InfoHub Logo

سىنىبى: 7 - 8
ساباق تاقىرىبى:
7 - سىنىپ افريكانىڭ حالقى جانە ەلدەرى
8 - سىنىپ اتموسفەرانىڭ ماۋسىمدىق سيركۋلياسياسى

ساباق ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك: افريكانىڭ حالقى مەن ەلدەرى تۋرالى ءبىلىمىن قالىپتاستىرۋ، بارلىق ناسىلدەردىڭ بىردەي ەكەنىنە، ولاردىڭ سىرت كەيىپتەرى جاعىنان عانا ايىرماشىلىعى بولاتىنىنا كوزىن جەتكىزۋ. اتموسفەرا سيركۋلياسياسى تۋرالى بىلىمدەرىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ.
2) دامىتۋشىلىق: وي – ءورىسىن، تانىمدىق ويلاۋ قابىلەتىن، ىسكەرلىگىن قالىپتاستىرىپ، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، شىعارماشىلىققا باۋلۋ.
3) تاربيەلىك: ەڭبەكقورلىققا، ادەپتىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ترەنينگ ويىنى «ميعا شابۋىل» جاساۋ ستراتەگياسى، وي قوزعاۋ ستراتەگياسى، كارتامەن جۇمىس ىستەۋ، قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ ستراتەگياسىن قولدانۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: افريكانىڭ فيزيكالىق كارتاسى، افريكا ماتەريگىنىڭ بۇكتەمەسى، تىرەك - سىزبا كەستەلەرى، ق. ر. فيزيكالىق كارتاسى

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
ءا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ترەنينگ ويىنى. افريكاعا جانە قازاقستانعا قاتىستى سوزدەردى ايتۋ.

2. «وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى. كليماتتىق بەلدەۋلەرى.
سۇراق: افريكا ماتەريگىنە قانداي كليماتتىق بەلدەۋلەر ءتان؟ ءار كليماتتىڭ بەلدەۋگە ءتان باستى ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدار.

ءىىى. جاڭا ساباق
افريكانىڭ حالقى مەن ەلدەرى.
حالقى
ناسىلدەرى
تىلدەرى
حالىقتىڭ ورنالاسۋى
افريكا ەلدەرى تاريحي - گەوگرافيالىق ايماققا توپتاستىرۋ

افريكانىڭ قازىرگى كەزدەگى حالقىنىڭ سانى 700 ملن.- نان استام. ماتەريك حالقىنىڭ ناسىلدىك، تىلدىك جانە ۇلتتىق قۇرامى وتە كۇردەلى. افريكادا جەر شارىنداعى نەگىزگى ءۇش ءناسىلدىڭ دە وكىلدەرى كەزدەسەدى.
نەگىزگى ناسىلدەرى: ەفيوپتار، ەۋروپالىق تەكتەستەر، افريكانەرلەر، اعىلشىندار
ەفيوپيا تاۋلى قىراتىن مەكەندەيتىن ەفيوپتار، ەۋروپالىقتار مەن نەگر تەكتەستەردىڭ اراسىنان شىققان وتپەلى ناسىلگە جاتادى. ال ماداگاسكار ارالىندا تۇراتىن مالاگاسييلەر نەگرلەر مەن موڭعول تەكتەس ناسىلدەردىڭ ارالاسۋىنان قالىپتاسقان.
ەۋروپالىق تەكتەس ناسىلگە جاتاتىن حالىقتار افريكانىق سولتۇستىگى مەن وڭتۇستىگىندە تۇرادى. وسى ناسىلگە سولتۇستىك افريكانى مەكەندەيتىن اراب جانە بەربەر حالىقتارى. جەرورتا تەڭىزى جاعالاۋىندا تۇراتىن فرانسۋزدار جاتادى. ال وڭتۇستىك افريكادا نيدەرلاندىدان كوشىپ بارعانداردىڭ ۇرپاقتارى - افريكانەرلەر (بۋرلار) جانە اعىلشىندار تۇرادى.
ءار حالىق توبىنا وزىندىك ءتىل ءتان، جالپى العاندا افريكادا 700 - گە جۋىق جەرگىلىكتى ءتىل بار. سولتۇستىگى نەر تەكتەس حالىقتار سۋدان تىلىندە، ورتالىق افريكا مەن شىعىس افريكانىڭ كەيبىر حالىقتارى نەگىزىنەن اراب تىلىندە سويلەيدى، ال، فرانسۋز ءتىلى ءوزارا قارىم - قاتىناس قۇرالى بولىپ تابىلادى. ال وڭتۇستىك افريكادا اعىلشىن ءتىلى جەرگىلىكتى تىلدەرمەن قاتار قولدانىلادى.
نەگىزگى ءتىلى: سۋدان، فرانسۋز، بانتۋ، اراب، اعىلشىن ءتىلى.

افريكانىڭ حالىقتارى.
افريكا ماتەريگىندە حالىق اركەلكى قونىستاعان حالىقتىڭ ورتاشا تىعىزدىعى - 1 شارشى كم جەرگە 22 ادامنان كەلەدى. ەڭ سيرەك قونىستانعان جەرى – ساحار سياقتى ءشولدى جەرلەر. ەڭ تىعىز قونىستانعان جەرى – ءنىل وزەنى اڭعارى، گۆينەيا شىعاناعى، جەرورت تەڭىزى جاعالاۋى.

ەلدەرى: افريكادا 50 - دەي مەملەكەت بار. افريكا ەلدەرى تابيعات جاعدايىمەن حالقىنىڭ قۇرامىنا سايكەس 5 تاريحي - گەوگرافيالىق ايماققا توپتاستىرىلادى.