الدار كوسە مەن سالت اتتى (اشىق ساباق)
ادەبيەتتىك وقۋ 2 سىنىپ
تاقىرىبى: الدار كوسە مەن سالت اتتى (اشىق ساباق)
ماقساتى:
1. حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى بولىپ سانالاتىن اڭىز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
2. اڭىز تۋرالى العان بىلىمدەرىن دامىتا وتىرىپ، سوزدىك قورلارىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءتىل بايلىقتارىن، بايلانىستىرىپ سويلەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
3. ومىردە ادام بويىندا كەزدەسەتىن جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا، وتىرىك ايتپاۋعا، ادامداردى الداماۋ سياقتى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ؛
ءازىلدىڭ دە ادام ومىرىنە تيگىزەتىن ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: پىكىرىن دالەلدەۋگە داعدىلانادى؛ ويلاۋ مەن ىزدەنىستەرى ارتادى؛ ءوز پىكىرىن ايتا بىلۋگە ۇيرەنەدى؛
دەرەككوزدەر، قۇرال - جابدىقتار: توپتىق جۇمىس
كىرىسپە
پسيحولوگيالىق احۋال
قول ۇستاسىپ ءبارىمىز
جىلىلىقتى سەزەيىك.
شۋاق شاشقان كۇندەي بوپ،
كۇلىمسىرەپ جۇرەيىك
تۇساۋكەسەر
«راديوعا قوڭىراۋ شالۋ» ءادىسى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
باس بارماق ارقىلى باعالاۋ
نەگىزگى ءبولىم
قولدانۋ
تالداۋ
جيناقتاۋ
ءسوزجۇمباقتى شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتى انىقتاۋ.
ەرەكشە سىزىق الداركوسە
1. كۇن مەن ايدىڭ مەكەنى
2. ەشكىنىڭ ءتولى
3. نە ويناعان توزادى.
4. تۇلكى قانداي اڭ؟
5. شىن،...
6. تۋدىڭ ءتۇسى
7. بەس جامان قاسيەتتىڭ ءبىرى
8. ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى
9. اياقكيىم
الداركوسە تۋرالى ايتىپ ءوتۋ.
- ەندەشە ءبارىمىز داپتەرلەرىمىزدى اشىپ بۇگىنگى كۇننىڭ جادىن جازىپ، تاقىرىپتى جازامىز.
توپتىق جۇمىس:
توپقا تاپسىرمالار بەرىپ، تانىسۋعا 5 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
1 - توپقا اڭىز تۋرالى مالىمەت
اڭىز - حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. اڭىز اڭگىمە دەگەنىمىز – ومىردە بولعان ادامنىڭ باسىنا قۇرىلعان اڭگىمەنى «اڭىز» دەيدى. اڭىزدار تاريحتا بولعان ادامداردىڭ ءىس - ارەكەتىنە بايلانىستى وقيعالار اڭگىمەلەنەدى.. اڭىز اڭگىمەلەر ەل اۋزىنان تاراعان ەكەن. اڭىز اڭگىمەلەر ەرتەگىگە ۇقسايدى. ەرتەگىدەن ايىرماشىلىعى – اڭىزدار ومىردە بولعان ادامدار تۋرالى ايتىلادى.
2 - توپقا قوجاناسىردىڭ ءومىربايانى تۋرالى
قوجاناسىر قازىرگى تۇركيانىڭ ەسكىشەحىر قالاسىنىڭ حورتۋ دەگەن اۋىلدا تۋعان. قوجا العاشقى ساباقتارىن اۋىل يمامى بولعان ءوز اكەسىنەن العان ەكەن. ادام بويىنداعى وزبىرلىق، تابانسىزدىق، ساراڭدىق سياقتى قاسيەتتەرىن اشكەرە ەتىپ، ءدال تاۋىپ، شەشەن سوزدەرىمەن جەتكىزگەن. ونىڭ اڭگىمەلەرى ادامدى تەك كۇلدىرىپ قانا قويماي، جاقسى مەن جاماندى اجىراتۋعا تاربيەلەيدى.
3 - توپقا الداركوسە تۋرالى مالىمەت
الداركوسەنىڭ اكەسىن باي ادامدار الداپ كەتە بەرىپتى. اكەسى وتە اڭقاۋ، سەنگىش، قولى اشىق ادام بولعان ەكەن. اشىنعان اكەسى اللادان ۇل تىلەپتى. ويتكەنى ونىڭ بالاسى بولماعان ەكەن. ءسويتىپ جۇرگەندە ۇلدى بولىپ، بالانىڭ اتىن الدار دەپ قويىپتى.»مەنىڭ بايلاردا كەتكەن ءوشىمدى الىپ بەرسە ەكەن» دەپ تىلەپتى. شىندىعىندا الدار وسكەندە بايلاردىڭ قاراپايىم ادامدارعا جاساعان قياناتىن كورىپ، ولاردى الداۋدىڭ جولىن قاراستىرىپتى. ول ەسەيە كەلە وعان ساقال مۇرت شىقپاپتى. سول سەبەپتى الدار اتىنا «كوسە» دەگەن اتتى قوسىپ، الداركوسە اتانىپتى.
- تاريحتا وزىندىك ورنى بار، كەدەيگە جانى اشىپ، تاپقان - تايانعانىن سولارعا بەرەتىن وتە جومارت، اڭىز ادامنىڭ ءبىرى – وسى الداركوسە.
4 - توپقا الداركوسە مەن سالت اتتى ءماتىنى (ساحنالاۋ)
ءار توپتان ءبىر وقۋشى قورعايدى.
بقو، زەلەنوۆ اۋدانى
ق. امانجولوۆ اتىنداعى جوبب مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ن. س نيگمەتوۆا
الدار كوسە مەن سالت اتتى (اشىق ساباق) جۇكتەۋ
تاقىرىبى: الدار كوسە مەن سالت اتتى (اشىق ساباق)
ماقساتى:
1. حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى بولىپ سانالاتىن اڭىز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
2. اڭىز تۋرالى العان بىلىمدەرىن دامىتا وتىرىپ، سوزدىك قورلارىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءتىل بايلىقتارىن، بايلانىستىرىپ سويلەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
3. ومىردە ادام بويىندا كەزدەسەتىن جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا، وتىرىك ايتپاۋعا، ادامداردى الداماۋ سياقتى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ؛
ءازىلدىڭ دە ادام ومىرىنە تيگىزەتىن ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: پىكىرىن دالەلدەۋگە داعدىلانادى؛ ويلاۋ مەن ىزدەنىستەرى ارتادى؛ ءوز پىكىرىن ايتا بىلۋگە ۇيرەنەدى؛
دەرەككوزدەر، قۇرال - جابدىقتار: توپتىق جۇمىس
كىرىسپە
پسيحولوگيالىق احۋال
قول ۇستاسىپ ءبارىمىز
جىلىلىقتى سەزەيىك.
شۋاق شاشقان كۇندەي بوپ،
كۇلىمسىرەپ جۇرەيىك
تۇساۋكەسەر
«راديوعا قوڭىراۋ شالۋ» ءادىسى ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
باس بارماق ارقىلى باعالاۋ
نەگىزگى ءبولىم
قولدانۋ
تالداۋ
جيناقتاۋ
ءسوزجۇمباقتى شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتى انىقتاۋ.
ەرەكشە سىزىق الداركوسە
1. كۇن مەن ايدىڭ مەكەنى
2. ەشكىنىڭ ءتولى
3. نە ويناعان توزادى.
4. تۇلكى قانداي اڭ؟
5. شىن،...
6. تۋدىڭ ءتۇسى
7. بەس جامان قاسيەتتىڭ ءبىرى
8. ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى
9. اياقكيىم
الداركوسە تۋرالى ايتىپ ءوتۋ.
- ەندەشە ءبارىمىز داپتەرلەرىمىزدى اشىپ بۇگىنگى كۇننىڭ جادىن جازىپ، تاقىرىپتى جازامىز.
توپتىق جۇمىس:
توپقا تاپسىرمالار بەرىپ، تانىسۋعا 5 مين ۋاقىت بەرىلەدى.
1 - توپقا اڭىز تۋرالى مالىمەت
اڭىز - حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. اڭىز اڭگىمە دەگەنىمىز – ومىردە بولعان ادامنىڭ باسىنا قۇرىلعان اڭگىمەنى «اڭىز» دەيدى. اڭىزدار تاريحتا بولعان ادامداردىڭ ءىس - ارەكەتىنە بايلانىستى وقيعالار اڭگىمەلەنەدى.. اڭىز اڭگىمەلەر ەل اۋزىنان تاراعان ەكەن. اڭىز اڭگىمەلەر ەرتەگىگە ۇقسايدى. ەرتەگىدەن ايىرماشىلىعى – اڭىزدار ومىردە بولعان ادامدار تۋرالى ايتىلادى.
2 - توپقا قوجاناسىردىڭ ءومىربايانى تۋرالى
قوجاناسىر قازىرگى تۇركيانىڭ ەسكىشەحىر قالاسىنىڭ حورتۋ دەگەن اۋىلدا تۋعان. قوجا العاشقى ساباقتارىن اۋىل يمامى بولعان ءوز اكەسىنەن العان ەكەن. ادام بويىنداعى وزبىرلىق، تابانسىزدىق، ساراڭدىق سياقتى قاسيەتتەرىن اشكەرە ەتىپ، ءدال تاۋىپ، شەشەن سوزدەرىمەن جەتكىزگەن. ونىڭ اڭگىمەلەرى ادامدى تەك كۇلدىرىپ قانا قويماي، جاقسى مەن جاماندى اجىراتۋعا تاربيەلەيدى.
3 - توپقا الداركوسە تۋرالى مالىمەت
الداركوسەنىڭ اكەسىن باي ادامدار الداپ كەتە بەرىپتى. اكەسى وتە اڭقاۋ، سەنگىش، قولى اشىق ادام بولعان ەكەن. اشىنعان اكەسى اللادان ۇل تىلەپتى. ويتكەنى ونىڭ بالاسى بولماعان ەكەن. ءسويتىپ جۇرگەندە ۇلدى بولىپ، بالانىڭ اتىن الدار دەپ قويىپتى.»مەنىڭ بايلاردا كەتكەن ءوشىمدى الىپ بەرسە ەكەن» دەپ تىلەپتى. شىندىعىندا الدار وسكەندە بايلاردىڭ قاراپايىم ادامدارعا جاساعان قياناتىن كورىپ، ولاردى الداۋدىڭ جولىن قاراستىرىپتى. ول ەسەيە كەلە وعان ساقال مۇرت شىقپاپتى. سول سەبەپتى الدار اتىنا «كوسە» دەگەن اتتى قوسىپ، الداركوسە اتانىپتى.
- تاريحتا وزىندىك ورنى بار، كەدەيگە جانى اشىپ، تاپقان - تايانعانىن سولارعا بەرەتىن وتە جومارت، اڭىز ادامنىڭ ءبىرى – وسى الداركوسە.
4 - توپقا الداركوسە مەن سالت اتتى ءماتىنى (ساحنالاۋ)
ءار توپتان ءبىر وقۋشى قورعايدى.
بقو، زەلەنوۆ اۋدانى
ق. امانجولوۆ اتىنداعى جوبب مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ن. س نيگمەتوۆا
الدار كوسە مەن سالت اتتى (اشىق ساباق) جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇزاق مەرزىمدى جوسپاردىڭ ءبولىمى:
