اعىلشىن ءتىلى ساباقتارىندا جاڭا ادىس-تاسىلدەر ارقىلى وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدىڭ جولدارى
اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ باستى مىندەتى - بىلىمگەرلەردىڭ تىلدىك قارىم-قاتىناس جاساي الۋ بىلىكتىلىگىن جەتىلدىرۋ. اعىلشىن ءتىلى ءپانى مەكتەپتە ءبىلىم، تاربيە بەرۋمەن قاتار جاسوسپىرىمدەردىڭ جەكە باس قاسيەتتەرىن تۇلعا رەتىندە جەتەلدىرۋگە قوعامداعى ءوز ورنىن تابۋعا ەرەكشە ىقپال ەتەدى.
اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ كەزىندە كەز كەلگەن ءبىر ادىستەمەنى قولدانۋ ءارتۇرلى شارتتارعا بايلانىستى بولىپ كەلەدى. ەڭ باستى شارتتارى: اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدىڭ الدىنا قويىلاتىن ماقساتى، ونى وقىپ-ۇيرەنۋگە بولىنگەن ۋاقىت، ساعات سانى جاتادى. وسى شارتتاردىڭ ىشىندە اسا ماڭىزدى رول اتقاراتىن-وقىتۋ ماقساتى بولىپ كەلەدى. بۇل شارت قوعامنىڭ دامۋى، ونىڭ باسقا ەلدەرمەن ساياسي،شارۋاشىلىق جانە تاعى دا باسقا بايلانىستارى شەتەل ءتىلىن وقىتۋدىڭ ماقساتتارىن انىقتاۋعا تىكەلەي اسەر ەتەدى.
بەلگىلى عالىم ن. د.گالسكوۆانىڭ ايتۋى بويىنشا، كىشى سىنىپ وقۋشىلارى شەتەل تىلدەرىن مەڭگەرۋگە وتە بەيىم. بالانىڭ يميتاسيالىق قابىلەتتەرى، تابيعي قىزىعۋشىلىعى ءارقاشان جاڭانى مەڭگەرۋگە قولايلى جاعداي جاسايدى.
موتيۆاسيا فاكتورلارى مىنالار:
- وقۋ مازمۇنىنىڭ ارتۇرلىلىگى؛
- وقۋشى مەن وقىتۋشى بايلانىسىنىڭ جاندى ينتەنسيۆتى بولۋى؛
- وقىتۋشى تۇلعاسى؛
قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، ۇلى اباي اتامىز: «شاكىرتتەرىڭ جاقسى وقۋ ءۇشىن، ونىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسى جانە قىزىعۋشىلىعى زور بولۋ كەرەك»، - دەگەن. راسىندا دا، تەك قانا جىگەرلى، ءار نارسەنى ۇنەمى بىلگىسى كەلگەن، تاباندىلىعىن، شىدامدىلىعىن كورسەتكەن ادام عانا ءوز ماقساتىنا جەتەدى.
اعىلشىن ءتىلى ءمۇعالىمى وقۋشىلاردىڭ تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن تەك قانا وقۋلىقتى عانا ەمەس، باسقا دا قوسىمشا ماتەريالداردى گازەت، جۋرنالداردان، ءتىپتى ينتەرنەت كوزىنەن دە قولدانۋى ءتيىس. وقۋشىلار ماتەريالدى تولىق جانە تەز مەڭگەرۋ ءۇشىن، ءمۇعالىم كوپ كورنەكى قۇرالداردى پايدالانىپ، ساباقتى دۇرىس ۇيىمداستىرا ءبىلۋى كەرەك. وقۋشىلاردىڭ اعىلشىن ءتىلى ساباعىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ ءۇشىن، ءمۇعالىم ءار ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەردى قولدانعانى ءجون، ءبىراق بۇل ادىس-تاسىلدەر تومەندەگىدەي تالاپتارعا ساي بولۋى ءتيىس:
1 ادىس-تاسىلدەر ارقىلى ءوزىن-وزى ەركىن سەزىنۋ ءۇشىن جاعىمدى اتموسفەرا جاساپ، وقۋشى قىزىعۋشىلىعىن ىنتالاندىرۋ كەرەك، ءتىلدى پراكتيكادا قولدانۋعا دەگەن قاجەتتىلىگىن تۋدىرۋ قاجەت.
2 وقۋشى تۇلعاسىن تولىعىمەن وقۋ پروسەسىنە تارتۋ كەرەك، ونىڭ ەموسيالارى، سەزىمدەرى ونىڭ قاجەتتىلىكتەرىمەنبايلانىستى بولۋى كەرەك.
3 ونىڭ تىلدىك شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن ىنتالاندىرۋ كەرەك.
4 وقۋشىنى وقۋ پروسەسىنىڭ باستى تۇلعاسى رەتىندە بەلسەندى ەتىپ، باسقا وقۋشىلارمەن تىعىز بايلانىستىرۋ كەرەك؛
5 وقۋشىعا ءوز فيزيولوگيالىق، ينتەللەكتۋالدىق، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەي الۋىنا كومەكتەسۋ كەرەك؛
6 ءتۇرلى جۇمىس تۇرلەرىن جەكە، جۇپپەن، توپپەن، سىنىپپەن جانە تاعى باسقا جۇمىس تۇرلەرىن قولدانۋ قاجەت.
اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ادىستەرى مىنالار: لوگيكالىق ويلاۋ؛ گرامماتيكالىق-اۋدارما ءادىسى؛ ساتىلاۋ؛ تىزبەكتەۋ ءادىسى؛ ۇنسىزدىك ءادىسى؛فيزيكالىق سەزىنۋ ءادىسى؛ رولدىك ويىندار؛مادەني قارىم-قاتىناس؛ جوبالاۋ ءىدىسى؛ پروبلەمالىق ءوقىتۋادىسى؛اناليزدەۋ؛ميعا شابۋىل؛پىكىر الماتىرۋ؛ ينتەراكتيۆتى ادىستەر؛ كوممۋنيكاتيۆتىك، كورۋ،ەستۋ، كينەستيكالىق، ۆيتاگەندىك ءادىس، ويعا شولۋ، اۋديولينگۆيستيكالىق ءادىس؛ كەلەسى ءادىس؛ءتۇسىندىرۋ؛ كورنەكىلىك ءادىسى؛ پراكتيكالىق ءادىس جانە اقپاراتتىق-كوممۋكاتيۆتىك تەحنولوگيا ءادىسى.بۇل وقىتۋ ادىستەرىنىڭ ىشىندە بۇرىننان قولدانىپ كەلگەن ادىستەر جانە وسى زاماندىق جاڭا ادىستەر قامتىلعان. وسى اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ادىستەرىن سالىستىرا سيپاتتاۋ اسا ماڭىزدى. سەبەبى پايدا بولعان ءاربىر جاڭا ءادىستىڭ ارتىقشىلىعى مەن كەمشىلىگى بولادى. وقىتۋشىنىڭ ساباق بارىسىندا قاي ءادىستى تاڭداۋى سالىستىرمالى سيپاتتاۋدا اسا ماڭىزدى. سەبەبى ادىستەردىڭ تۇرلەرى سان الۋان جانە دە بۇل ادىستەردىڭ وزگەشەلىكتەرىن بىلمەي وتىرىپ ونى تاڭداۋ مەن قولدانۋ قيىنعا سوعادى. ەندى اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ادىستەرىنە توقتالايىق. اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ادىستەرىنىڭ ەڭ العاشقى قولدانىلعان ءادىسى-«Grammar-translational method» (گرامماتيكالىق-اۋدارما ءادىسى) بولدى. بۇل ءادىستىڭ نەگىزى XVIII عاسىردىڭ اياعىندا قالانىپ، XX عاسىردىڭ ورتاسىندا ءىس جۇزىندە قولدانىستا بولدى. اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋ گرامماتيكا مەن سوزدىكتى مەڭگەرۋ قاجەت بولدى. سول ءۇشىن وسى ءادىس ءتۇرى قولدانىلدى. بۇل ادىستە قانداي دا ءىر گرامماتيكالىق قۇرىلىم مەڭگەرىلىپ، كەيىن سول تاقىرىپتارعا وراي سويلەم ماتىندەرى جيناقتالادى.ودان كەيىن سول سويلەمنىڭ اۋدارماسى قامتىلادى.قانداي دا ءبىر ءادىس ءتۇرى سياقتى بۇل ءادىستىڭ دە وزىنە ءتان ەرەكشەلىكتەرى بولدى. بىرىنشىدەن، بۇل ءادىس گرامماتيكانى جەتىك مەڭگەرۋگە جول بەرەدى. ەكىنشىدەن، لوگيكالىق ويلاۋ دەڭگەيى جوعارى ازاماتتارعا ىڭعايلى بولدى. بۇل ءتاسىل 50 جىلداردىڭ اياعىنا دەيىن ۇستەمدىك ەتىپ كەلدى. سەبەبى ۋاقىت وزگەرە كەلە، قوعامدا وزگەرەدى. ءسويتىپ زامان اعىمىنا ساي سان الۋان ادىستەر دۇنيەگە كەلتىرىلدى. اتاپ ايتاتىن بولسام، 60 جىلدارى پايدا بولعان «Silenb way» (ۇنسىزدىك ءادىسى) ءادىسىن اتاۋىمىزعا بولادى. اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدا بۇل ءادىستىڭ باستى ماقماتى – ءتىل ۇيرەنۋشىگە كەدەرگى كەلتىرمەۋ، ءارى وعان وقىتۋشىنىڭ كوزقاراسىن ارالاستىرماۋ. بۇل ءادىس بويىنشا وقىتۋشى ەشنارسە ايتپايدى، ءبىراق ول وقىتۋ بارىسىندا كۇردەلى ءتۇرلى ءتۇستى تابليسالاردى قولدانادى. بۇل تابليسالارداعى بەلگىلەر مەن تۇستەر بەلگىلى ءبىر دىبىستى تاڭبالاپ ودان جاڭا سوزدەر قۇرالادى. مىسالى رەتىندە «dog» ءسوزىن ايتۋ ءۇشىن ەڭ «d»، كەيىن «و»، سوسىن «g» دىبىسىنىڭ بەلگىسى سانالاتىن كۆادرات نەمەسە ءتۇرلى تاياقشالار كورسەتىلەدى. سودان ءسوز قۇرالادى. ۇنسىزدىك ءادىستىڭ ارتىقشىلىعى وقىتۋشىنىڭ ءتىلدى مەڭگەرۋ ساپاسى، وقۋشىنىڭ ءتىلدى مەڭگەرۋ ساپاسىنا ىقپال ەتپەيدى.
كەلەسى قاراستىراتىن ءادىسىمىز «Total-physical respone» (فيزيكالىق سەزىنۋ ءادىسى) دەپ اتالادى. بۇل ءادىس وقىتۋ بارىسىندا ءىس-قيمىلدار ارقىلى جۇرگىزىلەدى. وقۋشى العاشقىدا ءبىلىم الادى، اعىلشىن سوزدەرىن ۇنەمى تىڭدايدى. ال كەيىن وقىعانىن نە تىڭداعانىن قيمىلمەن سەزىنەدى. وقۋشى فيزيكالىق قيمىلداردى بىلدىرەتىن سوزدەر ارقىلى بارلىق سوزدەردى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك الادى. ماسەلەن «وتىر» دەگەن ءسوزدى ءتۇسىنىپ ولار وتىرادى. ودان كەيىن 70 جىلدارى پايدا بولعان ءادىستىڭ ءبىرى- «كوممۋنيكاتيۆتىك ءادىس» (قارىم-قاتىناس ءادىسى). ونىڭ ەڭ باستى ماقساتى- اڭگىمەلەسۋشىلەردىڭ سوزدەرى تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ادام بالاسىن بىر-بىرىمەن تىلدىك قارىم-قاتىناس جاساۋعا ۇيرەتۋ. بۇل ءادىس ءتۇرى اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدە ەڭ جەڭىل جانە قولايلى ءادىستىڭ ءتۇرى بولىپ تابىلادى. سەبەبى كوممۋنيكاتيۆتىك ءادىس قازىرگى تاڭدا دا جۇمىس بارىسىندا ءجيى قولدانىلادى. وسى ءادىس اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدەگى ءبىرقاتار ۇلگىلى تاسىلدەردىڭ ۇيلەسىمدى كورىنىسى.
اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدەگى كەلەسىسى-«Audio-Lingual method» (اۋديولينگۆيستيكالىق ءادىس) ءادىسى. اۋديولينگۆيستيكالىق ءادىس 70 جىلداردىڭ اياعىنا قاراي قولدانىسقا ەندى. بۇل ادىستە وقۋشى ماگنيتوفوننان نەمەسە وقىتۋشىنىڭ ايتقان سوزدەرىن تىڭداپ، كەيىن بىرنەشە رەت قايتالايدى. وقۋشى وسى ىس-ارەكەتتە سوزدەردىڭ، سويلەمدەردىڭ نەمەسە تىركەستىڭ دۇرىس ايتىلۋ جولدارىمەن جانە ونى از ۋاقىت كولەمىندە جاتتاپ الۋ، ونى قارىم-قاتىناس ادىسىندە قولدانۋ شارتتارى بەيىمدەلە باستايدى.
اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدىڭ كەلەسى ءادىسى-«Sugesto pedia» (ويعا شومۋ) دەپ اتالادى. بۇل ءادىس ءتۇرى 70 جىلدارى قولدانىسقا ەندى. بۇل ءادىس ءتۇرى باسقا ءادىس – تاسىلدەرگە قاراعاندا كۇردەلىرەك بولىپ كەلدى. سەبەبى وسى ءادىستى قولدانا وتىرىپ وقۋشى قيالعا بەرىلەدى. بۇل ءادىستىڭ ءمان–ماعىناسى مىناداي: وقۋشى اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋ كەزەڭىندە ءوزىن مۇلدەم باسقا ادام بولىپ سەزىنەدى. ول وزىنە جاڭا ەسىم تاڭداپ، جاڭا ءومىربايان ويلاپ تابادى. ءسويتىپ، وقۋشى ءوزىن مۇلدەم بوگدە الەمدە – اعىلشىن الەمىندە وتىرعانداي كۇي كەشەدى. بۇل ارينە وقۋشىلار ءۇشىن قىزىقتى جانە جۇمباق بولىپ كەلەدى. وسى ادىستە قولدانىلعان بارلىق تاسىلدەر وقۋشىلاردىڭ وقىپ-ۇيرەنۋ پروسەسىندە وڭ اسەرىن تيگىزەدى.
اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋدە سوزدىك قوردىڭ باي بولۋى دا اسا ماڭىزدى بولىپ كەلەدى. اعىلشىن ءتىلى ساباعىندا سوزدىك قوردى دامىتۋ جولدارى مىناداي ادىس-تاسىلدەردەن تۇرادى. ولار: سويلەۋ، اڭگىمەلەسۋ، سۇراق-جاۋاپ، اۋدارما، تۇسىنىك، كىتاپ-ماتىنىمەن جۇمىس ادىس-تاسىلدەرى. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورى بايۋ ءۇشىن وقىتۋشى ساباق بارىسىندا كەستەلەر، ۆيدەوكاسسەتالار، ءتۇرلى سۋرەتتەر، كورنەكى قۇرالداردى قولدانۋى كەرەك. ەندى اعىلشىن ءتىلىن سوزدىك قورىن دامىتاتىن ادىس-تاسىلدەرگە جەكە-جەكە توقتالايىق.
كورنەكىلىك ءادىسى – اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدە ەڭ ءجيى جانە ەڭ ناتيجەلى ءادىس-تاسىلى بولىپ سانالادى. سەبەبى بۇل ءادىس بارلىق ساباق تۇرىندە قولدانىلادى. كورنەكىلىك ادىستە ارينە كورنەكىلىك قۇرالدار مەن سحەمالار قولدانىلادى. ولار بىرنەشە تۇستەن كەم بولماۋى كەرەك. بۇل وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا قىزىعۋشىلىعىن جانە سوزدىك قورلارىن دامىتۋدا ەڭ ءتيىمدى جولى بولىپ تابىلادى.
ءتۇسىندىرۋ ءادىسى – وقىتۋشى ساباق بارىسىندا، وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ باستاماسى رەتىندە ىسكە اسىرىلاتىن ءادىس. بۇل ادىستە وقىتۋشى جاڭا ءسوزدى، جاڭا تاقىرىپتى نەمەسە سويلەمدەردى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
سۇراق – جاۋاپ ءادىسى – بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ ءۇشىن ماڭىزدى ءادىستىڭ ءبىرى. بۇل ادىستە وقۋشىلار كوممۋنيكاتيۆتىك ادىستە بولادى. بىر-بىرىلەرىنە سۇراق قويىپ، كەيىن سۇراعىنا جاۋاپ الادى. كەڭ كولەمدە قولدانىلاتىن ءادىس ءتۇرى بولىپ تابىلادى.
پراكتيكالىق ءادىس – وقۋشىلار ساباق ۇيرەنۋ بارىسىندا ءتۇرلى ويىن ەلەمەنتتەرى بويىنشا ءتىل ۇيرەنۋ ءىس–ارەكەتى بولىپ تابىلادى. وقۋشىنىڭ سوزدىك قورىن مولايتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى زور، سەبەبى ويىندار ولاردىڭ سويلەۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن قاجەت.
ينتەراكتيۆتىك ءادىس – سۇحبات قۇرۋدا وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرادى. بۇل ءادىستىڭ ماقساتى – وقۋ پروسەسىنىڭ بارلىق ساتىسىندا بىرىككەن ارەكەتكە جاعداي جاساۋ. وقۋشىلار جانە تاپسىرمالارمەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ، توپ مۇددەلەرىن دە ويلاۋعا ۇيرەنەدى. بۇل ادىستە ءار وقۋشى ءوز مىندەتىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراي وتىرىپ، ورتاق ناتيجەگە قول جەتكىزۋگە تالپىنادى. وقۋشىلار بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنەدى. بۇل ادىستە وقۋشى ساباق بارىسىندا وقۋشىلارعا كەڭەسشى، سەرىكتەس ءرولىن اتقارادى.
اعىلشىن ءتىلى ساباق بارىسىندا كومپيۋتەر وقىتۋشىعا وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋعا جاردەم بەرەدى. ول ءۇشىن عالىمداردىڭ ۇسىنىسى بويىنشا مىناداي جاتتىعۋلار مەن ادىستەمەلىك تاسىلدەر قولدانۋ دۇرىس:
1. سۇراق-جاۋاپ ديالوگى.
2. تاڭدامالى جاۋاپتارمەن جۇرگىزىلەتىن تاپسىرما.
3. ەركىن قۇرالعان سويلەمدەردى ستيلدىك تۇزەتۋ.
4. تولىقتىرۋدى كەرەك ەتەتىن جاتتىعۋلار.
5. سوزدىكتى مەڭگەرۋدەن ءوزىن-وزى باعالاۋعا ارنالعان جاتتىعۋلار.
كومپيۋتەرلىك باعدارلامالار ۋاقىت وتە كەلە جەتىلىپ، قارقىندى دامۋ ۇستىندە. ءسويتىپ ءبىز بۇگىندە الەمدىك ينتەرنەت جۇيەسى ارقىلى اقپارات الىپ قانا قويماي، ءبىلىم الۋدىڭ جاڭا ءتۇرى ارالىقتان وقىتۋ ءادىسى پايدا بولدى. بۇل وقىتۋ ادىسىندە مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن بەينە، ءماتىن، گرافيكا ارقىلى وقۋ كۋرسىنىڭ ماتەريالدارى جاسالادى. وقۋ ماتەريالى رەتىندە وقۋشىعا ءداستۇرلى وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارى جانە ينتەراكتيۆتى قاسيەتى شەكتەۋلى بەينە جانە مۋلتيمەديالىق ماتەريالدار ۇسىنىلادى.
اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋ بارىسىندا ەسكەرتەتىن جايتتار:
1 - اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزۋ.
2 - ۇيرەتۋ كۇندەلىكتى ومىردە ءجيى قولدانىلاتىن كونتەكستەردەن باستالادى.
3 - تاپسىرمانى وقۋشىنىڭ قابىلەتىنە قاراي بەرۋ.
4 - وقۋ ماتەريالدارىن شىندىققا ساي ەتىپ الۋ.
5 - ۇيرەنۋ – قاراپايىمنان كۇردەلىگە قاراي ۇستانىمى ارقىلى جۇزەگە اسادى.
قازىرگى اعىلشىن ءتىلدى ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دۇنيەجۇزىنە ىقپالى ارتۋدا. ەكىنشىدەن، اعىلشىن ءتىلى- ادەبيەت پەن ساياساتتىڭ، ونەردىڭ، ساۋدا-ساتتىق پەن ءار ءتۇرلى رەسمي قارىم-قاتىناس ءتىلى. ءبىراق تا اعىلشىن ءتىلى ماماندارىنىڭ الدىندا پروبلەمالار دا بار. ولار: بىرىنشىدەن، اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدا جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە بايلانىستى ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانىڭ تالاپقا ساي كەلمەۋى. ەكىنشىدەن، تەوريالىق ءبىلىمدى تاجىريبەمەن ۇشتاستىرۋدا بازالىق ورتانىڭ از قامتىلۋى. وسى پروبلەمالاردى شەشۋدىڭ بىردەن-بىر جولى وقۋ باعدارلاماسىن وزگەرتۋ، ادىستەردى جەتىلدىرۋ. اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ادىستەمەسى ءاردايىم تولىقتىرۋدى، دامىتىلۋى ءتيىس. ەندەشە وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋدە تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، ءبىلىم، بىلىكتەرىن جەتىلدىرۋدىڭ قوعامدىق ءمانى زور بولىپ كەلەدى.
وسى ادىستەر مەن ادىستەمەلەردىڭ قولدانۋىنا بايلانىستى وقۋشىلاردىڭ اعىلشىن تىلىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتقانىن كورەمىز.
باكيروۆا جاميليا ماحسۋدوۆنا
سولتانشاريۆ قىزى ايتاڭسىق
You Might Also Like
-
قوعامنىڭ ەڭ كىشى جانە ەڭ ماڭىزدى بولشەگى – وتباسى. بالا ەرتەڭ وسكەندە وزىنە جانە قوعامعا قالاي پايدالى بولا الاتىندىعىنىڭ العاشقى تۇقىمى وتباسىدا ەگىلەدى. وسى تۇقىمنىڭ دۇرىس ەگىلۋى ءۇشىن وتباس...
