InfoHub Logo

«اقپارات جانە ينفورماتيكا» تاقىرىبى بويىنشا قايتالاۋ. 8 - سىنىپ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «التىن ساقا» ۇلتتىق ويىنى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1.بىلىمدىلىك : اقپارات جانە اقپاراتتىق تەحنولوگياعا بايلانىستى وقۋشىلاردىڭ العان تەوريالىق بىلىمدەرىن نىعايتۋ، ونى پراكتيكالىق تاپسىرمالارمەن ۇشتاستىرۋ ارقىلى تياناقتاۋ، ءبىر جۇيەگە ءتۇسىرۋ، بىلىمدەرىن شىڭداۋ.
2. تاربيەلىك: حالىقتىق پەداگوگيكا نەگىزىندە وقۋشىلاردى ادەپتىلىككە، سابىرلىققا، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلۋ.
3. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن، جان – جاقتى ىزدەنىمپازدىعىن، بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن، ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.

ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىن ەلەمەنتى، توپتىق جۇمىس، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، تەست تاپسىرمالارى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، قورجىندار، اسىقتار.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ساباقتا جوق وقۋشىنى بەلگىلەۋ، كلاسس بولمەسىنىڭ تازالىعىن تەكسەرۋ، نازارلارىن جاڭا ساباققا اۋدارۋ، جاڭا ساباقتىڭ ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ، سايىستىڭ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ.
- وقۋشىلار، بۇگىنگى ساباعىمىز «التىن ساقا» دەپ اتالاتىن ۇلتتىق ويىننىڭ ەرەجەسىن نەگىزگە الا وتىرىپ، «اقپارات جانە ينفورماتيكا» تاقىرىبى بويىنشا العان بىلىمدەرىمىزدى پىسىقتاپ، جارىسامىز.

سايىس 5 كەزەڭنەن تۇرادى:
1. تابالدىرىق
2. اۋدەمجەر
3. قوزىكوش
4. بەلاسار
5. جولايىرىق

ءىى. جاڭا ساباق.
1) تابالدىرىق. (بۇل كەزەڭدە «اقپارات جانە ينفورماتيكا» تاقىرىبى بويىنشا سۇراقتار قويىلادى، ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي، ياعني 1 ساقا بەرىلەدى. ساقا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن توپتىڭ قورجىنىنا سالىنادى.)
1. اقپارات دەگەنىمىز نە؟ اقپارات – قورشاعان ورتا مەن ونداعى بولىپ جاتقان پروسەستەر تۋرالى حابارلار مەن مالىمەتتەر
2. قانداي اقپاراتتىق پروسەستەردى بىلەسىڭدەر؟
اقپاراتتىق پروسەستەر دەگەنىمىز – اقپارات ساقتاۋ، بەرۋ جانە ونى وڭدەۋ.
3. اقپارات قانداي قاسيەتتەرگە يە بولۋ ءتيىس؟
اقپارات پايدالى، تولىق، وبەكتيۆتى، جاڭا بولۋ كەرەك.
4. اقپارات مولشەرىن قالاي باعالاۋعا بولادى؟ (حاباردىڭ اقپاراتتىق كولەمى نەگە تەڭ؟)
حاباردىڭ اقپاراتتىق كولەمى حابارداعى سيمۆولدار سانىنا تەڭ.
5. اقپاراتتى ولشەۋدىڭ قانداي بىرلىكتەرىن بىلەسىڭدەر؟
بيت، بايت، كبايت، مبايت، گبايت
6. اقپاراتتى كودتاۋ دەگەنىمىز نە؟
اقپاراتتى كودتاۋ دەگەنىمىز – قانداي دا ءبىر الفاۆيت ارقىلى اقپاراتتى كەسكىندەۋ.
7. ادام اقپاراتتى قالاي الادى؟
كورۋ، ەستۋ، ءدام سەزۋ، سيپاپ سەزۋ ت.س.س.
8. اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن قۇرال؟ ( كومپيۋتەر )
9. اقپاراتتىق پروسەستى زەرتتەيتىن عىلىم؟ (ينفورماتيكا)
10. اقپارات الماسۋ جەلىسى؟ (عالامتور)
2) اۋدەم جەر. (بۇل كەزەڭدە ەكى توپقا ارنايى كەسپە قاعازدار تاراتىلادى. وقۋشىلار تەرمين ءسوزدى تابۋلارى قاجەت. ول ءۇشىن كەسپە قاعازداعى سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرۋلەرى ءتيىس، دۇرىس جاۋاپتاردىڭ ارنايى ەرەكشەلەنگەن ارىپتەرىن قۇراستىرىپ، تەرمين ءسوزدى تابا الادى. سۇراقتىڭ دۇرىس جاۋابىنا 1 ۇپاي، دۇرىس تەرمين سوزگە 2 ۇپاي)
1-توپ «شاڭىراق»
№ 1 كەسپە قاعاز.
ديسكىدەگى اقپاراتتى وقۋعا، كوشىرۋگە ارنالعان قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: ديسكوۆود (1ء-شى ءارىپ)
№ 2 كەسپە قاعاز.
اقپاراتتى قاعازعا باسۋعا ارنالعان قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: پرينتەر (3ء-شى، 5ء-شى ارىپتەر)
№ 3 كەسپە قاعاز.
ينتەرنەت جەلىسىندە Web-بەتتەرگە ساياحاتتاۋعا ارنالعان ارنايى باعدارلاما قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: براۋزەر (6-شى ءارىپ)
№ 4 كەسپە قاعاز.
اقپاراتتى وڭدەۋگە ارنالعان ەۆم – ءنىڭ نەگىزگى قۇرىلعىسى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: پروسەسسور (6-شى ءارىپ)
№ 5 كەسپە قاعاز.
كومپيۋتەردىڭ ءار ءتۇرلى تيپتەگى اقپاراتتارىن وقۋعا، ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: سكانەر (2ء-شى ءارىپ)
دۇرىس تەرمين ءسوز: ديسكەت

2-توپ «دومبىرا»
№ 1 كەسپە قاعاز.
دىبىستىق اقپاراتتى ەنگىزۋ قۇرىلعىسى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: ميكروفون (1ء-شى ءارىپ)
№ 2 كەسپە قاعاز.
جويىلعان قۇجاتتاردى ۋاقىتشا ساقتايتىن ورىن نە دەپ اتالادى؟
جاۋاپ: قورجىن (2ء-شى ءارىپ)
№ 3 كەسپە قاعاز.
دۇنيە جۇزىلىك عالامتور نە دەپ اتالادى؟
جاۋاپ: ينتەرنەت (2ء-شى، 1ء-شى، 3ء-شى ءارىپ)
№ 4 كەسپە قاعاز.
جەلىلىك توراپتى بايلانىستىرۋشى قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: مودەم (2ء-شى ءارىپ)
№ 5 كەسپە قاعاز.
اقپاراتتى وڭدەۋگە ارنالعان ەۆم – نىڭ نەگىزگى قۇرىلعىسى قالاي اتالدى؟
جاۋاپ: پروسەسسور (2ء-شى ءارىپ)
دۇرىس تەرمين ءسوز: مونيتور

3. قوزىكوش. (بۇل كەزەڭدە وقۋشىلارعا «كومپيۋتەردىڭ اريفمەتيكالىق، لوگيكالىق نەگىزدەرى» تاقىرىبى بويىنشا ەسەپتەر بەرىلەدى. دۇرىس شىعارىلعان ەسەپكە 1 ۇپاي ياعني 1 ساقا بەرىلەدى)

1-توپ «شاڭىراق»
3.1 – تاپسىرما: سانداردى وندىق ساناۋ جۇيەسىنە اۋدارىڭدار
111001012 =27+26+25+22+20=128+64+32+4+1=229
3.2 – تاپسىرما: پايىمداۋى بار ۇياشىقتى جاسىل تۇسپەن، ال پايىمداۋى جوق ۇياشىقتى قىزىل تۇسپەن بوياڭدار.

ساتۋرن – كۇننىڭ سەرىگى ءيىسسابىن مەن جۇمساق ورامال جاساسىن! ەگەر مەن وندا بارسام، قايتىپ كەلە الامىن با؟
سەندەر تەاتردا بولدىڭدار ما؟ كەي ادامداردىڭ كوزى كوك بولادى. شىعاردا شامدى سوندىرىڭدەر!

2-توپ «دومبىرا»
3.1-تاپسىرما: سانداردى وندىق ساناۋ جۇيەسىنە اۋدارىڭدار
111001002=27+26+25+22=128+64+32+4=228
3.2-تاپسىرما؟ پايىمداۋى بار ۇياشىقتى جاسىل تۇسپەن، ال پايىمداۋى جوق ۇياشىقتى قىزىل تۇسپەن بوياڭدار.

ءبىزدىڭ مەكتەپتەگى قىز بالالاردىڭ ءبارى گيمناستيكانى جاقسى كورەدى ماعان سۋ اكەلىپ بەرىڭدەرشى كەزەكشى تاقتانى ءسۇرت!
مەن ەرتەڭ مۇز ايدىنىنا بارمايمىن. تاماق ىشەر الدىندا قولدارىڭدى جۋىڭدار! ەگەر جاڭبىر جاۋسى، وندا ءبىز ساڭىراۋ قۇلاق تەرۋگە بارامىز.

4. بەلاسار. (بۇل كەزەڭدە وقۋشىلار ينتەراكتيۆتى تاقتادا تۇرعان ءسوز جۇمباقتى شەشۋلەرى كەرەك. سۇراقتار «وپەراسيالىق جۇيەلەر» تاقىرىبى بويىنشا قويىلادى. ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي، ياعني 1 ساقا بەرىلەدى.)
1) ارنايى قۇرىلعى، ول ارقىلى سىرتقى قۇرىلعى اقپاراتتىق كەڭارناعا قوسىلادى.
2) ارحيۆاتورلار پروگراممانىڭ قاي تيپىنە جاتادى؟
3) باسقارۋ پانەلى (ناسترويكا) قاپشىعىن اشۋ ءۇشىن: ىسكە قوسۋ - .....
4) فايلداردى جيناپ، ساقتايتىن وبەكت
5) پايدالانۋشىنىڭ كومپيۋتەرمەن قارىم – قاتىناسى نە دەپ اتالادى؟
6) باسقا پروگراممالاردى زاقىمداۋ قابىلەتى بار ارنايى پروگراممالار
7) جەكە اتى بار جازبالار مەن دەرەكتەردىڭ رەتتەلگەن جيناعى
8) ماتىندىك، گرافيكالىق رەداكتورلار پروگراممالىق قامتاماسىز ەتۋدىڭ قاي تيپىنە جاتادى؟
9) كومپيۋتەردىڭ قۇرامىنا كىرەتىن ءار ءتۇرلى قۇرىلعىلاردى باسقارۋعا ارنالعان ارنايى پروگرامما

ا د ا پ ت ە ر
ج ءۇ ي ە ل ءى ك
ب ا پ ت ا ۋ
ق ا پ ش ى ق
ي ن ت ە ر ف ە ي س

ۆ ي ر ۋ س
ف ا ي ل
ق و ل د ا ن ب ا ل ى
د ر ا ي ۆ ە ر

5) جولايرىق. ( بۇل كەزەڭدە ەكى توپ كومپيۋتەردە وتىرىپ تەست تاپسىرمالاىن ورىندايدى. ۇپاي سانى ءار توپتاعى وقۋشىلاردىڭ العان باعالارىنىڭ قوسىندىسى نەگىزىندە انىقتالادى. ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان توپقا 1 ساقا بەرىلەدى.)
1. ەكىلىك ساننىڭ ءبىر رازريادى قانشا اقپارات مولشەرىن قامتيدى؟
ا) 1 بيت ۆ) 2 بيت س) 5 بيت
2.ءبىر بايت نەشەگە تەڭ؟
ا) 1024 كبايت ۆ) 1000 كبايت س) 8 بيت
3. ساننىڭ سيفرىنا بولىنەتىن پوزيسيانى اتا؟
ا) ساناۋ جۇيەسى ۆ) رازرياد س) ەكىلىك سان
4. جالعان نەمەسە اقيقات بولۋى مۇمكىن قانداي دا ءبىر پايىمداۋدى اتا؟
ا) لوگيكا ۆ) پىكىر س) تەرىستەۋ
5.ءىرى ۇيىمدار مەن حالىق شارۋاشىلىعى سالالارىنا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن قۋاتتى كومپيۋتەرلەر.
ا) ميني – ەەم ۆ) ۇلكەن – ەەم س) ميكرو – ەەم
6. وپەراسيالىق جۇيەلەردىڭ جىكتەلۋى نەشەگە بولىنەدى؟
ا) 2 ۆ) 3 س) 4
7. Win Zip، Win Rar قانداي پروگرامما؟
ا) ۆيرۋس ۆ) فايل س) ارحيۆاتور

ءىىى. ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
جەڭىسكە جەتكەن توپ التىن ساقامەن جانە ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپاتتالادى.
ءىV. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: وتكەندى قايتالاۋ.
V. وقۋشىلار ءبىلىمىن باعالاۋ
VI. ساباقتى اياقتاۋ.