اناعا تاعزىم
قازاق ۇعىمىندا وتباسى – ءومىردىڭ تۇتقاسى، وتتىڭ ماڭايىنا تاراتقان جان بالقىتار جىلۋى. قازاقتىڭ وشاعى دوڭگەلەك ءۇيىنىڭ ىشىندە بولادى دا، بۇكىل جاندار جاعىلعان وتقا ۇيىرىلەدى. وتباسى - نىڭ اماندىعى، وشاقتاعى وتتىڭ مازداپ تۇرۋى – ءۇمىتىنىڭ وشپەس الاۋى. ءۇي ءىشىنىڭ قىزىققا، قۋا - نىشقا تولى بولۋى دا سوعان بايلانىستى. وتتىڭ باسى، وشاقتىڭ قاسى – ىرىستىڭ ۇيىتقىسى. سوندىقتان قازاق وتىنىڭ باسىن تىرشىلىگىڭ تۇتقاسى ساناپ ايالايدى.
ادام بالاسىنىڭ وي - ساناسى ءوسىپ، اقىل - ويىنىڭ كەمەلدەنۋى ءۇشىن دە تىرشىلىك ءنارى ساناعا وتباسىنان سىڭەدى. وتباسىندا كورگەن جاقسى - جامان قىلىقتاردىڭ ءبارى بالا ومىرىنە اسەر ەتەدى. قازاق سالتىندا وتباسى ءتالىمى – ەرەكشە ءداستۇر. وتباسى ادامعا باقىت، تولىق ءماندى تىنىس - تىرشىلىك اكەلەدى.
وتباسىنىڭ باستى قازىعى، التىن دىڭگەگى – بالا. بالانىڭ تاربيەلى، جان - جاقتى بولىپ وسۋىنە بەرەكەلى، ونەگەلى، ىنتىماقتى وتباسىنىڭ ىقپالى مول. وتباسى اتا مەن بالانىڭ، كەلىن مەن ەنەنىڭ جانە باسقا دا وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جىلى قارىم - قاتىناستارىنان قۇرالادى. وتباسى بەرەكەلى، تاتۋ بولۋ ءۇشىن سىيلاستىق، مەيىرىمدىلىك، جاناشىرلىق، باۋىرمالدىق قاسيەتتەر ءار ادامنىڭ جۇرەگىنەن ورىن الۋى كەرەك. بالالارىن وزدەرىن قورشاعان ورتاعا جانە قوعامعا پايدالى ازامات ەتىپ ءوسىرۋ – اتا - انانىڭ ەڭ ماڭىزدى مىندەتى.
(قامقورشى بايان اپايعا ءسوز بەرۋ، بالا تاربيەسىندەگى تاجىريبەسىن ورتاعا سالۋ).
ولەڭ وقۋ: 1. قايىرعالييەۆا ەركە – «سىيىنار ەم، انا دەگەن تاڭىرگە!»
2. ازاماتوۆ بەكتاس - «انا مەيىرىمى»
وقۋشىلاردىڭ بايان اپاي تۋرالى جازعان شىعارمالارىن تىڭداۋ.
- حالىق «ءبىر وتباسىندا نەشەۋ بولساڭ، ءبىر - بىرىڭە قوناقسىڭ، ءبىر - ءبىرىڭدى سىيلاساڭ، جان سەمىرەدى»، - دەپ قايىرىمدى قاسيەتتى ۇرپاقتارىنا ونەگە ەتكەن. اتا - انا بالاسىنا جان جىلۋىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن «اينالايىن» دەگەن ءسوزدى ايتادى. جىلى ءسوز، جان جادىرتار سوزدەر كوپ. اتا - انا بالاسىنا ريزا بولعاندا جىلى ءسوزىن ايامايدى نەمەسە ريزا بولعاندا ءار ءتۇرلى كەيىپ تانىتادى. ءقازىر سونداي سوزدەردى ايتىپ، قيمىلداردى كورسەتۋگە تىرىسايىق.
سەن ءۇشىن ماقتانامىن! وتە تارتىمدى! تاماشا!
جارايسىڭ! دۇرىس ىستەدىڭ! قۋانىشتىمىن!
ءبارىن جاقسى ىستەدىڭ! وتە تارتىمدى! ءۇنسىز باسىنان سيپاۋ.
اقىلدىم! دارىندىسىڭ! ءۇنسىز قۇشاقتاۋ.
قۇتتىقتايمىن! عاجاپ! كەرەگى ءدال وسى ەدى! ت. ب.
- قادىربەك تۋرالى سىنىپتاستارىنىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
ترەنينگ
- 1. كىمنىڭ كوزى ۇلكەن – 3 رەت كىرپىگىن قاعۋ كەرەك.
- 2. كىم بۇگىن تاڭەرتەڭ ءدامدى تاڭعى اس ىشكەن بولسا، ءىشىن سيپاۋ كەرەك.
- 3. كىمنىڭ تۋعان كۇنى كۇزدە بولسا، وسى توپتىڭ ىشىنەن بىرەۋدى الىپ بيلەۋ كەرەك.
- 4. كىم شايدى ليمونمەن ىشكەندى ۇناتاتىن بولسا، سول ءوزىنىڭ وتىرعىشىنىڭ استىنا قاراسىن.
- 5. كىم مەكتەپكە كەلگەندى ۇناتادى، سول قولدى شاپالاقتاسىن.
- 6. كىم كورىنبەيتىن ادام بولعىسى كەلسە، ەكى قولىمەن بەتىن ۇستاسىن.
- 7. كىم مۋزىكالىق اسپاپتا ويناي السا، سول قالاي وينايتىنىن كورسەتسىن.
- 8. كىم ءانشى بولعىسى كەلسە، ميكروفون ۇستاسىن.
قامقورلىقتاعى وقۋشى قادىربەكتىڭ «مەنىڭ ارمانىم» شىعارماسىن تىڭداۋ.
«ىزگى تىلەكتەر» - سيقىرلى تاياقشانىڭ كومەگىمەن وقۋشىنىڭ الاقانىنا نەمەسە ارقاسىنا ءارىپ سالۋ، سول ارىپتەن باستالاتىن تىلەكتەر ايتۋ.
وتباسى ماحابباتىن سەزىنگەن بالانىڭ عانا ەلىنە دەگەن ماحابباتى ويانارى ءسوزسىز. سەبەبى مەملەكەت وتباسىنان باستالادى. وتباسى ءقادىرىن بىلگەن، سەزىنگەن، سونىڭ ىستىق - سۋىعىنا توزگەن ءجاسوسپىرىم عانا ەرتەڭ ەلىنىڭ ءقادىرىن بىلەتىن، سەزىنەتىن، ىستىق - سۋىعىنا توزە الاتىن ازامات بولا الادى. بويىندا ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى بار ازامات قانا ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا جارقىن جول باستار ءبىلىمدى دە بىلىكتى ازامات بولۋىنا ىقپال جاساۋ بۇگىنگى كۇنگى باستى ماقساتىمىز.
- قىزعىشتاي قورعاپ ۇياسىن،
بالا ءۇشىن جانىن قياتىن.
قامقور بولىپ جانىنا
باۋىردىڭ ءبارىن جياتىن –
بايان اپايعا بالا تاربيەسىندەگى ۇشان تەڭىز ەڭبەگى مەن مەيىرىمىنە ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز.
العىس حات پەن سىيلىق تابىس ەتىلدى.
ءان: اناعا ارناۋ. كوشەنوۆ ەدىل
ادام بالاسىنىڭ وي - ساناسى ءوسىپ، اقىل - ويىنىڭ كەمەلدەنۋى ءۇشىن دە تىرشىلىك ءنارى ساناعا وتباسىنان سىڭەدى. وتباسىندا كورگەن جاقسى - جامان قىلىقتاردىڭ ءبارى بالا ومىرىنە اسەر ەتەدى. قازاق سالتىندا وتباسى ءتالىمى – ەرەكشە ءداستۇر. وتباسى ادامعا باقىت، تولىق ءماندى تىنىس - تىرشىلىك اكەلەدى.
وتباسىنىڭ باستى قازىعى، التىن دىڭگەگى – بالا. بالانىڭ تاربيەلى، جان - جاقتى بولىپ وسۋىنە بەرەكەلى، ونەگەلى، ىنتىماقتى وتباسىنىڭ ىقپالى مول. وتباسى اتا مەن بالانىڭ، كەلىن مەن ەنەنىڭ جانە باسقا دا وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جىلى قارىم - قاتىناستارىنان قۇرالادى. وتباسى بەرەكەلى، تاتۋ بولۋ ءۇشىن سىيلاستىق، مەيىرىمدىلىك، جاناشىرلىق، باۋىرمالدىق قاسيەتتەر ءار ادامنىڭ جۇرەگىنەن ورىن الۋى كەرەك. بالالارىن وزدەرىن قورشاعان ورتاعا جانە قوعامعا پايدالى ازامات ەتىپ ءوسىرۋ – اتا - انانىڭ ەڭ ماڭىزدى مىندەتى.
(قامقورشى بايان اپايعا ءسوز بەرۋ، بالا تاربيەسىندەگى تاجىريبەسىن ورتاعا سالۋ).
ولەڭ وقۋ: 1. قايىرعالييەۆا ەركە – «سىيىنار ەم، انا دەگەن تاڭىرگە!»
2. ازاماتوۆ بەكتاس - «انا مەيىرىمى»
وقۋشىلاردىڭ بايان اپاي تۋرالى جازعان شىعارمالارىن تىڭداۋ.
- حالىق «ءبىر وتباسىندا نەشەۋ بولساڭ، ءبىر - بىرىڭە قوناقسىڭ، ءبىر - ءبىرىڭدى سىيلاساڭ، جان سەمىرەدى»، - دەپ قايىرىمدى قاسيەتتى ۇرپاقتارىنا ونەگە ەتكەن. اتا - انا بالاسىنا جان جىلۋىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن «اينالايىن» دەگەن ءسوزدى ايتادى. جىلى ءسوز، جان جادىرتار سوزدەر كوپ. اتا - انا بالاسىنا ريزا بولعاندا جىلى ءسوزىن ايامايدى نەمەسە ريزا بولعاندا ءار ءتۇرلى كەيىپ تانىتادى. ءقازىر سونداي سوزدەردى ايتىپ، قيمىلداردى كورسەتۋگە تىرىسايىق.
سەن ءۇشىن ماقتانامىن! وتە تارتىمدى! تاماشا!
جارايسىڭ! دۇرىس ىستەدىڭ! قۋانىشتىمىن!
ءبارىن جاقسى ىستەدىڭ! وتە تارتىمدى! ءۇنسىز باسىنان سيپاۋ.
اقىلدىم! دارىندىسىڭ! ءۇنسىز قۇشاقتاۋ.
قۇتتىقتايمىن! عاجاپ! كەرەگى ءدال وسى ەدى! ت. ب.
- قادىربەك تۋرالى سىنىپتاستارىنىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
ترەنينگ
- 1. كىمنىڭ كوزى ۇلكەن – 3 رەت كىرپىگىن قاعۋ كەرەك.
- 2. كىم بۇگىن تاڭەرتەڭ ءدامدى تاڭعى اس ىشكەن بولسا، ءىشىن سيپاۋ كەرەك.
- 3. كىمنىڭ تۋعان كۇنى كۇزدە بولسا، وسى توپتىڭ ىشىنەن بىرەۋدى الىپ بيلەۋ كەرەك.
- 4. كىم شايدى ليمونمەن ىشكەندى ۇناتاتىن بولسا، سول ءوزىنىڭ وتىرعىشىنىڭ استىنا قاراسىن.
- 5. كىم مەكتەپكە كەلگەندى ۇناتادى، سول قولدى شاپالاقتاسىن.
- 6. كىم كورىنبەيتىن ادام بولعىسى كەلسە، ەكى قولىمەن بەتىن ۇستاسىن.
- 7. كىم مۋزىكالىق اسپاپتا ويناي السا، سول قالاي وينايتىنىن كورسەتسىن.
- 8. كىم ءانشى بولعىسى كەلسە، ميكروفون ۇستاسىن.
قامقورلىقتاعى وقۋشى قادىربەكتىڭ «مەنىڭ ارمانىم» شىعارماسىن تىڭداۋ.
«ىزگى تىلەكتەر» - سيقىرلى تاياقشانىڭ كومەگىمەن وقۋشىنىڭ الاقانىنا نەمەسە ارقاسىنا ءارىپ سالۋ، سول ارىپتەن باستالاتىن تىلەكتەر ايتۋ.
وتباسى ماحابباتىن سەزىنگەن بالانىڭ عانا ەلىنە دەگەن ماحابباتى ويانارى ءسوزسىز. سەبەبى مەملەكەت وتباسىنان باستالادى. وتباسى ءقادىرىن بىلگەن، سەزىنگەن، سونىڭ ىستىق - سۋىعىنا توزگەن ءجاسوسپىرىم عانا ەرتەڭ ەلىنىڭ ءقادىرىن بىلەتىن، سەزىنەتىن، ىستىق - سۋىعىنا توزە الاتىن ازامات بولا الادى. بويىندا ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى بار ازامات قانا ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا جارقىن جول باستار ءبىلىمدى دە بىلىكتى ازامات بولۋىنا ىقپال جاساۋ بۇگىنگى كۇنگى باستى ماقساتىمىز.
- قىزعىشتاي قورعاپ ۇياسىن،
بالا ءۇشىن جانىن قياتىن.
قامقور بولىپ جانىنا
باۋىردىڭ ءبارىن جياتىن –
بايان اپايعا بالا تاربيەسىندەگى ۇشان تەڭىز ەڭبەگى مەن مەيىرىمىنە ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز.
العىس حات پەن سىيلىق تابىس ەتىلدى.
ءان: اناعا ارناۋ. كوشەنوۆ ەدىل
You Might Also Like
