InfoHub Logo

ءمۇعالىمى: ەسەكەيەۆا ل. ە.

قازاق ءتىلى 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءابىلحان قاستەيەۆ تۋىندىلارى. قالاۋ راي
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك:
كورنەكتى قازاق سۋرەتشىسى ءابىلحان قاستەيەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى تەرەڭىرەك مالىمەت بەرە وتىرىپ، ادام ومىرىندەگى ونەردىڭ ماڭىزدىلىعىن، الاتىن ورنىن، ونىڭ جان دۇنيەسىن تۇسىنۋگە اسەرىن تيگىزۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، زەيىنىن، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، سويلەم قۇراۋ داعدىلارىن دامىتۋ؛
سىني تۇرعىدان ءارتۇرلى تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ؛
3. تاربيەلىك:
وقۋشىلاردى ۇلى سۋرەتشىنىڭ ءومىرىن ۇلگى - ونەگە تۇتۋ ارقىلى ۇلتجاندىلىققا، ەڭبەككە، ءوز ءبىلىمىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ، انا تىلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىر؛
رۋحاني - ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى تەرەڭدەتىپ ءوز ومىرلەرىندە پايدالانا بىلۋگە، ءومىردى سۇلۋلىق، جاقسىلىق قىرىنان قابىلداي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
- سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتتەرى داميدى.
- العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا الادى.
- جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى بىلەدى.
- اقيقات قۇندىلىعى مەن شىندىق قاسيەتتەرىن اشادى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: كىرىكتىرىلگەن، شىعارماشىلىق، ينتەراكتيۆتى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: جەكە. جۇپ، توپپەن جۇمىس، تۇسىندىرمەلى، تالداۋ، اڭگىمە، وي قوزعاۋ، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ، اكت، اۋديو - ۆيدەو ادىستەرى،.
ءپان ارالىق بايلانىس: ءوزىن - ءوزى تانۋ، ادەبيەت، تاريح، بەينەلەۋ ونەرى. كورنەكىلىكتەرى: قاستەيەۆتىڭ سۋرەتتەرى، گازەت – جۇرنالدار، قوسىمشا كوركەم ادەبيەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ناقىل سوزدەر، ۇلەستىرمەلى پاراقشالار، ءتۇستى قارىنداشتار، ستيكەرلەر.

ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (امانداسۋ، تۇگەندەۋ، شەڭبەر جاساۋ، تاقپاق ايتۋ، 1، 2، 3ساندارى بويىنشا 3 توپقا ءبولۋ)

II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. «قازاق بەينەلەۋ ونەرى تاريحىنان» تاقىرىبى بويىنشا 3 - تاپسىرمادا دۇرىس سويلەمدەر جاساۋ، جالعاۋلى سوزدەردى اجىراتۋ.
2. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ:
بەينەلەۋ ونەرى دەگەنىمىز نە؟
ونىڭ سالالارى قانداي؟
قازاق سۋرەتشىلەرىنەن كىمدەردى بىلەسىڭىزدەر؟

III. جاڭا ساباق.
ماقسات قويۋ كەزەڭى:
نەنى ءبىلۋىمىز كەرەك؟
1. قازاقتىڭ بەينەلەۋ ونەرىنىڭ سالالارى تۋرالى
2. ءابىلحاننىڭ سۋرەتشىلىك شەبەرلىگى
3. ۇلى بابالارىمىزدان قالعان دانالىق وسيەت سوزدەرىن ءبىلۋ
نەنى ۇيرەنۋىمىز كەرەك؟
1. قازاق سۋرەتشىلەرى تۋرالى؛
2. ەتىستىكتىڭ قالاۋ رايىنىڭ جۇرناقتارىن دۇرىس قويا ءبىلۋدى؛
3. جالپى ادامزاتتىق رۋحاني – ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى بابالار سوزىنەن ۇيرەنۋ
2. دايەكسوز.
«وزار ەلدىڭ ۇلى ونەرلى، قىزى مىنەزدى كەلەدى»
ماقال
1. دايەكسوزدى وقىتۋ.
2. دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەcىڭدەر؟
3. دايەكسوزدى داپتەرگە جازدىرۋ.
4. قورىتىندى ءسوز.

وزار ەلدىڭ دەگەندە بالالار، مەنىڭ ويىما احمەت بايتۇرسىنوۆ اتامىزدىڭ
«باسقالاردان كەم بولماس ءۇشىن بىزگە ءبىلىم، بايلىق جانە كۇش كەرەك» دەگەن ءسوزى كەلىپ تۇر. «ءبىلىمدى بولۋ ءۇشىن وقۋ كەرەك، باي بولۋ ءۇشىن ەڭبەك ەتۋ كەرەك، كۇشتى بولۋ ءۇشىن بىرلىك كەرەك. وسىنىڭ ءبارى بولۋ ءۇشىن سابىرلىق كەرەك» دەيدى. سابىرلىقتىڭ ارقاسىندا ەلىمىز وزىق، ۇل، قىزدارىمىز ونەرلى بولماق.

ءى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. وي شاقىرۋ.
«سۋرەت» تۋرالى نە بىلەمىز؟ اركىم جەكە - جەكە ءسوز جاساۋ، تىزبەكتەي جازۋ، جۇبىمەن ءبولىسۋ، توپتا تالقىلاۋ، توپ مۇشەسىنەن بىرەۋى جاۋاپ بەرۋ. ۆيدەوروليك كورسەتۋ: «ءابىلحان قاستەيەۆ» ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ءابىلحان قاستەيەۆ تۋىندىلارى»
ساباقتىڭ تاقىرىبىندا قازاق تىلىنە ءتان دىبىستار بار ما؟ فونەتيكالىق تالداۋ جاسايىق (اۋىزشا)
ءا – داۋىستى،
ءى – داۋىستى،
ق – داۋىسسىز،

1. قازاق حالقىنىڭ سۋرەت ونەرىنىڭ باسىندا كىم تۇر؟
2. ءابىلحان تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
3. قاستەيەۆ تۋرالى وزدەرىڭ وقىعان تىڭ مالىمەتتەر تۋرالى ايتىڭدار؟
4. ءابىلحان قاستەيەۆ ۇستازىنىڭ «بۇل ونەردى قايدان ۇيرەندىڭ؟» - دەگەن سۇراعىنا نە دەپ جاۋاپ بەرەدى؟
تاۋدىڭ بۇلاعىنان،
قويدىڭ قۇلاعىنان.
انامنىڭ كيىزىنەن،
ەشكىنىڭ مۇيىزىنەن – ۇيرەندىم دەپ جاۋاپ بەرەدى. وسى جاۋابىنان نەنى بايقاۋعا بولادى؟
- ونىڭ ءوز ەلىنىڭ تابيعاتىن شەكسىز سۇيگەنىن، ونىڭ ءاربىر زاتىنان وزىنە ۇلگى العانىن جانە اناسىنا دەگەن قۇرمەتىن، سۇيىسپەنشىلىگىن، ساعىنىشىن بايقاۋعا بولادى.
بۇگىن ءبىز ەلىمىزدىڭ ارداقتى ۇلى، اتى اڭىزعا اينالعان سۋرەتشى ءابىلحان قاستەيەۆ تۋرالى، ونىڭ ءومىر جولىنىڭ قالىپتاسۋى جانە شارىقتاۋ كەزەڭدەرى تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. ءابىلحان قاستەيەۆ ءوزىنىڭ تابيعي سەزىمتالدىعىنىڭ ارقاسىندا تالاي كوركەم دۇنيەلەردى ومىرگە اكەلدى، ولاردىڭ نەگىزگى ارقاۋى تۋعان جەرگە، ءوز حالقىنا دەگەن وراسان زور سۇيىسپەنشىلىك ەدى.

1 - تاپسىرما. ماتىنمەن جۇمىس.
سوزدىكپەن جۇمىس
جارقىن قۇبىلىس - ياركوە ياۆلەنيە؛
اكەسىنەن ەرتە ايىرىلعان - وستاۆشيس رانو بەز وتسا؛
تاڭعالدىرۋ - ۋديۆيت؛
دامۋ - رازۆيتيە؛
ۇلەس قوسۋ - ۆنەستي ۆكلاد؛
دۇنيەتانىم - پوزنانيە ميرا؛
ەرەكشەلىكتەرى - وسوبەننوستي؛
نازار - ۆنيمانيە.

(توپپەن جۇمىس) توپتىڭ اتتارى:
1. «جازۋشىلار»
2.«سۋرەتشىلەر» 3. 3. 3. «تىلشىلەر»
توپ باسشىلارىن تاعايىنداۋ
تاپسىرمالار:
ءى توپ: سۋرەتشىنىڭ ءومىرى.
ءىى توپ: سۋرەتشىنىڭ تۋىندىلارى. وزدەرى سالعان سۋرەتتەر جونىندە اڭگىمەلەۋ
ءىىى توپ: سۋرەتشىنىڭ مۇراجايى. مۇراجاي جونىندە مالىمەت بەرۋ 1. ءار توپ بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا پوستەر تولتىرىپ، قورعايدى.
2. ارماندارىڭىز قانداي؟ كىم بولعىڭىز كەلەدى؟ ءار توپ ءوزىنىڭ اتىنا سايكەس ارمانداي وتىرىپ، ەتىستىكتى قالاۋ رايعا اينالدىرتۋ.
ينتەراكتيۆتى تاقتادا ەتىستىكتىڭ رايلارى ەرەجەسىن ءتۇسىندىرۋ. بەرىلگەن ەتىستىكتەردى قالاۋ رايعا اينالدىرىپ جازۋ.
بەرىلگەن ەتىستىكتەردىڭ رايلارى بويىنشا گرافيكالىق ديكتانت جۇرگىزۋ.
توپ بويىنشا تاپسىرمالار بەرۋ: (توپتىق جۇمىس)

ءى توپ: INSERT ستراتەگياسى بويىنشا كەستە تولتىرۋ
ءىى توپ: 5 جولدى ولەڭ قۇراۋ ءابىلحان قاستەيەۆكە
ءىىى توپ: ەسسە جازۋ

قالاۋ راي تۋرالى مالىمەتتەردى ەستە ساقتاپ، بەرىلگەن ەتىستىكتەردەن قالاۋ راي فورماسىن جاساپ، سويلەمدەر قۇراڭدار.
بارۋ، بولۋ، كورۋ، سالۋ، ۇيرەنۋ، جازۋ.
بار+ بارعىم كەلەدى، بول+ بولعىم كەلەدى، كور+ كورگىم كەلەدى، سال+ سالعىم كەلەدى، ۇيرەن+ ۇيرەنگىم كەلەدى، جاز + جازعىم كەلەدى.
مىسالى: مەن قاستەيەۆ اتىنداعى مۇراجايعا بارعىم كەلەدى.

IV. بەكىتۋ.
ونەر، ءبىلىم، دوستىق تۋرالى ماقال – ماتەلدەر ايتۋ.( ويىن « كىم جىلدام؟»)
1. ءبىلىمدى ولسە، قاعازدا اتى قالار،
ۇستا ولسە، ىستەگەن زاتى قالار.
2. اقىل وزبايدى، ءبىلىم توزبايدى.
3. وقۋ – ءبىلىم بۇلاعى،
ءبىلىم – ءومىر شىراعى.
4. وقۋ ينەمەن قۇدىق قازعانداي.
5. قىنا تاسقا بىتەدى، ءبىلىم باسقا بىتەدى.
6. ونەرلى جىگىت وردە وزار، ونەرسىز جىگىت جەر سوعار.
7. اقىل كوپكە جەتكىزەدى، ونەر كوككە جەتكىزەدى.
8. ونەرلىنىڭ قولى التىن، ولەڭشىنىڭ ءسوزى التىن.
9. بىلەكتى ءبىردى جىعار، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار.
- جارايسىڭدار بالالار، وسى ماقالدىڭ ءبارى نە تۋرالى؟ ونەر - ءبىلىم، دوستىق، جاقسىلىق تۋرالى.

9. تۇيىندەۋ
ادام اقيقاتتى تانىپ، سۇيىسپەنشىلىكپەن دۇرىس ارەكەت ەتكەندە، ونىڭ جان دۇنيەسىندە ىشكى تىنىشتىق ورناپ، بىرەۋگە قيانات جاساماسا ءىس - ارەكەتى ءوز جەمىسىن بەرەدى.
- ەندەشە، بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ دايەكسوزىن ەسكە تۇسىرەيىك.
«وزار ەلدىڭ ۇلى ونەرلى، قىزى مىنەزدى كەلەدى» - دەپ اياقتايىق.
ەندەشە، بارلىعىڭ وقۋلارىڭدى جاقسى وقىپ، ونەردى سۇيە بىلىڭدەر، كەلەشەك ەلگە قالاۋلى ۇلكەن ازامات بولىپ، ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە ەڭبەك ەتىڭدەر. كوك تۋىمىزدى ءارقاشان بيىكتەن جەلبىرەتە بەرەيىك!

3) توپپەن ءان ايتۋ. ءان «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى».

ۇيگە تاپسىرما. قاستەيەۆ اتىنداعى ونەر مۇراجايى تۋرالى رەفەرات ازىرلەۋ.
باعالاۋ. توپ باسشىلارى ءوز مۇشەلەرىن باعالاۋ
رەفلەكسيا. ساباققا دەگەن ءوز كوڭىل - كۇيلەرىن ءبىلدىرۋ. «باسبارماق»
ساباق «وتە جاقسى» ۇنادى، «جاقسى» ۇنادى، «ونشا» ۇناعان جوق