InfoHub Logo

مەنىڭ كىشى اپامنىڭ ۇلكەن قىز بالاسى بەگىمشە. بالا كەزىندە بەگىمشە مەنىڭ اكە-شەشەمنىڭ قولىندا وسكەن بولاتىن.

وسى كەزدە ۇزىن بويلى، سۇڭعاق، اتجاقتى، شوقتاي قارا كوزدى، بايسال مىنەزدى جەتى-سەگىز بادانىڭ اناسى، جۇبايى موپ-مومىن كەلگەن ورتا بويلى، قارا مۇرتتى، ءتامپىش مۇرىن، پىسىقشا وزات تراكتورشىنىڭ بىرەۋى. ولاردىڭ ءۇي-جايى، قورا-شارباقتارى ەشكىمدىكىنەن كەم ەمەس. ولاردىڭ اۋىلى ءبىزدىڭ اۋىل مەن جامبىلدىڭ قاق ورتاسىندا. ارى-بەرى وتكەندە سول ۇيگە ءتۇسىپ، نە شايمەن، نە قىمىزبەن سۋسىنداپ شىعامىز. ول ۇيگە سوقپاي ءوتىپ كەتە المايمىز.

— كوكەم كەپتى، جەڭەشەم كەپتى، اتام كەپتى، اقساقال كەپتى، ماقپال كەپتى، — دەپ كۇتپەگەن جەردەن ءبىز قوراسىنا كىرىپ كەلگەنىمىزدە، بارلىعى شۋلاسىپ قارسى الىپ، قۋانىسىپ، ساسقالاقتاپ قالادى. مەن جيەنىم بەگىمشەنى دە، ونىڭ بالالارى — جيەندەرىمدى دە جاقسى كورەمىن. ماقپال بولسا، قوناقتىق پراۆوسىن پايدالانىپ، جيەنشەلەردى ءبىر شىبىقپەن الدىنا سالىپ ايدايدى. ولار بارىن بىزدەن ايامايدى، ءبىز دە قۇرى قول بولمايمىز. موسكۆادان قايتىپ كەلە جاتىپ، اۋىلعا ءتۇسىپ بالا-شاعانى الىپ ماشينامەن جامبىلعا تارتتىق.

— بەگىمشەنىڭ ۇيىنەن شاي ىشەلىك، تاماعىم كەۋىپ كەلەدى، — دەدى جۇبايىم.

مەن وعان كەلىستىم.

ماشينامەن قورالارىنا كىرگەنىمىزدە ۋلاپ-شۋلاپ، ءماز-مايرام بولعان ءبىر توپ ادام وزدەرىنىڭ قوقىم-سوقىمدارىمەن الدىمىزدان شىقتى. جامبىلدا تۇراتىن ولاردىڭ اجەسى — مەنىڭ كىشى اپام ءاليمان دا وپىر-توپىر قارسى الۋشىلاردىڭ ىشىندە قالبالاقتاپ ءجۇر. اۋىلعا كەلگەنمەن، ۇلكەن ءۇبياننىڭ ساعى سىنىق، ءتۇرى سولعىن بولاتىن.

— ءحالىڭىز قالاي، اپكە؟ — دەگەنىمدە.

— جاسىراتىن نە بار، شىراعىم. كورىپ تۇرسىڭ عوي، قۇداي كارىلىكتىڭ قورلىعىن باسىما سالا باستاعانىن، — دەپ قامىعىپ جاۋاپ بەردى.

— ە، قاشانعى جاس بولماقسىز، اسارىڭىزدى اساپ، جاسارىڭىزدى جاساپ، نەمەرەلى -شوبەرەلى بولدىڭىز، وزىڭىزدە ىنساپ جوق ەكەن، قاشانعى قۇدايعا ماسىل بولماق ەدىڭىز؟ — دەگەنىمدە، جالپى كۇلكىگە اپام دا كۇلىپ جىبەردى.

— نەمەنە، مەنەن قۇتىلا الماي ءجۇرسىڭ بە؟ — دەپ زەكىردى ماعان.

— اپا، ونىڭ نەسىن كوڭىلىڭىزگە الاسىز، — دەپ جۇبايىم كەمپىردى قۇشاقتادى.

— نەسىن كوڭىلىمە الايىن، شىراعىم، قۇداي سەندەردىڭ الدارىڭدا السىن مەنى، ءبىراق كارىلىكتىڭ قورلىعىن كورسەتپەي السىن، — دەپ اپام تاعى دا قامىقتى.

— ەي، ماسكەۋدەن ماعان نە الىپ كەلدىڭ؟ — دەپ قىزعانشاق تانا سۇرادى سەكسەندەگى شەشەم.

— وزىڭە شاي، قانت، بالاڭا كوستيۋم، كەلىنىڭە تون الىپ كەلدىك قوي...

— ماعان نەگە تون الىپ كەلمەدىڭ؟

— وزىڭنەن ابدەن ىنساپ كەتىپتى عوي، ساعان توننىڭ كەرەگى نە؟

— ءوزىم كيەم، ءوزىم ولگەن سوڭ، مەنى جۋعان كىسى كيەدى، نەگە ماعان تون الىپ كەلمەدىڭ، بۇلاردىڭ كورەرى قۇداي بۇيىرتسا الدا.

— ءولۋىن سەن ولسەڭ، كومۋىن ءبىز كومەيىك، كىمگە نە بەرەتىنىمىزدى ۋاقىتىندا كورە جاتارمىز.

— قايدام، ءوزىڭ ءبىل، — دەپ، شەشەم تومەن قاراپ وتىرىپ قالدى.

— اپا - اپاتاي، بالاڭىزدىڭ سىرىن بىلەسىز عوي، — دەپ جۇبايىم اجەسىنىڭ قاسىنا بارىپ بىردەمەلەردى سىبىرلاپ كەمپىرگە ءتۇسىندىرىپ جاتىر.

سول ەكى «ولەسى» كەمپىرلەردىڭ اسەرى مە، بەگىمشەنىڭ ۇيىندە شاي ۇستىندە وتىرعاندا كىشى اپام ماعان وتە جاس رەڭدى كورىندى، ۇستىندە بوستوننان جاقسى تىگىلگەن كوستيۋم، باسىندا اق جىبەك ورامال، اياعىندا جىلتىراۋىق كەبىس، ءماسى.

— ءوزىڭ وتە ادەمىلەنىپ كەتىپسىڭ عوي، اپكە، — دەدىم مەن.

— قۇدايعا شۇكىر.

— وزىڭە ەشكىم ءسوز سالىپ جۇرگەن جوق پا؟

— قويشى قايداعى پالەڭدى... استاپىراللا، بۇعان نە دەرسىڭ، — دەپ اپام قىسىلدى. وتىرعاندار دۋ كۇلىسىپ، اپامدى قارا تەرگە ءتۇسىردى.

— ەكەۋىمىز ءبىر اكە، ءبىر شەشەدەن عوي، ەگەر دە شىنىمەن تۇرمىسقا شىققىڭ كەلسە، بىزگە دە ءبىراز دايىندىق كەرەك قوي، مىسالى ازىن-اۋلاق جاساۋ - ماساۋ ىستەۋىمىز كەرەك.

— نەمەنە وسى، قويشى قاي - قايداعى پالەڭدى، بالا-شاعانىڭ الدىندا.

— مىنا تۇرىڭە قاراعاندا، سەن ءوزىڭ بىرەۋگە قىرىنداپ جۇرگەن كەمپىردەن ساۋ ەمەسسىڭ، شىعار ىشىڭدەگى كۇشىگىڭدى، — دەپ ادەيى اقىردىم اپاما. دۋ كۇلدى.

— ەي، باي بولعىر، سەن وسى مەنى كەلەمەجدەۋىڭدى قاشان قوياسىڭ؟ سەن دە ءبىر اتا بالاسىنىڭ قارياسى بولدىڭ عوي، كەلىن - اۋ، بۇعان نە دەرسىڭ؟

— تەك ءازىل عوي، اپا. اكەم مومىشتىڭ ەڭ جاقسى كورەتىن بالاسى سەن ەدىڭ، ءا؟

— راس، اكەم جارىقتىق مەنى بارىڭنەن دە جاقسى كورەتىنى راس بولاتىن، — دەپ كەمپىر ماقتانىپ بىرنەشە اڭگىمەلەر ايتتى. سونسوڭ بۇلار ماعان ءوش، — دەپ اياقتادى ءسوزىن.

— ولاي بولسا، اكەڭنەن راديوگرامما كەلىپتى، — دەدىم مەن.

— قويشى، — دەپ شوشىندى اپام، — ونىسى نە دەگەنى؟

— شىن. سەنبەسەڭ وقىپ بەرەيىن، — دەپ، قالتامنان ءبىر تەلەگراممانى شىعارىپ وزىنە كورسەتتىم. باسقالارىنا ەستىرتىپ وقي باستادىم: «ايحان مەن ءۇبياننىڭ اۋرۋ ەكەنىن ەسىتتىم. باۋىرجان ءالى دە بولسا جاس، ول بايعۇس سوعىستا نەنى كورمەدى تەك ءۇبيان مەن ايحان ازىرشە تۇرا تۇرسىن اسىقپاسىن تەك باۋىرجاننىڭ كەزەگى بارىنەن كەيىن، ال ەڭ جاقسى كورەتىن بالام ءاليماندى وتە ساعىنىپ ءجۇرمىن تەك» مىنە، اكەڭنىڭ تەلەگرامماسى،» — دەگەنىمدە، وتىرعاندار دۋ كۇلىسىپ جىبەردى. كەمپىر بولسا، تومەن قاراپ كوزىنىڭ جاسىن ءبىر سىعىپ الدى. جالتاقتاپ جان-جاعىنا قاراپ ەڭىرەپ جىبەردى.

— اپا، سەنبەڭىز، ويپىرىم-اي، وسىنداي دا دورەكى ءازىل بولادى ەكەن. سەنىڭ ۇلكەن كىسىمەن مۇنىڭ نە، ەي! — دەپ جۇبايىم ماعان الا كوزىمەن ءبىر قارادى.

— ءازىر بارعىڭ كەلمەسە، ءجۇز جاساپ الجىپ بارىپ ولگىن، اپا.

— ە، ءولىم سۇراپ كەلەدى عوي دەيسىڭ بە، شىراعىم، — دەپ اپام كوز جاسىن تىيىپ، — قاپ جاڭاعى تەلەگرامماعا سەنىپ جىلاپ وتىرعان مەندە دە اقىل جوق ەكەن، جان ءتاتتى دەگەن راس ەكەن-اۋ، — دەپ قارق-قارق كۇلدى.

---