Vırýstar jáne antıvırýstar
Almaty oblystyq №15 mektep - ınternatynyń
ınformatıka páni muǵalimi Baıǵazy Araı
Sabaqtyń taqyryby: Vırýstar jáne antıvırýstar
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Kompúterlik aqparatty qorǵaý, DK - di qorǵaý erekshelikteri. Kompúterlik vırýs, Antıvırýstyq quraldar týraly bilimderin damytý.
Tárbıeligi: Jan - jaqty bolýǵa, óz betimen jumys isteýge tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń este saqtaý jáne zeıindik qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Sabaqtyń túri: praktıkým elementteriniń kómegimen demonstrasıalaý, baıandaý arqyly túsindirý.
Sabaqtyń tıpi: Bilim, bilik daǵdyny damytý
Sabaqtyń ótý ádisi: kórnekilik ádisi, suraq jaýap ádisi.
Sabaqtyń kórnekiligi: kompúterler, ınteraktıvti taqta, Prezentasıa, plakattar.
Oqytý formalary: jeke, toptyq jáne ujymdyq.
Sabaqtyń barysy:
Oqytý úrdisiniń mańyzdylyǵy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylardy túgeldeý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý. Qural - jabdyqtaryn tekserý.
2. Ótken sabaqty qaıtalaý: (kórinis túrinde)
Qazirgi zamanda el aýzynan «Kompúterime vırýs tústi», «kompúterim vırýstan ushyp ketti» t, s, s sózderdi estýge bolady. Bul ne degen sóz? Kompúterge vırýs qaıdan túsedi? Vırýs tússe ne isteımiz? /problemalyq sıtýasıa/
Vırýstardy tabýǵa jáne joıýǵa múmkindik beretin programmalar antıvırýstyq programmalar dep atalady. Bul programmalar vırýspen zaqymdalǵan faıldardy taýyp qana qoımaı, olardy emdeıdi de ony zaqymdalǵan ýaqytyna deıingi qalpyna keltiredi.
Sottyń júrýi:
Hatshy: – Sot kele jatyr, oryndaryńyzdan turyńyzdar!
Sot tóraǵasy: – Aıypkerdi ákelińder!
Hatshy: – Aıypker ákelinsin! (Eki kúzetshi aıypker Vırýsty ákeledi).
Sot tóraǵasy: – Almaty qalasynyń sot otyrysyn bastaımyz. Sot prosesine aıyptaýshy Arsen, qorǵaýshy Tolǵanaı, jábirlenýshi Operasıalyq júıe, aıyptalýshy Vırýs qatysyp otyr. Osy sot prosesi Almaty qalasynyń turǵyny Operasıalyq júıeniń aryzy boıynsha júrgiziledi. Hatshy aryzdy oqyńyz.
Hatshy: – Almaty qalasynyń sotyna osy qala turǵyny Operasıalyq júıeden aryz:
Meniń aryz berý sebebim, – 20 qyrkúıek 2012 jyly ınternet arqyly Vırýs ilesip kelip, meniń barlyq júıeme zıan keltirdi, kerek deseńiz júıedegi barlyq baǵdarlamaǵa enip, óz bilgenin jasap, qorlyq kórsetti. Tek maǵan ǵana emes kompúterdiń de jumys isteýine kedergi keltirýde, óıtkeni, jumys jasar aldynda baǵdarlamamen birge kirisip kóptegen qıynshylyqtardy týdyrdy. Vırýsqa ádil jazasyn berilýin suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Sóz jábirlenýshi Operasıalyq júıege beriledi.
Hatshy: – Jábirlenýshi Operasıalyq júıe shaqyrylady.
Operasıalyq júıe: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa ant beremin. Aryzda jazǵandarymdy rastaımyn. Meni osyndaı kúıge túsirgen Vırýs tıisti jazasyn alýyn suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Aıypker Vırýs! Siz ózińizdiń qylmysyńyzdy moıyndaısyz ba?
Aıypker Vırýs: – Joq moıyndamaımyn.
Sot tóraǵasy: – Olaı bolsa kýágerler shaqyrylsyn!
Hatshy: – Kýáger Kompúter shaqyrylady.
Kýáger Kompúter: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa tıistimin. Men, Operasıalyq júıesiz jumys atqara almaımyn. Iá, Vırýs tek Operasıalyq júıege ǵana emes, barlyq baǵdarlamaǵa enip kedergi týdyrýda.
Sondyqtan Vırýsty bizge jibermeıtindeı etip qamaýǵa alýlaryńyzdy suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Olaı bolsa kelesi kýágerlerdi shaqyryńyzdar!
Hatshy: – Kýágerler Kasperskıı, Doctor Web, NOD 32 shaqyrylady.
Kýáger Kasperskıı: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa tıistimin. Kompúterge vırýs juqqannan bastap, Operasıalyq júıege zıan keltirýde. Osy joldy qarastyra otyryp, júıege engen bar vırýsty joıyp qolymnan kelgeninshe járdem berip kelemin.
Kýáger Doctor Web: – Men de, Kasperskıı aıtqandaı júıege zıan kelmes úshin óz járdemimdi aıamaımyn. Biraqta Vırýs ol jaǵdaıdy múldem túsinbeıdi. Tıisinshe jazasyn alsyn.
Kýáger NOD 32: – Men de, aldaǵy kýágerler aıtqandaı qolymnan kelgeninshe óz kómegimdi berip kelemin. Óıtkeni biz bolmasaq Kompúter men Operasıalyq júıeniń jaǵdaıy qalaı bolary ekeni málim. Qysqasy, Vırýs óz ádil jazasyn alsyn.
Sot tóraǵasy: – Barlyq kýágerlerdi tyńdadyq, endi saraptaýshyny tyńdaıyq.
Saraptaýshy: – Men sottyń tapsyrmasy boıynsha bul jaǵdaıdy tekserip, mynadaı qorytyndyǵa keldim. Ózderińiz bilesizder, búkil álemge Vırýs aıtarlyqtaı zıan keltirýde. Vırýs ózdiginen paıda bolǵan joq, ol ádeıi qasaqana jasalynǵan. Vırýstyń kinási Kompúterge enip operasıalyq júıege jáne basqa da baǵdarlamalarǵa zıan keltirgeni. Sondyqtan da Vırýstan der kezinde qorǵanbasaq, keleshekte kerekti málimetterdi joǵaltýǵa dýshar etedi. Al saqtaný úshin mynadaı sharalar qoldanýǵa bolady: vırýstan saqtaıtyn arnaıy baǵdarlamalardy paıdalaný, vırýsty juqtyrý múmkindigin azaıtý tásilderin qarastyrý, dıskini fızıkalyq zaqymdanýdan saqtaý.
Sot tóraǵasy: – Sóz aıyptaýshyǵa beriledi.
Aıyptaýshy: – Men, Qazaqstan Respýblıkasynyń «Aqparattyq júıelerdi jáne aqparattyq resýrstardy qorǵaý» zańynyń 8 mamyr 2003 jylǵy №412 - 2, 5 tarmaǵy, 20 – staásy, 1 - 2 bólimderin basshylyqqa otyryp, «Aqparattyq júıelerge ruqsatsyz ený», «Aqparattardy urlaý jáne ruqsatsyz qoldaný arqyly qoǵamǵa zıany keltirý», «Aqparattyq júıelerdi buzý, búldirý arqyly kompúterlik júıeniń jumysyna kedergi keltirý» boıynsha, Vırýs zań aldynda jaýapty. Vırýs Operasıalyq júıege jáne basqa da baǵdarlamaǵa aıtarlyqtaı zıan keltirdi. Sondyqtan da búkil álemge tanymal Vırýsty, zań júzinde ómirlikke sottalýyn suranamyn.
Sot tóraǵasy: – Sóz qorǵaýshyǵa beriledi.
Qorǵaýshy: – Men, Vırýsty qorǵaýshy retinde aıtarym, Vırýstyń eshbir kinási joq dep aıta almaımyn. Óıtkeni isti júrgizý barysynda biraz jaıttarǵa qanyq boldym. Biraqta eń birinshi vırýsty oılap tapqan kinálilerdi taýyp, jazalaý kerektigin basa aıtqym keledi. Adam oılap tappasa, Vırýs munda otyrmas edi. Sol sebepten Vırýs «Aıyppul» tólep, sot otyrysynan bosatýyńyzdy suranamyn.
Hatshy: – Turyńyzdar! Sot keńesýge ketedi (Sot 1 - 2 mınýt keńesýge shyǵyp ketedi).
Hatshy: – Turyńyzdar! Sot kele jatyr! (úkim oqylady).
Sot tóraǵasy: – Men, Qazaqstan Respýblıkasynyń «Aqparattyq júıelerdi jáne aqparattyq resýrstardy qorǵaý» zańynyń 8 mamyr 2003 jylǵy №412 - 2, 5 tarmaǵy, 20 - statásy, 1 - 2 bólimderin basshylyqqa otyryp, «Aqparattyq júıelerge ruqsatsyz ený», «Aqparattardy urlaý jáne ruqsatsyz qoldaný arqyly qoǵamǵa zıany keltirý», «Aqparattyq júıelerdi buzý, búldirý arqyly kompúterlik júıeniń jumysyna kedergi keltirý» boıynsha, Vırýstyń kinási bar ekendigin aıta kele «Aıyppul» tólep sot otyrysynan bosatylady. Bul jaǵdaıda, negizgi kinálilerdi taýyp, tergeý isi qaıta júrgizilsin. Sonymen sot otyrysyn jabyq dep jarıalaımyn.
3. Ótken taqyryp boıynsha bilimdi júıelep, bekitý. (Slaıd)
Vırýstyń belgileri
• Kompúterdiń baıaý jumys isteýi;
• Jıi turyp qalý nemese kompúter jumysynyń jańylýy;
• Operasıalyq júıe jáne qoldanbaly programmanyń durys jumys istemeýi;
• Ekranǵa ádettegiden tys bóten málimet, sımvoldyń shyǵýy.
ınformatıka páni muǵalimi Baıǵazy Araı
Sabaqtyń taqyryby: Vırýstar jáne antıvırýstar
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Kompúterlik aqparatty qorǵaý, DK - di qorǵaý erekshelikteri. Kompúterlik vırýs, Antıvırýstyq quraldar týraly bilimderin damytý.
Tárbıeligi: Jan - jaqty bolýǵa, óz betimen jumys isteýge tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń este saqtaý jáne zeıindik qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Sabaqtyń túri: praktıkým elementteriniń kómegimen demonstrasıalaý, baıandaý arqyly túsindirý.
Sabaqtyń tıpi: Bilim, bilik daǵdyny damytý
Sabaqtyń ótý ádisi: kórnekilik ádisi, suraq jaýap ádisi.
Sabaqtyń kórnekiligi: kompúterler, ınteraktıvti taqta, Prezentasıa, plakattar.
Oqytý formalary: jeke, toptyq jáne ujymdyq.
Sabaqtyń barysy:
Oqytý úrdisiniń mańyzdylyǵy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylardy túgeldeý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý. Qural - jabdyqtaryn tekserý.
2. Ótken sabaqty qaıtalaý: (kórinis túrinde)
Qazirgi zamanda el aýzynan «Kompúterime vırýs tústi», «kompúterim vırýstan ushyp ketti» t, s, s sózderdi estýge bolady. Bul ne degen sóz? Kompúterge vırýs qaıdan túsedi? Vırýs tússe ne isteımiz? /problemalyq sıtýasıa/
Vırýstardy tabýǵa jáne joıýǵa múmkindik beretin programmalar antıvırýstyq programmalar dep atalady. Bul programmalar vırýspen zaqymdalǵan faıldardy taýyp qana qoımaı, olardy emdeıdi de ony zaqymdalǵan ýaqytyna deıingi qalpyna keltiredi.
Sottyń júrýi:
Hatshy: – Sot kele jatyr, oryndaryńyzdan turyńyzdar!
Sot tóraǵasy: – Aıypkerdi ákelińder!
Hatshy: – Aıypker ákelinsin! (Eki kúzetshi aıypker Vırýsty ákeledi).
Sot tóraǵasy: – Almaty qalasynyń sot otyrysyn bastaımyz. Sot prosesine aıyptaýshy Arsen, qorǵaýshy Tolǵanaı, jábirlenýshi Operasıalyq júıe, aıyptalýshy Vırýs qatysyp otyr. Osy sot prosesi Almaty qalasynyń turǵyny Operasıalyq júıeniń aryzy boıynsha júrgiziledi. Hatshy aryzdy oqyńyz.
Hatshy: – Almaty qalasynyń sotyna osy qala turǵyny Operasıalyq júıeden aryz:
Meniń aryz berý sebebim, – 20 qyrkúıek 2012 jyly ınternet arqyly Vırýs ilesip kelip, meniń barlyq júıeme zıan keltirdi, kerek deseńiz júıedegi barlyq baǵdarlamaǵa enip, óz bilgenin jasap, qorlyq kórsetti. Tek maǵan ǵana emes kompúterdiń de jumys isteýine kedergi keltirýde, óıtkeni, jumys jasar aldynda baǵdarlamamen birge kirisip kóptegen qıynshylyqtardy týdyrdy. Vırýsqa ádil jazasyn berilýin suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Sóz jábirlenýshi Operasıalyq júıege beriledi.
Hatshy: – Jábirlenýshi Operasıalyq júıe shaqyrylady.
Operasıalyq júıe: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa ant beremin. Aryzda jazǵandarymdy rastaımyn. Meni osyndaı kúıge túsirgen Vırýs tıisti jazasyn alýyn suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Aıypker Vırýs! Siz ózińizdiń qylmysyńyzdy moıyndaısyz ba?
Aıypker Vırýs: – Joq moıyndamaımyn.
Sot tóraǵasy: – Olaı bolsa kýágerler shaqyrylsyn!
Hatshy: – Kýáger Kompúter shaqyrylady.
Kýáger Kompúter: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa tıistimin. Men, Operasıalyq júıesiz jumys atqara almaımyn. Iá, Vırýs tek Operasıalyq júıege ǵana emes, barlyq baǵdarlamaǵa enip kedergi týdyrýda.
Sondyqtan Vırýsty bizge jibermeıtindeı etip qamaýǵa alýlaryńyzdy suraımyn.
Sot tóraǵasy: – Olaı bolsa kelesi kýágerlerdi shaqyryńyzdar!
Hatshy: – Kýágerler Kasperskıı, Doctor Web, NOD 32 shaqyrylady.
Kýáger Kasperskıı: – Men, tıisti zańǵa súıene otyryp, tek shyndyqty aıtýǵa tıistimin. Kompúterge vırýs juqqannan bastap, Operasıalyq júıege zıan keltirýde. Osy joldy qarastyra otyryp, júıege engen bar vırýsty joıyp qolymnan kelgeninshe járdem berip kelemin.
Kýáger Doctor Web: – Men de, Kasperskıı aıtqandaı júıege zıan kelmes úshin óz járdemimdi aıamaımyn. Biraqta Vırýs ol jaǵdaıdy múldem túsinbeıdi. Tıisinshe jazasyn alsyn.
Kýáger NOD 32: – Men de, aldaǵy kýágerler aıtqandaı qolymnan kelgeninshe óz kómegimdi berip kelemin. Óıtkeni biz bolmasaq Kompúter men Operasıalyq júıeniń jaǵdaıy qalaı bolary ekeni málim. Qysqasy, Vırýs óz ádil jazasyn alsyn.
Sot tóraǵasy: – Barlyq kýágerlerdi tyńdadyq, endi saraptaýshyny tyńdaıyq.
Saraptaýshy: – Men sottyń tapsyrmasy boıynsha bul jaǵdaıdy tekserip, mynadaı qorytyndyǵa keldim. Ózderińiz bilesizder, búkil álemge Vırýs aıtarlyqtaı zıan keltirýde. Vırýs ózdiginen paıda bolǵan joq, ol ádeıi qasaqana jasalynǵan. Vırýstyń kinási Kompúterge enip operasıalyq júıege jáne basqa da baǵdarlamalarǵa zıan keltirgeni. Sondyqtan da Vırýstan der kezinde qorǵanbasaq, keleshekte kerekti málimetterdi joǵaltýǵa dýshar etedi. Al saqtaný úshin mynadaı sharalar qoldanýǵa bolady: vırýstan saqtaıtyn arnaıy baǵdarlamalardy paıdalaný, vırýsty juqtyrý múmkindigin azaıtý tásilderin qarastyrý, dıskini fızıkalyq zaqymdanýdan saqtaý.
Sot tóraǵasy: – Sóz aıyptaýshyǵa beriledi.
Aıyptaýshy: – Men, Qazaqstan Respýblıkasynyń «Aqparattyq júıelerdi jáne aqparattyq resýrstardy qorǵaý» zańynyń 8 mamyr 2003 jylǵy №412 - 2, 5 tarmaǵy, 20 – staásy, 1 - 2 bólimderin basshylyqqa otyryp, «Aqparattyq júıelerge ruqsatsyz ený», «Aqparattardy urlaý jáne ruqsatsyz qoldaný arqyly qoǵamǵa zıany keltirý», «Aqparattyq júıelerdi buzý, búldirý arqyly kompúterlik júıeniń jumysyna kedergi keltirý» boıynsha, Vırýs zań aldynda jaýapty. Vırýs Operasıalyq júıege jáne basqa da baǵdarlamaǵa aıtarlyqtaı zıan keltirdi. Sondyqtan da búkil álemge tanymal Vırýsty, zań júzinde ómirlikke sottalýyn suranamyn.
Sot tóraǵasy: – Sóz qorǵaýshyǵa beriledi.
Qorǵaýshy: – Men, Vırýsty qorǵaýshy retinde aıtarym, Vırýstyń eshbir kinási joq dep aıta almaımyn. Óıtkeni isti júrgizý barysynda biraz jaıttarǵa qanyq boldym. Biraqta eń birinshi vırýsty oılap tapqan kinálilerdi taýyp, jazalaý kerektigin basa aıtqym keledi. Adam oılap tappasa, Vırýs munda otyrmas edi. Sol sebepten Vırýs «Aıyppul» tólep, sot otyrysynan bosatýyńyzdy suranamyn.
Hatshy: – Turyńyzdar! Sot keńesýge ketedi (Sot 1 - 2 mınýt keńesýge shyǵyp ketedi).
Hatshy: – Turyńyzdar! Sot kele jatyr! (úkim oqylady).
Sot tóraǵasy: – Men, Qazaqstan Respýblıkasynyń «Aqparattyq júıelerdi jáne aqparattyq resýrstardy qorǵaý» zańynyń 8 mamyr 2003 jylǵy №412 - 2, 5 tarmaǵy, 20 - statásy, 1 - 2 bólimderin basshylyqqa otyryp, «Aqparattyq júıelerge ruqsatsyz ený», «Aqparattardy urlaý jáne ruqsatsyz qoldaný arqyly qoǵamǵa zıany keltirý», «Aqparattyq júıelerdi buzý, búldirý arqyly kompúterlik júıeniń jumysyna kedergi keltirý» boıynsha, Vırýstyń kinási bar ekendigin aıta kele «Aıyppul» tólep sot otyrysynan bosatylady. Bul jaǵdaıda, negizgi kinálilerdi taýyp, tergeý isi qaıta júrgizilsin. Sonymen sot otyrysyn jabyq dep jarıalaımyn.
3. Ótken taqyryp boıynsha bilimdi júıelep, bekitý. (Slaıd)
Vırýstyń belgileri
• Kompúterdiń baıaý jumys isteýi;
• Jıi turyp qalý nemese kompúter jumysynyń jańylýy;
• Operasıalyq júıe jáne qoldanbaly programmanyń durys jumys istemeýi;
• Ekranǵa ádettegiden tys bóten málimet, sımvoldyń shyǵýy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
