InfoHub Logo

اجە.اجە-اتا-انانىڭ اناسى، ءۇيدىڭ ۇلكەنى، مەيرىمى مول، قۇشاعى كەڭ، اقىلى سارا، ءوزى دانا، نەمەرە مەن شوبەرەلەردىڭ سۇيىكتى جانى. دەسە دە قازاق ادەبيەتىندە اجە جايلى ولەڭ جازىپ،پروزاعا قوسۋ حح عاسىردا قولعا الىندى.وعان سەبەپ – بىرىنەن سوڭ ءبىرى جالعاسقان تاريحي الەۋمەتتىك جاعداي.

اجەلەر ونەگەسى مەن ولاردىڭ تالىم-تاربيە ۇرىعىن سەبۋشى ، ۇلتتىق ءسالت-داستۇرلى كەيىنگى ۇرپاققا اماناتتاۋشى رەتىندەگى ەشكىم قايتالاي المايتىن بەينەسى XVI-XVIII عاسىرلاردا-اق ايقىنداوىپ،حح عاسىرداعى قازاق پروزاسىندا ، پوەزياسىندا انىق كورىنىس تابۋىنا ەلەۋلى اسەر ەتتى. ەل تاريحىندا ءبىر رۋلى ەلگە انا بولىپ، ەل بىرلىگىن ساقتاپ كەلگەن دومالاق انا، ابايدىڭ اجەسى زەرە سەكىلدى اجەلەردىڭ بەينەسى اڭىز-اڭگىمەلەردە، ادەبي شىعارمالاردا سومداعان. اجەلەر تۋرالى جازىلعان ولەندەر دە كوپ. انگە اينالعاندارى قانشاما ؟! ماسەلەن، م.ماقاتايەۆتىڭ «اق قيمەشەك كورىنسە»، ق.مىرزالييەۆتىڭ «اسىل اجە»، ج.ناجمەدەنوۆتىڭ «اجەمە»، ەربول بەيىلحان «اجە»، س.جيەنبايەۆتىڭ «تابا نان»، تاعى باسقا اجە تاقىرىبىعىنداعى ولەڭدەرى.

م.ماقاتايەۆتىڭ «اق قيمەشەك كورىنسە»، دەگەن اجە تۋرالى ولەڭىندەگى اجە تۋرالى ويلار جوعارىداعى اتى اتالعان تۋىندىلارداعى اجەلەر بەينەسىمەن بايلانىسى قانداي ؟ اتالمىش شىعارمالارداعى اجەلەر- «الەمدەگى اجەنىڭ ءبارى ءبىر مە»؟! دەپ

مۇقاعالي اقىن ايتقانداي، تاققا وتىرىپ ەل باسقارماعانىمەن، ەرىنەن بۇرىن ءسوز باستاماعانىمەن، بارلىق تاربيەنىڭ، بارلىق قۇندىلىقتىڭ باستاۋىندا تۇرادى. اجەلەر ونەگەسى – ۇرپاقتاڭ-ۇرپاققا ۇلاسىپ ،عاسىردان-عاسىرعا جالعاساتىن تاربيەنىڭ تاۋسىلماس قاينار كوزى بولىپ سانالادى. وبال،ساۋىپ، ىنسىپ، پارىز، امانات، بورىش قاناعات سەكىلدى ۇعىمدار ماڭىزىنىڭ ايقىندالىپ ، بالا ساناسىنا تەرەڭ سىڭۋىنە اجە ىقپالى زور ەكەندىگى ءسوز بولدى. ءوز جۇرتىنىڭ ءداستۇرىن كۇزەتكەن اجەلەرگە دەگەن ساعىنىش، ەرەكشە قۇرمەت انىق بايقالدى. كونەدەن جاڭاعا بەت العان اجەلەر وبرازى قازاق حالقىنىڭ سالت – داستۇرىمەن ، تالىم-تاربيسىمەن تىعىز بايلانىستى. بولاشاق ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە اجەنىڭ ورنى، اجەنىڭ ءرولى ايتارلىقتاي.

---