12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جاعدايىندا جاڭا تۇرپاتتى باستاۋىش مەكتەپ ءمۇعالىمىن دايىنداۋ ماسەلەلەرى
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جاعدايىندا جاڭا تۇرپاتتى باستاۋىش مەكتەپ ءمۇعالىمىن دايىنداۋ ماسەلەلەرى
جاس ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم مەن ۇلعاتتى تاربيە بەرۋ، ومىرىنە جولداما الۋىنا بارلىق جاعداي جاساۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ ءىسىن الەۋمەتتەندىرۋدىڭ ماڭىزى زور. قازىرگى ۋاقىتتا مەكتەپ رەفورماسىنا كوپتەگەن ءبىر جاقتى وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، مەكتەپ ءىسىنىڭ ىشكى – سىرتقى جۇيەسى تۇگەلىمەن وزگەرىپ كەلە جاتقانى بەلگىلى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا سايكەس 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشۋ جاعدايىندا جاس ۇرپاققا ءبىلىم بەرۋ ىسىندە ونىڭ جەكە دارالىق ەرەكشەلىكتەرىنە مەيلىنشە ءمان بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرى ولاردىڭ بۇكىل ومىرلىك ازىعى بولاتىنداي ەتىپ ءبىلىم بەرۋ، ونى ومىرگە دايىنداۋ، ماماندىق تاڭداۋعا باعىتتاۋ ماسەلەسى بۇگىنگى جاڭا قوعامنىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى كەزەك كۇتتىرمەيتىن اۋقىمدى ماسەلەلەر قاتارىندا تۇر.
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ:
1. قازاقستاندىق ءبىلىم جۇيەسىن رەفورمالاۋدى؛
2. شىعارماشىلىقپەن دامىعان جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان جاڭا ۇلتتىق ۇلگىنى جاساۋدى؛
3. جالپىعا ارنالعان بىلىممەن «ءبىلىم اركىمگە ءومىر بويى» ۇلگىسىنە سانالى تۇردە كوشۋدى؛
4. الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە جەدەل ەنۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
بۇگىنگى كۇن تالابىنىڭ مەكتەپ رەفورماسىنا 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ ماسەلەلەرىنىڭ ەرەكشەلىگى سول – 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى عالىمدارىنىڭ زەرتتەۋلەرى بويىنشا جاڭا قوعامدىق فورماسياداعى مەكتەپ پەن مۇعالىمدەر الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماسەلەلەر. «بالانى وقۋعا قالاي ۇيرەتەمىز؟»، «ويلاۋعا قالاي ۇيرەتۋ كەرەك؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ تاباتىنداي ءبىلىم ءنارىن بەرۋگە باعىتتالىپ وتىر.
جاڭا مازمۇنداعى ءبىلىم جۇيەسىن مەكتەپ ومىرىنە ەنگىزۋدە ءمۇعالىم پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق، فيلوسوفيالىق، فيزيولوگيالىق جانە ت.ب. عىلىم سالالارىنىڭ ءتيىمدى زەرتتەۋ ناتيجەلەرى مەن الەمدىك وزىق تاجىريبەلەردىڭ الدىڭعى قاتارلى يدەيالارىن باسشىلىققا الادى. جاڭا كەزەڭدەگى ءمۇعالىمنىڭ شىعارماشىلىق ءىس - ارەكەتىنىڭ مازمۇنى زەرتتەۋشىلىك قىزمەتتەن، جاڭا ىزدەنىستەردەن، وقۋشىمەن، اتا – انامەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتان تۇرادى.
جەكە تۇلعا قابىلەتتەرىنە باعىتتالعان وقىتۋ پروسەسى ءار پەداگوگتىڭ وزىنە، ءوز ىسىنە جانە وزگەگە دەگەن جاۋاپكەرشىلىگى ارتىپ، وقۋشىمەن قارىم – قاتىناسىن بەرىك سەنىمگە نەگىزدەگەندە عانا يگى ناتيجەسىن بايقاتۋى مۇمكىن.
ا.ك.ماركوۆتىڭ پىكىرى بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك زەرتتەۋشىلىك پوزيسياسى ءوز كاسىبىن شىعارماشىلىق دەڭگەيدە جەتىك مەڭگەرگەن كەزدە عانا ايقىندالا تۇسەدى.
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشۋ تۇسىندا ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك جەتىلۋى مەن دامۋى تۇرعىسىندا كوپ ماسەلەلەر قالىپتاستىرىلۋى قالىپتى جاعداي. ويتكەنى، ى.ءالتىنساريننىڭ «ءمۇعالىم – مەكتەپتىڭ جۇرەگى»، - دەپ ايتقانىنداي، بارلىق كۇش مۇعالىمگە تۇسەدى. ويى جۇيرىك، اقىلى جەتىك، باسەكەگە قابىلەتتى، وزگەرىستەرگە بەيىم جەكە تۇلعانى تەك قانا جاڭا تۇرپاتتى پەداگوگ قالىپتاستىرا الادى. احمەت بايتۇرسىنوۆ «جاقسى ءمۇعالىم مەكتەپكە جان كىرگىزەدى» دەگەن عوي.
قازىرگى تاڭداعى بولاشاق ءمۇعالىم تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋعا جاڭاشا كوزقاراسپەن قاراۋعا ءتيىسپىز. بۇرىنعى جوعارىدان بەرىلەتىن بۇيرىق ارقىلى ءىس ىستەپ، ونىڭ ناتيجەسى جايىندا ەسەپ بەرۋ ماسەلەسى مۇلدەم جويىلدى. ولاي بولسا، ءبىلىم بەرۋدى ىزگىلىكتەندىرە وتىرىپ، بولاشاق ماماننىڭ ءوز ءىس - ارەكەتىنە ءوزى جاۋاپ بەرىپ، وعان ۇقىپتىلىقپەن قاراپ، ءوز ويىن، ءبىلىمى مەن بىلىگىن جالتاقتاماي جۇزەگە اسىرۋىنا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر. سوندىقتان دا، پەداگوگيكالىق پراكتيكا كەزىندە نەعۇرلىم شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرىلسە، سوعۇرلىم بولاشاق ماماننىڭ تۇلعا رەتىندە جەتىلۋىنە جاعداي جاسالادى. ءبىلىم بەرۋدى يگىلىكتەندىرۋ ءمۇعالىم مەن وقۋشىلاردىڭ قارىم – قاتىناسىنا وزگەرىس ەنگىزىپ، بولاشاق ماماننىڭ ادامگەرشىلىگى مول، يكەمدى دە يناباتتى، كىشىپەيىل، ادەپتى تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرىپ وتىر. بولاشاق مامان ءوزىنىڭ پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەتىندە بوستاندىق شەڭبەرىنىڭ كەڭدىگىن سەزىنۋگە جاعداي مول.
قىزىلوردا وبلىسى، قازالى اۋدانى،
ايتەكە بي كەنتى، №170 مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ءابسۇلتان ۇلداي شىنتەمىر قىزى
جاس ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم مەن ۇلعاتتى تاربيە بەرۋ، ومىرىنە جولداما الۋىنا بارلىق جاعداي جاساۋ ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ ءىسىن الەۋمەتتەندىرۋدىڭ ماڭىزى زور. قازىرگى ۋاقىتتا مەكتەپ رەفورماسىنا كوپتەگەن ءبىر جاقتى وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، مەكتەپ ءىسىنىڭ ىشكى – سىرتقى جۇيەسى تۇگەلىمەن وزگەرىپ كەلە جاتقانى بەلگىلى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا سايكەس 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشۋ جاعدايىندا جاس ۇرپاققا ءبىلىم بەرۋ ىسىندە ونىڭ جەكە دارالىق ەرەكشەلىكتەرىنە مەيلىنشە ءمان بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرى ولاردىڭ بۇكىل ومىرلىك ازىعى بولاتىنداي ەتىپ ءبىلىم بەرۋ، ونى ومىرگە دايىنداۋ، ماماندىق تاڭداۋعا باعىتتاۋ ماسەلەسى بۇگىنگى جاڭا قوعامنىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى كەزەك كۇتتىرمەيتىن اۋقىمدى ماسەلەلەر قاتارىندا تۇر.
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ:
1. قازاقستاندىق ءبىلىم جۇيەسىن رەفورمالاۋدى؛
2. شىعارماشىلىقپەن دامىعان جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان جاڭا ۇلتتىق ۇلگىنى جاساۋدى؛
3. جالپىعا ارنالعان بىلىممەن «ءبىلىم اركىمگە ءومىر بويى» ۇلگىسىنە سانالى تۇردە كوشۋدى؛
4. الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە جەدەل ەنۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
بۇگىنگى كۇن تالابىنىڭ مەكتەپ رەفورماسىنا 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ ماسەلەلەرىنىڭ ەرەكشەلىگى سول – 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى عالىمدارىنىڭ زەرتتەۋلەرى بويىنشا جاڭا قوعامدىق فورماسياداعى مەكتەپ پەن مۇعالىمدەر الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماسەلەلەر. «بالانى وقۋعا قالاي ۇيرەتەمىز؟»، «ويلاۋعا قالاي ۇيرەتۋ كەرەك؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ تاباتىنداي ءبىلىم ءنارىن بەرۋگە باعىتتالىپ وتىر.
جاڭا مازمۇنداعى ءبىلىم جۇيەسىن مەكتەپ ومىرىنە ەنگىزۋدە ءمۇعالىم پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق، فيلوسوفيالىق، فيزيولوگيالىق جانە ت.ب. عىلىم سالالارىنىڭ ءتيىمدى زەرتتەۋ ناتيجەلەرى مەن الەمدىك وزىق تاجىريبەلەردىڭ الدىڭعى قاتارلى يدەيالارىن باسشىلىققا الادى. جاڭا كەزەڭدەگى ءمۇعالىمنىڭ شىعارماشىلىق ءىس - ارەكەتىنىڭ مازمۇنى زەرتتەۋشىلىك قىزمەتتەن، جاڭا ىزدەنىستەردەن، وقۋشىمەن، اتا – انامەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتان تۇرادى.
جەكە تۇلعا قابىلەتتەرىنە باعىتتالعان وقىتۋ پروسەسى ءار پەداگوگتىڭ وزىنە، ءوز ىسىنە جانە وزگەگە دەگەن جاۋاپكەرشىلىگى ارتىپ، وقۋشىمەن قارىم – قاتىناسىن بەرىك سەنىمگە نەگىزدەگەندە عانا يگى ناتيجەسىن بايقاتۋى مۇمكىن.
ا.ك.ماركوۆتىڭ پىكىرى بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك زەرتتەۋشىلىك پوزيسياسى ءوز كاسىبىن شىعارماشىلىق دەڭگەيدە جەتىك مەڭگەرگەن كەزدە عانا ايقىندالا تۇسەدى.
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشۋ تۇسىندا ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك جەتىلۋى مەن دامۋى تۇرعىسىندا كوپ ماسەلەلەر قالىپتاستىرىلۋى قالىپتى جاعداي. ويتكەنى، ى.ءالتىنساريننىڭ «ءمۇعالىم – مەكتەپتىڭ جۇرەگى»، - دەپ ايتقانىنداي، بارلىق كۇش مۇعالىمگە تۇسەدى. ويى جۇيرىك، اقىلى جەتىك، باسەكەگە قابىلەتتى، وزگەرىستەرگە بەيىم جەكە تۇلعانى تەك قانا جاڭا تۇرپاتتى پەداگوگ قالىپتاستىرا الادى. احمەت بايتۇرسىنوۆ «جاقسى ءمۇعالىم مەكتەپكە جان كىرگىزەدى» دەگەن عوي.
قازىرگى تاڭداعى بولاشاق ءمۇعالىم تۇلعاسىن قالىپتاستىرۋعا جاڭاشا كوزقاراسپەن قاراۋعا ءتيىسپىز. بۇرىنعى جوعارىدان بەرىلەتىن بۇيرىق ارقىلى ءىس ىستەپ، ونىڭ ناتيجەسى جايىندا ەسەپ بەرۋ ماسەلەسى مۇلدەم جويىلدى. ولاي بولسا، ءبىلىم بەرۋدى ىزگىلىكتەندىرە وتىرىپ، بولاشاق ماماننىڭ ءوز ءىس - ارەكەتىنە ءوزى جاۋاپ بەرىپ، وعان ۇقىپتىلىقپەن قاراپ، ءوز ويىن، ءبىلىمى مەن بىلىگىن جالتاقتاماي جۇزەگە اسىرۋىنا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر. سوندىقتان دا، پەداگوگيكالىق پراكتيكا كەزىندە نەعۇرلىم شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرىلسە، سوعۇرلىم بولاشاق ماماننىڭ تۇلعا رەتىندە جەتىلۋىنە جاعداي جاسالادى. ءبىلىم بەرۋدى يگىلىكتەندىرۋ ءمۇعالىم مەن وقۋشىلاردىڭ قارىم – قاتىناسىنا وزگەرىس ەنگىزىپ، بولاشاق ماماننىڭ ادامگەرشىلىگى مول، يكەمدى دە يناباتتى، كىشىپەيىل، ادەپتى تۇلعا رەتىندە قالىپتاسۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرىپ وتىر. بولاشاق مامان ءوزىنىڭ پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەتىندە بوستاندىق شەڭبەرىنىڭ كەڭدىگىن سەزىنۋگە جاعداي مول.
قىزىلوردا وبلىسى، قازالى اۋدانى،
ايتەكە بي كەنتى، №170 مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ءابسۇلتان ۇلداي شىنتەمىر قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
1. يماندى بولۋ. قۇدىرەتتى ءومىر زاڭدىلىقتارىن جانجۇرەكپەن سىيلاپ، سول ءتالىمنامانىڭ قاعيدالارىن بۇلجىتپاي ورىنداۋدىڭ كوركەم كورىنىسى. تەك جاقسىلىق جاساۋ، جاقسىلىق ويلاۋ، ادام بالاسىن، اينالانى، تابيع...
