الاشا، الاش، قازاق جانە ءجۇز
قازاقتاردىڭ پايدا بولۋى سىر بويىنا نوعايلاردىڭ قونىستانا باستاعان كەزىنەن باستالادى. نوعايلار مەن ورىستار بۇرىن بىر-بىرىمەن جاۋىعىپ جۇرەدى ەكەن. بىردە ورىس جاعىنىڭ ەلشىلەرى نوعايلارعا بەيبىت ماقساتپەن كەلىپتى. ەلشىلىكتىڭ قۇرامىندا ورىس كىنازدەرى جىبەرگەن 30 جاۋىنگەر مەن ولاردىڭ ايەلدەرى دە بولسا كەرەك. مۇنىڭ ءمانىسى، ورىس كىنازدەرى ءوتىنىش ەتىپتى «ەگەر تاتار (نوعاي) حانى دا ءوز جاعىنان 30 جاۋىنگەردى ايەلدەرىمەن شىعارىپ، ەكى جاقتىڭ ءوزارا ارالاسقان جاۋىنگەرلەرىن شەكاراعا قونىستاندىرسا، ولاردان جارتىلاي ورىس، جارتىلاي تاتار تايپاسى قۇرالار ەدى، ءسويتىپ، ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى جاۋىعۋشىلىق تىيىلار ەدى» دەپ.
بۇل ۇسىنىس تاتار حانىنا وتە ۇنايدى دا، كەلىسىمىن بەرەدى. تەك 30 جاۋىنگەردىڭ ورنىنا 30 قۇلدى وتباسىلارىمەن بىرگە جىبەرەدى. قۇلداردىڭ ىشىندە اقىل-قايراتىمەن كوزگە تۇسكەن الاشا جانە الاش ەسىمدى اعايىندى ەكى جىگىت بولىپتى. سودان، تاتار قۇلدارى مەن ورىس جاۋىنگەرلەرى مەجەلى جەرگە كەلە جاتىپ، جولدا ءبىر قونالقىعا توقتاعاندا الاشا مەن الاش: «تۇندە ورىستار ۇيىقتاپ جاتقاندا قىرىپ تاستايىق»، — دەپ جولداستارىن ۇگىتتەيدى. جولداستارى كەلىسىم بەرەدى دە، تۇندە ۇيقىداعى ورىستاردى قۇلدار وپ-وڭاي قىرىپ سالادى. ءسويتىپ، ولار ءوز الدارىنا بولەك تايپاعا اينالادى.
الاشانى — حان، الاشتى بي ەتىپ سايلايدى. بۇل ەكەۋىنەن باسقا، قارا قىلدى قاق جارعان ءبىر ءادىل قازى بولادى ەكەن. ونى ادىلدىگىنە بولا تايپالاستارى: «ءبىزدىڭ قازىمىز قازى-اق قوي» دەپ ماداقتايتىن بولسا كەرەك. سودان، جۇرە كەلە تايپالاستارى ونى «قازاق» دەپ اتايتىن بولىپتى.
You Might Also Like
-
«قىرىق سان قىرىم، وتىز سان رۇم، ون سان ويماۋىت، توعىز سان تورعاۋىت، ون سان نوعاي» بۇلگەندە، ورمامبەت حان ولگەندە»، — دەلىنگەن ءبىر زامان بولعان ەكەن. سول زامانلاردىڭ تۇسىندا:...
-
ابۋباكىر كۇلبابانىڭ زامانىندا «وتىز ەكى باۋلى وزبەك» اتانعان دەسەدى. وزبەكتىڭ ءۇش بالاسى بولعان: مىڭ، ءجۇز، قىرىق. «ادام اتادان بۇ زامانعا شەيىن پالەننىڭ بالاسى پالەن، تۇگەننىڭ بالا...
