InfoHub Logo

Moldabek Talshyn Nurlanǵalıqyzy

Kirispe

Zamanaýı aqparattyq qoǵamdy qalyptastyrýdaǵy jahandyq prosesteri áserinen adamdardyń aqparattyq qoǵamy aıasynda damýyna jáne kóptegen áleýmettik-ekonomıkalyq máselelerdi tıimdi sheshýge múmkindik beredi. Alaıda, mundaı aqparattyq qoǵamynyń keńistiginde qajetti bilim men baǵdarlaý daǵdylaryn meńgergen qoǵam músheleri ǵana osy atalǵan zamanaýı aqparattyq salany tolyq paıdalana alady. Sondyqtan mektep kezden bastap bilim berýdiń basty mindetteriniń biri óskeleń urpaqqa ınformatıka pánin jáne onyń dúnıetanymdyq deńgeıin jan-jaqty arttyrýǵa múmkindik berý bolyp tabylady. Bul máseleni sheshýdegi mańyzdy ról ınformatıka pániniń mektepte berilýi oqytý ádisine tıesili.

Kilt sózder:  ınformatıka, jahandaný, ınternet, matematıka, kompúterlik tehnologıa, pánaralyq,

Orta mektepte ınformatıkany oqytýdyń problemalary men perspektıvalary týraly aıtpas buryn, basty másele – oqýshylardyń ınformatıkanyń pán retinde mańyzdylyǵyn, sondaı-aq salanyń naqty sıpattamasyn, onyń maqsattaryn bilýi. Internet, áleýmettik jeliler, blogtar, elektrondy kitaphanalar, elektrondy kitaptar jáne sandyq aýdıo-vıdeo fotosýretter, uıaly telefondar, jedel habar almasý quraldary (Ýatsap, Vaıber), IP-telefonıa, qalta kompúterleri jáne kommýnıkatorlar,  qazirgi mektep oqýshysy úshin 20 jyl buryn biz absolútti aqparattyq vakýmda bolǵany jáne, onda kedergilerden basqa (áleýmettik, geografıalyq, saıası) eshteńe bolǵan joq. Alaıda, qazir jahandanýdyń aıasynda bul kedergilerden bastan keshirip otyrmyz.

Informatıka  - bul jalpy bilim beretin pán jáne oǵan jalpy orta bilim berýdiń erekshelikteri men mindetterinen týyndaǵan júıelik turǵydan qaraý kerek. Ony qarapaıym oqýshynyń qabyldaýy qıyndyqtarynyń biri – pánniń mindetteri basqa pándik salalaryna-fızıka, matematıka, astronomıa jáne t.b. qatysty, sondyqtan ınformatıka pánaralyq sıpatqa ıe.

Sonymen qatar, ınformatıka – búkil aqparattyq qoǵamdy aıqyndaıdy. Qazirgi ýaqytta balalar kompúterdiń bar ekenin bilip qana qoımaı, ol týraly jaı ǵana túsinikke ıe bolyp qana qoımaı, onymen jumys isteı bilýi kerek, osy tehnıkany qoldana bilýi kerek. Informatıka – bul pánder nemese prosester týraly emes, olardy avtomattandyrý, qurý jáne jumys isteý ádisteri, quraldary men tehnologıalar týraly ǵylym. Bul pán ony tereń zerdeleýdi ǵana emes, sondaı-aq teorıalyq bilimdi, biliktikti jáne daǵdylardy is júzinde qoldanýdy kózdeıdi.

Balalarǵa arnalǵan oqytýdyń negizgi problemalarynyń biri – kompúterlik oıynnan oqýǵa kúrt ózgertýi (ásirese bastaýysh synyp oqýshylary úshin). Oqý is-áreketiniń qalyptasýy kóbinese balanyń oıyn qajettilikterine sáıkes kelmeıdi jáne ony óte aýyr qabyldaıdy nátıjesinde pánge qyzyǵýshylyq qalyptaspaıdy. Bul kezeńde oıyn dıdaktıkalyq kompúterlik tehnologıalardy qoldana otyryp, negizinen oıyn áreketinen, ınformatıkalyq  bilimge birtindep kóshýdi uıymdastyrý qajet.

Oqýshynyń logıkalyq jáne júıelilik oılaýdan basqa, tapqyrlyqpen shyǵarmashylyqty qalyptastyrýshy, ınformatıka pániniń muǵalimi. Sonymen birge oqýshylardyń shyǵarmashylyq qıalyn, shynaıy ǵylymılyqpen úılestirip damytýǵa baǵyttaıtyn shyǵarmashylyq qyzmet túri retinde ınformatıkanyń alatyn orny erekshe.

Qorytyndy

Informatıka ǵylymı-pedagogıkalyq sala retinde, qoǵamnyń odan ári damý prosesterine kóbirek áser etedi. Bul qoǵamnyń jalpy áleýetin jáne onyń damý perspektıvalaryn anyqtaıtyn basym faktorǵa aınaldy. Qoǵamdy aqparattandyrý qazirgi órkenıettiń mańyzdy quramdas bóligi bolyp tabylady, ol aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalardyń joǵary deńgeıimen jáne damyǵan aqparattyq qurylymdarmen sıpattaldy. Informatıka is júzinde tehnıkalyq jaǵynan tabıǵat pen qoǵamdaǵy aqparat pen aqparattyq prosester týraly irgeli ǵylymǵa aınaldy.

 Paıdalanylǵan ádebıetter:                                                                                                  

1. Goldın A.  Obrazovanıe:  vzglád  pedagoga.  [Elektrondyq  resýrs]: Kompúterra–Onlaın,  2009  –  Rejım  dostýpa: http://www.computerra.ru/readitorial/393364/
2. Ershov A.P. Informatızasıa: ot kompúternoı gramotnostı shkolnıkov k ınformasıonnoı kúltýre obshestva // Komýnıs, 1988. – №2. – S. 82-92.
3. Informasıonnaıa gramotnost mejdýnarodnye perspektıvy / Pod red. H. Laý. Per. s angl. M.: MSBS, 2010. – S. 240.

---