Igilikti ister
Bilim salasy: Tanym
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: «Ózin - ózi taný»
Taqyryp: «Igilikti ister»
Qundylyq: Durys is - áreket
Qasıetter: Jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik.
Resýrstar: bólmeniń oqý is - áreketine saı bezendirilýi, ınteraktıvti taqta, júreksheler, sıqyrly taıaqsha.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketteriniń maqsaty: Balalardyń boıyndaǵy durys is - áreket qundylyǵyn damytý.
Mindetteri:
Qorshaǵan ortany jaǵymdy jermen qabyldaı bilý ádetin qalyptastyrý,
- Balalardyń boıynda baýyrlary men jaqyndaryna meıirimdi qamqor qarym - qatynas jasaý daǵdylaryn damytý.
- Balalarǵa adamdardyń ıgi is - áreketi adamgershilik qundy qasıetterdiń biri ekenin túsindirý arqyly balalardyń boıyna jalpy adamgershilik qundylyqtardy sińirý, ıgilikti ister jasaý arqyly ózine jáne ózge adamdarǵa qýanysh ákelýi degen yntasyn arttyrý.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketiniń barysy:
Shattyq sheńberi:
Búgingi kún biz úshin erekshe sıaqty. Óıtkeni bizge kóp qonaqtar kelipti. Balalar «ózin - ózi taný» áleminde adamdar bir - birine jaqsy, jaǵymdy sózder meıirimdi tilekterdi sheńberde turyp aıtqandy ne sebepti jaqsy kóredi dep oılaısyńdar?
- Óıtkeni sheńberde burysh bolmaıdy, sondyqtan jaqsy tilekter ózderin kútýshi barlyq adamdarǵa keledi.
- Balalar, mende senderdi shyn kóńilmen shattyq sheńberine shaqyramyn. Men ózimniń sıqyrly taıaqsham arqyly senderge tilegimdi birinshi aıtaıynshy:
- Men bárimizge densaýlyq tileımin.
Qýanysh, Baqyt, Dostyq, Jaqsy kún, Meıirim, Jaqsy kóńil kúı, Amanshylyq, Sulýlyq, Jaqsylyq, Birlik, Shattyq. (barlyǵy birge)
Jaqsy sózder aıtamyz,
Sharshamaımyz qaıta biz.
- Jaraısyńdar balalar biz sondaı jaqsy sózder, jyly - jyly lebizder estidik. Olardyń bári oryndalady, óıtkeni sender ony shyn júrekterińmen aıttyńdar. Endi ornymyzǵa jaılap jaıǵasyp otyraıyq.
Dáıek sóz:
- Durys balalar, biz búgingi oqý is - áreketimizde de jaqsy ıgilikti ister týraly oı bólisemiz. Igilikti ister degenimiz bul bizdiń bireýge jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik jasaýymyz úlkenge, dostarymyzǵa, kishkentaı bópelerimizge kómektesýimiz - ıaǵnı bógde adamdarǵa jasaǵan jaqsylyqtarymyzdyń barlyǵy ıgilikti ister dep atalady.
- Durys balalar, biz búgingi oqý is - áreketimizde de jaqsy ıgilikti ister týraly oı bólisemiz. Igilikti ister degenimiz bul bizdiń bireýge jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik jasaýymyz úlkenge, dostarymyzǵa, kishkentaı bópelerimizge kómektesýimiz - ıaǵnı bógde adamdarǵa jasaǵan jaqsylyqtarymyzdyń barlyǵy ıgilikti ister dep atalady.
- Endi balalar, men senderge ıgilikti isterdiń biri meıirimdilik degenniń ne ekenin túsiný úshin «Mazasyz balapan» áńgimesi boıynsha daıyndalǵan qoıylymdy tamashalaýǵa shaqyramyn.
Áńgime:
Bir mazasyz balapan ómir súripti. Bir kúni ol anasynan «meıirimdilik degen ne?»- dep suraıdy. Sen áli kishkentaısyń, óskennen keıin túsinesiń – deıdi anasy.
- Biraq balapan mazasyz edi. Ol meıirimdiliktiń ne ekenin tezirek bilgisi kep, jolǵa shyǵady. Jolda kele jatyp jylap júrgen eshkini kezdestiredi, ol balapannan joǵalyp ketken laǵyn taýyp berýge kómektesýin suraıdy. «Mende ýaqyt joq»- deıdi. Men meıirimdilik degenniń ne ekenin bilýim kerek – deıdi de ushyp ketedi. Aldynan bir qyz kezdesedi, ol aǵashqa ilinip qalǵan sharyn ala almaı júr eken. «Balapan, balapan maǵan shardy alýǵa kómektesshi»- deıdi. «Mende ýaqyt joq meıirimdilik degenniń ne ekenin bilýim kerek»,- deıdi
- Birinshi sen shardy alyp ber – deıdi qyz.
Balapan ushyp baryp shardy alyp beredi. «Minekeı sen qaıyrymdy is istediń, meıirimdilik degen osy» - deıdi.
«Qandaı op - ońaı» - dep tań qalady balapan.
- Mine osylaısha mazasyz balapan meıirimdilik ne ekenin túsingen eken.
1. Bul kórsetilimde aldymen balapanǵa kim kezdesedi?
2. Balapan eshkige kómektesti me?
Oǵan kezdesti?. Men bilemin, maǵan kúnde anam qaıyrymdy is týraly áńgime aıtyp beredi deıdi.
3. Maǵan da aıtshy - dedi balapan.
4. Balapan qyzǵa kómektesti me?
5. Qyz balapanǵa meıirimdilikti qalaı túsindirdi?
Minekeı, sen qaıyrymdy is istediń. Meıirimdilik degen osy dedi. Ia, balalar, qarapaıym nársemen de bireýge meıirimdilik jasaýǵa bolady eken.
Al olaı bolsa, bir sát kózimdi jumyp biz kishkentaı adamdar bireý úshin qandaı ıgi ister isteı alatynymyzdy oılanyp kóreıikshi.
- Qane, kózimizdi ashyp, ózimizdiń oılarymyz týraly oı bólisetin ýaqyt boldy. Aıta qoıyńdarshy, sender kishkentaı bolsańdar da qandaı ıgilikti isterdi istep úlgeresińder?
- Qandaı tamasha! Sender kishkentaı bolsańdar da qanshalyqty ıgilikti ister jasadyńdar.
Shyǵarmashylyq
Al endi men senderge bir tapsyrma bergim kelip tur. Sender bireýge jaqsylyq jasaý arqyly qandaı sezimde bolasyńdar. Sol kezdegi kóńil - kúılerińdi aldaryńdaǵy júrekshe arqyly bildirińder.
- Seniń kóńil - kúıiń qandaı bolady?
- Durys balalar ózderiń jasaǵan jaqsylyq óziń úshin de, ózge úshin de qýanysh ákeledi.
- Rahmet, balalar, tapsyrmany barlyǵyń da jaqsy oryndadyńdar.
Al endi oryndaryńnan tura qoıyńdar. Alaqandaryńdy joǵary ustap, qoldaryńdy alǵa soz.
- Saýsaqtaryńdy biriktirip qus sıaqty etip jasa, qolyńda esh nársege dármensiz kishkentaı qus bar dep elestetshi. Kishkentaı qus óte tońyp qalypty, demińdi oǵan úrle, ony jylyt, jaı ǵana tereń dem alyp, alaqandaryńdy keýdeńe jaqyndatyp usta, ózińniń júregińniń jylýyn panasyz dármensiz qusqa bere bilińder.
Al endi alaqanyńdy ashshy, kishkentaı qustyń saǵan kúlimdeı qarap qýanyshpen ushyp bara jatqanyn kóresiń. Sen de oǵan qarap kúlimdep, ol saǵan qaıta oralady.
Al endi men ózderińdi qyzyqty oıynǵa shaqyramyn.
Oıyn: «Igilikti ister» dep atalady.
Myna ústel ústindegi júrek birneshe pishinderge qıylyp bólingen. Árbir oıynǵa qatysýshy bala adamnyń ıgi isteri týraly sózderdi aıta otyryp, sońynan osy bólek pishinderden bir bútin júrek qurastyrady. Qanekeı, balalar, oıyndy bastaıyq.
Jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik, kómektesý.
Jaraısyńdar, qandaı ádemi, meıirimdi, qaıyrymdy júrek qurastyrdyńdar. Senderdiń júrekterińde osyndaı jaqsylyq qasıetter tabyla bersin.
Al endi balalar biz ózimizdiń qolymyzdy júregimizdiń tusyna qoıyp, dúrsiline qulaq salaıyqshy. Júregimiz bizge ne deıdi eken?
Qamqorshy, meıirimdi bol - deıdi.
Ia, balalar, ol senderge jaqsy adam árqashan týystarymen, jaqyndaryna qamqorshy, meıirimdi bolatynyn túsindiredi.
Toppen án aıtý:
Jaı áýen qoıyp, «Igilikti ister» óleńin aıtý.
Men bárińe árqashan kómektesýge daıynmyn.
Osyndaı is bolǵanda men árqashan ıa, ıa, ıa deımin.
Úlkenderdi syılaımyz ba?
- Iá!
Aǵash otyrǵyzamyz ba?
- Iá!
Anamyzǵa kómektesemiz be?
- Iá!
İnimizdi kıindiremiz be?
- Iá!
Dosty qurmetteımiz be?
- Iá!
Iá, ıá, ıá, - degen adamǵa árqashan qaıyrymdy bolamyz ba?
- Iá!
Sońǵy tynyshtyq sáti:
Baıaý mýzyka qoıyp, denelerdi bos ustap, bastaryńdy kóterip, kózderińdi jumyńdar. Búgingi oqý is - áreketimizde aıtylǵan jaqsy qasıetterimizdi júregimizge jetkizip saqtaıyq. Endi jaılap kózderińdi ashyńdar. Oqý is - áreketimiz aıaqtaldy. Búgingi kún senderge qýanysh ákelsin!
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: «Ózin - ózi taný»
Taqyryp: «Igilikti ister»
Qundylyq: Durys is - áreket
Qasıetter: Jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik.
Resýrstar: bólmeniń oqý is - áreketine saı bezendirilýi, ınteraktıvti taqta, júreksheler, sıqyrly taıaqsha.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketteriniń maqsaty: Balalardyń boıyndaǵy durys is - áreket qundylyǵyn damytý.
Mindetteri:
Qorshaǵan ortany jaǵymdy jermen qabyldaı bilý ádetin qalyptastyrý,
- Balalardyń boıynda baýyrlary men jaqyndaryna meıirimdi qamqor qarym - qatynas jasaý daǵdylaryn damytý.
- Balalarǵa adamdardyń ıgi is - áreketi adamgershilik qundy qasıetterdiń biri ekenin túsindirý arqyly balalardyń boıyna jalpy adamgershilik qundylyqtardy sińirý, ıgilikti ister jasaý arqyly ózine jáne ózge adamdarǵa qýanysh ákelýi degen yntasyn arttyrý.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketiniń barysy:
Shattyq sheńberi:
Búgingi kún biz úshin erekshe sıaqty. Óıtkeni bizge kóp qonaqtar kelipti. Balalar «ózin - ózi taný» áleminde adamdar bir - birine jaqsy, jaǵymdy sózder meıirimdi tilekterdi sheńberde turyp aıtqandy ne sebepti jaqsy kóredi dep oılaısyńdar?
- Óıtkeni sheńberde burysh bolmaıdy, sondyqtan jaqsy tilekter ózderin kútýshi barlyq adamdarǵa keledi.
- Balalar, mende senderdi shyn kóńilmen shattyq sheńberine shaqyramyn. Men ózimniń sıqyrly taıaqsham arqyly senderge tilegimdi birinshi aıtaıynshy:
- Men bárimizge densaýlyq tileımin.
Qýanysh, Baqyt, Dostyq, Jaqsy kún, Meıirim, Jaqsy kóńil kúı, Amanshylyq, Sulýlyq, Jaqsylyq, Birlik, Shattyq. (barlyǵy birge)
Jaqsy sózder aıtamyz,
Sharshamaımyz qaıta biz.
- Jaraısyńdar balalar biz sondaı jaqsy sózder, jyly - jyly lebizder estidik. Olardyń bári oryndalady, óıtkeni sender ony shyn júrekterińmen aıttyńdar. Endi ornymyzǵa jaılap jaıǵasyp otyraıyq.
Dáıek sóz:
- Durys balalar, biz búgingi oqý is - áreketimizde de jaqsy ıgilikti ister týraly oı bólisemiz. Igilikti ister degenimiz bul bizdiń bireýge jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik jasaýymyz úlkenge, dostarymyzǵa, kishkentaı bópelerimizge kómektesýimiz - ıaǵnı bógde adamdarǵa jasaǵan jaqsylyqtarymyzdyń barlyǵy ıgilikti ister dep atalady.
- Durys balalar, biz búgingi oqý is - áreketimizde de jaqsy ıgilikti ister týraly oı bólisemiz. Igilikti ister degenimiz bul bizdiń bireýge jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik jasaýymyz úlkenge, dostarymyzǵa, kishkentaı bópelerimizge kómektesýimiz - ıaǵnı bógde adamdarǵa jasaǵan jaqsylyqtarymyzdyń barlyǵy ıgilikti ister dep atalady.
- Endi balalar, men senderge ıgilikti isterdiń biri meıirimdilik degenniń ne ekenin túsiný úshin «Mazasyz balapan» áńgimesi boıynsha daıyndalǵan qoıylymdy tamashalaýǵa shaqyramyn.
Áńgime:
Bir mazasyz balapan ómir súripti. Bir kúni ol anasynan «meıirimdilik degen ne?»- dep suraıdy. Sen áli kishkentaısyń, óskennen keıin túsinesiń – deıdi anasy.
- Biraq balapan mazasyz edi. Ol meıirimdiliktiń ne ekenin tezirek bilgisi kep, jolǵa shyǵady. Jolda kele jatyp jylap júrgen eshkini kezdestiredi, ol balapannan joǵalyp ketken laǵyn taýyp berýge kómektesýin suraıdy. «Mende ýaqyt joq»- deıdi. Men meıirimdilik degenniń ne ekenin bilýim kerek – deıdi de ushyp ketedi. Aldynan bir qyz kezdesedi, ol aǵashqa ilinip qalǵan sharyn ala almaı júr eken. «Balapan, balapan maǵan shardy alýǵa kómektesshi»- deıdi. «Mende ýaqyt joq meıirimdilik degenniń ne ekenin bilýim kerek»,- deıdi
- Birinshi sen shardy alyp ber – deıdi qyz.
Balapan ushyp baryp shardy alyp beredi. «Minekeı sen qaıyrymdy is istediń, meıirimdilik degen osy» - deıdi.
«Qandaı op - ońaı» - dep tań qalady balapan.
- Mine osylaısha mazasyz balapan meıirimdilik ne ekenin túsingen eken.
1. Bul kórsetilimde aldymen balapanǵa kim kezdesedi?
2. Balapan eshkige kómektesti me?
Oǵan kezdesti?. Men bilemin, maǵan kúnde anam qaıyrymdy is týraly áńgime aıtyp beredi deıdi.
3. Maǵan da aıtshy - dedi balapan.
4. Balapan qyzǵa kómektesti me?
5. Qyz balapanǵa meıirimdilikti qalaı túsindirdi?
Minekeı, sen qaıyrymdy is istediń. Meıirimdilik degen osy dedi. Ia, balalar, qarapaıym nársemen de bireýge meıirimdilik jasaýǵa bolady eken.
Al olaı bolsa, bir sát kózimdi jumyp biz kishkentaı adamdar bireý úshin qandaı ıgi ister isteı alatynymyzdy oılanyp kóreıikshi.
- Qane, kózimizdi ashyp, ózimizdiń oılarymyz týraly oı bólisetin ýaqyt boldy. Aıta qoıyńdarshy, sender kishkentaı bolsańdar da qandaı ıgilikti isterdi istep úlgeresińder?
- Qandaı tamasha! Sender kishkentaı bolsańdar da qanshalyqty ıgilikti ister jasadyńdar.
Shyǵarmashylyq
Al endi men senderge bir tapsyrma bergim kelip tur. Sender bireýge jaqsylyq jasaý arqyly qandaı sezimde bolasyńdar. Sol kezdegi kóńil - kúılerińdi aldaryńdaǵy júrekshe arqyly bildirińder.
- Seniń kóńil - kúıiń qandaı bolady?
- Durys balalar ózderiń jasaǵan jaqsylyq óziń úshin de, ózge úshin de qýanysh ákeledi.
- Rahmet, balalar, tapsyrmany barlyǵyń da jaqsy oryndadyńdar.
Al endi oryndaryńnan tura qoıyńdar. Alaqandaryńdy joǵary ustap, qoldaryńdy alǵa soz.
- Saýsaqtaryńdy biriktirip qus sıaqty etip jasa, qolyńda esh nársege dármensiz kishkentaı qus bar dep elestetshi. Kishkentaı qus óte tońyp qalypty, demińdi oǵan úrle, ony jylyt, jaı ǵana tereń dem alyp, alaqandaryńdy keýdeńe jaqyndatyp usta, ózińniń júregińniń jylýyn panasyz dármensiz qusqa bere bilińder.
Al endi alaqanyńdy ashshy, kishkentaı qustyń saǵan kúlimdeı qarap qýanyshpen ushyp bara jatqanyn kóresiń. Sen de oǵan qarap kúlimdep, ol saǵan qaıta oralady.
Al endi men ózderińdi qyzyqty oıynǵa shaqyramyn.
Oıyn: «Igilikti ister» dep atalady.
Myna ústel ústindegi júrek birneshe pishinderge qıylyp bólingen. Árbir oıynǵa qatysýshy bala adamnyń ıgi isteri týraly sózderdi aıta otyryp, sońynan osy bólek pishinderden bir bútin júrek qurastyrady. Qanekeı, balalar, oıyndy bastaıyq.
Jaqsylyq, qamqorlyq, qaıyrymdylyq, meıirimdilik, kómektesý.
Jaraısyńdar, qandaı ádemi, meıirimdi, qaıyrymdy júrek qurastyrdyńdar. Senderdiń júrekterińde osyndaı jaqsylyq qasıetter tabyla bersin.
Al endi balalar biz ózimizdiń qolymyzdy júregimizdiń tusyna qoıyp, dúrsiline qulaq salaıyqshy. Júregimiz bizge ne deıdi eken?
Qamqorshy, meıirimdi bol - deıdi.
Ia, balalar, ol senderge jaqsy adam árqashan týystarymen, jaqyndaryna qamqorshy, meıirimdi bolatynyn túsindiredi.
Toppen án aıtý:
Jaı áýen qoıyp, «Igilikti ister» óleńin aıtý.
Men bárińe árqashan kómektesýge daıynmyn.
Osyndaı is bolǵanda men árqashan ıa, ıa, ıa deımin.
Úlkenderdi syılaımyz ba?
- Iá!
Aǵash otyrǵyzamyz ba?
- Iá!
Anamyzǵa kómektesemiz be?
- Iá!
İnimizdi kıindiremiz be?
- Iá!
Dosty qurmetteımiz be?
- Iá!
Iá, ıá, ıá, - degen adamǵa árqashan qaıyrymdy bolamyz ba?
- Iá!
Sońǵy tynyshtyq sáti:
Baıaý mýzyka qoıyp, denelerdi bos ustap, bastaryńdy kóterip, kózderińdi jumyńdar. Búgingi oqý is - áreketimizde aıtylǵan jaqsy qasıetterimizdi júregimizge jetkizip saqtaıyq. Endi jaılap kózderińdi ashyńdar. Oqý is - áreketimiz aıaqtaldy. Búgingi kún senderge qýanysh ákelsin!
You Might Also Like
