ادام تۇلعاسىنىڭ سۋرەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادام تۇلعاسىنىڭ سۋرەتى
ا) ادام تۇلعاسى تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) ادام تۇلعاسىنىڭ بىرنەشە تۇردە ەسكيزىن كورسەتۋ.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
ا) بىلىمدىلىگى: ادام تۇلعاسى تۋرالى تولىقتاي مالىمەت بەرۋ. ادام تۇلعاسىن تەرەڭ زەرتتەپ مەڭگەرتۋ. ادام تۇلعاسىن سالۋ جولدارىن ءتۇسىندىرۋ، جانە سالۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
ءا) تاربيەلىك ءمانى وقۋشىلاردى قارىنداش ارقىلى سۋرەت سالۋعا تاربيەلەۋ. ب) دامىتۋشىلىعى قارىنداش ارقىلى سالىنعان سۋرەتتەر بويىنشا وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن، قيالىن، زەيىنىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: ادام تۇلعاسىنىڭ سالىنۋ كەزەڭدەرى بەينەلەنگەن پلاكات، تاقىرىپ جازىلعان پلاكات، تۇلعانىڭ سالىنۋ جولدارى. ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: فورمات ا3، قارىنداش، وشىرگىش، ۇشتاعىش.
ساباقتىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II جاڭا ساباق
III قورىتىندىلاۋ
IV باعالاۋ
V ۇيگە تاپسىرما
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى وقۋشىلارمەن امانداسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، قۇرال جابدىقتارىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ.
II. جاڭا ساباق ادام تۇلعاسى ءوزىنىڭ ەرەكشە جاراتىلۋىمەن، قۇرىلىسىنىڭ وتە كۇردەلىلىگىمەن كوزگە تۇسەدى. سول كۇردەلى قۇرىلىسىن جەتە ءبىلۋ ءۇشىن ونىڭ اناتومياسىنىڭ قۇرىلىمىن جىكتەپ، ايىرا بىلگەنىمىز ءجون. ويتكەنى، تۇلعا سۇيەكتەرى مەن بۇلشىق ەتتەرى ونىڭ سىرتقى تابيعي سىمباتىنا، قيمىل - قوزعالىسىنا ۇلكەن اسەر ەتەدى. ادام سكەلەتى – نەگىزىنەن ءۇش بولىككە بولىنەدى، باس سۇيەگى، كەۋدە بولىگى جانە قول - اياق سۇيەكتەرى بولىپ بولىنەدى. ءار بولىكتەگى سۇيەكتەردىڭ ءبىر - بىرىمەن بايلانىسى ءار ءتۇرلى بولادى. مىسالى، باس سۇيەكتەرى جوعارىدا ايتقانىمىزداي وتە بەرىك جىمداسقان جىكتەر ارقىلى بايلانىسى، كەۋدە بولىگى سۇيەكتەرى شەمىرشەكتەرمەن بايلانىسقان، ال اياق - قول سۇيەكتەرى بۋىن ارقىلى بايلانىسادى دا وتە قوزعالعىش قيمىلدى كەلەدى.
1. باس سۇيەكتەرى - ادامنىڭ باس سۇيەكتەرى مىنالار: ماڭداي سۇيەگى، ساماي سۇيەگى، توبە سۇيەگى، مۇرىن سۇيەگى، ۇستىڭگى جاق سۇيەگى، استىڭعى جاق سۇيەگى. جالپى ادام باسىنىڭ قاڭقاسى ەكىگە بولىنەدى، ولار: جوعارعى مي ساۋىتى، تومەنگى(مي، ساۋىتى) بەت بولىگى. باستىڭ نەگىزگى مۇشەلەرى: كوز، مۇرىن، اۋىز، قۇلاق.
2. كەۋدە بولىگى – باس سۇيەگىنەن ومىرتقا جوتاسى سوزىلادى. ومىرتقا جوتاسىنىڭ ءبىر بولىگىندە كەۋدە سۇيەكتەرى ورنالاسادى. وندا قابىرعالار مەن تاس سۇيەگى بار، جاۋىرىن، جامباس سۇيەكتەرى بار. ومىرتقا جوتاسى 33 - 34 ومىرتقادان تۇرادى. ادامدا 12 جۇپ قابىرعا بولادى.
3. قول - اياق سۇيەكتەرى – قول سۇيەكتەرى: توقپان جىلىك، كارى جىلىك، قول باسى سۇيەكتەرى. اياق سۇيەكتەرى: ورتان جىلىك، اسىقتى جىلىك، تابان سۇيەكتەرىنەن تۇرادى. قول مەن اياقتىڭ سۇيەكتەرى ءبىر - بىرىمەن بۋىن ارقىلا جالعاسادى.
4. تۇلعا ادام باسىنىڭ بيىكتىگىمەن ولشەنەدى. مولشەرمەن 8 بولىككە بولىنەدى. كەيدە ادام بويىنىڭ اۋىتقۋلارىنا بايلانىستى جەتى نەمەسە جەتى جارىم بولىككە ءبولىنۋى دە مۇمكىن. ءبىرىنشى سىزىق - باستىڭ جوعارعى نۇكتەسىنەن يەككە دەيىن، ەكىنشىسى - يەكتەن باستاپ تاس سۇيەكتىڭ ۇشىنا دەيىن، ءۇشىنشىسى - تاس سۇيەكتىڭ ۇشىنان كىندىككە دەيىن، ءتورتىنشىسى - كىندىكتەن شاتتىڭ سىزىعىنا دەيىن، بەسىنشىسى - جامباس سۇيەكتەن تىزەگە دەيىن، التىنشىسى - تىزەدەن سيراق سۇيەككە دەيىن، جەتىنشىسى - سيراق سۇيەكتەن اياق باسى سۇيەكتەرىنە دەيىن.
III. قورىتىندىلاۋ: وقۋشىلار، تاقتاداعى ءىلۋلى تۇرعان ادام تۇلعاسىنىڭ سالىنۋ جولدارىنا نازار اۋدارايىق. بۇل سۋرەتتە ادام تۇلعاسى بەينەلەنگەن. بۇگىنگى تۇسىندىرىلگەن ساباققا شولۋ جاسايىق. ادام تۇلعاسىن ەسكە تۇسىرەيىك.
سۇراقتار:
1. ادام تۇلعاسى نەشە بولىكتەن تۇرادى؟
2. سۋرەتتەن باس، كەۋدە، قول - اياق سۇيەكتەرىن كورسەت؟
3. باس سۇيەكتەرىن اتا؟
4. كەۋدە بولىگىندەگى سۇيەكتەردى اتا؟
5. ادامدا قانشا ومىرتقا، قانشا قابىرعا بار؟
6. قول - اياق سۇيەكتەرىن اتا؟
7. ادام تۇلعاسى نەشە بولىككە بولىنەدى؟ (سۋرەتتەن كورسەت.)
جاۋاپتار:
1. ادام تۇلعاسى ءۇش بولىككە بولىنەدى.
2.
3. باس سۇيەكتەردىڭ نەگىزگى سۇيەكتەرى: ماڭداي سۇيەك، ساماي سۇيەك، توبە سۇيەك، مۇرىن سۇيەك، ۇستىڭگى جاق سۇيەگى، استىڭعى جاق سۇيەك.
4. كەۋدە بولىگىندەگى سۇيەكتەر: تاس سۇيەك، ومىرتقا سۇيەك، ومىرتقا جوتاسى، قابىرعالار، جاۋىرىن، جامباس سۇيەكتەر.
5. ادامدا 33 - 34 ومىرتقا، 12 جۇپ قابىرعا بار.
6. قول سۇيەكتەر: توقپان جىلىك، كارى جىلىك، قول باسى سۇيەكتەرى. اياق سۇيەكتەر: ورتان جىلىك، اسىقتى جىلىك، تابان سۇيەكتەر.
7. ادام تۇلعاسى 8 بولىككە بولىنەدى.
IV. باعالاۋ.
ساباققا جاقسى، بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلاردى اتاپ ايتىپ، جاقسى سالىنعان سۋرەتتەردى كورسەتىپ، باعا بەرۋ.
V. ۇيگە تاپسىرما ادامنىڭ تۇلعاسىن ءار ءتۇرلى كورىنىستە بەينەلەۋ.
ا) ادام تۇلعاسى تۋرالى تەوريالىق تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) ادام تۇلعاسىنىڭ بىرنەشە تۇردە ەسكيزىن كورسەتۋ.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
ا) بىلىمدىلىگى: ادام تۇلعاسى تۋرالى تولىقتاي مالىمەت بەرۋ. ادام تۇلعاسىن تەرەڭ زەرتتەپ مەڭگەرتۋ. ادام تۇلعاسىن سالۋ جولدارىن ءتۇسىندىرۋ، جانە سالۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
ءا) تاربيەلىك ءمانى وقۋشىلاردى قارىنداش ارقىلى سۋرەت سالۋعا تاربيەلەۋ. ب) دامىتۋشىلىعى قارىنداش ارقىلى سالىنعان سۋرەتتەر بويىنشا وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن، قيالىن، زەيىنىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: ادام تۇلعاسىنىڭ سالىنۋ كەزەڭدەرى بەينەلەنگەن پلاكات، تاقىرىپ جازىلعان پلاكات، تۇلعانىڭ سالىنۋ جولدارى. ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: فورمات ا3، قارىنداش، وشىرگىش، ۇشتاعىش.
ساباقتىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II جاڭا ساباق
III قورىتىندىلاۋ
IV باعالاۋ
V ۇيگە تاپسىرما
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى وقۋشىلارمەن امانداسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، قۇرال جابدىقتارىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ.
II. جاڭا ساباق ادام تۇلعاسى ءوزىنىڭ ەرەكشە جاراتىلۋىمەن، قۇرىلىسىنىڭ وتە كۇردەلىلىگىمەن كوزگە تۇسەدى. سول كۇردەلى قۇرىلىسىن جەتە ءبىلۋ ءۇشىن ونىڭ اناتومياسىنىڭ قۇرىلىمىن جىكتەپ، ايىرا بىلگەنىمىز ءجون. ويتكەنى، تۇلعا سۇيەكتەرى مەن بۇلشىق ەتتەرى ونىڭ سىرتقى تابيعي سىمباتىنا، قيمىل - قوزعالىسىنا ۇلكەن اسەر ەتەدى. ادام سكەلەتى – نەگىزىنەن ءۇش بولىككە بولىنەدى، باس سۇيەگى، كەۋدە بولىگى جانە قول - اياق سۇيەكتەرى بولىپ بولىنەدى. ءار بولىكتەگى سۇيەكتەردىڭ ءبىر - بىرىمەن بايلانىسى ءار ءتۇرلى بولادى. مىسالى، باس سۇيەكتەرى جوعارىدا ايتقانىمىزداي وتە بەرىك جىمداسقان جىكتەر ارقىلى بايلانىسى، كەۋدە بولىگى سۇيەكتەرى شەمىرشەكتەرمەن بايلانىسقان، ال اياق - قول سۇيەكتەرى بۋىن ارقىلى بايلانىسادى دا وتە قوزعالعىش قيمىلدى كەلەدى.
1. باس سۇيەكتەرى - ادامنىڭ باس سۇيەكتەرى مىنالار: ماڭداي سۇيەگى، ساماي سۇيەگى، توبە سۇيەگى، مۇرىن سۇيەگى، ۇستىڭگى جاق سۇيەگى، استىڭعى جاق سۇيەگى. جالپى ادام باسىنىڭ قاڭقاسى ەكىگە بولىنەدى، ولار: جوعارعى مي ساۋىتى، تومەنگى(مي، ساۋىتى) بەت بولىگى. باستىڭ نەگىزگى مۇشەلەرى: كوز، مۇرىن، اۋىز، قۇلاق.
2. كەۋدە بولىگى – باس سۇيەگىنەن ومىرتقا جوتاسى سوزىلادى. ومىرتقا جوتاسىنىڭ ءبىر بولىگىندە كەۋدە سۇيەكتەرى ورنالاسادى. وندا قابىرعالار مەن تاس سۇيەگى بار، جاۋىرىن، جامباس سۇيەكتەرى بار. ومىرتقا جوتاسى 33 - 34 ومىرتقادان تۇرادى. ادامدا 12 جۇپ قابىرعا بولادى.
3. قول - اياق سۇيەكتەرى – قول سۇيەكتەرى: توقپان جىلىك، كارى جىلىك، قول باسى سۇيەكتەرى. اياق سۇيەكتەرى: ورتان جىلىك، اسىقتى جىلىك، تابان سۇيەكتەرىنەن تۇرادى. قول مەن اياقتىڭ سۇيەكتەرى ءبىر - بىرىمەن بۋىن ارقىلا جالعاسادى.
4. تۇلعا ادام باسىنىڭ بيىكتىگىمەن ولشەنەدى. مولشەرمەن 8 بولىككە بولىنەدى. كەيدە ادام بويىنىڭ اۋىتقۋلارىنا بايلانىستى جەتى نەمەسە جەتى جارىم بولىككە ءبولىنۋى دە مۇمكىن. ءبىرىنشى سىزىق - باستىڭ جوعارعى نۇكتەسىنەن يەككە دەيىن، ەكىنشىسى - يەكتەن باستاپ تاس سۇيەكتىڭ ۇشىنا دەيىن، ءۇشىنشىسى - تاس سۇيەكتىڭ ۇشىنان كىندىككە دەيىن، ءتورتىنشىسى - كىندىكتەن شاتتىڭ سىزىعىنا دەيىن، بەسىنشىسى - جامباس سۇيەكتەن تىزەگە دەيىن، التىنشىسى - تىزەدەن سيراق سۇيەككە دەيىن، جەتىنشىسى - سيراق سۇيەكتەن اياق باسى سۇيەكتەرىنە دەيىن.
III. قورىتىندىلاۋ: وقۋشىلار، تاقتاداعى ءىلۋلى تۇرعان ادام تۇلعاسىنىڭ سالىنۋ جولدارىنا نازار اۋدارايىق. بۇل سۋرەتتە ادام تۇلعاسى بەينەلەنگەن. بۇگىنگى تۇسىندىرىلگەن ساباققا شولۋ جاسايىق. ادام تۇلعاسىن ەسكە تۇسىرەيىك.
سۇراقتار:
1. ادام تۇلعاسى نەشە بولىكتەن تۇرادى؟
2. سۋرەتتەن باس، كەۋدە، قول - اياق سۇيەكتەرىن كورسەت؟
3. باس سۇيەكتەرىن اتا؟
4. كەۋدە بولىگىندەگى سۇيەكتەردى اتا؟
5. ادامدا قانشا ومىرتقا، قانشا قابىرعا بار؟
6. قول - اياق سۇيەكتەرىن اتا؟
7. ادام تۇلعاسى نەشە بولىككە بولىنەدى؟ (سۋرەتتەن كورسەت.)
جاۋاپتار:
1. ادام تۇلعاسى ءۇش بولىككە بولىنەدى.
2.
3. باس سۇيەكتەردىڭ نەگىزگى سۇيەكتەرى: ماڭداي سۇيەك، ساماي سۇيەك، توبە سۇيەك، مۇرىن سۇيەك، ۇستىڭگى جاق سۇيەگى، استىڭعى جاق سۇيەك.
4. كەۋدە بولىگىندەگى سۇيەكتەر: تاس سۇيەك، ومىرتقا سۇيەك، ومىرتقا جوتاسى، قابىرعالار، جاۋىرىن، جامباس سۇيەكتەر.
5. ادامدا 33 - 34 ومىرتقا، 12 جۇپ قابىرعا بار.
6. قول سۇيەكتەر: توقپان جىلىك، كارى جىلىك، قول باسى سۇيەكتەرى. اياق سۇيەكتەر: ورتان جىلىك، اسىقتى جىلىك، تابان سۇيەكتەر.
7. ادام تۇلعاسى 8 بولىككە بولىنەدى.
IV. باعالاۋ.
ساباققا جاقسى، بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلاردى اتاپ ايتىپ، جاقسى سالىنعان سۋرەتتەردى كورسەتىپ، باعا بەرۋ.
V. ۇيگە تاپسىرما ادامنىڭ تۇلعاسىن ءار ءتۇرلى كورىنىستە بەينەلەۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گيپس. قۇمىرا جانە سيليندر. اۋا پەرسپەكتيۆا - سىن جانە كەڭىستىكتى تابۋ.
