التىن كۇز ەرتەڭگىلىگى
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك قازىنالىق كاسىپورىن
№33 «كوركەماي» بالاباقشاسى
ەكىنشى سابيلەر توپ تاربيەشىسى
ماحىمگالييەۆا اناريا تورەش قىزى
«التىن كۇز» ەرتەڭگىلىگى.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: بالالاردىڭ كۇز تۋرالى ۇعىمدارىن بەكىتۋ، كۇز مەزگىلىندە جاپىراقتار سارعايادى، جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. ولارمەن تانىستىرىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: كۇز مەزگىلى تۋرالى ولەڭ تاقپاق جاتتاۋ. كۇز ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
تاربيەلىگى: بالالارعا تابيعاتتى ايالاۋدى، بۇلدىرمەي تازا ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
مۋزىكا ويناپ، اسەم بەزەندىرىلگەن زالعا بالالار كەلىپ كىرەدى.
جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە التىن كۇز،
سارى شاشتى جارقىن ءجۇز.
مول ءونىمدى ىسىمەن
تاڭداندىرعان حالقىن كۇز.
ارمىسىزدار اعايىن! سالەمەتسىزدەر مە، ءقادىرلى قوناقتار! بۇگىنگى مەرەكەلى دە ىرىستى التىن كۇز قۇرمەتىنە ارنالعان مەرەكەمىزدى باستايمىز.
اراي:
توڭازىپ اتىراپ،
كوپ جەمىس پىسەدى.
سارعايىپ جاپىراق،
ساۋدىراپ تۇسەدى.
رايانا
اسپاندى سۇرعىلت بۇلت،
جان - جاقتان جابادى.
كۇن بىرتە سۋىتىپ،
جاۋىن كوپ جاۋادى.
يانا: كوك مايسالى كورىكتى،
القاپتاعى كوپ ەگىن.
بۇل كۇندەرى كيىپتى،
سارى جىبەك كويلەگىن.
ايارۋ
اعاشتاردان جامىراپ،
ۇشتى كەنەت جاپىراق.
وي، الاقاي تاماشا،
شاشۋ شاشتى جاپىراق!
ءان:«كۇزگى جاپىراقتار».(حور)
جۇرگىزۋشى: جارايسىڭدار! ورىندارىڭا جايعاسا قويىڭدار!
ال، بالالار، بالالار،
ەندى بەرى قاراڭدار.
بىزگە قوناق كەلمەكشى.
سەندەردى ءبىر كورمەكشى.
اۋەلى جۇمباق جاسىرام،
قۋلىعىمدى اسىرام.
تابالساڭدار شەشىمىن،
قوناعىمدى ءدال ورتاعا شاقىرام.
جۇمباق
جيىپ - تەرىپ بولاتىن،
قامباعا استىق تولاتىن.
قىزىل قىرمان وينايتىن،
قاي مەزگىل دەپ ويلايسىڭ
دۇرىس، كۇز مەزگىلى. ال، كۇزدە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى ەكەن؟
وتە جاقسى. ەندەشە، ۋادە ەتكەنىمدەي ورتاعا قوناعىمىز - التىن كۇزدى شاقىرايىق!
مۋزىكا ويناپ، ىشكە التىن كۇز كىرەدى.
التىن كۇز: سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار!
مەن - التىن كۇزبىن! جايدارى، جارقىن ءجۇزبىن.
قوناققا كەلدىم سەندەرگە. ءسابىز، كارتوپ، ءتاتتى الما!
وعان دوسىم تاڭ قالما! جاپىراق تا سىيقىرلى، ويىن وينار ءتۇر - ءتۇرلى!
جۇرگىزۋشى: راحمەت، ساعان التىن كۇز! قابىل الدىق سىيدى ءبىز! وتىرىڭىز
جايعاسىپ! ال، ەندەشە، بالالار، بەكەر قاراپ تۇرماڭدار.
جاپىراقپەن سيقىرلى، ويىندى تەز ويناڭدار.
ويىن:«كىم جاپىراقتى تەز جينايدى؟»
التىن كۇز: جارايسىڭدار بالالار!
كۇزدە وزدەرى پىسەتىن، تاماققا كەپ تۇسەتىن
ماقتانباقشى سەندەرگە، كوكونىستەر سان ءتۇرلى!
قايدا مەنىڭ كۇزگى كوكونىستەرىم كانە ورتاعا كەلىڭدەر!
ورتاعا «كوكونىستەر»شىعىپ، وزدەرى تۋرالى تاقپاقتار وقيدى.
پياز: اسحانادان شىقپايمىن.
اتىم - پياز بۇقپايمىن.
كوزدەن جاستى شىعارام،
تۇماۋدان ءبىراق ساقتايمىن!
قىزاناق: تال شىبىعىم بۇرالىپ،
باقشالاردا قىزارىپ.
تۇرعان ول مەن - قىزاناق،
كۇنگە قاراپ ۇيالىپ!
قوس كارتوپ: كارتوپ ءبىزدىڭ اتامىز،
جەر استىندا جاتامىز.
ءبىر تامىردان تاراعان،
ءاعايىنبىز ءبارىمىز!
ءسابىز: وسىرەتىن بويىڭدى،
دامىتاتىن ويىڭدى.
قويانعا دا ازىقپىز،
سابىزدەرمىز جازىقسىز!
(وسى كەزدە ورتادا شالقان قالادى).
تاربيەشى مىناۋ نە قالعان ورتادا، شالقان قالىپ قويىپتى عوي.
(وسى كەزدە مۋزىكا وينالادى ەرتەگى باستالادى).
«شالقان» ەرتەگىسى.
التىن كۇز: جومارت كۇزدىك بىزدەرگە
بەرەرىن الىپ، شاشپايىق.
التىن كۇزگە ارنالعان
ءبيىمىزدى باستايىق.
بي: « كوكونىستەر»
اتىن كۇز: مەنىڭ كوكونىستەرىم شەتتەرىنەن ونەرلى. مەنىڭ كوكونىستەرىم ويىن ويناعىسى كەلىپ وتىر.
ويىن: «كوكونىستەردى جينايمىز»
جۇرگىزۋشى: بالالار قانداي جەمىستەر بىلەسىڭدەر؟ بالالار سەندەر جەمىستەردىن ءدامىن اجىراتا الاسىڭدار ما؟ ەندەشە جەمىستەردىڭ ءدامىن اجىراتىپ كورەيىك.
ويىن: «ءدامىن اجىرات»
جۇرگىزۋشى: ءبىز كوڭىلدى بالدىرعان.
سەسكەنبەيمىز جاڭبىردان.
قولشاتىردى الامىز.
اسەم انگە سالامىز.
بي:«قولشاتىر»
ويىن: «كۇن مەن جاڭبىر»
التىن كۇز: وتە تاماشا بيلەدىڭدەر، راحمەت، بالالار! قولشاتىرلارىڭ قانداي كەرەمەت! قانداي اقىلدى بالالارسىڭدار!
كوكتەمدە كەرەمەت كوشەتتەر وتىرعىزساڭدار، كۇزدە جەمىسىن جەيسىڭدەر. ادام اعزاسىنا قاجەتتى دارۋمەندەر جەمىستەر مەن كوكونىستەردە كوپتەپ كەزدەسەدى. سوندىقتاندا كۇندەلىكتى جەپ تۇرىڭدار. مەن ەندى كەتيىن، ساۋ بولىپ تۇرىڭدار! كەلەسى كەزدەسكەنشە!
جۇرگىزۋشى: التىن كۇزدىڭ سىيى - جەمىستەردەن دە ءدام تاتاتىن كەز كەلگەن سياقتى. توبىمىزعا بارعاسىن سەندەرگە تاراتىپ بەرەمىن كەلگەن قوناقتارعا «ساۋ بولىڭىزدار!» دەي وتىرىپ، كۇز بەرەكەلى، استىقتى بولسىن دەمەكپىز.
№33 «كوركەماي» بالاباقشاسى
ەكىنشى سابيلەر توپ تاربيەشىسى
ماحىمگالييەۆا اناريا تورەش قىزى
«التىن كۇز» ەرتەڭگىلىگى.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: بالالاردىڭ كۇز تۋرالى ۇعىمدارىن بەكىتۋ، كۇز مەزگىلىندە جاپىراقتار سارعايادى، جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى. ولارمەن تانىستىرىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: كۇز مەزگىلى تۋرالى ولەڭ تاقپاق جاتتاۋ. كۇز ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
تاربيەلىگى: بالالارعا تابيعاتتى ايالاۋدى، بۇلدىرمەي تازا ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
مۋزىكا ويناپ، اسەم بەزەندىرىلگەن زالعا بالالار كەلىپ كىرەدى.
جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە التىن كۇز،
سارى شاشتى جارقىن ءجۇز.
مول ءونىمدى ىسىمەن
تاڭداندىرعان حالقىن كۇز.
ارمىسىزدار اعايىن! سالەمەتسىزدەر مە، ءقادىرلى قوناقتار! بۇگىنگى مەرەكەلى دە ىرىستى التىن كۇز قۇرمەتىنە ارنالعان مەرەكەمىزدى باستايمىز.
اراي:
توڭازىپ اتىراپ،
كوپ جەمىس پىسەدى.
سارعايىپ جاپىراق،
ساۋدىراپ تۇسەدى.
رايانا
اسپاندى سۇرعىلت بۇلت،
جان - جاقتان جابادى.
كۇن بىرتە سۋىتىپ،
جاۋىن كوپ جاۋادى.
يانا: كوك مايسالى كورىكتى،
القاپتاعى كوپ ەگىن.
بۇل كۇندەرى كيىپتى،
سارى جىبەك كويلەگىن.
ايارۋ
اعاشتاردان جامىراپ،
ۇشتى كەنەت جاپىراق.
وي، الاقاي تاماشا،
شاشۋ شاشتى جاپىراق!
ءان:«كۇزگى جاپىراقتار».(حور)
جۇرگىزۋشى: جارايسىڭدار! ورىندارىڭا جايعاسا قويىڭدار!
ال، بالالار، بالالار،
ەندى بەرى قاراڭدار.
بىزگە قوناق كەلمەكشى.
سەندەردى ءبىر كورمەكشى.
اۋەلى جۇمباق جاسىرام،
قۋلىعىمدى اسىرام.
تابالساڭدار شەشىمىن،
قوناعىمدى ءدال ورتاعا شاقىرام.
جۇمباق
جيىپ - تەرىپ بولاتىن،
قامباعا استىق تولاتىن.
قىزىل قىرمان وينايتىن،
قاي مەزگىل دەپ ويلايسىڭ
دۇرىس، كۇز مەزگىلى. ال، كۇزدە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى ەكەن؟
وتە جاقسى. ەندەشە، ۋادە ەتكەنىمدەي ورتاعا قوناعىمىز - التىن كۇزدى شاقىرايىق!
مۋزىكا ويناپ، ىشكە التىن كۇز كىرەدى.
التىن كۇز: سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار!
مەن - التىن كۇزبىن! جايدارى، جارقىن ءجۇزبىن.
قوناققا كەلدىم سەندەرگە. ءسابىز، كارتوپ، ءتاتتى الما!
وعان دوسىم تاڭ قالما! جاپىراق تا سىيقىرلى، ويىن وينار ءتۇر - ءتۇرلى!
جۇرگىزۋشى: راحمەت، ساعان التىن كۇز! قابىل الدىق سىيدى ءبىز! وتىرىڭىز
جايعاسىپ! ال، ەندەشە، بالالار، بەكەر قاراپ تۇرماڭدار.
جاپىراقپەن سيقىرلى، ويىندى تەز ويناڭدار.
ويىن:«كىم جاپىراقتى تەز جينايدى؟»
التىن كۇز: جارايسىڭدار بالالار!
كۇزدە وزدەرى پىسەتىن، تاماققا كەپ تۇسەتىن
ماقتانباقشى سەندەرگە، كوكونىستەر سان ءتۇرلى!
قايدا مەنىڭ كۇزگى كوكونىستەرىم كانە ورتاعا كەلىڭدەر!
ورتاعا «كوكونىستەر»شىعىپ، وزدەرى تۋرالى تاقپاقتار وقيدى.
پياز: اسحانادان شىقپايمىن.
اتىم - پياز بۇقپايمىن.
كوزدەن جاستى شىعارام،
تۇماۋدان ءبىراق ساقتايمىن!
قىزاناق: تال شىبىعىم بۇرالىپ،
باقشالاردا قىزارىپ.
تۇرعان ول مەن - قىزاناق،
كۇنگە قاراپ ۇيالىپ!
قوس كارتوپ: كارتوپ ءبىزدىڭ اتامىز،
جەر استىندا جاتامىز.
ءبىر تامىردان تاراعان،
ءاعايىنبىز ءبارىمىز!
ءسابىز: وسىرەتىن بويىڭدى،
دامىتاتىن ويىڭدى.
قويانعا دا ازىقپىز،
سابىزدەرمىز جازىقسىز!
(وسى كەزدە ورتادا شالقان قالادى).
تاربيەشى مىناۋ نە قالعان ورتادا، شالقان قالىپ قويىپتى عوي.
(وسى كەزدە مۋزىكا وينالادى ەرتەگى باستالادى).
«شالقان» ەرتەگىسى.
التىن كۇز: جومارت كۇزدىك بىزدەرگە
بەرەرىن الىپ، شاشپايىق.
التىن كۇزگە ارنالعان
ءبيىمىزدى باستايىق.
بي: « كوكونىستەر»
اتىن كۇز: مەنىڭ كوكونىستەرىم شەتتەرىنەن ونەرلى. مەنىڭ كوكونىستەرىم ويىن ويناعىسى كەلىپ وتىر.
ويىن: «كوكونىستەردى جينايمىز»
جۇرگىزۋشى: بالالار قانداي جەمىستەر بىلەسىڭدەر؟ بالالار سەندەر جەمىستەردىن ءدامىن اجىراتا الاسىڭدار ما؟ ەندەشە جەمىستەردىڭ ءدامىن اجىراتىپ كورەيىك.
ويىن: «ءدامىن اجىرات»
جۇرگىزۋشى: ءبىز كوڭىلدى بالدىرعان.
سەسكەنبەيمىز جاڭبىردان.
قولشاتىردى الامىز.
اسەم انگە سالامىز.
بي:«قولشاتىر»
ويىن: «كۇن مەن جاڭبىر»
التىن كۇز: وتە تاماشا بيلەدىڭدەر، راحمەت، بالالار! قولشاتىرلارىڭ قانداي كەرەمەت! قانداي اقىلدى بالالارسىڭدار!
كوكتەمدە كەرەمەت كوشەتتەر وتىرعىزساڭدار، كۇزدە جەمىسىن جەيسىڭدەر. ادام اعزاسىنا قاجەتتى دارۋمەندەر جەمىستەر مەن كوكونىستەردە كوپتەپ كەزدەسەدى. سوندىقتاندا كۇندەلىكتى جەپ تۇرىڭدار. مەن ەندى كەتيىن، ساۋ بولىپ تۇرىڭدار! كەلەسى كەزدەسكەنشە!
جۇرگىزۋشى: التىن كۇزدىڭ سىيى - جەمىستەردەن دە ءدام تاتاتىن كەز كەلگەن سياقتى. توبىمىزعا بارعاسىن سەندەرگە تاراتىپ بەرەمىن كەلگەن قوناقتارعا «ساۋ بولىڭىزدار!» دەي وتىرىپ، كۇز بەرەكەلى، استىقتى بولسىن دەمەكپىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: مەكتەبىمىزدە وتكىزىلىپ جاتقان «التىن كۇز» مەرەكەسىنە ۇيىمشىلدىقپەن قاتىسا وتىرىپ، كۇز - بايلىق، كۇز - بەرەكە، كۇز - مولشىلىق، كۇز - شاتتىق، كۇز - قۋانىش ەكەنىن وقۋشى ساناسىنا جەتكىزۋ. وزدە...
-
قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا ءبىلىم بەرۋدىڭ وزىندىك ۇلتتىق ۇلەسى قالىپتاسۋدا. بۇل پروسەسى ءبىلىم پروگرامماسىنىڭ وزگەرۋىمەن قاتار جۇرەدى. ءبىلىم بەرۋدەگى ەسكى مازمۇننىڭ ورنىنا جاڭاسى كەلۋدە. ول بالاعا ءو...
