InfoHub Logo

سوندا سول سادىربالا ماقتانعان:

— قازى مامبەكتى الدىم، الىبەك-شولاقتى الدىم، كوكجال باراقتى الدىم، جالعىز كوزدى قاراقتى الدىم. «ارقادا ابىلاي دەگەن كارى سارت بار» دەيدى. ونىسى ماعان نە قىلادى؟ — دەپ.

ابىلاي حان بۇل ءسوزىن ەستىگەن سوڭ، ءۇش جۇزگە ۇران شاقىرىپ، ءيسى قازاق بولىپ «قىلقۇيرىق» دەسىپ اتتانىپ، شۋ مەن تالاستىڭ بويىنا بارىپ، سادىربالاعا ەلشى سالدى دەيدى:

— قارا بولسا، قاتىنشا بۇعىپ قالسىن، حان بولسا، قاس- قيىپ شىقسىن! — دەپ.

وندا سادىربالا:

— ماعان پالەن كۇن ماۋلەت بەرسىن، ءار تاپتان ءبىر جاقسى الىپ، ءوزىم كورىنىسكە بارايىن. تارتۋ-تارالعى مەن قوناقاسىسىن بەرىپ، قايىرايىن، — دەپ جايىلىپ جاستىق، ءيىلىپ توسەك بولىپ قايىردى دا، قىرعىزعا «جيىلسىن» دەپ كىسى شاپتىرعان.

بۇلار بەيعام جاتقاندا قارا قۇرتتاي قىبىرلاپ، قۇمىرسقاداي جىبىرلاپ، جالعىز كۇندە قىرعىزدىڭ ۇيىلىپ-توگىلىپ كەلىپ قالعانىن ءبىر-اق ءبىلىپتى. سوندا سوزاقتا «جالاڭاياق اۋدەر» دەگەن ءبىر اۋليە ديۋانا بار ەكەن، ابىلايدىڭ قوسىنىنا كەز بولعان ەكەن. جالاڭ اياق:

— بۇرىن ولاي جۇرسەم دە، بىلاي جۇرسەم دە، «مىناۋ تۇركىستاندا ءامىر تەمىر ورناتقان اق كۇمبەزدىڭ يەسى ازىرەتى سۇلتان عوي!» دەپ، سوعان سىيىنىپ ءجۇرۋشى ەدىم. بۇرىنعىنىڭ «مىڭ ولىدەن — ءبىر ءتىرى» دەپ ايتقانى بار ەدى، كورسەت كەرەمەتىڭدى، — دەگەندە، جالاڭاياق اۋدەر ايتىپتى

— قىرعىز دەگەن جۇرتتى ديۋانالىقپەن ارالاپ جۇرگەنىمدە، ءوزىمنىڭ ماي باسقاندىعىمنان تۋعان لەپەس بالام ەدى سادىربالا. وعان قالاي ەندى قاھار قىلايىن، — دەپتى.

— ول ءبىر بالا دا، مىناۋ قازاق كوپ ءمۇريتىڭ عوي، ەل-جۇرتىڭ عوي. ءبىر بالا قالاي، كوپ قالاي؟ — دەگەندە:

— قاپ، قاپ، «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق» دەپ ەدى، — دەپ، سۇق قولىن ءبىر ۇرتىنا تىعىپ، اۋزىمەن ءۇش اتىپتى.

قىرعىز بىقپىرت، توپالاڭ تيگەن قويداي ۇيلىعىپ، ۇركىپ قاشىپ بەرىپتى دە، قازاق كوتىنەن قۋىپ، قارابالتا، سوققىلىقتىڭ اسۋىنا جەتكەنشە تالايىن قىرىپتى. سوندا قىرعىز ايتەكە جىرىق التى بالاسىمەن جولدا قىرعىن تاپقان ەكەن. سونان سوڭ قىرعىز جالىنىپ-جالپايىپ، بىتىمگە كەلىپ، ءسارۋ دەگەن ءبىر تايپا ەلىن قازاققا «اق ۇيلىگە» بەرگەن ەكەن. قوس باسىنا ءبىر ءۇيلى قىرعىزدان ۇلەسىپ الىسىپ، «وسى كۇنگى ارعىن ىشىندەگى قىرعىزدار — سول جولعى ولجا بولىپ ۇلەسكە تۇسكەندەر» دەسەدى.

«قىساسى قيامەتكە قالمايدى» دەپ، سول ايتەكە جىرىقتىڭ نەمەرەلەرى جانقاراش، جانتاي، قارابەك  بالالارىنىڭ قولىندا كەنەسارى، ناۋرىزباي، قۇدايمەندە، ەرجان ءبىرسىپىرا تورەلەر شاھيتلىك دارەجەسىن تاپتى.

---