اقىندىق جاراتىلعان پەرىشتەدەن...
دۇنيەگە جاڭادان كەلگەن ءاربىر كىتاپ - اۆتوردىڭ ءتول پەرزەنتى. ال ول كوركەم شىعارما بولسا، ونىڭ ۇستىنە پوەزيالىق تۋىندى بولسا، بۇل جيناقتى پەرىشتە-سابيدى قولعا العانداي ىڭكار كوڭىلمەن، شىنايى تازا كىرپيازدىقپەن ايالاپ ۇستاپ كورەسىڭ. مىناۋ جاراتىلىستىڭ سىر-سيپاتىنا ءۇڭىلىپ قاراساڭىز، مۇنداي باققا بىرەۋلەر كەشەڭدەۋ قول جەتكىزىپ جاتادى. قالاي بولعاندا دا، جارىق دۇنيەدە ودان اسقان بايلىق، ودان اسقان قازىنا بار ما؟ كىتاپ تا سول سياقتى. ونىڭ ىشىندە پوەزيانىڭ ورنى دا، جولى دا ءوز الدىنا ءبىر توبە.
مەنىڭ الدىمدا ەلۋگە كەلگەنىندە اسەم ارلەنىپ، ايشىقتالىپ، ءورىلىپ، تاسقا باسىلىپ شىققان جەرلەسىمىز رزا وڭعاربايدىڭ «تاۋشىقتىڭ سانسىز تاۋلارى-اي» اتتى ءتولتۋما كىتابى جاتىر. ر.وڭعاربايدى بۇعان دەيىن حالىق اقىن رەتىندە تانىدى ما، تانىمادى ما، مەن وعان ساۋەگەيلىك ايتپايمىن. رزەكەڭنىڭ تىرلىكتىڭ قىم-قۋىتى، ەل ءىشىنىڭ شارۋالارىمەن ءجۇرىپ، بۇعان دەيىن جان-جۇرەگىن جىرلاتۋىنا قولى تيمەدى مە، تاۋەكەلى بارمادى ما، ونى دا ايتۋ قيىن. نە بولسا دا ونىڭ ءاۋ باستا شىرىلداپ دۇنيەگە كەلگەنىندە سول جان-دۇنيەسىنە اللانىڭ قۇدىرەت-پارمەنىمەن قوناقتاعان جىر جاۋقازىنى كۇندەردىڭ كۇنىندە بۇرشىك جارماسى مۇمكىن ەمەس ەدى. كىم ءبىلسىن، ءومىردىڭ اششى-تۇششىسىن تولىق كورىپ، اينالاداعى بارشا قۇبىلىس، جاقسى مەن جاماننان، جاراسىمدىلىقتار مەن قايشىلىقتاردان تولىققاندى وي ءتۇيىپ، تولىسقان شاعىندا قالامدى قولعا العانى دا ءبىر ەسەپتەن دۇرىس بولدى ما؟ اتپال ازامات رزا بويىنداعى تەكتىلىك تۇرپات پەن ءور ولكەسىنە ۇقساس نارلىق مىنەز مارتتىك پەن جايساڭدىق، ناعىز اقىنعا ءتان العاۋسىز سەزىم مەن بالاداي رياسىزدىقتان، تەرەڭدەردەن ءتۇيىن تۇيەتىن تۇنىق سىرشىلدىقتان ورىلەدى. ءون بويىندا اتويلاعان وسى سەزىم قۇدىرەتى «تاۋشىقتىڭ سانسىز تاۋلارى-اي» دەپ تەبىرەنە تولعانعان رزا اقىندى تۋعان اۋىلدان اقتاۋعا الىپ كەلىپ ەدى. ول بەكەرگە تەبىرەنبەپتى، بەكەرگە كۇڭىرەنبەپتى. اقىن تاۋشىقتىڭ تاۋلارىنان ەلۋ جاسقا دەيىن مارجان جيعان ەكەن، سونىسىن ەندى حالىققا، الەۋمەتكە تارتۋ ەتپەكشى ەكەن. تاۋەكەل قايىعىنا وتىرىپ، جىر جەلكەنىن كەرىپ شىقتى ەندى، مىنە.
كەزىم جوق ورتاڭىزدا مەن جۇدەگەن،
ەلىم-اي، وزدەرىڭمەن ەلجىرەگەم.
سەندەردىڭ سەزىمدەرىڭ قۇيىلىپتى
كەۋدەمدە بولىپ ءتۇنبا-مولدىر ولەڭ.
كەلەدى ەندى جۇمباق سىرعا بوككىم،
جۇرەكتىڭ جۇبانىشى جىرعا كەتتىم.
اكىمدىك، سەن دە مەنى كەشىرگەيسىڭ،
مەن سەنى جىر جولىنا قۇربان ەتتىم، -
دەي كەلىپ، «اقىندىق جاراتىلعان پەرىشتەدەن، اكىمدىك مانساپ جۇمىس مەن ىستەگەن» دەپ ءوز جانىنىڭ اكىمدىكتەن گورى اقىندىق اۋلىنا تىم جاقىنىراق ەكەندىگىن ايقارا جايىپ سالادى. ولاي دەپ بەلدى بەكەم بۋۋىندا دا ۇلكەن ءمانىس بار ەكەن.
«ەلۋىڭدە باستاساڭ جىر ونەر مە؟»
دەمە جۇرەك، سىلكىن ءبىر، تۇرەگەل دە.
«ەشتەن كەشتىڭ ءوزى ارتىق» دەمەيدى مە،
قول بەرەلىك بىزدەر دە ۇلى ونەرگە، -
دەپ پوەزيا تاڭىرىسىنە تاعزىم ەتەدى. ودان ارى قاراي:
جانارىمنان جالتىلداپ دالا تايىپ،
تاۋلاردى ءبىر تاڭدانتىپ قاراتايىن.
قانە، سوقشى، ەسكەك جەل، سەن ەركەلەي،
كوكبەستىنىڭ كەكىلىن تاراتايىن، -
دەپ قۇيعىتىپ الىپ جونەلەدى. اقىن كىتاپ تاقىرىبىن قالاي تاپ باسىپ قويسا، ءاربىر ولەڭىنەن بارىمىزگە بالا كەزىمىزدەن ىستىق، جۇرەگىمىزگە قايدا جۇرسەك تە سارتاپ ساعىنىش بوپ ۇيالاعان اۋىلدىڭ وتتى بەينەسىن بوياۋى قانىق تىلمەن كەستەلەي اكەپ كولدەنەڭ تارتادى.
قۋانىشتا شەك بولماي تاسىپ اققان،
جاسىرىنساق
تاپپاي جۇرت باسى قاتقان.
ءبىر شەتىندە تاۋشىقتىڭ تاقىر جاتىر،
بالاعىمدى ءتۇرىپ اپ اسىق اتقان.
«ءوزىمدى كورىپ قالدىم».
ءبىر عاجابى، اقىننىڭ باللادا جازۋعا وتە بەيىمدىگى. ونىڭ ءبىر زاڭدى رەتى، جىگىت اعاسىنىڭ ەل اڭگىمەسىن، ەل ءداستۇرىن، اۋىل ادامدارىنىڭ قىر مىنەز قاسيەتىن ابدەن تانىپ، ءبىلىپ بولعاندىقتان دا بولسا كەرەك. ماسەلەن، «ات ۇستىندە وينالعان جاسىرىنباق»، «اقتاۋ مەن قاراتاۋ»، «اققۋلار ىڭكار بولعان قۇت مەكەنىم»، «اق مايالى ەدى ءبىزدىڭ ەل»، «جۋسانباي» سەكىلدى شىعارمالارى اۆتوردىڭ كەڭ پافوسپەن جىرلاپ كەتە الاتىندىعىنا دا بەك سەندىرەدى. ىشكى جان سىرىن سىرتقا شىعارا بەرۋگە سىربازدىق تانىتا بەرەتىن رزا اقىننىڭ تۋعان جەرىنە، ونىڭ تابيعاتىنا، اسىرەسە تاۋشىققا، ونىڭ قاسيەتتى تاۋلارىنا دەگەن شەكسىز ماحابباتى بۇرىن بۇعىنىپ جاتادى ەكەن. سول باياعى بۇلا قالپى بۋلىعىپ، بۋسانىپ، بۋىرقانىپ شىعىپتى. اسەرى مول ارىندى ولەڭ-وزەن.
ورانباسىن دەۋشى ەدىم وردا مۇڭعا،
قالعىپ تۇرعان قاراتاۋ قورعانىڭ با؟
سۋسىز ولكەم، جەلەگىڭ - ادىراسپان،
بۇيرالانعان بوز جۋسان ورمانىڭ با؟
كۇيكى تىرلىك كۇندەر-اي، ماعىناڭ جوق،
سەزىمدەرىم سەرگىمەي سابىلام كوپ.
كوكبورىنىڭ ورنىڭدا كوپەك يت ءجۇر،
قارعى تاققان كەيبىرەۋ قابىلان دەپ.
اتار بولدى بۇل كۇندە مازانى اپ تاڭ،
قول كوتەردىك كۇردەلى قازاناتتان.
جۇرناعى جوق مەيىرىم، شاپاعاتتىڭ،
مەن قورقامىن جەتەسىز ازاماتتان.
قىرقالارىم قىبىرسىز بيىك تارلان،
قۇمبىل دالام قۋارىپ كۇيىك تاڭنان،
قاراتاۋعا قاراسام، كوز الدىما
قارت كەلەدى قاباعىن ءتۇيىپ العان، -
دەپ بۇگىنگى قوعامداعى كەرەعارلىقتارعا، مۇنارلى ولكەنىڭ ىشتەي تىنعان مۇڭدى پىشىنىنە زەردەلى ازاماتتاردىڭ نازارىن اۋدارادى. كولدەنەڭ كوك اتتىلارعا قاراتاۋ بەينەسىندەگى ابىز قارت بولىپ سەس كورسەتە قاباق تۇيەدى. الايدا، مۇنداي بەينەلى وبراز، استارلى سيپاتتاۋلاردى ءتۇسىنىپ-تۇيسىنۋ ءۇشىن دە تانىمدىق-تالعامپازدىق تۇيسىك كەرەك. رزا اردى بەرمەگەن ارعى اتالارعا مەڭزەپ، سولاردىڭ رۋحى مەن عۇرپىن، كەسكىن-كەلبەتىن جوعالتپاۋعا ۇندەپ وتىر.
20.04.2001 جىل.
You Might Also Like
-
1. اناڭنان ايرىلعاندا — جىلا، انا الدىندا الىپ ازامات تا — بالا.
