InfoHub Logo

جاڭالىقتار – بۇل كۇندەلىكتى ءومىرىمىزدىڭ اجىراماس بولىگى، اقپاراتسىز قوعام دامىمايدى. بىر-بىرىمىزگە ايتقان تۇرمىستىق ايتقان حاباردىڭ ءوزى اقپارات، ساياسي مىنبەردەن ايتىلعان حابارلاندىرۋلار دا اقپارات. ال ونى قوعامعا جەتكىزۋشى – جۋرناليستەر. جۋرناليستيكا حالىقتىڭ ايناسى، قوعامداعى وزەكتى ماسەلەلەردى جارىققا شىعارۋشى، ونىڭ وڭ شەشىلۋىنە اتسالىساتىن بىردەن-بىر مامان. دەگەنمەن جۋرناليستيكا ماماندىقتان بۇرىن ادامدىققا نەگىزدەلگەن كاسىپ. جازۋشى شەرحان مۇرتازا ايتقانداي، جەگەنى جانتاق، ارقالاعانى التىن.

جۋرناليست دەسە اقپارات، اقپارات دەسە جۋرناليستيكا ارالاسا كەتەتىنى بار. سەبەبى دە جوق ەمەس. جوعارىدا ايتقانداي، ءجۋرناليستىڭ ەڭ اۋەلگى مىندەتى – اقپاراتتى بارىنشا ناقتى، شىنايى ءارى جەدەل تاراتۋ. اقپارات دايىنداۋدا جاڭالىقتار قىزمەتىن مىسالعا الا وتىرىپ ايتساق. 2021 جىلدىڭ 26 تامىزىندا ساعات 19:10-دا بايزاق اۋدانى، قاينار اۋىلىندا ورنالاسقان قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ No28349 اسكەري ءبولىمىنىڭ (ينجەنەرلىك بريگادا) ءوق-دارى قويماسى جاندى. بۇل كەزدە وتاندىق تەلەارنالار تىلشىلەرىن وقيعا ورنىنا جىبەردى. ەندى بۇل جەردە جۋرناليست اقپاراتتى قالاي دايىنداۋ كەرەك دەگەنگە توقتالساق:

1. جارىلىس قاي جەردە بولدى؟
2. جارىلىس نەدەن بولۋى مۇمكىن؟ (سەبەبى ونىڭ شەشەمى بىرنەشە ايدان سوڭ زەرتتەۋ قورىتىندىسىندا ايتىلادى. ال ءبىز سول سالاعا قاتىستى مامانداردى ىزدەپ تاۋىپ، سۇقبات الۋىمىز كەرەك)
3. جارىلىستىڭ سالدارىنان قانشا ادام قازا تاپتى، قانشاۋى جاراقات الدى؟ (قورعانىس مينيسترلىگى، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى، دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى، توتەنشە جاعداي مينيسترلىگىنە سۇراۋ سالامىز، وبلىستىق جاۋاپتى ورگاندارعا حات جازامىز جانە جاۋاپ تەزىرەك بەرۋىن سۇرايمىز)
4. ناقتى وقيعانى كوزبەن كورگەن اداممەن سۇقبات
5. تۇرعىندار ەۆاكۋاسيالاندى ما؟

مىنە، وسى سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ ارقىلى تولىققاندى سيۋجەت جاساپ شىعۋعا بولادى. بۇل جەردە ەڭ باستىسى رەپورتەر وقيعا بولعان جەرگە بارىپ، كوزىمەن كورىپ سەزىنۋى كەرەك. سوندا شىنايى، كورەرمەن كوڭىلىنە جاعاتىن حابار بولادى.

وسىنداي توتەنشە جاعداي كەزىندە جۋرناليستەردى ايماققا كىرگىزبەۋى مۇمكىن، سەبەبى ولاردىڭ ومىرىنە دە ءقاۋىپ ءتونىپ تۇرادى. وسى جارىلىس كەزىندە جامبىلدىق جۋرناليست دانيار ءالىمقۇل كاسىپكەردىڭ اۋلاسىندا جيناقتالعان سناريادتاردى كورسەتكەنى ءۇشىن تەرگەۋگە الىندى. بۇل جەرگە جۋرناليست ناقتى جارىلىس بولعان ايماققا ەمەس، سيۋجەت دايىنداۋ كەزىندە كاسىپكەردىڭ اۋلاسىنان سناريادتاردى كورسەتتى. ارىپتەسى تەرگەۋگە الىنعاندىقتان، كوپتەگەن قازاق جۋرناليستەرى قارسى قول جينادى. يرينا سوۆەتجان قىزى: «شۇعىل! قول جينايمىز! جارىلعانى راس. جارعان دانيار ءالىمقۇل ەمەس!

قۇرمەتتى ارىپتەستەر، جامبىلداعى جارىلىستىڭ جاڭعىرى باسىلماي جاتىپ ارىپتەسىمىز دانيار ءالىمقۇل ءالى بەلگىسىز سەبەپپەن تەرگەۋگە الىندى. تەلەفونى تاركىلەنىپ، وزىنەن ءتىس جارماۋعا قول حات جازدىرىپ الىنعان. بىزگە بەلگىلىسى دانياردىڭ قۇزىرلى ورگاندارىنان شاقىرتۋ العانىنا بايزاقتاعى كاسىپكەردىڭ اۋلاسىنداعى سناريادتتاردى كورسەتۋى سەبەپ. سوندا ەگەر ءقاۋىپتى زاتتى كورسەڭ ۇندەمەي كەتۋ كەرەك پە؟ جەمقورلىقتى، ۇرلىقتى، جالپى قىلمىستى ءىستى كورسەڭ اينالىپ ءوتۋىمىز كەرەك پە؟ سناريادتىڭ دۇمپۋىنەن دانياردىڭ سيۋجەتى ەلگە، قوعامعا ءقاۋىپ ءتوندىردى مە؟ بۇگىندە ب ا ق مەن جەرگىلىكتى بيلىك اراسى كۇننەن كۇنگە الشاقتاپ بارا جاتقانى، سوراقىسى وعان جاۋاپتىلاردىڭ قىڭق دەمەي وتىرۋى الاڭداتادى. سوندىقتان، بۇگىن ساعات 15:00-دە جامبىل وبلىستىق پروكۋراتۋرانىڭ الدىندا ارىپتەسىمىزدى قولداۋعا شاقىرامىز. جارىلعانى راس. جارعان دانيار ەمەس. بولىسۋگە مارحاببات!، – دەپ جازدى جۋرناليست. وزگە دە جۋرناليستەر دانيار ءالىمقۇلدى قولداپ، پىكىر ءبىلدىردى. كوپ ۇزاماي ءجۋرناليستتى دالەل مەن دايەكتەردىڭ جەتكىلىكتى بولماۋىنا بايلانىستى بوساتتى.  بۇل وقيعادان بايقاعانىمىزداي، جۋرناليست اقپارات الۋدا ەشتەڭەدەن تايسالماي، كورگەن دۇنيەسىن جاريالاپ تۇر.

ال مەرزىمدى باسىلىمدا ماقالا جازۋ تەلەارناعا جاڭالىق بەرۋدەگى فورماتى وزگەرەك. اۋەلى ماقالانىڭ نە تۋرالى جازىلاتىنىن، نە ماقساتتا جازىلاتىنىن انىقتاپ الۋ كەرەك. ماسەلەن، عىلىمي ماقالا مەن بالالارعا ارنالعان ماقالانى شاتاستىرماۋ كەرەك. ادام جاسىنا قاراي اقپاراتتى تۇرلىشە قىلىپ بەرەمىز. جازاتىن ماقالا وزەكتى بولعانى ءجون. ول تاقىرىپتى وزگە ەشكىم، ەشقاشان جازباعان بولعانى دۇرىس. ەگەر تالقىلانىپ جۇرگەن ماسەلە بولسا، باسقا قىرىنان قاراپ، ماماندار پىكىرىمەن ۇشتاستىرۋ كەرەك. تاقىرىپقا جاڭا ويلار قوسىڭىز. ماقالانى وقي وتىرىپ، وقىرمان وي قورىتىپ، ساراپتاما جاساۋعا ىقپال ەتۋ كەرەك. ساۋاتتىلىقتى ۇمىتپاعان ءجون. سەبەبى جۋرناليستەردىڭ ەڭ باستى قارۋى – ساۋاتتى جازۋ. ال عىلىمي ماقالالاردىڭ بەرىلۋ ءادىسى بولەك. زەرتتەۋلەر جۇرگىزە وتىرىپ، سىزگە دەيىن وسى ۋاقىتقا دەيىن جازىلعان دۇنيەلەردى قورىتا، ءوز ويىڭىزدى جەتكىزەسىز. قاي سالادا بولماسىن، اۋەلى شىندىق كەرەك. ال جۋرناليستيكا ادالدىقتىڭ ءجىبى، جاقسى مەن جاماننىڭ ارا-جىگىن اجىراتۋعا كومەكتەسەتىن، اقپارتتى ءدال ۋاقىتىندا جەتكىزەتىن، قوعامعا وي سالاتىن، العا دامۋىنا اقپال ەتەتىن ءتورتىنشى بيلىك.

قايىربولات قىزى مەرەيلىم

---