan dala, bir jaq betiń — birtalaı jerge deıin seldir shoq. Armanyraq kóz júgirtseń qalyń orman etektenip otyryp kún batys jaq, soltústik jaq beldeýge qaraı tartady. Jerdiń óńi buıralanyp, jıektenip turǵan appaq seleýdiń kóptiginen, kúzdigúngi burqyraý sıaqtanyp elesteıdi. «Jylymdynyń» jıegi qalyń kók ala qamys, sýy dál ortasynda aınadaı bop jarqyrap jatyr. Aspandaǵy bulttar kóldiń betinde júzip júrgen sıaqty. Kún kól betinde kúlimsirep turǵan sulý qyzǵa uqsaıdy.

Anda-sanda muńdy daýsy júregińdi tilip jibergendeı syńqyldap, ushyp-qonyp júrgen shaǵalalar da kórinedi.

Jazdyń ádemi kezderinde Jylymdy jaǵasyndaǵy dóńeske shyǵyp, tamasha qylyp otyrsań — mańaıdaǵy jaratylystyń kúndizgi bir kórki osyndaı edi.

Biz, elge tynysqa barǵan, Kópen ekeýimiz, tús aýa sol Jylymdynyń jaǵasynda dóńesteý bir jerde shalqamyzdan túsip jatyr edik. Kópen álgideı bolmaı shoqıyp otyra qalyp, aýyr kúrsindi.

— E, ne qyldy? Qatynyń óldi me?— dedim.

— Qaıdaǵy qatyn? Mende qatyn bar ma?— dedi. Ásheıin birdeme esime túse qaldy... Bul nadan adamdardyń ózi jastyqtyń qadirin bilmeıdi eken-aý!— dep jan-jaǵyna qaranyp aldy.

Men de basymdy kóterdim.

— Men saǵan, azǵantaı bolsa da, bir áńgime aıtaıyn ba?.. Tyńdaısyń ba?— dedi Kópen.

— E, aıt. Tyńdaıyn!— dep, men-daǵy Kópenniń qasyna taman janbastap qısaıa kettim.

Kópen áńgimesin bastap júre berdi.

— Áne!.. Ońtústik jaq dalanyń bir betinde Jylymdydan bir-eki shaqyrym qashyǵyraq qarasha úıleri aralas Jaǵalbaı aýyly otyr. Ol — maǵan kópten tanys aýyl. Jas kezimde men sol aýyldyń mollasynan oqyǵam. Sol aýyldaǵy Saǵyndyqtyń úıinde jatqam. Onda, meniń ákem tiri edi, meni aıamady. Shybyǵynan kedeı balalarynyń qany tamǵan Bektas deıtin mollaǵa oqýǵa berdi. Menimen birge Saǵyndyqtyń qyzy Aıǵanym da oqydy. Aıǵanym esime túskende mollany umyta ketemin.

Mine, men mollany umyttym...

Men aýyl arqyly Aıǵanymdy kezdestirdim. Ol kezde men qandaı jas bolsam, Aıǵanym da sondaı jas edi. Ári kedeı, ári jetim bolsań, jasyńda ne kórmeısiń? Ákem meni barlyǵynan oqytpaǵan joq, kedeı edi. Bir jaǵynan, men Saǵyndyqtyń úıinde jatyp oqý oqysam, ekinshi jaǵynan, men Saǵyndyqtyń qoıyn baqtym. Egin ýaqytynda egin basynda boldym, shóp shabystym, mashınaǵa otyrdym, at aıdadym... Eńbek meniki, istegen isim Saǵyndyq úıiniki boldy.

Men osy eńbegimmen oqý oqydym. Munyń biri de meniń kóńilimdi ósirmedi. Beri kele men muny qaperime de almaıtyn bop kettim. Óıtkeni, Aıǵanym maǵan jubanysh boldy. Aıǵanym ekeýmiz kádimgideı syrlas boldyq. Sol aýylda meni ataıtyn, meniń júregime jyly sóz tıgizetin Aıǵanym ǵana edi desem qalaı ótirikshi bolar ma ekem?!.

Keıde sabaǵymdy bilmeı jylap, keıde Saǵyndyqtyń boqtyǵyn estip, úıdiń syrtyna shyǵyp, áke-sheshemdi, ótken kúnderimdi oılap muńaıyp otyrsam, jalǵyz Aıǵanym ǵana júgirip kelip:

— Kópesh!.. Nege búıtip otyrsyń? Bizdiń aǵam tipti óreskel ketedi... álde mollanyń manaǵy urǵanyna jylap otyrsyń ba?.. Aǵamdar úıde joq. Júr endeshe, sabadan qymyz quıyp isheıik,— deıtin edi.

Mine, meni Aıǵanymnyń ózi de, sózi de sóıtip jubatatyn. Men kim? Men bir malaı, qoıshy. Aıǵanym kim?.. Ol ma? Ol — Saǵyndyqtyń qyzy, baıdyń erkesi. Ol meni nege aıaıdy? Ol nege áke-sheshesi sıaqty tas baýyr emes? Álde meni aıaý úshin ǵana týǵan Aıǵanym ba?!. Sen meni ertegi aıtyp otyr ǵoı deıtin shyǵarsyń?.. Men saǵan ertegi aıtpaımyn. Men Aıǵanymdy aıtamyn. Erteginiń jyn-perisi, sulýy, hany, altyn saraıy meniń Aıǵanymym turǵanda adyra qalsyn!.. Shyraǵym, men basymdaǵy qalpaǵymmen, ústimdegi juqa paltommen, aıaǵymdaǵy báteńkemmen kókten túse qalǵan Kópen emes edim. Daýym joq, sen de solaı shyǵarsyń... Tyńda!.. 1920 jyldyń fevral kezi. Qys. Dalaǵa shyqsań, keshegi jaılaý esińnen shyǵady. Syqyrlaǵan qar, sıdańdaǵan qystaýdyń aǵashtary, qar basqan qystaýdyń úıleri!.. Keshegi bar dep júrgen tamyqty eske túsiredi.

Tórt-bes jyl dámdes bolǵan aýyldy tastap, úıge keteıin dep júrgen kezim. Ákem naýqas bop tósekke jatyp qalǵandyqtan, sheshem qalaǵa qatynap turǵan aýyl adamdarynyń bireýine: «Balamdy ákep tastańdar. Ákesi naýqas. Men ózim kisi úıiniń sharýasynda júrmin» degen eken. Aıǵanymdy tastap ketemin degen oıym joq bolsa da, úı ishimniń anadaı kúıi meni eki ottyń ortasyna saldy. Biraq ish jaqqa kóńilim aýa berdi. Oılap bolyp, «qaıtamyn» deýge bel baıladym.

Qalaǵa júretin kúnnen úsh kún buryn aýyldaǵy Tompaqbaı deıtinniń úıinde qatyny jas bosanyp, shildehanasymaq birdeńe boldy. Aıǵanym ekeýmiz sonda boldyq.

Shildehanyń jaıyn óziń bilesiń ǵoı. Oınadyq. Óleń aıttyń. Baıaǵyda Qoıandy aýylynda bolǵan Nurkeı aqynnyń bir aýyz óleńi meniń aýzymnan túspeıtin. Qaı jerde óleń aıtýǵa kezek kelse:

Dál toqsanǵa kelgende torǵaıdaısyń.

Kóshkende óz atyńdy zorǵa aıdaısyń.

Qatyn-balań tilińdi almaǵan soń,

Kúl sabap, at basynda oıbaılaısyń,

deı beretin em. Munda da sony aıtyp, otyrǵan jurt qyran-topan boldy. Muny maǵan Tópeńniń úıindegi ájem úıretip edi.

Sol kúngi shildehana oıyn-saýyqpen, jańa dúnıege shyqqan sábıdiń qýanyshty keshi tárizdenip óte shyqty. Bul shildehana meniń aýyldaǵy kórgen shildehanamnyń eń sońǵysy edi. Erteń júremin, keshke taman, Aıǵanym ekeýmiz Razıanyń úıinde otyryp kóp sóılestik. Aıǵanymnyń senimdi syrlasy Razıa ǵana edi. Sol kúni keshke Razıanyń kúıeýi mańaıdaǵy orys poselkesine ketip, sodan qaıtqan joq edi. Úı ońasha boldy. Meniń Razıaǵa aıtqan sondaǵy sózim mynaý edi:

— Meniń de, Aıǵanymnyń da syryn óziń bilesiń. Men bolsam jıyrma-jıyrma birdemin. Aıǵanym bolsa, on jeti on segizge kelip qaldy. Áli eshkimge otastyrǵan joq... Mundaı qyzdyń kóbi osy kúni basyna kımeshek salyp, áldı qaǵyp otyr. Bizdiń baıaǵydan beri syrlas ekenimizdi óziń bilesiń... Men bul syrymdy senen basqa bireýge aıtsam, ol maǵan: «Sary maıdan dámetken keýdeń qursyn» der edi. Nege? Árıne, baıaǵydan bergi ata qurpymen qaraǵanda, men Aıǵanymǵa teń emespin. Meniń myńdaǵan qoı, júzdegen jylqym joq. Qyz aıttyryp, qalyń mal berý túgili, ishken asqa da, kıgen kıimge de áreń jaryp otyrǵan adambyz. Ákem naýqastanyp jatyr. Sheshem qala baıynyń úı ishindegi kúń bop júr. Men bolsam tórt-bes jyldan beri qaraı kisi esiginde jatyp oqý oqyp, ári malaılyqta júrip endi, mine, úıime keteıin dep otyrmyn. Meniń qalaǵa baryp ne bolarym belgisiz. Sol sıaqty Aıǵanymnyń da munda qalyp ne bolary belgisiz. Minekeı, Aıǵanym qasymyzda otyr ǵoı, óziniń oıyn aıtsyn. Kim biledi, áldeqandaı baıdyń balasy aýyzǵa alyp, ıemdenip otyr ma?.. Kún belgilep, eki ortaǵa jeńeshe júrgizgeli otyr ma?..

Men osy sózdi bastaı bergenimde, Aıǵanym shyntaǵymen túrtip qalyp:

— Qoıshy ármen! Men malǵa satylamyn dep otyrmyn ba. Áýeli aǵamnyń aldynan óteıik. Onan ónimdi eshteńe shyqpasa, qaladan tórt-bes jigit ákelip, meni alyp ket. Men daıynmyn!— dedi. Aıǵanym bul sózdi op-ońaı aıtty. Biraq meniń úshin bul ońaı kórinbedi. Saǵyndyqtyń meni mańaıyna jolatpaıtynyn bilemin ǵoı, áıtse de, Aıǵanymnyń bul sózine qýanǵandaı boldym. Qýandym. Razıa óz basyndaǵy burynǵy jetimdik, kedeılik, malǵa satylǵandyq muńyn aıtyp kelip:

— Baılyqpen adamnyń ómirin satyp alý qıyn ǵoı. Jastyq ár adamǵa birdeı. Aq batadan qorqyp qyryq-elýge kelgen adamǵa on tórt jasymyzdan kúıeýge shyǵyp otyrmyz. Baıdyń balasyna baryp qaryq bop otyrǵan qazaqtyń áıeli joq. Bir-birińde kóńilderiń bolǵan soń, qamyǵýdyń ne jóni bar? Ýádelesip, qudaıǵa tapsyryp qoıyńdar. Erkemniń (Aıǵanymnyń), budan bylaı qaraı da syrlas, muńdas bop, teńine, súıgenine qosylǵanyna tilektes bola jatarmyz. Er jigittiń qolynan ne kelmeıdi. Táńir jazsa, bir kúndegideı bolmas. Áýeli qudaı, ekinshi men kýá!— dedi.

Sońǵy tún, sońǵy túndegi syr sol boıynsha túıindelip qalyp otyrdy.

Men qalaǵa júrdim.

Jıyrma bir, jıyrma ekinshi jyldar ótti. Jıyrma úshinshi jyl keldi. Men eseıdim. Ózimdeı adamdardyń qataryna kirdim, oqý oqydym. Dúnıeni tanydym, kim dos, kim qas ekenin aıyrdym. Súıtip júrip úkimet mindetin artyp, bir kezde el aralaýǵa shyqtym.

Jaz edi...

Baıaǵy men kórgen aýyldar, jerler kózimniń aldynan óte berdi. Árbir jaıqalǵan aǵash, qımyldaǵan shóp-shólek, kógergen dala, ushqan qus, jaıylǵan mal endi ne bolar eken degen sekildenip jym-jyrt bop aldymnan ótip jatyr. Kún jymıady, keıde usaq bulttar búrkene qoıyp jasyrynady, uıalǵan ispetti bolady...

Dalanyń ádemi qosh ıisi murnymdy jaryp, kóńilimdi ósirip, júregimdi týlatyp áketip barady...

Biz el aralap bolys-bolysta jıylys ótkizgeli kele jatqan úsh kisi edik. Úsheýimiz de bir arbadamyz.

El onda qystaýdan alystap, jaılaýǵa bet túzegi otyr edi. Jaǵalbaı aýylynan tórt-bes shaqyrym beri bir aýylǵa kún bata kelip túse kettik. Tanys aýyl adamdary bala-shaǵa barlyǵy meniń mańaıyma jıylyp, qasymdaǵy joldastarǵa meniń burynǵy kúnderimdi, jas kezimdegi minezderimdi, ózderiniń balasyndaı bolǵandyǵymdy aıtyp túsindirip jatyr. Ásirese, muny sol kezde tiri kári-qurtańdar-aq álsin-álsin aıtyp qoımaıdy. Keıbir qyzý kelinshekter:

— Kópen orys bop ketipti ǵoı, betim shirkin-aý. Eki jaq shabyndaǵy (galefe shalbardy kórip) esektiń qulaǵyna usap qoqyraıyp turǵan nemenesi?— desip bizdiń ústimizdegi kıimderimizge min taǵyp, tańyrqap, birin-biri shymshyp qalyp, sybyr-kúbir etip turdy. Bulardan Aıǵanymdy surasam qaıter eken? Qoı! Ázir syrymdy bildirmeıin, aýyl arasynyń ósegi kóp bolatyn dep, bir oılap qoıdym.

Júregim lúpildep, kóńilim ushyp tur. Aıǵanym seniń kele jatqanyńdy bildi... Úıdiń syrtyna shyǵyp, seni kútip, telmirip qarap tur.

Ol seni saǵyndy, Aıǵanym osy kúni tal shybyqtaı buralyp, bota kózi jaýdyrap, qasy qıylyp, qara shashy tolqyndanyp, sholpysyn syldyrlatyp kirip-shyǵyp damyl tappaı júr... Bar jyldam, bar, ush! – deıtin sıaqty.

Biz otyrǵan úıge aýyl adamdary jınalyp keledi. Bir ýaqytta bir-eki adammen Saǵyndyq kirip keldi. Men ańqıa qaldym... Sálem berdik, qol ustastyq. Saǵyndyq meniń qasyma taman kelip otyra ketti. Saǵyndyqtyń ári-beriden soń suraǵany — saılaý boldy.

— Saılaýǵa kelgen shyǵarsyń? Qashan bastalady?— dedi. Biraz otyrǵannan keıin, ymdap meni dalaǵa shaqyryp áketti.

Aıǵanym týraly birdeńemizdi bilip qoıdy ma eken dep, shyǵa berip, oılanyp kelemin. Júregim dúrsil qaǵyp qoıa berdi. Biraq Saǵyndyq ol týraly eshteńe aıtpady. Onyń aıtqany basqa boldy.

Óziniń osy saılaýdan úmiti barlyǵyn, ári assa — bolystyqtan, beri kelse — aýylnaılyqtan dámeli bop júrgendigin aıtty. Biraq bul maǵan jubanysh bolmady. Uqqanym joq, tek «ne» deı berdim. Bul kelgende, bizdiń nıetimiz saılaý ótkizý emes, saılaý aldynan kedeılerge túsinik berý, jıylystar ótkizý ekendigin aıtyp, qysqasha túsindirip óttim. Saǵyndyq meniń munymdy jóndep tyńdaǵan da joq, qolyndaǵy salt qamshymen jún shekpeniniń etegin qaqqylaı berip:

— Ózimizde ósken bala ediń. Zaman bolsa mynandaı boldy. Osy kúngi zakún qıt etseń-aq, borjaısyń deıdi. Oǵan erip kón etigi etine qatqan kedeıler−daǵy tóbemizge shyǵyp barady. Túneýgúni Aıǵanymdy bergen jerden pálen mal aldy, qyzyn malǵa satty dep, sol kedeılerdiń bireýi meni sotqa málimdepti. El aralap júrgen sot erteńnen arǵy kúni bizdiń aýylǵa kelse kerek,— dep qoıa berdi.

Óne boıym shymyrlap, ystyqty-sýyqty bop ketti. Ne aıtarymdy bilmedim. İshimnen: «Endeshe, janyń shyqsyn, endeshe, janyń shyqsyn»— deı berdim.

Saǵyndyq taǵy da sóıleı bastap edi, biraq men ony tyńdaı almadym. Sózi qulaǵyma kirmedi. Bar qaıratymdy boıyma jınap alyp, bildirmesteı bop:

— Qaıyrly bolsyn... Aıǵanymdy qutty jerine qondyrypsyz. Qaı aýylda? Kimge?— dedim.

Meniń muny suraǵandaǵy oıym ne de bolsa Aıǵanymdy bir kórý edi. Saǵyndyq bul týraly maǵan jóndi jaýap bermedi. Áıtse de, Aıǵanymdy alǵan Qoıandy aýlyndaǵy Sarbastyń on eki jasar balasy Ábdilda ekendigin bildim.

Saǵyndyqpen kóp sóılesýge oryn qalmady. Onyń endigi áńgimesin saılaý týraly dámesin meniń tyńdaǵym da kelmedi. Qosh aıtysyp aıyrylysyp kettik.

Bul aýylda bir tún qondyq. Men suramasam da aýyldyń qyz-kelinshekteri Aıǵanym týraly habardy maǵan túgendep aıtty.

Aıǵanymnyń uzatqan jerinen jaıaý qasha jónelip, qara sýǵa túsip ólemin degendegisin, áke-sheshesiniń úıinde naýqas bop jatqandaǵysyn, keıbir mystan kempirlerdiń dýa qylamyz desip áldeqandaı ishirtkeler bergendegisin, «eki jasqa mahabbat ber» dep dúmshe moldalardyń Aıǵanymǵa dem salǵandaǵysyn — birin de qaldyrǵan joq, aýyl jastary maǵan aıtty.

Eń aıaǵynda:

— Tóre boldyń ǵoı, Aıǵanymnyń kóz jasyna qalma, Ábdildanyń tepkisinde shiritpe. Ábdilda uryp-soǵyp kún kórsetpegennen keıin, Aıǵanym bir kúni ojaýmen qoıyp qalyp, Ábdildanyń basyn jarypty. Endi qaıtsin... Alyp ket shyraǵym!— desip maǵan aqyl berdi.

Men qaıtken kúnde de Aıǵanymdy kórýge bel baıladym. Ol aýyl biz jıylys ótkizýge baratyn joldyń ústinde edi. Tús aýa sol aýylǵa bettedik.

Qas qaraıyp, ymyrt jamylyp barady. Kele jatqan jolymyz — qalyń aǵashtyń ishi. Qoıandyǵa eki shaqyrym ǵana jer qaldy. Aıǵanymnyń aýylyna jaqyndap kelemiz...

Mańaıymyzdan bir salt atty adam biz kelgen jaqqa qaraı jortyp óte berdi.

— Aı, toqtaı tur! Sen kimsiń?...

— Men mynaý aýyldyń adamymyn.

— Mynaý aýylyń, qaı aýyl?

— Qoıandy aýyly.

— E, jol bolsyn.

— Álı bolsyn. Tómengi aýylǵa qaladan saılaýshylar kelipti dep edi, sony bilgeli bara jatyrmyn.

— Saılaýshy degenderiń, mine, biz bolamyz, barmaı-aq qoı. Qane, aýylyńa qaraı alyp júr.

Túndiktegi sáýle, jer oshaqtaǵy ot, abalaǵan ıt, mal aıdaǵan qatyn-qalash daýysy dál aldymyzdan shyqty.

Týra Sarybastyń úıiniń aldyna kelip, arbadan túsip, ústi-basymyzdyń shańyn qaǵyp jattyq. İzdegen kózim, jer oshaqtyń basyndaǵy sút pisirip, shymshyýyrmen tezek qaqqylap otyrǵan, Aıǵanymǵa tústi. Tupa qaldym. Qasyna jetip barýǵa úıden shyǵyp kele jatqan adamdardan tartyndym. Joldastarymmen úıge kelip kirdim. Úıdiń ishimen túgel tanysyp aldyq. Aıǵanymdy ápergen Sarybastyń balasy Ábdildany da kórdim. İlbıgen kózdi, tyrtıǵan betti, aýzy kóntekti, aıaǵyna eki túrli: biri sary, biri qara bastama etik kıgen, basynda eski eltiri bórik, ústinde qysqa noǵaısha kamzol, belin qyl arqanmen býynǵan. Amandasý joq, Sarybasqa qarap, murnynyń boǵy jyltyrap:

— Qula aıǵyr, aram qatqyr neme. Kardonnyń syrtyna shyǵyp ketipti, áreń taýyp aldyq,— dep úıdegi ottyń basyna shoqıyp otyra ketti.

Biz shaı iship bolǵansha, Aıǵanym úıge kirmedi. Úıdiń syrtynda sybyr-kúbir estiledi, sholpy syldyrlaıdy.

Álden ýaqytta dalaǵa shyqtyq. Aıǵanym baıaǵy jer oshaqtyń basynda, qasynda taǵy da bir-eki kelinshek otyr. Ot jalyndap shalqıdy. Túngi kóbelekter qazan tóńireginde shyr aınalyp júr.

— Bar sóıles, ne qylar deısiń. Ekeýiń kelisseńder, biz jaýap alyp, búgin tań aldynan, ne qazir júrip ketetin bolaıyq!— desip joldastarym bolmady.

Ne bolsa da bolar, kórip, sóılesip baıqaıyn dep, jer oshaqqa jaqyndap, Aıǵanymnyń qasyna otyra kettim. Baıqasam, Aıǵanym jylap otyr eken. Men barǵan soń-aq basyndaǵy kımesheginiń quıryǵymen kózin súrte berdi. Qasyndaǵy eki jas kelinshek te menimen amandasyp, aqyryn jylysyp júre berdi.

— Nege jylaısyń?... Biz ekeýimiz de aıypty emes. Meniń estigenim ras bolsa, seniń basyńa qıynshylyq kúnder týǵan kórinedi. Men áli de bolsa sol ýádemdemin. Seniń ne aıtaryńdy bilmeımin. Seni ádeıi kóreıin dep keldim,— dedim.

Aıǵanym jylady. Kóziniń jasy búrtiktenip, otpen birge jyltyrap, ıeginen aǵyp, jerge túsip joq boldy. Óńi júdeý. Aıaǵynda jalań aıaq kıgen eski kebis. Ústinde túte-túte qyzyl kóılek, basynda kirli kımeshek.

— Osynda kelgeli tepkiden basym shirıtin... Aǵam men apam eriksiz berdi... Ólmekshi de boldym. Tas túsken jerine aýyr emes pe, qaıyn enemdi qımaımyn, men ketem desem jylaıdy. Qarǵystan qorqamyn. Óziń bilesiń... dep Aıǵanym kóziniń jasyn súrte berdi.

Men úndemedim. Ne amal qylarymdy bilmedim.

Ot birese lapyldap janyp, birese sónip, qarańǵylanyp turdy. Qazandy shyr aınalǵan túngi kóbelekter birese kózge kórinip, birese joǵalyp ketip turdy.

Aspandaǵy aıdy bir qara bult qorshap alyp, jasyryp, juldyzdar jesir qalǵan sekildenip, kózin jumyp qalyp, ashyp jymyńdasyp turdy...

— Neǵyp otyrsyń, atańa nálet! Úıge kir! Sútti apama ber!— dep zekip qoıa bergen Ábdildanyń daýsynan ekeýmiz de seskenip ketip, ushyp tura keldik.

Amandasyp aıyrylystyq.

Men sonan keıin Aıǵanymdy kóre almadym. Osy kúni onyń ne bolǵanyn bilmeımin.

Kópen áńgimesin bitirip, taǵy da kúrsindi.

— Osyǵan kúrsindiń be?— dedim.

— Iá... Seniń túnde dalaǵa ot jaǵyp, jer oshaqtyń basynda otyrǵanyń bar ma?— dedi.

— Al, ıá. Onan soń?— dedim.

— Otty shyr aınalyp ushyp júrgen túngi kóbelekterdi kórgen shyǵarsyń?..

— Iá....?

— Aıǵanym sol túngi kóbelek sıaqty boldy. Nadandyq — dúleı qatyn tárizdi ǵoı. Aıǵanym tún jamylǵan túngi kóbelek tárizdi, jaryq sáýle izdeıdi. Ol talpynyp, sáýle izdep, qarańǵy túnnen jaryqqa shyqpaqshy edi. Biraq ol bolmady. Tún onyń eńsesinen basty.

Jalyndaǵan ot mańaıynda shyr aınalyp júrgen túngi kóbelekterdi kórsem, meniń esime Aıǵanym túsedi!— dedi.

---