سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
انا ءتىلىڭ – ارىڭ بۇل
باتىس قازاقستان وبلىسى،
ورال قالاسى، ءا.مولداعۇلوۆا اتىنداعى №38 مەكتەپ-ليسەيىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
مۇحتاروۆا گۇلدانا سارسەنعالي قىزى

«انا ءتىلىڭ – ارىڭ بۇل»اتتى ءتىل مەرەكەسىنە ارنالعان كەشتىڭ سەنارييى.

I - جۇرگىزۋشى:
قايىرلى كۇن! انا ءتىلىن ارداق تۇتار ءتىل جاناشىرلارى!

II - جۇرگىزۋشى:
ارمىسىزدار، ءورلى دە، اسقاق رۋحتى تاۋەلسىز ەلدىڭ جاس ۇلاندارى!
قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالىقتارىنىڭ تىلدەر كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى جيىندى اشىق دەپ جاريالايمىز!

(ءانۇران)

ءى – جۇرگىزۋشى:
قايتا تۋدى قازاعىمنىڭ اي – كۇنى،
كۇننەن – كۇنگە اسار ما ەكەن ايبىنى؟
جەتپىس جىلدا ءوتتى تالاي كەشۋدەن،
قاتار كورىپ شاتتىق ، تابىس، قايعىنى.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
قازاقپىن مەن، قازاقتىڭ بولشەگىمىن،
قاجەتى نە باسقانىڭ ولشەمىنىڭ.
قازاق دەگەن جالعىز ۇلت مەن بولامىن،
ەندى مىنە جەتەدى كوپكە ءۇنىم.

ءى – جۇرگىزۋشى:
انا ءتىلى - ءار ادامنىڭ ءوز ۇلتىنىڭ جان دۇنيەسى مەن مادەنيەتىنەن عاسىرلار بويى جيعان رۋحاني ازىعىنان ءنار الاتىن كىندىك تامىرى.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
ءبىزدىڭ انا ءتىلىمىز – قازاق ءتىلى. ول تەك وتباسى ، وشاق قاسىنىڭ عانا ءتىلى ەمەس، مەملەكەتتىك ءتىل!

ءى – جۇرگىزۋشى:
22 – قىركۇيەك – قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالىقتارىنىڭ تىلدەر مەرەكەسى. بۇل – بارشا ەلگە ورتاق، جالپى حالىقتىق مەرەكە، بارلىق ۇلت وكىلدەرىنە كورسەتىلگەن قۇرمەت.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
بۇگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتىل تۋرالى زاڭىنا 20 جىل تولىپ وتىر.
(پاۋزا جاسالادى).

ءى – جۇرگىزۋشى:
ەرلىك، ەلدىك، بىرلىك، قايرات، ب ا ق - اردىڭ،
جاۋىز تاعدىر جويدى ءبارىن نە باردىڭ.
التىن كۇننەن باعاسىز ءبىر بەلگى بوپ،
نۇرلى جۇلدىز، بابام ءتىلى، سەن قالدىڭ.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
قازاق حالقى بار تاريحىن كوشىپ ءجۇرىپ وتكىزسە دە، باتپاققا باتىرماي، قۇمعا شاشپاي، جۇرتىنا قالدىرماي، شابىندىعا الدىرماي، بارلىق جيناعان ءسوز بايلىعىن، كۇيى مەن جىرىن بىزگە جەتكىزدى.

...تولعاۋى توقسان قىزىل ءتىل،
سويلەيمىن دەسەڭ ءوزىڭ ءبىل... (داۋىس، فون)

نۇرتۋعاننىڭ تەرمەسى «قانەكەي ءتىلىم سويلەشى»
1.وسى جەردە تەرمە ورىندالادى.
2.تەرمەنى ايتقان ادام ابىز كەيپىندە ءتىلدى اماناتتايدى.
ساحنالىق كورىنىس:
ءى وقۋشى: (ساحنا سىرتىنان داۋىس)
مەن زامانىمدا قانداي ەدىم؟ مەن اقىن، شەشەن، ءدىلمار بابالارىڭنىڭ بۇلبۇلداي سايراعان ءتىلى ەدىم. ءمولدىر سۋداي تازا ەدىم. جىرعا سوققان تولقىنداي ەكپىندى ەدىم. مەن ناركەسكەندەي وتكىر ەدىم.
ەندى قاندايمىن؟
كىرلەنىپ بارامىن، بىلعانىپ بارامىن. جاسىدىم، مۇقالدىم.
مەن نە كورمەدىم؟
ماعان اكەلىپ اراب پەن پارسىنى قوستى. بەرتىن كەلە شۇلدىرلەتىپ نوعايدى، بىلدىرلاتىپ ورىستى ارالاستىردى. ءبىر كۇندەردە مەنى مۇلدە جوق قىلعىسى كەلگەندەردە بولدى. ولىدە ءۇشباقى بولعىر ابايعا وكپەم جوق. تىرىدە ماعان ارا تۇسۋشىلەر از بولدى. مەن جىلى ءسوزدى، الدىمەن اينالىپ كەتەيىن، وسى كۇنگى احمەت دەگەن كىسىدەن عانا ەستىدىم.

تولە بي:
جاسىما!
ۋا، حالقىم!
كوسىلە شابار جەرىڭ بار!
تاۋ كوتەرگەن ەلىڭ بار،
قول باستايتىن ەرىڭ بار.
اتادان قالعان سارا جولىڭ بار،
ءسوز ءقادىرىن بىلىڭدەر!

ءىى وقۋشى: (ساحنا سىرتىنان داۋىس)
توڭكەرىسكە شەيىن كورمەگەنىم قالعان جوق. توڭكەرىس بولماسا، بەيشارا قازاق مەنەن ايىرىلاتىن دا شىعار دەپ ەدىم.
توڭكەرىس بولدى. قازاقتىڭ كوزى اشىلدى. قازاقتىڭ كوزى اشىلعان سوڭ، مەنىڭ دە كۇنىم تۋدى عوي دەپ قۋانۋشى ەدىم. مولدالاردىڭ ءتىلماشتاردىڭ قول جاۋلىعى بولۋدان قۇتىلدىم عوي دەپ ويلاۋشى ەدىم. ونىڭ ۇستىنە قازاق ءتىلى – مەملەكەتتىك ءتىل بولسىن دەگەن زاڭ شىقتى. توبەم كوككە ءتورت ەلى جەتپەدى. ءبىراق نە كەرەگى بار، بوسقا قۋانعان ەكەنمىن...

قازىبەك بي:
نالىما!
ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز. ءبىراق ەشكىمگە سوقتىقپاي، جاي جاتقان ەلمىز. ەلىمىزدەن قۇت بەرەكە قاشپاسىن دەپ، جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ، نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز. ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز. باسىمىزدان ءسوزدى اسىرماعان ەلمىز!

ءىىى وقۋشى: (ساحنا سىرتىنان داۋىس)
جاننىڭ ءبارى تەڭدىك الىپ جاتقان كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ تۇسىندا مەنىڭ بۇتىمدى بۇت، سانىمدى سان قىلىپ، كىم كورىنگەن سوزعىلاي باستادى. وزگەنى نە قىلايىن، وتارشىلدىق ساياساتىن قولدانباس-اۋ دەيتىن ءبىلىم كەڭەسى ەكەش ءبىلىم كەڭەسى دە مەن ايامادى.

ايتەكە بي:
تامىرى سۋدا تۇرسا دا
ۋاقىتى جەتكەندە
قۋرامايتىن قۇراق جوق.
تەك جاقسىدان ولمەيتىن ءسوز قالادى.

3.8 – سىنىپ وقۋشىسى «قازاق ءتىلى تۋرالى» ولەڭ وقيدى.

ءى – جۇرگىزۋشى:
تۋعان ءتىلىم! تاس بۇلاقتىڭ تۇنىعى دا سەندە!

ءىى – جۇرگىزۋشى:
تۋعان ءتىلىم! انا ءسۇتىنىڭ جۇعىمى دا سەندە!

ءى – جۇرگىزۋشى:
تۋعان ءتىلىم! رايحان گۇلدىڭ جۇپارى دا سەندە!

ءىى – جۇرگىزۋشى:
تۋعان ءتىلىم! ءماجنۇن عاشىقتىڭ ىڭكارى دە سەندە!

ءى – جۇرگىزۋشى:
تۋعان ءتىلىم! قىران قۇستىڭ جانارى دا سەندە!
(پاۋزا جاسالادى.)

ءى – جۇرگىزۋشى:
قازاقستان – كوپ ۇلتتى مەملەكەت. كوپ ۇلتتى مەملەكەت ءۇشىن مەملەكەتتىك ءتىل وتە قاجەت.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
مەملەكەتتىك تىل-كوپ ۇلتتى ەلدىڭ بارلىق حالقىن ساياسي-مادەني بىرلىككە ۇيىمداستىرۋدىڭ باستى قۇرالى.

ءى – جۇرگىزۋشى:
ولاي بولسا، قازاق ءتىلىن جەتە ءبىلۋ ارقىلى بىزدەر ونەر مەن ءبىلىمنىڭ، مادەنيەت پەن عىلىمنىڭ بيىگىنە جەتىپ، ءوز حالقىمىزدىڭ وتكەن – كەتكەنىن زەردەلەپ، ونى الەمگە تانىتا الامىز. ءوز ءتىلىمىزدى قۇرمەتتەۋ ارقىلى باسقا ءتىلدى دە ۇيرەنىپ، مادەنيەتىن قادىرلەيمىز.

ءىى – جۇرگىزۋشى:
ەلىمىزدە قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن ءوسىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدى قاستەرلەپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ءوز تۇعىرىنا قونۋىنا اتسالىسىپ جۇرگەن وزگە ۇلت وكىلدەرى قانشاما.

ءى – جۇرگىزۋشى: (قوناققا ءسوز بەرىلەدى)
قۇتتىقتاۋ ءسوز
ەرەمينا ليۋبوۆ فەودوروۆنا

1. ورىس،اعىلشىن تىلىندە ولەڭ وقىلادى
2. ءان «قۇس جولى»
ءى – جۇرگىزۋشى:
ءبىز – ەجەلدەن ەر دەگەن داڭقى شىققان حالىقپىز!

ءىى – جۇرگىزۋشى:
ءبىز - ەل بىرلىگى جولىندا ءارقاشان نامىسىن بەرمەگەن حالىقتىڭ ۇلانىمىز!

ءى – جۇرگىزۋشى:
ءبىز – التىن كۇن بەدەرلەنگەن كوك بايراقتى الەم بيىكتەرىندە جەلبىرەتكەن بەيبىتشىل ەلدىڭ ازاماتىمىز!

ءىى – جۇرگىزۋشى:
ءبىز – كەڭ بايتاق جەرىندە بىرلىگى جاراسقان الۋان ۇلت ۇلىستان تۇراتىن ءبىر تۇتاس حالىقپىز!

ءى – جۇرگىزۋشى:
ءبىز – اتادان مۇراعا قالعان قاسيەتتى ءتىلىمىزدى قادىرلەي بىلەتىن ۇرپاقپىز!

ءىى– جۇرگىزۋشى:
انا ءتىلى – ءبىزدىڭ ار-وجدان، ادامگەرشىلىگىمىزدىڭ ايناسى. ادام انا تىلىمەن باقىتتى، انا تىلىمەن اسقاق .

ءى – جۇرگىزۋشى:
بۇل جاندى ءتىل – مەنىڭ ازات ءتىلىم،
جادىمدا تالماي سامعار قانات ءتىلىم.
جىرى - قۋات، ءسوزى – انا ۋىزىنداي،
بىرگە: جاساي بەر، انا ءتىلىم – قازاق ءتىلىم!

ءىى– جۇرگىزۋشى:
ءتىل مەرەكەسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان شارالارعا اتسالىسىپ، قاتىسۋلارىڭىز سۇرالادى.
جوسپارمەن تانىستىرىپ شىعۋ.

ءان «اتامەكەن»

ءى – جۇرگىزۋشى:
انا ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسى اسقاقتاي بەرسىن!

ءىى– جۇرگىزۋشى:
انا ءتىلىمىز تەك بيىكتەردەن كورىنىپ، وركەندەي بەرسىن!
سالتاناتتى جيىندى جابىق دەپ جاريالايمىز.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما