InfoHub Logo

Shalqyp jatqan ómirde árbir jannyń aýyrmaı- syrqamaı, tek baqytty sáttermen uzaq ómir súrgisi keledi. Dál osyndaı ómirdi jasaý ózimizdiń qolymyzda ekeni belgili. "Deni saýdyń jany saý" demekshi adamnyń basty baılyǵy-densaýlyq. Densaýlyqtyń kútimi jaıly eń birinshi qaǵıda-salaýatty ómir salty. Ókinishke oraı bul uǵymdy ártúrli túsinetin jandar da bar. Bireýler "ómirimniń bári dıetamen óte me?"dese, endi bireýleri"salaýatty ómir saltyn ustanyp ary ketse 1 aı ǵana júre alamyn"deıdi. Endi bireýleri ómiriniń sońyna deıin serik etedi. Osylaısha qoǵamnyń keı bóligi bas tartyp, keı bóligi qoldaıdy. Negizinde salaýatty ómir salty uzaq ómir súrýdiń birden-bir qupıasy. Tek ony ózimiz qıyndatyp jiberemiz. Endeshe jeńil ári ońaı salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýdyń naqty 7 ádisine toqtalaıyq:

1. QALYPTY UIQY NORMASY. Uıqy qanbaý nemese kóp uıyqtaý densaýlyqqa zıan. Sondyqtan óz uıqy gıgıenamyzǵa asa qatty mán bereıik. Adam uıqyǵa túngi saǵat 23:00-den kesh jatpaýy kerek. Uıqy normasy shamamen 7-8 saǵat. Kúndizgi ýaqytta 1 saǵat tynyǵyp alsa da jón.

2. DURYS TAMAQTANÝ. Tamaq quramynda negizgi qorektik zattar bolý kerek. Kalorıasy joǵary, maıly, qýyrylǵan taǵamdardan bas tartyńyz. Meılinshe qaınatylǵan, býǵa pisken, balǵyn taǵamdardy tutynyńyz. Shaı, kofe, gazdy sýsyndar, fastfýdtardy azaıtyńyz. Tamaqtaný rasıonynda sút jáne sút ónimderi, aptasyna 1 ret balyq taǵamdaryn tutynǵan jón. Kúni boıy kóp sý ishý kerek. Jemis-jıdek pen kókónisterdi, keptirilgen dánderdi de umytpańyz.

3. SPORT-DENSAÝLYQ KEPİLİ. Qazirgi kezde sportpen aınalysatyndar óte kóp. Sporttyń túr-túrin mashyq etemiz(aerobıka, fıtnes, gımnastıka, júzý, strechıng). Qaı sport túrimen aınalyssańyz da tańǵy ýaqytty tańdańyz. Tańǵy ýaqyt janǵa qulshynys pen energıa beredi.

4. TAZA AÝA-JANǴA DAÝA. Aınalamyzdaǵylar tipti bizde kólikpen júremiz. Basty sebep: ýaqyt tapshylyǵy. Eki attam jerge de kólikpen jetemiz. Bul da densaýlyqty qajytady. Sondyqtan jaıaý júrýge daǵdylanaıyq. Ári taza aýa jutamyz,ári jattyǵamyz.

5. ZIANDY ÁDETTERDEN AÝLAQ BOLÝ. Densaýlyq qurdymyna ne jatady: temeki, esirtki,ishimdik,qumar oıyndar,úzdiksiz ǵalamtorǵa baılaný. Osy nárselerdi múlde qoldanbaıyq.

6. POZITIVTİ OILAÝ. Árqashan jaqsy oılap,ózińizge senimdi bolyńyz. Ózińizge, aınalyńyzǵa adal bolyńyz,ótirik keıip tanytpańyz. Ár adamnyń boıynan jaqsy qasıetterdi kórýge tyrysyńyz. Ómirińizde bolǵan sátsizdikter men qatelikterdi, qıyndyqtardy qabyldap,qasqaıyp qarsy turyńyz. Alda tek qana qýanyshty sátter men jetistikter bolady dep senińiz!

7. JOSPARLANǴAN KÚN.

Ár kúndi naqty josparlaýdy ýaqytymen jazyp úırenińiz. Eger sizde arnaıy jospar bolmasa, ómirińizdiń sońyna deıin bir jerdi aınalyp júre beresiz. Jaǵdaıyńyz ózgerissiz osylaı jalǵasa beredi. Jospar qurýdy dál qazirden bastańyz.

Nuraı Jylqybaı

---