InfoHub Logo

Ybyraı qaıtys bolǵanda, «Orenbýrgskıı lıstok» gazetinde berilgen qazanamada onyń orys dostary: «Ybyraı Altynsarın qazaq arasynan shyqqan tuńǵysh kemeńger adam edi, ol óziniń qarańǵy, kóshpeli halqynyń ishine eýropalyq mádenıettiń jaryq sáýlesin taratty», dep jazdy.
Bul - Ybyraıdyń tarıhı eńbegine berilgen zor baǵa edi jáne ol kúni búginge sheıin mańyzyn joıǵan joq.
Ybyraıdyń pedagogtik, aǵartýshylyq, jazýshylyq kózqarastary orystyń revolúsıashyl - demokrattarynyń, ozyq oıly aǵartýshylary men jazýshylarynyń shyǵarmalary, pikirleri qalyptasty. Ol mektepte júrgende - aq Pýshkın, Lermontov shyǵarmalaryn oqyǵan. Bertin kele Gersen, Belınskıı, Tolstoı eńbekterimen jaqsy tanys bolǵan.
Ybyraıdyń ádebıet salasyndaǵy negizgi eńbegi balalarǵa arnalǵan. Ol óz shyǵarmalaryn da, aýdarmalaryn da, qazaqtyń aýyz ádebıetinen alǵan úlgilerin de balalardyń oı - sanasyna, uǵymyna laıyqtap jazdy. Shyǵarmanyń balany qyzyqtyratyn oqıǵaly bolýyn, qysqa, tartymdy jazylýyn qadaǵalady. Mazmuny jaǵynan ádebıettiń bala tárbıesine tikeleı ónege bolatyn jaǵyn eskerdi. Munyń bári Ybyraı Altynsarındi qazaq balalar ádebıetiniń negizin salýshy dep aıtýǵa múmkindik beredi.
Ybyraı kórkem ádebıet tiliniń tazalyǵy úshin kúresti. Balalarǵa taza ana tilin úıretýdi maqsat etti. Onyń qazaq tilin bylǵap, tatar, parsy sózderimen aralastyryp júrgen dinı adamdarmen kúresi muńy anyq dáleldeıdi.
Ybyraı jalań úgittiń aqyny emes, ol - óz keziniń eń áserli, yqpaldy, jańashyl jazýshysy. Oqýshy jastardan bastap, búkil halyqqa paıdaly eń jaqsy ádet - salttardy, ómirge tıimdi kásip túrlerin, ozat oqý - bilimdi, adamgershilik qasıetterdi sińirý úshin kúresti. Bul máseleler Ybyraı keziniń sol dáýir usynǵan eń keleli de kerekti jańa tilekteri edi.
Ybyraı shashqan tálim - tárbıe uryǵy zaıa ketken joq. Ybyraı mektebi keıin qazaq ishinde bilim oshaǵynyń júzdegen jańa oryndaryna negiz boldy.
Sóıtip, Ybyraı shyn maǵynasynda, onyń orys dostary dál kórsetkendeı, «qazaq arasynan shyqqan tuńǵysh kemeńger» boldy, óz eline «Eýropa mádenıetiniń jaryq sáýlesin taratty». Qazaqtyń jazba ádebıetiniń negizin salýshy jáne ony ozyq oıly ádebıetterdiń arnasyna túsirýshi esebinde de ol iri qaıratker bolyp sanalady.