InfoHub Logo

ءاربىر ادامنىڭ ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر ەل جانە ونداعى دەمالىس ورنى جايلى تۇسىنىگى قالىپتاسقان. ال، مۇنداي ەلدىمەكەندەر الەم بويىنشا ءوز الدىنا ەرەكشەلەنىپ تۇرادى، سونىمەن قاتار ورتاق تۇستارى دا جوق ەمەس: تازا اۋا، حالىقتاردىڭ از شوعىرلانۋى جانە كىشىگىرىم جايلى كەڭىستىك.

Bilim-all.kz ءسىزدى تامساندىراتىن جانە دە قانداي دا ءبىر ساياحات تۇرىنە ەڭ قىزىقتى بولىپ تابىلاتىن ەڭ ەرەكشە ءارى تاڭعاجايىپ 17 شاعىن ەلدىمەكەنگە ىرىكتەۋ جاساپ، نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.

گالشتات، اۆستريا (Hallstatt، Austria)

 

^{© depositphotos}

تاۋعا قاراي بەتتەگەن بىرنەشە قاباتتى كوزتارتارلىق ادەمى ۇيلەر، كوگىلدىر ايدىن كولدە قالىقتاعان اققۋلار، ايناداي تەگىس سۋ بەتىنە شاعىلىسقان ءالپى تاۋلارىنىڭ بەينەسى، مىنە وسىنىڭ ءبارى ەرتەگىدەگىدەي اسەر قالدىرادى.

گالشتات حالقىنىڭ سانى 1000 ادامنان اسپايدى. ال ونىڭ ورنالاسقان جەرى قايتالانباس ءالپى تاۋلارى مەن حالشتاتتارزە كولىنىڭ اراسىنداعى جەردىڭ تار بولىگىندە.

 

سيميان لا روتوند، پروۆانس، فرانسيا (Simiane-La-Rotonde Village in Provence، France)

 

^{© depositphotos}

كوگىلدىر  اسپان، لاۆاندالار القابى، ءالپى تاۋلارى، جەرورتا تەڭىزى ءونىمىنىڭ تاعامدارى جانە پروۆانستىڭ تاڭعاجايىپتىعى – وسىلاردان ارتىق جاننىڭ جايباراقات تىنىعۋىنا باسقا نە كەرەك دەرسىز. بۇل مەكەننىڭ ەڭ كورىكتى جەرلەرىنىڭ ءبىرى، ول ىرگەتاسى XII عاسىردا قالانعان اگۋ قامالى. وسى قامالداعى12 بۇرىشتى پيراميدا تارىزدەس روتونداعا بايلانىستى قالا اتى قويىلعان. مۇندا انتيكالىق مۋزىكانىڭ جازعى فەستيۆالى ۇيىمداستىرىلىپ تۇرادى.

 

الۋان ءتۇستى مەكەن، تايچجۋن، تايۆان (Rainbow Village، Taichung، Taiwan)

 

^Justgola

تايچجۋن قالاسىنىڭ تىس ءوڭىرى كەزىندە تۇرعىندارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى كەيىنىرەك تاستاپ كەتكەن اسكەري ەلدىمەكەن بولعان. بيلىك يەلەرى كەنەتتەن مۇنداعى ۇيلەردى بۇزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى، ال 86 جاستاعى قاريا ءوز اۋلاسىن بۇزۋدان ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ءۇيىنىڭ قابىرعالارىن ءارتۇرلى كەيىپكەرلەرمەن جانە ويۋ‑ورنەكتەرمەن ارلەپ بوياپ تاستايدى. قازىرگى تاڭدا بۇل جەر تايۆان قالاسىنىڭ تۋريستەر ەڭ كوپ تاماشالايتىن كورىكتى جەرلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

 

مارساشلوك، مالتا (Marsaxlokk، Malta)

 

^{© depositphotos}

مارساشلوك – مالتاداعى بالىق شارۋاشىلىعى قارقىندى دامىعان كورىكتى ولكە. مۇندا تەڭىز ايلاعىندا داۋىل بولمايدى، سوندىقتان دا سارى قۇمنان سوعىلعان ۇيلەر ادامدار جۇرۋگە ارنالعان جاعالاۋ مەن كولىك وتەتىن شاعىن عانا جولدى قالدىرا وتىرىپ، سۋعا قاراي وتە جاقىن ورنالاسقان. مارساشلوك تۇرعىندارى نەبارى 3000‑عا جۋىق قانا. ەر ادامداردىڭ كوبى اتا‑باباسىنان مۇرا بولىپ كەلە جاتقان كاسىپتىڭ ءبىرى بالىق اۋلاۋمەن شۇعىلدانادى.

 

سۋ بەتىندە قالىقتاعان ۋروس ارالدارى، بوليۆيا مەن پەرۋ (Floating Islands of Lake Titicac، Bolivia، Perú)

 

^{© depositphotos}

پەرۋ مەن بوليۆيا شەكاراسىنداعى تيتيكاكا كولىندە 42 قالىقتاعان ارالداردى قونىستانعان ۋرۋ تايپاسى مەكەندەيدى. بۇل ارالداردى ۋرۋ تايپاسىنىڭ وزدەرى قامىستان جاساعان. ال، وسى اتالمىش ماتەريالدان ادامدار بالىق اۋلاۋعا شىعۋ ءۇشىن قايىقتار جاسايدى. ولاردىڭ وركەنيەتتەن الىستىعىنا قاراماستان، مۇندا جەرگىلىكتى تۇرعىندارعا تەلەديدار قاراۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كۇن ساۋلەسى پانەلدەرىن بايقاۋعا بولادى.

 

البەروبەللو، يتاليا (Alberobello، Italia)

 

^{© eastnews}

البەروبەللو 1400 كەشەندى كۇمبەزدى ۇيلەرىمەن ايگىلەنىپ، يۋنەسكو‑نىڭ تاريحي جانە گۋمانيتارلىق مۇرالارىنىڭ ءبىرى رەتىندە مويىندالدى. ترۋللي – قاراپايىم شارۋالاردىڭ اكتاستان جاسالعان تۇرعىن ۇيلەرى – قابىرعاسى قۇرعاقتاي قالانعان، قايتالانباس قۇرىلىس ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ترۋللي اتاۋى لاتىن تىلىندەگى «trulla»، ياعني كۇمبەز دەگەن ماعىناعا يە.

 

مونسانتو، پورتۋگاليا (Monsanto، Portugal)

 

^{© depositphotos}

شاعىن مونسانتو ەلدىمەكەنى «ناعىز پورتۋگاليالىق ەلدىمەكەن» اتاۋىنا يە. جەرگىلىكتى حالىقتاردىڭ: «مونسانتودا الدىمەن ۇيلەردەن تاس پايدا بولدى ما، الدە تاستاردان ءۇي پايدا بولدى ما، اجىراتا المايسىڭ» دەگەن ماتەلى جەرگىلىكتى ساۋلەت ونەرىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن دالمە‑ءدال بەينەلەيدى. مۇنداعى تاۋ تاستارىنىڭ ءبىر بولشەگى سەكىلدى الىپ تاستار كەيبىر ۇيلەردىڭ قامالدارى مەن شاتىرلارى بولىپ تابىلادى.

قىزىل شاتىرلى شاعىن عانا ۇيلەر ءزاۋلىم گرانيتتى الىپ تاستاردىڭ استىندا قالىپ قويعانداي كورىنەر كورىنبەس، ال ونىڭ تار كوشەلەرى بەينە ءبىر الىپ تاستاردان ويىپ قويعانداي كورىنەدى.

 

ۋچحيسار، تۇركيا (Uchisar، Turkey)

 

^{© flickr/yk poon}

ۋچحيسار وسى اتالمىش اۋداننىڭ حالىق سانى ەڭ تىعىز قونىستانعان شاعىن ەلدىمەكەن بولىپ تابىلادى. حالىقتىڭ باسىم بولىگى قيراعان، ءبىرشاما تانىمال شاتقالداردا، البەتتە، زاماناۋي ەلدىمەكەننەن ورىن تەپكەن، ايتسە دە شاتقالداردىڭ بيىك باسىندا دا تۇرعىن ۇيلەر جوق ەمەس.

بۇل ءوڭىر ورتالىق شىڭنىڭ اينالاسىندا ورنالاسقان، مۇنارالى جانە ۇشكىر اق تاستى بىردەن ءبىر بيىك شاتقالدى قونىس بولىپ تابىلادى. شاتقالدىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسىنەن كەڭ دالانىڭ اسەم كورىنىسىن تاماشالاي الاسىز.

 

لۋنسزي كۇرىش تەرراساسى، جۇڭگو (Longji Rice Terraces، Chinese)

 

^{© depositphotos}

لۋنسزيداعى كۇرىش تەرراساسى قىتايداعى ەڭ كورىكتى ورىنداردىڭ ءبىرى. حالىق اراسىندا ونى ايداھار قىراتى تەرراساسى دەپ تە اتايدى، ال بۇل جەر پين ان اتتى تابيعاتى اسەم عاجايىپ ولكەنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. بۇل تەرراسالاردىڭ نەگىزى XII عاسىردىڭ سوڭىنا تاياۋ تاۋ شاتقالدارىنا قاراي 100 مەتر بيىكتىككە دەيىن قالانعان كوپجىلدىق ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى. اتالمىش تەرراسانىڭ ىرگەتاسىن قالاعان شارۋالار تاۋلى اۋداندارداعى وزدەرىنىڭ باستى كۇن كورىسى بولىپ تابىلاتىن القاپتا تىنباي ەڭبەك ەتۋدىڭ قامىن ويلادى جانە دە بۇل كاسىپ ولاردىڭ وتباسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جالعىز مۇمكىندىگى بولدى.

 

پاريانگان، يندونەزيا (Pariangan، Indonesia)

 

اتالمىش ەلدىمەكەننەن باستاپ باتىس سۋماتراعا قاراي كوتەرىلەتىن سونبەگەن مەراپي جانارتاۋى وسى ەلدىڭ تابيعي مۇراسىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. پاريانگان مينانگكاباۋ حالقىنىڭ ەڭ كونە قونىسى بولىپ تابىلادى، سوندىقتان دا اۋەس تۋريستەرگە مۇنداعى تۇپكىلىكتى حالىقتاردىڭ مادەنيەتى مەن ادەت‑عۇرىپتارى جايلى كوبىرەك بىلۋگە مۇمكىندىك تۋادى.

مۇندا ۇشكىر تارىزدەس كەلگەن ءداستۇرلى ۇيلەر قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن ءمىنسىز ساقتالىپ قالدى، ولاردىڭ اراسىندا روتانگتان ورىلگەن 300 جىلدىق قۇرىلىس، سونىمەن قاتار XIX عاسىرداعى ساۋلەتتى مەشىت بار.

 

كۋا ۆان، ۆەتنام (Fishing Village Cua Van، Vietnam)

 

^{© depositphotos}

كۋا ۆان – حالونگ شىعاناعىنداعى بالىق شارۋاشىلىعىن باستى كاسىپ ەتىپ العان تابيعاتى تۇنىق، تاماشا ورىن. بۇل جەر بالىق شارۋاشىلىعى قارقىندى دامىعان، ءدال سۋ ايدىنىندا ورنالاسقان جۇزبەلى مەكەن. مۇنداعى جەرگىلىكتى حالىقتاردىڭ وڭتۇستىك جۇڭگو تەڭىزىنىڭ الۋان بايلىقتارىن وندىرۋمەن اينالىسىپ جاتقان تۇرمىس‑تىرشىلىگىنە كۋا بولعىڭىز كەلسە، وندا ەسپەلى قايىقپەن جەتە الاسىز. جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءتۇرلى ءتۇستى ۇيلەر مەن سالداردا (بايلاستىرىپ سۋعا اعىزاتىن اعاشتار، سۋدان ءوتۋ ءۇشىن قولدانىلادى) مەكەن ەتەدى، سونداي‑اق مۇندا جۇزبەلى ۇيلەردىڭ بىرىندە مەكتەپتەرى ورنالاسقان.

 

«گوللانديالىق ۆەنەسيا»، گيتحورن، نيدەرلاندى (Giethoorn، the Dutch Venice، Nederland)

 

^{© depositphotos}

گيتحورن – گوللاندياداعى ەڭ كورىكتى ورىنداردىڭ ءبىرى، سونداي‑اق ونى كوبىنەسە «گوللانديالىق ۆەنەسيا» دەپ تە اتايدى، ياعني ول شامامەن 7،5 شارشى شاقىرىمدى قامتيتىن جاساندى سۋ ايدىنىندا ورنالاسقان. ال، حالىقتاردىڭ قونىستانۋ نەگىزى 1230 جىلدان باستاۋ الدى. ەلدىمەكەندەر بويىنشا قوزعالىس ءۇشىن ۆەلوسيپەد جولى مەن كوپتەگەن سۋ جولايرىقتارى ورناتىلعان. ولاردىڭ نەگىزگى كولىكتەرى رەتىندە ەسكەكتى قايىقتار مەن ەلەكتر قوزعالتقىشتى كاتەرلەر قولدانىلادى. ۇيلەرى شاعىن ارالداردا ورنالاسقان جانە ولار ءبىر‑بىرىنە اعاش كوپىرلەرمەن جالعانعان (جالپى ەلدىمەكەن بويىنشا 50 شاقتى ۇيلەر بار).

 

بيبۋري، ۇلىبريتانيا (Bibury، England)

 

^{© depositphotos}

بيبۋري – انگليانىڭ ەڭ كونە ءارى تابيعاتى اسەم، كورىكتى شاعىن مەكەندەرىنىڭ ءبىرى سانالادى، ال ونىڭ نەگىزىنىڭ قالانۋى سوناۋ XI عاسىرلاردان باستاۋ العان. مۇندا سول كەزدەن بەرى بەينە ءبىر ۋاقىت توقتاپ قالعانداي كورىنەدى، ونىڭ دالەلى، سول باياعى ەسكى شاعىن ءزاۋلىم ۇيلەر، تۇنىق تابيعات جانە مۇندا قالاشىق اسەمدىگىنىڭ بۇلىنبەۋى ءۇشىن، ءتىپتى ەشبىر قوعامدىق كولىكتەر قاتىنامايدى. بۇل قالاشىققا تالاي اقىندار مەن سۋرەتشىلەر شابىت الۋ ءۇشىن اعىلىپ كەلىپ جاتادى، سونىمەن قاتار مۇندا كينەماتوگرافتار دا ‑ «بريدجيت دجونستىڭ كۇندەلىگى» جانە اگاتا كريستيدىڭ ميسسيس مارپل جايلى اڭگىمەلەرى فيلمدەرىن تۇسىرگەن.

 

رەينە، نورۆەگيا (Reine Lofoten، Norway)

 

^{© depositphotos}

رەينە – سيۋررەاليستىك تابيعاتىمەن تاڭ قالدىراتىن بالىقشىلار مەكەنى. ۇيلەرى كوز تارتارلىقتاي ادەمى، ال مۇنداعى حالىق سانى نەبارى 350-گە جۋىق.

رەينەنىڭ تاريحي نەگىزى سوناۋ 1743 جىلدان باستاۋ الادى. كىشىگىرىم ەلدىمەكەننىڭ اينالاسى فورد تاۋىمەن قورشالعان. سونشالىقتى مۇلگىگەن تىنىش ەلدىمەكەن بەينە ءبىر سۋرەتتەن قاراعانداي كورىنىس قالدىرادى، سونداي‑اق جىل سايىن تۋريستەر بۇل جەردىڭ اسەم تابيعاتىنا كۋا بولىپ، تاماشالاۋ ءۇشىن الەمنىڭ تۇكپىر‑تۇكپىرىنەن اعىلىپ كەلىپ جاتادى.

 

گاسادالۋر مەكەنى، فارەر ارالى، دانيا (Faroe Islands، the Village of Gásadalur، Danmark)

 

گاسادالۋر مەكەنى فارەر ارحيپەلاگتارىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن، ۆاگار ارالىنىڭ ەڭ بيىك وتكەلدەرىنىڭ اراسىنداعى تاماشا جازىقتىعىندا ورنالاسقان. 2002 جىلى اتالمىش ولكەنىڭ حالىق سانى نەبارى 16 ادامدى قۇراعان. ءدال وسى ۋاقىتتاردا بۇل جەرگە قونىس تەبۋ تالايلار جەتە بەرمەيتىن قيىننىڭ قيىنى ەدى، ءبىر جاعىنان اسا كوپ ۋاقىتتى قاجەت ەتەتىن. ال، 2004 جىلى ادامداردىڭ ولكەدەن ءارى‑بەرى قونىس اۋدارۋىنا جەڭىل بولۋى ءۇشىن، مۇندا ارنايى وتكەل ورناتىلدى جانە دە وسىدان كەيىن مۇندا بىرتە‑بىرتە تۋريستەر پايدا بولا باستادى.

 

سان‑دجيمينيانو، توسكانا، يتاليا (San Gimignano، Toscana، Italia)

 

^{© depositphotos}

سان‑دجيمينيانو ب.ز.د. III عاسىردا شاعىن ەلدىمەكەن رەتىندە ەترۋسكىلەر وركەنيەتى تۇسىندا نەگىزى قالاندى. بۇل شاعىن ولكە ب.ز. X عاسىردا عانا قالاشىققا اينالدى. قازىرگى تاڭدا سان‑دجيمينيانو ورتاعاسىرلىق ۇلى دەرجاۆا جانە دە ءوزىنىڭ مۇنارالارىمەن ايگىلى كىشىگىرىم قالاشىق. مۇندا ورتاعاسىرلاردا 72 مۇنارالى ۇيلەر بولسا، ءقازىر ولاردىڭ تەك 14ء-ى عانا قالعان.

جەرگىلىكتى حالىقتار سان‑دجيمينيانونى توسكانا مەن بۇكىل يتاليانىڭ جۇرەگى دەپ سانايدى.

---