ادامدار الەمىندە. قارىم - قاتىناستاعى قيىندىقتار
اقمولا وبلىسى كوكشەتاۋ قالاسى № 19 وم
پەداگوگ – پسيحولوگى كۋرماشيەۆا ا.ن.
«ادامدار الەمىندە. قارىم - قاتىناستاعى قيىندىقتار» ترەنينگ ساباعى
ماقساتى: جاسوسپىرىمدىك جالعىزدىقتى الدىن الۋ ارقىلى سۋيسيدتىك مىنەز – قۇلىقتى الدىن - الۋ.
كىمدەرمەن وتكىزىلدى: 5 - 6 سىنىپتار
1. «جارنامالىق روليك» جاتتىعۋى.
نۇسقاۋ:
- جارناما نە ەكەنى بارلىعىمىزعا جاقسى بەلگىلى. كۇندەلىكتى ومىردە ءبىز تەلەديدار ارقىلى جارنامالىق روليكتەر كورىپ، ءارتۇرلى تاۋارلارعا جاسالعان پرەزەنتاسيالاردىڭ تۇرلەرى جايىندا تۇسىنىكتەرىمىز بار. بارلىعىمىز جارنامالانعان تاۋارلاردىڭ تۇتىنۋشىسى بولعاندىقتان، جارناما بويىنشا مامان بولىپ العانىمىز اسىرە ايتىلعان ەمەس دەپ ويلايمىن. ءقازىر ءبىز وسى جەرگە ءوزىمىزدىڭ ءبىر تاۋارىمىزعا جارنامالىق روليگىمىزدى جاساۋعا جينالىپ وتىرعانداي ەلەستەتىپ كورەيىك. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – بەلگىلى ءبىر تاۋاردى حالىققا تانىستىرۋ ارقىلى ونىڭ جاقسى جاقتارىن كورسەتۋ، ولاردى قىزىقتىرۋ. بارلىعى – كادىمگى جارنامالىق قىزمەتتەگىدەي.
ءبىراق ءبىر ەرەكشەلىگى، ءبىزدىڭ جارناما وبەكتىمىز ارامىزداعى بەلگىلى ادامدار بولادى. ءقازىر ءارقايسىمىز سەندەردىڭ ەسىمدەرىڭ جازىلعان كارتوچكالاردى الامىز. سەندەرگە ءوز ەسىمدەرىڭ ءتۇسۋى مۇمكىن، ءبىراق ەشتەڭە ەتپەيدى، وندا وزدەرىڭدى وزدەرىڭ جارنامالايسىڭدار. ءبىزدىڭ جارنامانىڭ ەرەجەسى بويىنشا سەندەر جارنامالايتىن ادامنىڭ ەسىمىن اتامايسىڭدار. ودان قالدى، سەندەرگە سول ادامدى كادىمگى تاۋار نەمەسە قىزمەت كورسەتۋ ءتۇرى رەتىندە ەلەستەتۋ ۇسىنىلعان. ەگەر دە سەنىڭ وبەكتىڭ ادام كەيپىندە تۋىلماسا، نە بولۋى مۇمكىن دەپ ويلايسىڭ. مۇمكىن توڭازىتقىش پا؟ نەمەسە قالا سىرتىنداعى ءۇي ما؟ توڭازىتقىش بولسا، نە قىلعان توڭازىتقىش؟ نەمەسە قالا سىرتىنداعى ءۇي بولسا، ول قانداي ءۇي؟
جاساعان جارنامالارىڭ قانداي حالىق كاتەگورياسىنا ارنالعانىن اتاڭدار. سونىمەن قاتار، جارنامالىق روليكتە جارنامالاۋ وبەكتىلەرىنىڭ ەڭ ماڭىزدى جانە شىنايى ساپالارى كورىنۋ كەرەك. ءار جارنامالىق روليكتىڭ ۇزاقتىعى 1 مينۋتتان اسپاۋ كەرەك. سوڭىندا توپتىڭ قاي مۇشەسىن جارنامالاعانىن توپ مۇشەلەرى تاۋىپ الۋ كەرەك.
قاجەت بولسا سىنىپ بولمەسىندەگى كەز - كەلگەن زاتتاردى قولدانۋعا جانە باسقا ويىنشىلاردى كومەككە شاقىرۋعا بولادى.
دايىندىققا 10 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
2. «كولەڭكە» جاتتىعۋى.
ماقساتى: ءبىر - بىرلەرىن تۇسىنە ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
نۇسقاۋ: ءوز سىڭارىمىزدى تاڭدايمىز. ءبىرىنشىسى «ادام»، ال ەكىنشىسى ونىڭ «كولەڭكەسى» بولىپ بولىنەمىز. ادام مۋزىكانىڭ ىرعاعىمەن ءارتۇرلى قيمىلدار جاسايدى، ال كولەڭكەنىڭ مىندەتى سول قيمىلداردى بۇلجىتپاي قايتالاۋ. كەيىن «ادام» مەن «كولەڭكە» ورنىمەن اۋىسادى.
3. «سەزىمدەردى اتا»
نۇسقاۋ:
قانەكەي كورەيىك بالالار، كىم ماعان ءارتۇرلى سەزىمدەردى بىلدىرەتىن سوزدەردى ەڭ كوپ اتاپ بەرە الادى ەكەن. كەزەكپەن سوزدەردى ايتىپ، ولاردى ۆاتمانعا جازىپ وتىرىڭدار.
بۇل جاتتىعۋ قاتىسۋشىلاردىڭ ەموسيا سوزدىكتەرىن بايىتۋ ماقساتىندا جۇرگىزىلەدى. جاتتىعۋدى ەكى توپتىڭ اراسىندا سايىس نەمەسە جالپى توپتىق «مي شابۋىلى» رەتىندە وتكىزۋگە بولادى. توپتىڭ جۇمىس ناتيجەسى - سوزدەر جازىلعان ۆاتماندى ساباق بويى قولدانۋعا بولادى. جۇمىس بارىسىندا تىزىمگە جاڭا سوزدەردى ەنگىزۋگە بولادى – بۇل سوزدىكتە توپتىڭ ەموسيونالدىق تاجىريبەسى كورسەتىلەدى.
تالقىلاۋ:
اتالعان سەزىمدەر اراسىنان قايسىسى باسقالارىنان قاراعاندا ساعان ۇنايدى؟ سەنىڭ ويىڭشا، قاي سەزىم ەڭ جاعىمسىز؟ مىنا سەزىمدەردىڭ ىشىنەن قايسىسى ساعان جاقسى تانىس نەمەسە اسا تانىس ەمەس؟
4. «سيقىرلى الاقان» جاتتىعۋى.
ءار قاتىسۋشى پاراقتىڭ جوعارعى شەتىنە ەسىمىن جازىپ، پاراققا الاقانىنىڭ سۋرەتىن قارىنداشپەن تۇسىرەدى. الاقاننىڭ ءار ساۋساعىنا ءوزىنىڭ جەكە قاسيەتتەرىن جازۋ ۇسىنىلادى، ساۋساقتاردى ءارتۇرلى تۇستەرگە بوياۋعا دا بولادى. كەيىن «الاقاندار» شەڭبەر بويىنشا ارالايدى دا، باسقالارى سول الاقان يەسىنە ءتان باسقا جەكە قاسيەتتەرىن ساۋساقتاردىڭ اراسىنا جازادى.
تالقىلاۋ:
ءوزىڭ تۋرالى نە ءبىلدىڭ؟ قانداي جاڭالىق ءبىلدىڭ؟ تالقىلاۋ بارىسىندا ءبىز ءوزىمىزدى قالاي قابىلدايتىنىمىزدا جانە باسقا ادامدار ءبىزدى سىرتىنان قالاي بايقايتىندىعىندا شىندىقتىڭ ۇشى بار ەكەنىنە باسا نازار اۋدارتۋ.
5. «ورمەكشى تورى» جاتتىعۋى.
ماقساتى: توپتا جۇمىس جاساۋ، كومەك كورسەتۋ.
بۇل جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن توقىما ءجىبى قاجەت. بارلىعى شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى. ءجىپتىڭ ءبىر ۇشىن مىقتاپ ۇستاپ، قاراما - قارسى تۇرعان ادامعا جاقسى لەبىز – تىلەك، ماداقتاما ءسوز ايتۋ ارقىلى ءجىپ ماتوگىن بەرەسىز. ءجىپتىڭ وزىڭىزدەگى ۇشىن مىقتاپ ۇستاپ تۇراسىز. وسىلايشا ءجىپ ماتوگىن ءبىر - بىرىنە جاقسى سوزدەر ايتۋ ارقىلى بەرىپ، ءجىپتى مىقتى ۇستاپ، تارتىپ تۇرادى. كەيىن بارلىعى ماتوگتى الىپ بولعان سوڭ، ماتوك سىزگە قايتىپ كەلۋ كەرەك. سوڭىندا قاتىسۋشىلار ءبىر - ءبىرىن ءجىپ ارقىلى ءبىر توردى قۇراپ تۇرعانىن كورەدى. تورىمىز بۇزىلىپ كەتپەۋ ءۇشىن، ءبىز ءبىر - بىرىمىزبەن تىعىز بايلانىستىمىز. ەگەر بىرەۋىمىز وزىمىزدەگى ءجىپتىڭ ۇشىن جىبەرە سالساق، سول جەردەگى تور بۇزىلىپ قالادى. قاتىسۋشىلاردان وسى جاتتىعۋ ولاردىڭ شىنايى ومىرلەرىن قالاي كورسەتەتىندىگى جونىندە سۇراۋ.
6. ترەنينگ قورىتىندىسىن شىعارۋ. رەفلەكسيا.
پەداگوگ – پسيحولوگى كۋرماشيەۆا ا.ن.
«ادامدار الەمىندە. قارىم - قاتىناستاعى قيىندىقتار» ترەنينگ ساباعى
ماقساتى: جاسوسپىرىمدىك جالعىزدىقتى الدىن الۋ ارقىلى سۋيسيدتىك مىنەز – قۇلىقتى الدىن - الۋ.
كىمدەرمەن وتكىزىلدى: 5 - 6 سىنىپتار
1. «جارنامالىق روليك» جاتتىعۋى.
نۇسقاۋ:
- جارناما نە ەكەنى بارلىعىمىزعا جاقسى بەلگىلى. كۇندەلىكتى ومىردە ءبىز تەلەديدار ارقىلى جارنامالىق روليكتەر كورىپ، ءارتۇرلى تاۋارلارعا جاسالعان پرەزەنتاسيالاردىڭ تۇرلەرى جايىندا تۇسىنىكتەرىمىز بار. بارلىعىمىز جارنامالانعان تاۋارلاردىڭ تۇتىنۋشىسى بولعاندىقتان، جارناما بويىنشا مامان بولىپ العانىمىز اسىرە ايتىلعان ەمەس دەپ ويلايمىن. ءقازىر ءبىز وسى جەرگە ءوزىمىزدىڭ ءبىر تاۋارىمىزعا جارنامالىق روليگىمىزدى جاساۋعا جينالىپ وتىرعانداي ەلەستەتىپ كورەيىك. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – بەلگىلى ءبىر تاۋاردى حالىققا تانىستىرۋ ارقىلى ونىڭ جاقسى جاقتارىن كورسەتۋ، ولاردى قىزىقتىرۋ. بارلىعى – كادىمگى جارنامالىق قىزمەتتەگىدەي.
ءبىراق ءبىر ەرەكشەلىگى، ءبىزدىڭ جارناما وبەكتىمىز ارامىزداعى بەلگىلى ادامدار بولادى. ءقازىر ءارقايسىمىز سەندەردىڭ ەسىمدەرىڭ جازىلعان كارتوچكالاردى الامىز. سەندەرگە ءوز ەسىمدەرىڭ ءتۇسۋى مۇمكىن، ءبىراق ەشتەڭە ەتپەيدى، وندا وزدەرىڭدى وزدەرىڭ جارنامالايسىڭدار. ءبىزدىڭ جارنامانىڭ ەرەجەسى بويىنشا سەندەر جارنامالايتىن ادامنىڭ ەسىمىن اتامايسىڭدار. ودان قالدى، سەندەرگە سول ادامدى كادىمگى تاۋار نەمەسە قىزمەت كورسەتۋ ءتۇرى رەتىندە ەلەستەتۋ ۇسىنىلعان. ەگەر دە سەنىڭ وبەكتىڭ ادام كەيپىندە تۋىلماسا، نە بولۋى مۇمكىن دەپ ويلايسىڭ. مۇمكىن توڭازىتقىش پا؟ نەمەسە قالا سىرتىنداعى ءۇي ما؟ توڭازىتقىش بولسا، نە قىلعان توڭازىتقىش؟ نەمەسە قالا سىرتىنداعى ءۇي بولسا، ول قانداي ءۇي؟
جاساعان جارنامالارىڭ قانداي حالىق كاتەگورياسىنا ارنالعانىن اتاڭدار. سونىمەن قاتار، جارنامالىق روليكتە جارنامالاۋ وبەكتىلەرىنىڭ ەڭ ماڭىزدى جانە شىنايى ساپالارى كورىنۋ كەرەك. ءار جارنامالىق روليكتىڭ ۇزاقتىعى 1 مينۋتتان اسپاۋ كەرەك. سوڭىندا توپتىڭ قاي مۇشەسىن جارنامالاعانىن توپ مۇشەلەرى تاۋىپ الۋ كەرەك.
قاجەت بولسا سىنىپ بولمەسىندەگى كەز - كەلگەن زاتتاردى قولدانۋعا جانە باسقا ويىنشىلاردى كومەككە شاقىرۋعا بولادى.
دايىندىققا 10 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
2. «كولەڭكە» جاتتىعۋى.
ماقساتى: ءبىر - بىرلەرىن تۇسىنە ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
نۇسقاۋ: ءوز سىڭارىمىزدى تاڭدايمىز. ءبىرىنشىسى «ادام»، ال ەكىنشىسى ونىڭ «كولەڭكەسى» بولىپ بولىنەمىز. ادام مۋزىكانىڭ ىرعاعىمەن ءارتۇرلى قيمىلدار جاسايدى، ال كولەڭكەنىڭ مىندەتى سول قيمىلداردى بۇلجىتپاي قايتالاۋ. كەيىن «ادام» مەن «كولەڭكە» ورنىمەن اۋىسادى.
3. «سەزىمدەردى اتا»
نۇسقاۋ:
قانەكەي كورەيىك بالالار، كىم ماعان ءارتۇرلى سەزىمدەردى بىلدىرەتىن سوزدەردى ەڭ كوپ اتاپ بەرە الادى ەكەن. كەزەكپەن سوزدەردى ايتىپ، ولاردى ۆاتمانعا جازىپ وتىرىڭدار.
بۇل جاتتىعۋ قاتىسۋشىلاردىڭ ەموسيا سوزدىكتەرىن بايىتۋ ماقساتىندا جۇرگىزىلەدى. جاتتىعۋدى ەكى توپتىڭ اراسىندا سايىس نەمەسە جالپى توپتىق «مي شابۋىلى» رەتىندە وتكىزۋگە بولادى. توپتىڭ جۇمىس ناتيجەسى - سوزدەر جازىلعان ۆاتماندى ساباق بويى قولدانۋعا بولادى. جۇمىس بارىسىندا تىزىمگە جاڭا سوزدەردى ەنگىزۋگە بولادى – بۇل سوزدىكتە توپتىڭ ەموسيونالدىق تاجىريبەسى كورسەتىلەدى.
تالقىلاۋ:
اتالعان سەزىمدەر اراسىنان قايسىسى باسقالارىنان قاراعاندا ساعان ۇنايدى؟ سەنىڭ ويىڭشا، قاي سەزىم ەڭ جاعىمسىز؟ مىنا سەزىمدەردىڭ ىشىنەن قايسىسى ساعان جاقسى تانىس نەمەسە اسا تانىس ەمەس؟
4. «سيقىرلى الاقان» جاتتىعۋى.
ءار قاتىسۋشى پاراقتىڭ جوعارعى شەتىنە ەسىمىن جازىپ، پاراققا الاقانىنىڭ سۋرەتىن قارىنداشپەن تۇسىرەدى. الاقاننىڭ ءار ساۋساعىنا ءوزىنىڭ جەكە قاسيەتتەرىن جازۋ ۇسىنىلادى، ساۋساقتاردى ءارتۇرلى تۇستەرگە بوياۋعا دا بولادى. كەيىن «الاقاندار» شەڭبەر بويىنشا ارالايدى دا، باسقالارى سول الاقان يەسىنە ءتان باسقا جەكە قاسيەتتەرىن ساۋساقتاردىڭ اراسىنا جازادى.
تالقىلاۋ:
ءوزىڭ تۋرالى نە ءبىلدىڭ؟ قانداي جاڭالىق ءبىلدىڭ؟ تالقىلاۋ بارىسىندا ءبىز ءوزىمىزدى قالاي قابىلدايتىنىمىزدا جانە باسقا ادامدار ءبىزدى سىرتىنان قالاي بايقايتىندىعىندا شىندىقتىڭ ۇشى بار ەكەنىنە باسا نازار اۋدارتۋ.
5. «ورمەكشى تورى» جاتتىعۋى.
ماقساتى: توپتا جۇمىس جاساۋ، كومەك كورسەتۋ.
بۇل جاتتىعۋدى ورىنداۋ ءۇشىن توقىما ءجىبى قاجەت. بارلىعى شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى. ءجىپتىڭ ءبىر ۇشىن مىقتاپ ۇستاپ، قاراما - قارسى تۇرعان ادامعا جاقسى لەبىز – تىلەك، ماداقتاما ءسوز ايتۋ ارقىلى ءجىپ ماتوگىن بەرەسىز. ءجىپتىڭ وزىڭىزدەگى ۇشىن مىقتاپ ۇستاپ تۇراسىز. وسىلايشا ءجىپ ماتوگىن ءبىر - بىرىنە جاقسى سوزدەر ايتۋ ارقىلى بەرىپ، ءجىپتى مىقتى ۇستاپ، تارتىپ تۇرادى. كەيىن بارلىعى ماتوگتى الىپ بولعان سوڭ، ماتوك سىزگە قايتىپ كەلۋ كەرەك. سوڭىندا قاتىسۋشىلار ءبىر - ءبىرىن ءجىپ ارقىلى ءبىر توردى قۇراپ تۇرعانىن كورەدى. تورىمىز بۇزىلىپ كەتپەۋ ءۇشىن، ءبىز ءبىر - بىرىمىزبەن تىعىز بايلانىستىمىز. ەگەر بىرەۋىمىز وزىمىزدەگى ءجىپتىڭ ۇشىن جىبەرە سالساق، سول جەردەگى تور بۇزىلىپ قالادى. قاتىسۋشىلاردان وسى جاتتىعۋ ولاردىڭ شىنايى ومىرلەرىن قالاي كورسەتەتىندىگى جونىندە سۇراۋ.
6. ترەنينگ قورىتىندىسىن شىعارۋ. رەفلەكسيا.
You Might Also Like
