1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس»
ساباق ماقساتى: 1) سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ تاسىلدەرىن قولدانا وتىرىپ، تاقىرىپقا دەگەن جوعارى قىزىعۋشىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ، تاقىرىپ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
2) ويلاۋ قىزمەتىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا ىقپال جاساۋ؛
3) تاريحي تۇلعالار ءومىرىن ۇلگى ەتە وتىرىپ، ولاردى قۇرمەتتەي بىلۋگە، ەلىن - جەرىن قورعاي بىلەتىن وتانسۇيگىش ازامات تاربيەلەۋ.
ءادىسى: وقىتۋ مەن جازۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، سلايدتار، مۋلتيمەديالىق وقۋلىق، ەپيگراف
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (1 مين.)
بالالاردى توپتارعا ءبولۋ (2 مين.)
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى سلايدپەن توپتىق جۇمىس) (8 مين.)
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تۋرالى جازىلعان پاراقشالاردى توپتارعا تاراتىپ بەرۋ، كىتاپپەن جۇمىس) (10 مين.)
بەكىتۋ. (12 مين.)
قورىتىندىلاۋ. (10 مين.)
ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ. (1 مين.)
باعالاۋ. (1 مين.)
جاڭا ساباق:
(ءمۇعالىمنىڭ ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋى) بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: جەكەلەي جانە توپتىق ارەكەت ەتە وتىرىپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ارقىلى تاريحي وقيعاعا تالداۋ جاساۋ.
ءى. اق، قىزىل، كوك، سارى ءتۇستى قاعازداردى تاراتۋ ارقىلى بالالاردى توپتارعا ءبولۋ. ءمۇعالىمنىڭ سۇراعى: بالالار ءقازىر سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
قانداي جاعدايدا بولدىڭدار؟
(بالالار جاۋابى تىڭدالىپ، ياعني ولاردىڭ قوزعالىستا، كوتەرىلىستە (ورىندارىنان كوتەرىلۋى) بولعاندىعىن ايتا كەتىپ، بۇگىنگى جاڭا تاقىرىپپەن تانىستىرۋ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن ينتەراكتيۆتى تاقتادا كەلتىرىلگەن كلاستەر ارقىلى سۇراپ شىعۋ. بالالارعا اتالعان كوتەرىلىستەردىڭ ەرەكشەلىگى مەن ۇقساستىعى جايلى ۆەنن دياگرامماسىن
تولتىرتۋ.
ءىىى. ەپيگرافپەن تانىستىرىپ ءوتۋ.
«حالىقتىڭ كەمەلىنە كەلىپ وركەندەپ ءوسۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن ازاتتىق پەن ءبىلىم قاجەت»
ش. ءۋاليحانوۆ
راسىندا دا قاي حالىققا بولماسىن، قاي زاماندا بولماسىن ونىڭ ءوسىپ، وركەندەۋىنە ازاتتىق پەن ءبىلىم وتە قاجەت. سول سياقتى بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىزدىڭ وزەكتى ماسەلەسى دە وسى 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس جايلى بولماق. جانە دە شوقاننىڭ ءسوزىن نەگىزگە الا وتىرىپ وسى تاقىرىپقا قاتىستى ءبىلىمىمىزدى مولايتۋىمىز قاجەت دەپ ويلايمىن.
حالىقتىڭ ەركى كەتتى بالاسىنان،
ءسوزىمنىڭ عيبرات ال ساراسىنان.
اق پاتشا بۇيرىق قىلدى سولدات بەر دەپ:
ون توعىز – وتىز ءبىردىڭ اراسىنان.
وسىعان ءتىرى وتىرىپ كونەمىز بە،
ىرىكتەپ بار بوزداقتى بەرەمىز بە؟!
بولماسا ەلدىك قىلىپ، تىزە قوسىپ،
باتىرعا قول باستاعان ەرەمىز بە؟! – دەگەن ولەڭ جولدارى سەندەرگە تانىس بولار، ولەڭ مەن ونىڭ اۆتورىن اتاي الاسىڭدار ما؟
(جامبىلدىڭ «ءزىلدى بۇيرىق» ولەڭىنەن ءۇزىندى)
سونىمەن سەندەرگە قوزعالىسقا سىلتاۋ بولعان وقيعا بەلگىلى بولدى. ياعني، ول پاتشا ۇكىمەتىنىڭ 1916 جىلعى 25 ماۋسىمداعى جارلىعى بولاتىن.
ءىV. شىعارماشىلىق تاپسىرما. سەندەر وزدەرىڭدى 1916 جىلعى ماۋسىم جارلىعىنا بايلانىستى جينالعان توپ جيىنىندا قاتىسىپ وتىرمىن دەپ كوز الدارىڭا ەلەستەتىڭدەر. وندا قانداي ماسەلەلەر تالقىلانۋى مۇمكىن؟ تاريحي اڭگىمە قۇراستىرىڭدار. (اڭگىمەلەرى تىڭدالىپ، بالالاردىڭ ويلارى قانداي بولعاندىعىنا توقتاپ ءوتۋ)
V.(ءمۇعالىم ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى ەلەكتروندى وقۋلىق بويىنشا 1916 جىلعى قوزعالىستىڭ ءىرى ورتالىقتارىن كارتا ارقىلى كورسەتىپ وتەدى)
توپتارعا ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاريحى جايلى جازىلعان پاراقشالار تاراتىلىپ، كىتاپپەن جۇمىس جاساۋ تاپسىرىلادى. (مۇمكىن ءوز ويلارىن وزگەرتەتىندەر دە بولار؟!)
Vءى. بۇيرىققا قاتىستى تۋىنداعان كوزقاراستارعا بايلانىستى سلايدتار ارقىلى سۋرەتتەردى تاقتادان كورسەتە وتىرىپ، بالالارعا جازدىرۋ. ماتەريال بويىنشا بالالاردىڭ وي - تالقى جاساۋى. توپتارعا بۇيرىققا قاتىستى كوزقاراستارعا قانداي باعا بەرەتىندەرى جايلى سۇراق قويۋ. ءوز كوزقاراستارىن اتاپ ءوتۋ.
ءى - توپ. بۇيرىقتى قولداۋشىلار
ءىى - توپ. كوتەرىلىسكە شاقىرۋشىلار
ءىىى - توپ. كەلىسىمپازدىقتى ۇستاناتىندار
ءىV - توپ.
Vءىى. قورىتىندىلاۋ. جالپى بۇگىنگى ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ ءىرى تاريحي وقيعا ەكەندىگىنە توقتالسام دەيمىن. وعان دالەل سول داۋىردە ءومىر ءسۇرۋشى جازۋشى، اقىن اعالارىمىز دا وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندە ەڭبەكتەر جازعان. اتاپ ايتساق بيىلعى جىلعى «ءبىر ەل – ءبىر كىتاپ» دەپ وقىتىلۋى قولعا الىنعان م. اۋەزوۆتىڭ – «قيلى زامانى»، س. سەيفۋلليننىڭ «تار جول، تايعاق كەشۋى»، ج. ايماۋىتوۆتىڭ «قارتقوجاسى»، س. مۇقانوۆتىڭ «بوتاگوزى» («جۇمباق جالاۋى»).
رەفلەكسيالىق سۇراقتار.
- وسى قاراستىرىلعان سۇراق بويىنشا سەندەردىڭ بىلىمدەرىڭ قالاي وزگەردى؟
- سەندەردى قانداي جاعداي تاڭداندىردى؟
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا بىزدەر نە ىستەدىك؟
- بۇرىنعى وتكىزىلىپ جۇرگەن ادىستەن ەرەكشەلىگى قانداي؟
- وسى ءادىس سەندەردىڭ ءارقايسىڭا نە بەردى دەپ ويلايسىڭدار؟
Vءىىى. ءۇي تاپسىرماسى. 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاقىرىبىن تولىق قامتيتىن 15 سۇراقتان تۇراتىن تەست دايىنداپ كەلۋ.
ءىح. باعالاۋ.
ساباق ماقساتى: 1) سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ تاسىلدەرىن قولدانا وتىرىپ، تاقىرىپقا دەگەن جوعارى قىزىعۋشىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ، تاقىرىپ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
2) ويلاۋ قىزمەتىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا ىقپال جاساۋ؛
3) تاريحي تۇلعالار ءومىرىن ۇلگى ەتە وتىرىپ، ولاردى قۇرمەتتەي بىلۋگە، ەلىن - جەرىن قورعاي بىلەتىن وتانسۇيگىش ازامات تاربيەلەۋ.
ءادىسى: وقىتۋ مەن جازۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، سلايدتار، مۋلتيمەديالىق وقۋلىق، ەپيگراف
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباق بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (1 مين.)
بالالاردى توپتارعا ءبولۋ (2 مين.)
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى سلايدپەن توپتىق جۇمىس) (8 مين.)
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ (1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تۋرالى جازىلعان پاراقشالاردى توپتارعا تاراتىپ بەرۋ، كىتاپپەن جۇمىس) (10 مين.)
بەكىتۋ. (12 مين.)
قورىتىندىلاۋ. (10 مين.)
ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ. (1 مين.)
باعالاۋ. (1 مين.)
جاڭا ساباق:
(ءمۇعالىمنىڭ ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋى) بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: جەكەلەي جانە توپتىق ارەكەت ەتە وتىرىپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ارقىلى تاريحي وقيعاعا تالداۋ جاساۋ.
ءى. اق، قىزىل، كوك، سارى ءتۇستى قاعازداردى تاراتۋ ارقىلى بالالاردى توپتارعا ءبولۋ. ءمۇعالىمنىڭ سۇراعى: بالالار ءقازىر سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
قانداي جاعدايدا بولدىڭدار؟
(بالالار جاۋابى تىڭدالىپ، ياعني ولاردىڭ قوزعالىستا، كوتەرىلىستە (ورىندارىنان كوتەرىلۋى) بولعاندىعىن ايتا كەتىپ، بۇگىنگى جاڭا تاقىرىپپەن تانىستىرۋ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن ينتەراكتيۆتى تاقتادا كەلتىرىلگەن كلاستەر ارقىلى سۇراپ شىعۋ. بالالارعا اتالعان كوتەرىلىستەردىڭ ەرەكشەلىگى مەن ۇقساستىعى جايلى ۆەنن دياگرامماسىن
تولتىرتۋ.
ءىىى. ەپيگرافپەن تانىستىرىپ ءوتۋ.
«حالىقتىڭ كەمەلىنە كەلىپ وركەندەپ ءوسۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن ازاتتىق پەن ءبىلىم قاجەت»
ش. ءۋاليحانوۆ
راسىندا دا قاي حالىققا بولماسىن، قاي زاماندا بولماسىن ونىڭ ءوسىپ، وركەندەۋىنە ازاتتىق پەن ءبىلىم وتە قاجەت. سول سياقتى بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىزدىڭ وزەكتى ماسەلەسى دە وسى 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس جايلى بولماق. جانە دە شوقاننىڭ ءسوزىن نەگىزگە الا وتىرىپ وسى تاقىرىپقا قاتىستى ءبىلىمىمىزدى مولايتۋىمىز قاجەت دەپ ويلايمىن.
حالىقتىڭ ەركى كەتتى بالاسىنان،
ءسوزىمنىڭ عيبرات ال ساراسىنان.
اق پاتشا بۇيرىق قىلدى سولدات بەر دەپ:
ون توعىز – وتىز ءبىردىڭ اراسىنان.
وسىعان ءتىرى وتىرىپ كونەمىز بە،
ىرىكتەپ بار بوزداقتى بەرەمىز بە؟!
بولماسا ەلدىك قىلىپ، تىزە قوسىپ،
باتىرعا قول باستاعان ەرەمىز بە؟! – دەگەن ولەڭ جولدارى سەندەرگە تانىس بولار، ولەڭ مەن ونىڭ اۆتورىن اتاي الاسىڭدار ما؟
(جامبىلدىڭ «ءزىلدى بۇيرىق» ولەڭىنەن ءۇزىندى)
سونىمەن سەندەرگە قوزعالىسقا سىلتاۋ بولعان وقيعا بەلگىلى بولدى. ياعني، ول پاتشا ۇكىمەتىنىڭ 1916 جىلعى 25 ماۋسىمداعى جارلىعى بولاتىن.
ءىV. شىعارماشىلىق تاپسىرما. سەندەر وزدەرىڭدى 1916 جىلعى ماۋسىم جارلىعىنا بايلانىستى جينالعان توپ جيىنىندا قاتىسىپ وتىرمىن دەپ كوز الدارىڭا ەلەستەتىڭدەر. وندا قانداي ماسەلەلەر تالقىلانۋى مۇمكىن؟ تاريحي اڭگىمە قۇراستىرىڭدار. (اڭگىمەلەرى تىڭدالىپ، بالالاردىڭ ويلارى قانداي بولعاندىعىنا توقتاپ ءوتۋ)
V.(ءمۇعالىم ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى ەلەكتروندى وقۋلىق بويىنشا 1916 جىلعى قوزعالىستىڭ ءىرى ورتالىقتارىن كارتا ارقىلى كورسەتىپ وتەدى)
توپتارعا ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاريحى جايلى جازىلعان پاراقشالار تاراتىلىپ، كىتاپپەن جۇمىس جاساۋ تاپسىرىلادى. (مۇمكىن ءوز ويلارىن وزگەرتەتىندەر دە بولار؟!)
Vءى. بۇيرىققا قاتىستى تۋىنداعان كوزقاراستارعا بايلانىستى سلايدتار ارقىلى سۋرەتتەردى تاقتادان كورسەتە وتىرىپ، بالالارعا جازدىرۋ. ماتەريال بويىنشا بالالاردىڭ وي - تالقى جاساۋى. توپتارعا بۇيرىققا قاتىستى كوزقاراستارعا قانداي باعا بەرەتىندەرى جايلى سۇراق قويۋ. ءوز كوزقاراستارىن اتاپ ءوتۋ.
ءى - توپ. بۇيرىقتى قولداۋشىلار
ءىى - توپ. كوتەرىلىسكە شاقىرۋشىلار
ءىىى - توپ. كەلىسىمپازدىقتى ۇستاناتىندار
ءىV - توپ.
Vءىى. قورىتىندىلاۋ. جالپى بۇگىنگى ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ ءىرى تاريحي وقيعا ەكەندىگىنە توقتالسام دەيمىن. وعان دالەل سول داۋىردە ءومىر ءسۇرۋشى جازۋشى، اقىن اعالارىمىز دا وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندە ەڭبەكتەر جازعان. اتاپ ايتساق بيىلعى جىلعى «ءبىر ەل – ءبىر كىتاپ» دەپ وقىتىلۋى قولعا الىنعان م. اۋەزوۆتىڭ – «قيلى زامانى»، س. سەيفۋلليننىڭ «تار جول، تايعاق كەشۋى»، ج. ايماۋىتوۆتىڭ «قارتقوجاسى»، س. مۇقانوۆتىڭ «بوتاگوزى» («جۇمباق جالاۋى»).
رەفلەكسيالىق سۇراقتار.
- وسى قاراستىرىلعان سۇراق بويىنشا سەندەردىڭ بىلىمدەرىڭ قالاي وزگەردى؟
- سەندەردى قانداي جاعداي تاڭداندىردى؟
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا بىزدەر نە ىستەدىك؟
- بۇرىنعى وتكىزىلىپ جۇرگەن ادىستەن ەرەكشەلىگى قانداي؟
- وسى ءادىس سەندەردىڭ ءارقايسىڭا نە بەردى دەپ ويلايسىڭدار؟
Vءىىى. ءۇي تاپسىرماسى. 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاقىرىبىن تولىق قامتيتىن 15 سۇراقتان تۇراتىن تەست دايىنداپ كەلۋ.
ءىح. باعالاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
