HEPJ elementteriniń orny, atom qurylysynyń ereksheligi
Taqyryby: HEPJ elementteriniń orny, atom qurylysynyń ereksheligi
Oqý maqsaty: Oqýshylardyń metaldardyń jalpy sıpattamasy taraýynan alǵan bilimderin perıodtyq júıedegi s – elementterdiń perıodtyq júıedegi orny týraly túsindirip bilimderin damytý. Syn turǵysynan oılaýdy damytý tehnologıasy arqyly oqýshylardy óz betimen jumys isteýge daǵdylandyrý. Sabaqqa degen belsendiligin, alǵan bilimdi este saqtaý qabiletterin damytý.
Aldyńǵy oqý Sandyq esep
Oqý nátıjeleri 1. Oqýshylardyń barlyǵy: Perıodtyq júıedegi s – elementterdiń perıodtyq júıedegi ornyn biledi.
2. Basym bóligi: Siltilik jáne siltilik jer metaldaryn ajyrata alady.
3. Keıbir oqýshylar: Hımıalyq elementterdiń perıodtyq júıesindegi s – elementterdiń ornyn, atom qurylysynyń ereksheligin, olardyń metaldyq jáne totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıetterin salystyra alady.
Resýrstar Hımıa. Jalpy bilim beretin mekteptiń jaratylystaný - matematıka baǵytyndaǵy 10 - synybyna arnalǵan oqýlyq/ N. Nurahmetov, Q. Bekishev, N. Zagranıchnaıa, G. Abramova. Kúntizbelik jospar. Elektrondyq oqýlyq. M. Q. Qurmanálıev «Hımıany oqytýdyń qazirgi tehnologıalary»
Ádis - tásilder Ujymdyq oqytý, jeke jumys, túsindirý, áńgimeleý, baıandaý, ózindik jumys
Kórnekilikter Perıodtyq keste, kespe qaǵazdar, oqýlyq
Jospar
Bastalýy Qyzyǵýshylyqty oıatý. Oı shaqyrý
Yntymaqtastyq atmosfera qurý, oqýshylarǵa psıhıologıalyq ahýal týǵyzý.
1 - qadam: Úı tapsyrmasyny suraý
Oqýshynyń mindeti úı tapsyrmasyn, ótken taqyryptardy eske túsirý.
Hımıalyq dıktant
1. Reaksıany aıaqta: Cu + Mg(NO3) 2 →
2. Teris zarádti elektrod. (Katod)
3. Standartty jaǵdaıdaǵy elektrodtyń potensıaly ne dep atalady?(Standartty elektrodtyq potensıal)
4. Platına tyǵyzdyǵy neshege teń? (21, 5 g/sm3)
5. 10000S – den tómen balqıtyn metaldar ne dep atalady? (Ońaı balqıtyndar)
6. Metaldardyń jeńil jáne aýyr dep qandaı qasıetine baılanysty bólinedi? (Tyǵyzdyǵyna)
7. Perıodtyq júıedegi galogender ornalasqan top. (VII top, A negizgi topsha)
Oqýshylardy 3 topqa bólemin.
İ top s – elementterdiń jalpy sıpattamasy
İİ top Siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri
İİİ top Siltilik metaldardyń hımıalyq qasıetteri.
Ortasy Maǵynany taný
«Jańa sabaq qupıasy» Mátinmen jumys
2 - qadam İ top. s – elementterdiń jalpy sıpattamasy
s – elementter ózderiniń valenttik elektrondaryn ońaı beredi de, kúshti totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıet kórsetedi. Bul qasıet İİ toptyń elementterine qaraǵanda İ toptyń elementterinde aıqynyraq baıqalady. Atomdardan elektrondardy úzip alý energıasy syrtqy elektrondardyń sany artqanda ósedi jáne atom radıýsy artqanda kemıdi.
Iadrodan qashyqtaǵan saıyn ıadromen valenttilik elektrondardyń baılanysy álsireıdi, sondyqtan bul metaldardyń hımıalyq belsendiligi toptarda artady. Bul elementterdiń sıpattamalaryn salystyrý kórsetkendeı, sezıı atomynan syrtqytelektron jeńil úziledi, sondyqtan sezıı eń belsendi metal jáne óte kúshti totyqsyzdandyrǵysh.
İİ top. siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri
Siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri kóbinese krıstaldyq tor qurylysynyń ereksheligine táýeldi.
Barlyq siltilik metaldar kúmisteı aq tústi, olar jumsaq. Bul metaldar jeńil balqıdy. Balqý temperatýrasy lıtııden sezııge qaraı tómendeıdi, sebebi atomdardyń shamasynyń artýynan krıstaldyq tordaǵy metal atomdarynyń baılanys energıasy kemıdi.
Barlyq siltilik metaldar jylý men elektr togyn jaqsy ótkizedi.
İİİ top. Siltilik metaldardyń hımıalyq qasıetteri
Hımıalyq qasıetteri boıynsha siltilik metaldar bir – birine óte jaqyn. Olar – eń jaqsy totyqsyzdandyrǵyshtar jáne basqa metaldarǵa qaraǵanda belsendiligi óte joǵarylar. Olardyń totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıeti lıtııden sezııge qaraı ósedi, óıtkeni krıstaldaǵy hımıalyq baılanystyń beriktigi jáne atomnan elektrondy úzip alyp, katıondar túzýge qajetti energıa kemıdi.
Siltilik metaldar tikeleı barlyq beımetaldarmen, sýmen, qyshqyldarmen árekettesedi.
3 - qadam İ top 1) İİ topsha elementiniń 13, 05 g kúkirt qyshqylymen áreketteskende (q. j.) 3, 36 l sýtek gazyn bólip shyǵarǵan. Belgisiz metaldy tap.
Jambyl oblysy, Shý aýdany
Birlikústem aýyly, Domalaq ene atyndaǵy
orta mekteptiń hımıa pániniń muǵalimi
Sýranchıeva Alıa Týrganovna
HEPJ elementteriniń orny, atom qurylysynyń ereksheligi. júkteý
Oqý maqsaty: Oqýshylardyń metaldardyń jalpy sıpattamasy taraýynan alǵan bilimderin perıodtyq júıedegi s – elementterdiń perıodtyq júıedegi orny týraly túsindirip bilimderin damytý. Syn turǵysynan oılaýdy damytý tehnologıasy arqyly oqýshylardy óz betimen jumys isteýge daǵdylandyrý. Sabaqqa degen belsendiligin, alǵan bilimdi este saqtaý qabiletterin damytý.
Aldyńǵy oqý Sandyq esep
Oqý nátıjeleri 1. Oqýshylardyń barlyǵy: Perıodtyq júıedegi s – elementterdiń perıodtyq júıedegi ornyn biledi.
2. Basym bóligi: Siltilik jáne siltilik jer metaldaryn ajyrata alady.
3. Keıbir oqýshylar: Hımıalyq elementterdiń perıodtyq júıesindegi s – elementterdiń ornyn, atom qurylysynyń ereksheligin, olardyń metaldyq jáne totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıetterin salystyra alady.
Resýrstar Hımıa. Jalpy bilim beretin mekteptiń jaratylystaný - matematıka baǵytyndaǵy 10 - synybyna arnalǵan oqýlyq/ N. Nurahmetov, Q. Bekishev, N. Zagranıchnaıa, G. Abramova. Kúntizbelik jospar. Elektrondyq oqýlyq. M. Q. Qurmanálıev «Hımıany oqytýdyń qazirgi tehnologıalary»
Ádis - tásilder Ujymdyq oqytý, jeke jumys, túsindirý, áńgimeleý, baıandaý, ózindik jumys
Kórnekilikter Perıodtyq keste, kespe qaǵazdar, oqýlyq
Jospar
Bastalýy Qyzyǵýshylyqty oıatý. Oı shaqyrý
Yntymaqtastyq atmosfera qurý, oqýshylarǵa psıhıologıalyq ahýal týǵyzý.
1 - qadam: Úı tapsyrmasyny suraý
Oqýshynyń mindeti úı tapsyrmasyn, ótken taqyryptardy eske túsirý.
Hımıalyq dıktant
1. Reaksıany aıaqta: Cu + Mg(NO3) 2 →
2. Teris zarádti elektrod. (Katod)
3. Standartty jaǵdaıdaǵy elektrodtyń potensıaly ne dep atalady?(Standartty elektrodtyq potensıal)
4. Platına tyǵyzdyǵy neshege teń? (21, 5 g/sm3)
5. 10000S – den tómen balqıtyn metaldar ne dep atalady? (Ońaı balqıtyndar)
6. Metaldardyń jeńil jáne aýyr dep qandaı qasıetine baılanysty bólinedi? (Tyǵyzdyǵyna)
7. Perıodtyq júıedegi galogender ornalasqan top. (VII top, A negizgi topsha)
Oqýshylardy 3 topqa bólemin.
İ top s – elementterdiń jalpy sıpattamasy
İİ top Siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri
İİİ top Siltilik metaldardyń hımıalyq qasıetteri.
Ortasy Maǵynany taný
«Jańa sabaq qupıasy» Mátinmen jumys
2 - qadam İ top. s – elementterdiń jalpy sıpattamasy
s – elementter ózderiniń valenttik elektrondaryn ońaı beredi de, kúshti totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıet kórsetedi. Bul qasıet İİ toptyń elementterine qaraǵanda İ toptyń elementterinde aıqynyraq baıqalady. Atomdardan elektrondardy úzip alý energıasy syrtqy elektrondardyń sany artqanda ósedi jáne atom radıýsy artqanda kemıdi.
Iadrodan qashyqtaǵan saıyn ıadromen valenttilik elektrondardyń baılanysy álsireıdi, sondyqtan bul metaldardyń hımıalyq belsendiligi toptarda artady. Bul elementterdiń sıpattamalaryn salystyrý kórsetkendeı, sezıı atomynan syrtqytelektron jeńil úziledi, sondyqtan sezıı eń belsendi metal jáne óte kúshti totyqsyzdandyrǵysh.
İİ top. siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri
Siltilik metaldardyń fızıkalyq qasıetteri kóbinese krıstaldyq tor qurylysynyń ereksheligine táýeldi.
Barlyq siltilik metaldar kúmisteı aq tústi, olar jumsaq. Bul metaldar jeńil balqıdy. Balqý temperatýrasy lıtııden sezııge qaraı tómendeıdi, sebebi atomdardyń shamasynyń artýynan krıstaldyq tordaǵy metal atomdarynyń baılanys energıasy kemıdi.
Barlyq siltilik metaldar jylý men elektr togyn jaqsy ótkizedi.
İİİ top. Siltilik metaldardyń hımıalyq qasıetteri
Hımıalyq qasıetteri boıynsha siltilik metaldar bir – birine óte jaqyn. Olar – eń jaqsy totyqsyzdandyrǵyshtar jáne basqa metaldarǵa qaraǵanda belsendiligi óte joǵarylar. Olardyń totyqsyzdandyrǵyshtyq qasıeti lıtııden sezııge qaraı ósedi, óıtkeni krıstaldaǵy hımıalyq baılanystyń beriktigi jáne atomnan elektrondy úzip alyp, katıondar túzýge qajetti energıa kemıdi.
Siltilik metaldar tikeleı barlyq beımetaldarmen, sýmen, qyshqyldarmen árekettesedi.
3 - qadam İ top 1) İİ topsha elementiniń 13, 05 g kúkirt qyshqylymen áreketteskende (q. j.) 3, 36 l sýtek gazyn bólip shyǵarǵan. Belgisiz metaldy tap.
Jambyl oblysy, Shý aýdany
Birlikústem aýyly, Domalaq ene atyndaǵy
orta mekteptiń hımıa pániniń muǵalimi
Sýranchıeva Alıa Týrganovna
HEPJ elementteriniń orny, atom qurylysynyń ereksheligi. júkteý
You Might Also Like
