Imandylyq –ınabattylyq aınasy
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Imandylyq – ınabattylyq aınasy
1. Bilimdilik maqsaty:
O0ýshylardyń ınabattylyq túsinikterin keńeıte túsý, tárbıeniń qoǵamdaǵy mańyzdylyǵy men paıdasy týraly jańalyqtarmen tanysý.
2. Damytýshylyq maqsaty:
Oqýshylardyń musylman dini jáne teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly bilimderin keńeıte otyryp, oı - órisin, qıalyn, qyzyǵýshylyǵyn, belsendiligin, qushtarlyǵyn, ıaǵnı, adamı qasıetterin qalyptastyrý, ana tilin súıýge, ata - saltyn, adamgershilik qasıetterin qalyptastyryp babalardan qalǵan ulaǵatty, ǵıbrat sózderdi túsindirip, sodan úlgi - ónege alýǵa baýlý.
3. Tárbıelik maqsaty:
Oqýshylardy halqymyzdyń umyt bolǵan salt - dástúrlerin jalǵastyryp qurmetteýge, ınabattylyqqa, ımandylyqqa adamgershilikke, adaldyqqa, eńbekqorlyqqa, dostyqqa, erlikke, izdenimpazdyqqa, iskerlikke, sheberlikke, uqyptylyqqa, dáldikke ulttyq pedagogıka negizinde tárbıeleý.
Túri: Suhbat - kezdesý sabaq.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, meshit salynǵan sýretter, naqyl sózder, úntaspa, quran jáne «Islam taǵylymdary» kitaptar, teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly derekter.
Muǵalim: Halqymyz jan - jaqty adamdy « segiz qyrly bir syrly»,- deıdi. Adamnyń segiz qyrynyń biri - onyń aqyly, ımandylyǵy. Imandy, bilimi mol, ata saltyn, dinin, tilin bilgen adamnyń kókiregi oıaý bolady, jaman men jaqsyny aıyra biledi.
Mine, sol sebepti biz «Imandylyq - ınabattylyq aınasy» degen taqyrypta óz oılarymyzdy ortaǵa salmaqpyz.
Júrgizýshi: Egemendi elimizdiń erteńi bolashaq urpaq qolynda. Bolashaq urpaqty ımandylyq tárbıege baýlı otyryp, halyq dástúrin júregine uıalatyp,, sanasyna quıý - búgingi bilim men tárbıeniń basty mindeti.
Qazirgi kezde ata - anasyn qarttar úıine ótkizgen bala, balalaryn tiri jetim etip, júrgen alaıaqtar, maskúnem, urylardyń kóbeıýi bizdiń ulttyq tárbıemizge syn.(Slaıd)
Sondyqtan, mektepte ımandylyq tárbıesiniń berilýi oqýshylar boıyna izgi qasıetterin sińirý úshin, ózin musylman dep tanýǵa ultynyń ozyq dástúrin, ádet - ǵurpyn uǵynýǵa, ultjandy azamat bolyp ósip jetilýine ıgi áser etedi dep senemiz.
Osy oraıda qasıetti ótkizilgeli otyrǵan «Imandylyq – ınabattylyq aınasy» atty ashyq tárbıe saǵatymyzdyń qonaǵy, bizdiń suraqtarymyzǵa jaýap bergeli kelip otyrǵan Ortalyq meshittiń ımamy Merǵalı Júnispekuly ortalaryńyzda.
Júrgizýshi: Sonymen qatar, búgingi taqyrybymyzǵa saı óz oqýshylarymyz musylman dini týraly qandaı uǵymdary biledi eken, soǵan kezek berelik.
İ. 1 - oqýshy: Musylman dininiń negizin salǵan Muhammed paıǵambar. Ulty arab. Mekkede týǵan. Muhammed oıdan shyǵarylǵan emes, tarıhı tulǵa. Ony tarıhta Muhammed paıǵambar dep te ataıdy.
2 - oqýshy: Islam dinin ustanatyn adamdardy musylman dep ataıdy.
3 - oqýshy: Musylman dinin ustanatyndardyń negizgi qasıetti kúni - juma.
4 - oqýshy: Oraza ustaǵan adam ózin - ózi tártipke shaqyryp, jaman isterden tyıylady. Musylmandyqqa jat qylyqtardan - ótirik, ósek aıtý, daý - janjaldan, bireý týraly jaman oılardan, daýys kóterip urysýdan aýlaq bolýǵa tyrysady. Adamdarǵa keshirimdi bolýǵa, meıirimdi bolýǵa, basqa oraza ustaýshylarǵa qamqorlyq kórsetýge nıet etedi.
5 - oqýshy: Musylmandardyń qasıetti úıi – meshit. Meshit - ótirik aıtylmaıtyn, aqıqat pen shyndyq jolyn tutynǵan eń taza pák jer.
6 - oqýshy: Musylman dininiń qasıetti kitaby - Quran. Qurannyń sózi qudaıdyń sózi.
7 - oqýshy: Oraza aıynda ár otbasy jan basyna belgilengen mólsherde pitir - sadaqa beredi. Bul osy Ramazan aıyna aman - esen jetkenimiz úshin beriletin qudaıy sadaqa. Munda musylman qaýymy dúnıe - qońyzdyqtan aýlaq bolýǵa úırenedi. Adamdardy tatý ómir súrýge baýlıdy. Pitir sadaqany aýrý - syrqaýly, jetim, músápir adamdarǵa berýge bolady.
9 - oqýshy: Allaǵa senýdiń pendege bereri kóp. Tirshilikte taza bolyp, durys, túzý jol tabý – ıman men jaqsy isterdiń nátıjesi. Iman - adam boıynda qanaǵat, qaısarlyq pen sabyrlyq, ustamdylyq sıaqty qasıetterdi qalyptastyrady. Islam dinin tutynatyn musylmannyń bes paryzy bar. Sender, balalar, atap bere alasyńdar ma?
1. Qudaı birligi Muhammed paıǵambar qasıetin moıyndaý
2. Namaz oqý
3. Oraza ustaý
4. Sadaqa berý
5. Qajylyqqa barý.
10 - oqýshy: Sharıǵat boıynsha adam qylmys jasamaýy, maman sóz ótirik aıtpaýy kerek. «Mende ǵana bolsyn» degen ózimshildik, bireýge qıanat, zorlyq jasaý dinnen bezgen, dinnen qoryqpaǵandardyń isi, ondaı adam kúnáhar bolyp eseptelinedi.
Bı «Halal»
İİ. Imandylyq degen ne? Pikirtalas.
Pikirtalasty bastamas buryn myna beınesújetke kóńil aýdarýlaryńyzdy suraımyn.
«Ómirde bolǵan»beınefılminen úzindi kórsetý.
İİİ. Abaıla adasý! «Abaıla, din saýdagerleri!» taqyrybynda teris baǵyttaǵy dinı aǵymdardyń is - áreketteri men maqsat - múddelerine toqtalyp oqýshy pikirlerin bilý.
Ózge elden kelgen teris joldy nasıhattaýshylar elimizde kóbeıýde. Ultymyzdyń salt - dástúrine qarama - qaıshy pikirler aıtylady. Islam dinin jamylyp ıslam qundylyqtaryn joqqa shyǵaryp shet elden kelgen sekta, mısıonerleri ózderiniń qara oılaryn iske asyrýda. Olardyń sany ókinishke qaraı kóbeıýde. Olar jastar men mektep jasyndaǵy balalardy teris baǵytqa tárbıeleýde. Islamdaǵy teris dinı aǵymdardyń kesirinen qasıetti Islam dininiń qazirgi zamanda ekstremızm, terror dini sanalýy qynjyltady.
Islamdaǵy uǵymdar týraly oqýshylardyń aıtqan pikirleri:
«Salafıtter» nemese salafıler uıymy 7 shelpek pisirýge, beıit basyna barýǵa, ata - baba basynda quran baǵyshtaýǵa qarsy. Atyraý qalasynda keń taraǵan. «Salafı» sózi Qurannyń birneshe jerinde kezdesedi. Negizinen «aldyńǵy ótkender», «burynǵylar» degen maǵynany beredi. Al qazirgi zamannyń salafıleriniń is - áreketteri Quran aıattaryn óz betterinshe ózgertip alǵan.
«Takfırshiler» uıymy. Olar ózderin taza musylmandar sanap, ózgelerdi kápirge esepteıdi eken. Egıpette bastaý alǵan bul aǵym ózge musylmandarmen aralaspaıdy, meshitke barmaıdy. Musylmandar arasynda jik salýshy. Memlekettiń saıası baǵytyn qabyldamaıdy. Olar din aqıqatyn bilýge talpynbaıdy. Aǵym musylmandar arasynda iritki salyp, olardyń birlik - yntymaǵyn buzýǵa tyrysady. Daý - janjal týǵyzý arqyly memlekettiń saıası - ekonomıkalyq baǵdarlamasynyń nyǵaıýyna keri yqpal jasaıdy.
«Taza ıslam» dep atalatyn dinı aǵym ókilderiniń nıetteri - ustanymdylyq pen Alladan qorqýshylyq qaǵıdalaryn aıaq asty etip, Islamǵa jat josparlaryn júzege asyrý. Olar adam urlaýmen, qaraqshylyqpen aınalysady. Osyndaı 7 adamnan turatyn top 2008 jyldyń jeltoqsan aıynda ustalǵan eken.
«Tablıǵ jamaǵaty». Naqty tujyrym jasasaq, bul «din ýaǵyzdaýshy top» degen uǵymdy bildiredi. Olardyń ekinshi bir aty - «daǵýatshylar», qazaqshalaǵanda úgit, nasıhat júrgizý, shaqyrý. Olar Islam dinin ózderi qurǵan ereje boıynsha nasıhattaıdy. Ózderin saıasattan bólek ustaıdy. Saqal qoıyp, uzyn kóılek kıedi. Týǵan kúnge, uıymnyń is - áreketine tyıym salǵan.
«Nurshylar jamaǵaty» Túrkıada paıda bolǵan. Uıymnyń maqsaty – memleket ákimshiligine qarsy shyǵatyn dinı fanat adamdardy tárbıeleý. Bul aǵym elimizge 1992 jyldan beri kele bastaǵan. Ózderi basyp shyǵarǵan ýaǵyz paraqshalaryn taratý arqyly qatarlaryn tolyqtyrýǵa tyrysady.
«Qadıan» toby Úndistanda paıda bolǵan. Adasqan aǵymdardyń biri. Musylmandardy dinnen alastatý maqsatynda paıda bolǵan. Otandy qorǵaýdy qajet dep eseptemeıdi. Zıandy, jaǵymsyz ádettermen musylmandar arasynda jan - jaqty ıdeologıalyq kúresti kúsheıtip, tóńkeris arqyly qol jetkizýdi kózdeıdi.
Hızbýtshylar memlekettik shekarany moıyndamaıdy. Olardyń maqsaty:
1) beıbit jatqan memleketterde azamat soǵysyn uıymdastyrý;
2) memlekettiń ekonomıkasyn quldyratý;
3) ultaralyq, dinaralyq búlikter týǵyzý;
4) memleketterge qarý - jaraq esirtki zattaryn tasymaldap aparý. Aǵym músheleri bizdiń elimizde de kezdesedi. Olar Islam atyn jamylyp óz maqsattaryn, jaman isterin júrgizýshiler. Olardan aýlaq bolaıyq.
«Ýahhabıler»Saýd Arabıasynda dúnıege kelgen.
Muhammed ıbn Abdýllýahhab degen adam astyrtyn jiberilgen aǵylshyn tyńshylarymen baılanysyp, solardyń aqyl - keńesimen «Ýahhabıa» degen aǵymnyń negizin salǵan. Olar mádenıetti, ónerdi moıyndamaıdy. Ýahhabıa aǵymynyń belgileri:
1) memleket zańdaryna baǵynbaıdy; 2) paıǵambarymyzdyń keıbir hadısterin moıyndaıdy; 3) áýlıelerge zıarat jasaýǵa bolmaıdy dep esepteıdi; 4) sadaqa berýge múldem qarsy, meshitke kirip namaz oqymaıdy; 5) memlekettiń táýelsizdigin nuqsan keltiredi. Ókinishke qaraı, bizdiń memleketimizde de osy qaýipti aǵym jolyn ustanýshylar kezdesedi. Olar ata - analaryn syılamaıdy. Týystarymen qatynaspaıdy. Bul aǵymda Islam órkenıettiń kúsh alyp ketýinen qoryqqan eýropalyqtardyń áreketi bar.
Sektalar: «Iegova kúágerleri», krıshnaıtter, saentologtar, mýnıster, baptıser. Olar din jolyn tabystyń kózine aınaldyrǵan. Kúlli álemdi evangelıendirý saıasatymen Amerıkadan álemniń túkpir - túkpirine myńdaǵan mısıonerler jóneltýde.
Sekta - ortalyq shirkeý nemese meshitten bólektengen dinı top, qaýym, bas paıdasy, jeke múddesi úshin halyqtan qol úzgen top.
Teris baǵyttaǵy dinı aǵymdardyń maqsaty:
1. Basqa nuqsan keltirý, adamdarǵa degen jıirkenishti sezim týdyrýdy ýaǵyzdaý.
2. Adam oıyna ústemdik júrgizý.
3. Memlekettiń, otbasynyń birligin, tynyshtyǵyn buzý.
4. Halyqtyń patrıottyq qatynastaryn buzý.
5. Memlekettiń táýelsizdigine nuqsan keltirý jáne memleket zańdaryna baǵynbaý.
Saentologıa degen ne?
Olardyń syrt kózge bilinbesten gıpnozben, zombylandyrýymen adamda ishki psıhologıalyq sáttilik sezimi paıda bolady. Sektaǵa tartylǵan adamdardyń psıhologıalyq kúıi kúnnen kúnge asqyna beredi. Saentologıa ilimderin qoldanatyn bıznes - mektepteri: «Dıanetıka», «Narkonon», «Krımıan», «Rýbıkon», «Performıa».
İİİ. Din jáne zań bólimi. «Dinı dıversıaǵa quqyqtyq tosqaýyl».
«Dinı senim bostandyǵy jáne dinı birlestikter týraly» zańnan úzindi.
Zaıyrlyqtyń myna qaǵıdalaryn turatynyn kórsetedi
Memlekettik bılikke dinı birlestikterdiń aralasýyna jol bermeıdi.
Memlekettik organdar dinı birlestikterdiń qyzmetine zańsyz aralasa almaıdy.
Dinı birlestikterge partıa retinde qurylýyna jol bermeıdi.
Memleket dinı birlestikterdi qarjylandyrmaıdy.
Belgili bir dindi memlekettiń bilim daǵdarlamalaryna arnaıy pán retinde engizýge bolmaıdy.
Bilim berý oryndarynda dintaný pánderi tanymdyq negizde ótkizilýi múmkin.
«Daýrs Salam» dinı birlestiginiń elimizdegi is - áreketi sot sheshimimen zańsyz dep tanylyp, birlestik jumysy toqtaldy. Sondaı - aq «Greıs» evangeldi - hrıstıan mısıonerlik dinı birlestiginiń jetekshisi 14 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy.
Din jáne ýaqyt (qorytyndy bólim)
«El men din muraty – yntymaq pen birlik»
Toǵyz injý ádisi.
Teris baǵyttaǵy dinı aǵymdar.....
Eldiń táýelsizdigine qarsy baǵyttalǵan áreket.
Árbir adam abaı bolatyn asa qaýipti baǵyt.
Zamannyń jańa aǵymynan týyndaǵan baǵyttar.
Dinı saýaty bar adamdardyń mazasyzdanýyna turarlyq másele emes.
İÚ. Mine, balalar búgin biz teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly oı bólistik. Endi sóz kezegin arnaıy tárbıe saǵatymyzǵa shaqyrylǵan qonaqqa beremiz.
Ú. Abaıdyń «Allanyń ózi de ras, sózi de ras» óleńin mánerlep oqý (Kanafıanov Eldar)
Úİ. Aımaqtyq komponent jerles atamyz Mámejanov Q. Sh. «Islam taǵylymdary» kitabymen tanystyrý.
Úİİ. Ata - analardyń qurmetine «Asyl ana» áni.
Úİİİ. Qorytyndylaý. Elbasynyń 2050 strategıasynan úzindi.
N. Á. Nazarbaev: Endeshe, búgingi urpaq ta álemdegi eń izgi din - ıslam dinin qadirleı otyryp, ata dástúrin ardaqtaǵany abzal. Qazir keıbir syrtqy kúshter jastarymyzdy ıslam dininiń haq jolynan adastyryp, teris baǵytqa tartýǵa tyrysady.
Mundaı ulttyń tabıǵatymyzǵa jat keleńsizdikterden boıymyzdy aýlaq ustaýymyz kerek.
1. Bilimdilik maqsaty:
O0ýshylardyń ınabattylyq túsinikterin keńeıte túsý, tárbıeniń qoǵamdaǵy mańyzdylyǵy men paıdasy týraly jańalyqtarmen tanysý.
2. Damytýshylyq maqsaty:
Oqýshylardyń musylman dini jáne teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly bilimderin keńeıte otyryp, oı - órisin, qıalyn, qyzyǵýshylyǵyn, belsendiligin, qushtarlyǵyn, ıaǵnı, adamı qasıetterin qalyptastyrý, ana tilin súıýge, ata - saltyn, adamgershilik qasıetterin qalyptastyryp babalardan qalǵan ulaǵatty, ǵıbrat sózderdi túsindirip, sodan úlgi - ónege alýǵa baýlý.
3. Tárbıelik maqsaty:
Oqýshylardy halqymyzdyń umyt bolǵan salt - dástúrlerin jalǵastyryp qurmetteýge, ınabattylyqqa, ımandylyqqa adamgershilikke, adaldyqqa, eńbekqorlyqqa, dostyqqa, erlikke, izdenimpazdyqqa, iskerlikke, sheberlikke, uqyptylyqqa, dáldikke ulttyq pedagogıka negizinde tárbıeleý.
Túri: Suhbat - kezdesý sabaq.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, meshit salynǵan sýretter, naqyl sózder, úntaspa, quran jáne «Islam taǵylymdary» kitaptar, teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly derekter.
Muǵalim: Halqymyz jan - jaqty adamdy « segiz qyrly bir syrly»,- deıdi. Adamnyń segiz qyrynyń biri - onyń aqyly, ımandylyǵy. Imandy, bilimi mol, ata saltyn, dinin, tilin bilgen adamnyń kókiregi oıaý bolady, jaman men jaqsyny aıyra biledi.
Mine, sol sebepti biz «Imandylyq - ınabattylyq aınasy» degen taqyrypta óz oılarymyzdy ortaǵa salmaqpyz.
Júrgizýshi: Egemendi elimizdiń erteńi bolashaq urpaq qolynda. Bolashaq urpaqty ımandylyq tárbıege baýlı otyryp, halyq dástúrin júregine uıalatyp,, sanasyna quıý - búgingi bilim men tárbıeniń basty mindeti.
Qazirgi kezde ata - anasyn qarttar úıine ótkizgen bala, balalaryn tiri jetim etip, júrgen alaıaqtar, maskúnem, urylardyń kóbeıýi bizdiń ulttyq tárbıemizge syn.(Slaıd)
Sondyqtan, mektepte ımandylyq tárbıesiniń berilýi oqýshylar boıyna izgi qasıetterin sińirý úshin, ózin musylman dep tanýǵa ultynyń ozyq dástúrin, ádet - ǵurpyn uǵynýǵa, ultjandy azamat bolyp ósip jetilýine ıgi áser etedi dep senemiz.
Osy oraıda qasıetti ótkizilgeli otyrǵan «Imandylyq – ınabattylyq aınasy» atty ashyq tárbıe saǵatymyzdyń qonaǵy, bizdiń suraqtarymyzǵa jaýap bergeli kelip otyrǵan Ortalyq meshittiń ımamy Merǵalı Júnispekuly ortalaryńyzda.
Júrgizýshi: Sonymen qatar, búgingi taqyrybymyzǵa saı óz oqýshylarymyz musylman dini týraly qandaı uǵymdary biledi eken, soǵan kezek berelik.
İ. 1 - oqýshy: Musylman dininiń negizin salǵan Muhammed paıǵambar. Ulty arab. Mekkede týǵan. Muhammed oıdan shyǵarylǵan emes, tarıhı tulǵa. Ony tarıhta Muhammed paıǵambar dep te ataıdy.
2 - oqýshy: Islam dinin ustanatyn adamdardy musylman dep ataıdy.
3 - oqýshy: Musylman dinin ustanatyndardyń negizgi qasıetti kúni - juma.
4 - oqýshy: Oraza ustaǵan adam ózin - ózi tártipke shaqyryp, jaman isterden tyıylady. Musylmandyqqa jat qylyqtardan - ótirik, ósek aıtý, daý - janjaldan, bireý týraly jaman oılardan, daýys kóterip urysýdan aýlaq bolýǵa tyrysady. Adamdarǵa keshirimdi bolýǵa, meıirimdi bolýǵa, basqa oraza ustaýshylarǵa qamqorlyq kórsetýge nıet etedi.
5 - oqýshy: Musylmandardyń qasıetti úıi – meshit. Meshit - ótirik aıtylmaıtyn, aqıqat pen shyndyq jolyn tutynǵan eń taza pák jer.
6 - oqýshy: Musylman dininiń qasıetti kitaby - Quran. Qurannyń sózi qudaıdyń sózi.
7 - oqýshy: Oraza aıynda ár otbasy jan basyna belgilengen mólsherde pitir - sadaqa beredi. Bul osy Ramazan aıyna aman - esen jetkenimiz úshin beriletin qudaıy sadaqa. Munda musylman qaýymy dúnıe - qońyzdyqtan aýlaq bolýǵa úırenedi. Adamdardy tatý ómir súrýge baýlıdy. Pitir sadaqany aýrý - syrqaýly, jetim, músápir adamdarǵa berýge bolady.
9 - oqýshy: Allaǵa senýdiń pendege bereri kóp. Tirshilikte taza bolyp, durys, túzý jol tabý – ıman men jaqsy isterdiń nátıjesi. Iman - adam boıynda qanaǵat, qaısarlyq pen sabyrlyq, ustamdylyq sıaqty qasıetterdi qalyptastyrady. Islam dinin tutynatyn musylmannyń bes paryzy bar. Sender, balalar, atap bere alasyńdar ma?
1. Qudaı birligi Muhammed paıǵambar qasıetin moıyndaý
2. Namaz oqý
3. Oraza ustaý
4. Sadaqa berý
5. Qajylyqqa barý.
10 - oqýshy: Sharıǵat boıynsha adam qylmys jasamaýy, maman sóz ótirik aıtpaýy kerek. «Mende ǵana bolsyn» degen ózimshildik, bireýge qıanat, zorlyq jasaý dinnen bezgen, dinnen qoryqpaǵandardyń isi, ondaı adam kúnáhar bolyp eseptelinedi.
Bı «Halal»
İİ. Imandylyq degen ne? Pikirtalas.
Pikirtalasty bastamas buryn myna beınesújetke kóńil aýdarýlaryńyzdy suraımyn.
«Ómirde bolǵan»beınefılminen úzindi kórsetý.
İİİ. Abaıla adasý! «Abaıla, din saýdagerleri!» taqyrybynda teris baǵyttaǵy dinı aǵymdardyń is - áreketteri men maqsat - múddelerine toqtalyp oqýshy pikirlerin bilý.
Ózge elden kelgen teris joldy nasıhattaýshylar elimizde kóbeıýde. Ultymyzdyń salt - dástúrine qarama - qaıshy pikirler aıtylady. Islam dinin jamylyp ıslam qundylyqtaryn joqqa shyǵaryp shet elden kelgen sekta, mısıonerleri ózderiniń qara oılaryn iske asyrýda. Olardyń sany ókinishke qaraı kóbeıýde. Olar jastar men mektep jasyndaǵy balalardy teris baǵytqa tárbıeleýde. Islamdaǵy teris dinı aǵymdardyń kesirinen qasıetti Islam dininiń qazirgi zamanda ekstremızm, terror dini sanalýy qynjyltady.
Islamdaǵy uǵymdar týraly oqýshylardyń aıtqan pikirleri:
«Salafıtter» nemese salafıler uıymy 7 shelpek pisirýge, beıit basyna barýǵa, ata - baba basynda quran baǵyshtaýǵa qarsy. Atyraý qalasynda keń taraǵan. «Salafı» sózi Qurannyń birneshe jerinde kezdesedi. Negizinen «aldyńǵy ótkender», «burynǵylar» degen maǵynany beredi. Al qazirgi zamannyń salafıleriniń is - áreketteri Quran aıattaryn óz betterinshe ózgertip alǵan.
«Takfırshiler» uıymy. Olar ózderin taza musylmandar sanap, ózgelerdi kápirge esepteıdi eken. Egıpette bastaý alǵan bul aǵym ózge musylmandarmen aralaspaıdy, meshitke barmaıdy. Musylmandar arasynda jik salýshy. Memlekettiń saıası baǵytyn qabyldamaıdy. Olar din aqıqatyn bilýge talpynbaıdy. Aǵym musylmandar arasynda iritki salyp, olardyń birlik - yntymaǵyn buzýǵa tyrysady. Daý - janjal týǵyzý arqyly memlekettiń saıası - ekonomıkalyq baǵdarlamasynyń nyǵaıýyna keri yqpal jasaıdy.
«Taza ıslam» dep atalatyn dinı aǵym ókilderiniń nıetteri - ustanymdylyq pen Alladan qorqýshylyq qaǵıdalaryn aıaq asty etip, Islamǵa jat josparlaryn júzege asyrý. Olar adam urlaýmen, qaraqshylyqpen aınalysady. Osyndaı 7 adamnan turatyn top 2008 jyldyń jeltoqsan aıynda ustalǵan eken.
«Tablıǵ jamaǵaty». Naqty tujyrym jasasaq, bul «din ýaǵyzdaýshy top» degen uǵymdy bildiredi. Olardyń ekinshi bir aty - «daǵýatshylar», qazaqshalaǵanda úgit, nasıhat júrgizý, shaqyrý. Olar Islam dinin ózderi qurǵan ereje boıynsha nasıhattaıdy. Ózderin saıasattan bólek ustaıdy. Saqal qoıyp, uzyn kóılek kıedi. Týǵan kúnge, uıymnyń is - áreketine tyıym salǵan.
«Nurshylar jamaǵaty» Túrkıada paıda bolǵan. Uıymnyń maqsaty – memleket ákimshiligine qarsy shyǵatyn dinı fanat adamdardy tárbıeleý. Bul aǵym elimizge 1992 jyldan beri kele bastaǵan. Ózderi basyp shyǵarǵan ýaǵyz paraqshalaryn taratý arqyly qatarlaryn tolyqtyrýǵa tyrysady.
«Qadıan» toby Úndistanda paıda bolǵan. Adasqan aǵymdardyń biri. Musylmandardy dinnen alastatý maqsatynda paıda bolǵan. Otandy qorǵaýdy qajet dep eseptemeıdi. Zıandy, jaǵymsyz ádettermen musylmandar arasynda jan - jaqty ıdeologıalyq kúresti kúsheıtip, tóńkeris arqyly qol jetkizýdi kózdeıdi.
Hızbýtshylar memlekettik shekarany moıyndamaıdy. Olardyń maqsaty:
1) beıbit jatqan memleketterde azamat soǵysyn uıymdastyrý;
2) memlekettiń ekonomıkasyn quldyratý;
3) ultaralyq, dinaralyq búlikter týǵyzý;
4) memleketterge qarý - jaraq esirtki zattaryn tasymaldap aparý. Aǵym músheleri bizdiń elimizde de kezdesedi. Olar Islam atyn jamylyp óz maqsattaryn, jaman isterin júrgizýshiler. Olardan aýlaq bolaıyq.
«Ýahhabıler»Saýd Arabıasynda dúnıege kelgen.
Muhammed ıbn Abdýllýahhab degen adam astyrtyn jiberilgen aǵylshyn tyńshylarymen baılanysyp, solardyń aqyl - keńesimen «Ýahhabıa» degen aǵymnyń negizin salǵan. Olar mádenıetti, ónerdi moıyndamaıdy. Ýahhabıa aǵymynyń belgileri:
1) memleket zańdaryna baǵynbaıdy; 2) paıǵambarymyzdyń keıbir hadısterin moıyndaıdy; 3) áýlıelerge zıarat jasaýǵa bolmaıdy dep esepteıdi; 4) sadaqa berýge múldem qarsy, meshitke kirip namaz oqymaıdy; 5) memlekettiń táýelsizdigin nuqsan keltiredi. Ókinishke qaraı, bizdiń memleketimizde de osy qaýipti aǵym jolyn ustanýshylar kezdesedi. Olar ata - analaryn syılamaıdy. Týystarymen qatynaspaıdy. Bul aǵymda Islam órkenıettiń kúsh alyp ketýinen qoryqqan eýropalyqtardyń áreketi bar.
Sektalar: «Iegova kúágerleri», krıshnaıtter, saentologtar, mýnıster, baptıser. Olar din jolyn tabystyń kózine aınaldyrǵan. Kúlli álemdi evangelıendirý saıasatymen Amerıkadan álemniń túkpir - túkpirine myńdaǵan mısıonerler jóneltýde.
Sekta - ortalyq shirkeý nemese meshitten bólektengen dinı top, qaýym, bas paıdasy, jeke múddesi úshin halyqtan qol úzgen top.
Teris baǵyttaǵy dinı aǵymdardyń maqsaty:
1. Basqa nuqsan keltirý, adamdarǵa degen jıirkenishti sezim týdyrýdy ýaǵyzdaý.
2. Adam oıyna ústemdik júrgizý.
3. Memlekettiń, otbasynyń birligin, tynyshtyǵyn buzý.
4. Halyqtyń patrıottyq qatynastaryn buzý.
5. Memlekettiń táýelsizdigine nuqsan keltirý jáne memleket zańdaryna baǵynbaý.
Saentologıa degen ne?
Olardyń syrt kózge bilinbesten gıpnozben, zombylandyrýymen adamda ishki psıhologıalyq sáttilik sezimi paıda bolady. Sektaǵa tartylǵan adamdardyń psıhologıalyq kúıi kúnnen kúnge asqyna beredi. Saentologıa ilimderin qoldanatyn bıznes - mektepteri: «Dıanetıka», «Narkonon», «Krımıan», «Rýbıkon», «Performıa».
İİİ. Din jáne zań bólimi. «Dinı dıversıaǵa quqyqtyq tosqaýyl».
«Dinı senim bostandyǵy jáne dinı birlestikter týraly» zańnan úzindi.
Zaıyrlyqtyń myna qaǵıdalaryn turatynyn kórsetedi
Memlekettik bılikke dinı birlestikterdiń aralasýyna jol bermeıdi.
Memlekettik organdar dinı birlestikterdiń qyzmetine zańsyz aralasa almaıdy.
Dinı birlestikterge partıa retinde qurylýyna jol bermeıdi.
Memleket dinı birlestikterdi qarjylandyrmaıdy.
Belgili bir dindi memlekettiń bilim daǵdarlamalaryna arnaıy pán retinde engizýge bolmaıdy.
Bilim berý oryndarynda dintaný pánderi tanymdyq negizde ótkizilýi múmkin.
«Daýrs Salam» dinı birlestiginiń elimizdegi is - áreketi sot sheshimimen zańsyz dep tanylyp, birlestik jumysy toqtaldy. Sondaı - aq «Greıs» evangeldi - hrıstıan mısıonerlik dinı birlestiginiń jetekshisi 14 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy.
Din jáne ýaqyt (qorytyndy bólim)
«El men din muraty – yntymaq pen birlik»
Toǵyz injý ádisi.
Teris baǵyttaǵy dinı aǵymdar.....
Eldiń táýelsizdigine qarsy baǵyttalǵan áreket.
Árbir adam abaı bolatyn asa qaýipti baǵyt.
Zamannyń jańa aǵymynan týyndaǵan baǵyttar.
Dinı saýaty bar adamdardyń mazasyzdanýyna turarlyq másele emes.
İÚ. Mine, balalar búgin biz teris baǵyttaǵy dinı birlestikter týraly oı bólistik. Endi sóz kezegin arnaıy tárbıe saǵatymyzǵa shaqyrylǵan qonaqqa beremiz.
Ú. Abaıdyń «Allanyń ózi de ras, sózi de ras» óleńin mánerlep oqý (Kanafıanov Eldar)
Úİ. Aımaqtyq komponent jerles atamyz Mámejanov Q. Sh. «Islam taǵylymdary» kitabymen tanystyrý.
Úİİ. Ata - analardyń qurmetine «Asyl ana» áni.
Úİİİ. Qorytyndylaý. Elbasynyń 2050 strategıasynan úzindi.
N. Á. Nazarbaev: Endeshe, búgingi urpaq ta álemdegi eń izgi din - ıslam dinin qadirleı otyryp, ata dástúrin ardaqtaǵany abzal. Qazir keıbir syrtqy kúshter jastarymyzdy ıslam dininiń haq jolynan adastyryp, teris baǵytqa tartýǵa tyrysady.
Mundaı ulttyń tabıǵatymyzǵa jat keleńsizdikterden boıymyzdy aýlaq ustaýymyz kerek.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń maqsaty: 1) Ǵylym tappaı maqtanba óleńin oqytyp, óleńniń mazmunyn, maǵynasyn túsindirý. Aqynnyń bul óleńinde adam boıyndaǵy eń úlken qazyna - ǵylym, bilim, óner ekendigin, keıingi urpaǵyna...
