Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Úsh ury

Jadyra, Jaı, Begimsal atty úsh ury bolǵan. Úsheýi de qaıratty, batyr adamdar eken. Ol úsheýi mal aıdap ketti dese, artynan eshkim qýyp bara almapty. Sol úsheýi bir kúni bas qosyp, ózderiniń batyrlyq isterin aıtyp, maqtanyp otyrypty. Sonda Jaı turyp:

— Áı, osy bizdiń batyr ekenimizdi jurttyń bári biledi. Bári de bizdi batyr deıdi. Odan da qoryqqanymyzdy aıtsaq qaıtedi, — depti.

Sonda Jadyra myna áńgimeni aıtypty:

— Bir joly bir jerden barymtalap jylqy aıdap kele jattym. Artymnan qýǵynshy shyǵa qoımas dep beıqam kele jatqanmyn. Aıdaǵan kóp jylqynyń dúbirimen artymnan shyqqan attyń dúbirin baıqamaı qalyppyn. Artymnan bireý jetip, qaq jaýrynymnyń ortasynan naıza shanshydy. Shoshyp ketip, qoryqqanymnan kóterilip, attyń jalyna baryp qalyppyn. Sonda baryp jalma-jan esimdi jıyp, kilt burylyp, naızasyn qolynan julqyp tartyp qaldym. Qoly onsha qaıratty emes eken, naızasy qolynan shyǵyp ketti. Óz naızasymen ózin shanshydym da, ári qaraı júre berdim, — dep Jadyra áńgimesin aıaqtapty.

Sonda Begimsal mynandaı áńgime aıtypty:

— Jıyrmalar shamasyndaǵy jas jigit kezim. Astymda jaqsy atym bar. Jolshybaı eshteńe kezdespeı kele jatqan. Jolda bir kóshken jurttyń ornyna kezdestim. Bir eski oshaqtyń qasynda shottyń (ketpen) basy jatyr eken, sony yrym bolsyn taqymyma qystyryp aldym. Endi bylaı shyǵyp júre berip edim, alystan bir salt atty kórindi. Aty táýir sıaqty. Osynyń atyn oljalaıyn dep buryla júrip edim. Ol maǵan qarsy júrdi. Jaqyndaǵanda baıqadym, 15-16-lar shamasyndaǵy jas bala eken. Astynda kúreń qasqa aty bar. Bala kelip amandasty. Odan jón suradym. Bala turyp:

— Anaý jatqan bizdiń kóshken jurtymyz edi. Sonda bir eski shottyń basy qalyp qoıypty. Soǵan kele jatyr edim. Ony sizdiń taqymyńyzdan kórip turmyn, shotty berińiz» dedi.

Men:

— Sen bala shotty qoı, astyndaǵy atyńdy ber, — dep tizginine jarmastym. Bala da taısalmady, ustasa ketti. Ony attan túsire almadym. Biraz alysqan soń, bala ózimdi attan túsirýge aınaldy. Ábden sastym. Jas baladan jaǵamdy ustatyp jyǵylýdy ar kórip, ótirik qoıanshyq bolyp, aýzymdy kópirtip, attan qulap tústim. Ol eki qolymdy artyma baılap, «aǵany» qoıyp «júr» dep buıyrdy. Endi óz atyma zar bolyp, alǵa túsip júre berdim. Biraz júrgen soń, bir aýylǵa keldik. Aýyl shetindegi kógalda kıiz tósep, bir top qart adam otyr eken. Meni solarǵa alyp keldi. Jas shamasy seksennen asqan saqaldy bir shal bar eken. Bala soǵan bolǵan jaıdy aıtty.

Sonda qart balaǵa aqyryp:

— Óı, menen týmaǵan ıt! Men sendeı kúnimde on jeti adamdy qol-aıaǵyn baılamaı, bos alyp kelgen edim. Sen bir adamdy baılap-matap áreń ákelip otyrsyń! Shesh qolyn! — dedi.

Manaǵy, manaǵy ma, zárem endi ketti. Qart meni aqboz úıge alyp kirdi. Tórge óz qasyna otyrǵyzdy. Qoı soıǵyzyp, qonaq qylyp, jaqsylap syılady. Erteńine attanarda qart balanyń at-shapanyn japty. Qoryqqanym eshteme emes eken, uıalǵannan betimnen otym shyqty. «Ólimnen uıat kúshti» degen sol eken, — dep Begimsal áńgimesin aıaqtapty. Al áńgimege qozǵaý salǵan Jaı áldenege oılanyp, úndemeı qaldy deıdi.
[Áńgime aıaqtalmaǵan].


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama