ادامگەرشىلىك - اسىل قازىنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادامگەرشىلىك - اسىل قازىنا.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىگى مول، جاقسى قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن، ادەپتى، كىشىپەيىل بولۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وي - ورىستەرىن، سانا سەزىمدەرىن، تىلدەرىن، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك مىندەتى: ادامگەرشىلىك پەن بيىك مادەنيەتتىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن جان – جاقتى، رۋحاني دامىعان تۇلعانى تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، كورسەتۋ، سۇراق
جاۋاپ ادىستەرى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قاناتتى سوزدەر
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءانۇراندى سالتاناتتى تۇردە ورىنداۋ
3. وقۋشىمەن سۇراق – جاۋاپ
4. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
دۇنيەنىڭ ەڭ اسىلى، باعالىسى – ادام بولىپ سانالادى دەسەك، سول اسىلدىڭ بويىنداعى ەڭ باستى، شەشۋشى قاسيەتتەرى نەدەن تۇرادى دەگەن ساۋالعا بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدا جاۋاپ بەرەمىز. قاي زاماندا بولسىن ومىردەن تۇيگەندەرى مول ادامدار ۇرپاقتارىنا ۇلكەندى سىيلاۋ، ولارعا ءىلتيپات كورسەتۋ، قامقورلىق جاساۋ جونىندە وسيەت قالدىرىپ وتىرعان. بالالار، «ۇلكەنگە سىي – قۇرمەت، كىشىگە جول كورسەت» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ادامشىلىق دەگەن نە؟ بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن رۋحاني باي ادام دەگەن قانداي ادام، رۋح دەگەن نە؟
رۋح – دەگەن ادام بويىنداعى ءبىر قۋات. ول قۋات ادام بويىندا كەزدەسەتىن بارلىق جاقسى قاسيەتتەرمەن جاسايتىن بارلىق يگى ىستەرىڭنىڭ قاينار كوزى.
جاراتىلىستىڭ بارلىعى – ەكى قاراما – قارسى نارسەدەن تۇرادى. اق – قارا، كۇن – ءتۇن، ىستىق – سۋىق، جاقسى – جامان. ادام بويىنداعى بارلىق جاقسى قاسيەتتەر ءناپسىنىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلادى. ادام دەنەسى ءبىر بولعاندىقتان ونىڭ ىشىندە بيلىك ءۇشىن ۇنەمى وسى ەكى قۋاتتىڭ – «رۋح پەن ءناپسى» كۇرەسى ءجۇرىپ جاتادى.
ادامنىڭ ىشىندە بولمايدى الاسى،
ولاردى بۇزاتىن ءناپسىنىڭ تالاسى.
شاكارىم
رۋحتىڭ مەكەنى – ادامنىڭ جۇرەگى. جۇرەك جىلۋى، ماحاببات، ار – ۇيات، قايرات، مەيىرىمدىلىك، جاقسىلىق ادامگەرشىلىك وسى جۇرەكتەن تۋىندايدى.
رۋحاني باي ادام – ەڭ الدىمەن ءادىل، شىنشىل، مەيىرىمدى، كەشىرىمدى، قاناعاتشىل، اقىلدى بولادى. وسىنداي قاسيەتتەرى بار ادامدا ادامشىلىق مول بولادى. ادامگەرشىلىك ۇعىمىندا دا وسى اتالعان قاسيەتتەرمەن بىرگە اياۋشىلىق، سۇيىسپەنشىلىك، جان اياماي ەڭبەك ەتۋشىلىك، ت. ب كوپتەگەن ساپالار كەزدەسەدى.
«كۇللى ادام بالاسىن قور قىلاتىن ءۇش نارسە بار. سونان قاشپاق كەرەك دەيدى 38 – سوزىندە - اۋەلى – ناداندىق، ەكىنشىسى ەرىنشەكتىك، ءۇشىنشىسى زالىمدىق دەپ بىلەمىن»، - دەپ، بۇل ۇشەۋىمەن اياۋسىز كۇرەستى دە، ولاردى جويۋدىڭ ەمى – عىلىمدى، ادال ەڭبەكتى، ادامگەرشىلىكتى اتاپ، ءوزىنىڭ شىعارماشىلىعىندا وسى ۇشەۋىن دارىپتەپ، وسيەت ەتتى جانە بۇل ۇشەۋىنىڭ جاسامپازدىق كۇشىنە سەندى.
«بەس اسىل ءىس» - ادامگەرشىلىك – اباي ۇسىنعان ەتيكالىق ادەپ نورمالارى. ادامزات قوعامى تاريحىندا – جەكە ادامنىڭ اقىلى مەن مىنەزى، ادامگەرشىلىگى جوعىنان ءوسىپ – جەتىلىپ، تولىق ادام بولىپ قالىپتاسۋى – كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.
ادامگەرشىلىك - تۇلعانىڭ ادامگەرشىلىك سانا – سەزىمىن، ءىس - ارەكەتىن قالىپتاستىراتىن، قۇندىلىق باعدارىن ايقىندايتىن قۇرال. سونداي – اق تۇلعانىڭ ار – وجدانىن، تانىمدىق قىزىعۋلارىن كەشەندى دامىتادى. ادامگەرشىلىك – ادامدى ءسۇيۋدى جانە ونىڭ بوستاندىعىن، قۇقىقتىق ءقادىر – قاسيەتىن قۇرمەتتەۋدى، راقىمشىلدىق پەن شىنشىلدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرادى.
ادامگەرشىلىك – تاربيە زامان وزگەرۋىنە بايلانىستى وزگەرىپ وتىرادى. سەبەبى، تاربيە – قوعامدىق قۇبىلىس.
ادامگەرشىلىك قاسيەتتىڭ ەڭ جوعارعى ءتۇرى – ۇلت، ار – وجداندى ساقتاۋ، وتانىن ءسۇيۋ.
ادامگەرشىلىكتىڭ ەڭ جوعارعى ءتۇرى – باۋىرمالدىق، بۇكىل ادام بالاسىن باۋىر، دوس تۇتۋ، كوپشىل بولۋ، ۇلتجاندىلىق قاسيەتتەردى قاستەرلەۋ. ازاماتتىق تاربيە سانا سەزىمدى، دۇنيەتانىمدى قالىپتاستىرۋدان باستالىپ، ساياسي – يدەيالىق تاربيە ارقىلى وتانسۇيگىشتىككە ۇلتجاندىلىققا اكەلۋى قاجەت.
قورىتا كەلە، ادامگەرشىلىك قاسيەتتىڭ التىن قاينارى ۇلكەنگە سىي – قۇرمەت، كىشىگە ىزەتتىڭ نە ەكەنىن بىلدىك. ادامنىڭ ءار كۇنگى ءىس – قيمىلى تاڭەرتەڭگى سالەمنەن، جاقسى لەبىز، قوشەمەتتەن باستالسا، ول ناعىز ادامگەرشىلىك. ادامگەرشىلىك - وتكىنشى مىندەت ەمەس، ومىرلىك مىندەت. ەندەشە، ودان جاڭىلۋعا دا جالىعۋدا بولمايدى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىگى مول، جاقسى قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن، ادەپتى، كىشىپەيىل بولۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وي - ورىستەرىن، سانا سەزىمدەرىن، تىلدەرىن، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك مىندەتى: ادامگەرشىلىك پەن بيىك مادەنيەتتىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن جان – جاقتى، رۋحاني دامىعان تۇلعانى تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، كورسەتۋ، سۇراق
جاۋاپ ادىستەرى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قاناتتى سوزدەر
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءانۇراندى سالتاناتتى تۇردە ورىنداۋ
3. وقۋشىمەن سۇراق – جاۋاپ
4. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
دۇنيەنىڭ ەڭ اسىلى، باعالىسى – ادام بولىپ سانالادى دەسەك، سول اسىلدىڭ بويىنداعى ەڭ باستى، شەشۋشى قاسيەتتەرى نەدەن تۇرادى دەگەن ساۋالعا بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدا جاۋاپ بەرەمىز. قاي زاماندا بولسىن ومىردەن تۇيگەندەرى مول ادامدار ۇرپاقتارىنا ۇلكەندى سىيلاۋ، ولارعا ءىلتيپات كورسەتۋ، قامقورلىق جاساۋ جونىندە وسيەت قالدىرىپ وتىرعان. بالالار، «ۇلكەنگە سىي – قۇرمەت، كىشىگە جول كورسەت» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ادامشىلىق دەگەن نە؟ بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن رۋحاني باي ادام دەگەن قانداي ادام، رۋح دەگەن نە؟
رۋح – دەگەن ادام بويىنداعى ءبىر قۋات. ول قۋات ادام بويىندا كەزدەسەتىن بارلىق جاقسى قاسيەتتەرمەن جاسايتىن بارلىق يگى ىستەرىڭنىڭ قاينار كوزى.
جاراتىلىستىڭ بارلىعى – ەكى قاراما – قارسى نارسەدەن تۇرادى. اق – قارا، كۇن – ءتۇن، ىستىق – سۋىق، جاقسى – جامان. ادام بويىنداعى بارلىق جاقسى قاسيەتتەر ءناپسىنىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلادى. ادام دەنەسى ءبىر بولعاندىقتان ونىڭ ىشىندە بيلىك ءۇشىن ۇنەمى وسى ەكى قۋاتتىڭ – «رۋح پەن ءناپسى» كۇرەسى ءجۇرىپ جاتادى.
ادامنىڭ ىشىندە بولمايدى الاسى،
ولاردى بۇزاتىن ءناپسىنىڭ تالاسى.
شاكارىم
رۋحتىڭ مەكەنى – ادامنىڭ جۇرەگى. جۇرەك جىلۋى، ماحاببات، ار – ۇيات، قايرات، مەيىرىمدىلىك، جاقسىلىق ادامگەرشىلىك وسى جۇرەكتەن تۋىندايدى.
رۋحاني باي ادام – ەڭ الدىمەن ءادىل، شىنشىل، مەيىرىمدى، كەشىرىمدى، قاناعاتشىل، اقىلدى بولادى. وسىنداي قاسيەتتەرى بار ادامدا ادامشىلىق مول بولادى. ادامگەرشىلىك ۇعىمىندا دا وسى اتالعان قاسيەتتەرمەن بىرگە اياۋشىلىق، سۇيىسپەنشىلىك، جان اياماي ەڭبەك ەتۋشىلىك، ت. ب كوپتەگەن ساپالار كەزدەسەدى.
«كۇللى ادام بالاسىن قور قىلاتىن ءۇش نارسە بار. سونان قاشپاق كەرەك دەيدى 38 – سوزىندە - اۋەلى – ناداندىق، ەكىنشىسى ەرىنشەكتىك، ءۇشىنشىسى زالىمدىق دەپ بىلەمىن»، - دەپ، بۇل ۇشەۋىمەن اياۋسىز كۇرەستى دە، ولاردى جويۋدىڭ ەمى – عىلىمدى، ادال ەڭبەكتى، ادامگەرشىلىكتى اتاپ، ءوزىنىڭ شىعارماشىلىعىندا وسى ۇشەۋىن دارىپتەپ، وسيەت ەتتى جانە بۇل ۇشەۋىنىڭ جاسامپازدىق كۇشىنە سەندى.
«بەس اسىل ءىس» - ادامگەرشىلىك – اباي ۇسىنعان ەتيكالىق ادەپ نورمالارى. ادامزات قوعامى تاريحىندا – جەكە ادامنىڭ اقىلى مەن مىنەزى، ادامگەرشىلىگى جوعىنان ءوسىپ – جەتىلىپ، تولىق ادام بولىپ قالىپتاسۋى – كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.
ادامگەرشىلىك - تۇلعانىڭ ادامگەرشىلىك سانا – سەزىمىن، ءىس - ارەكەتىن قالىپتاستىراتىن، قۇندىلىق باعدارىن ايقىندايتىن قۇرال. سونداي – اق تۇلعانىڭ ار – وجدانىن، تانىمدىق قىزىعۋلارىن كەشەندى دامىتادى. ادامگەرشىلىك – ادامدى ءسۇيۋدى جانە ونىڭ بوستاندىعىن، قۇقىقتىق ءقادىر – قاسيەتىن قۇرمەتتەۋدى، راقىمشىلدىق پەن شىنشىلدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرادى.
ادامگەرشىلىك – تاربيە زامان وزگەرۋىنە بايلانىستى وزگەرىپ وتىرادى. سەبەبى، تاربيە – قوعامدىق قۇبىلىس.
ادامگەرشىلىك قاسيەتتىڭ ەڭ جوعارعى ءتۇرى – ۇلت، ار – وجداندى ساقتاۋ، وتانىن ءسۇيۋ.
ادامگەرشىلىكتىڭ ەڭ جوعارعى ءتۇرى – باۋىرمالدىق، بۇكىل ادام بالاسىن باۋىر، دوس تۇتۋ، كوپشىل بولۋ، ۇلتجاندىلىق قاسيەتتەردى قاستەرلەۋ. ازاماتتىق تاربيە سانا سەزىمدى، دۇنيەتانىمدى قالىپتاستىرۋدان باستالىپ، ساياسي – يدەيالىق تاربيە ارقىلى وتانسۇيگىشتىككە ۇلتجاندىلىققا اكەلۋى قاجەت.
قورىتا كەلە، ادامگەرشىلىك قاسيەتتىڭ التىن قاينارى ۇلكەنگە سىي – قۇرمەت، كىشىگە ىزەتتىڭ نە ەكەنىن بىلدىك. ادامنىڭ ءار كۇنگى ءىس – قيمىلى تاڭەرتەڭگى سالەمنەن، جاقسى لەبىز، قوشەمەتتەن باستالسا، ول ناعىز ادامگەرشىلىك. ادامگەرشىلىك - وتكىنشى مىندەت ەمەس، ومىرلىك مىندەت. ەندەشە، ودان جاڭىلۋعا دا جالىعۋدا بولمايدى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: § 32. بالدىرلار. ءبىرجاسۋشالى جانە كوپجاسۋشالى بالدىرلارعا سيپاتتاما.
