InfoHub Logo

درامالىق پوەما

قاتىناسۋشىلار

حان — 50ء-دىڭ ىشىندە.
قانىكەي — حاننىڭ سۇيىكتى بايبىشەسى، 40-تا.
اققۋ — حاننىڭ جاڭا العانى، سۇلۋ، 18-دەردە.
بوگدە — ساراي اقىنى، 50-لەردە.
تالاپ — اسقان سۇلۋ، ارحيتەكتور (شەبەر) 25-تە.
قۇلقۇمىر.
جاساۋىل.
گۇلگۇل، كۇتۋشى ايەلدەر، ەرىكسىزدەر، جاساۋىلدار.

ءبىرىنشى اكت
ءبىرىنشى كارتينا

ساراي ءىشى، حان. وڭىندا قانىكەي، سولىندا اققۋ. بوگدە دە بار. جاساۋىلدار، نوكەرلەر، جورىققا اتتانۋ مەرەكەسىنىڭ، ۇستىندە.

بوگدە
ەي،
جورتىپ - جورتىپ الماسا،
جوندى جوسىپ شالماسا،
جولبارىس تىنىس الار ما؟
جاراتىپ جۇيرىك مىنبەسە،
جاسانعان جاۋعا كىرمەسە،
باتىر تىنىس الار ما؟
جەلبىرەتىپ تۋ الماي،
جاپاننان اتىن سۋارماي،
جات جەردىڭ ءشوبىن باستىرماي،
جات قاقپاسىن اشتىرماي،
ساداقتىڭ وعىن تارتقىزباي،
سايىسقاندى جاتقىزباي،
الىسقاندى قۇلاتپاي،
ساۋعاعا باسىن سۇراتپاي،
حان دا تىنىس الار ما؟
جىرلاعاندا جورىقتى،
جونەلتكەندە ولەڭمەن
داۋىلداي سوققان كوپ توپتى،
توگىپ - توگىپ وتپەسە،
جىر قانارىن سوكپەسە
اقىن تىنىس الار ما؟

حان ءسۇيسىنىپ ەز كەسەسىمەن بوگدەگە شاراپ ۇسىنادى.

حور
اتتانسا قول، كول شايقالىپ تاسقانداي،
وڭشەڭ باتىر وكتەم-وكتەم باسقانداي.
تۇلپارلاردىڭ ەكپىنىنەن جەل ەسىپ،
ادام تۇرسىن، تاۋ مەن تاس تا باسقانداي.
جەڭبەس باتىر - ەر توقىمىن جاستانباي،
جەڭبەس باتىر - ۇمتىلماسا جاسقانباي.
ماداقتايمىز جۇرەكتىلەر جورىعىن
قامالداردى تالقانداپ جول اشقانداي.
جۇيرىكتەردىڭ تۇياعىنا شاڭ جۇقپاي،
جۇرەكتىلەر قاسىرەت تارتپاي، قان جۇتپاي.
تابىسايىق ەسەن-امان شاتتىقپەن
كۇي كۇڭىرەنبەي، ءاننىڭ داۋىسى قارلىقپاي.
جاساۋىل (قول قۋسىرىپ)
الديار، تاقسىر، الديار،
ات تۇمسىعىن تاقادى.
الىستان كەلگەن ءبىر شەبەر،
الدىندا تۇر سارايدىڭ
ءامىر بولسا كىرەدى.

حان
كىرگىزىڭدەر، توقتاتپاڭدار (قۋانىپ)،
سەن باستا اۋەل جىرىڭمەن. (بوگدەگە).
(شەبەر كىرىپ، حان الدىندا باس يەدى.)

بوگدە
كەلبەتى كەلگەن شەبەرىم،
اسا ءتۇسسىن ونەرىڭ.
الدىندا تۇرعان حانىمنىڭ
ورىندايسىڭ دەگەنىن.
الەمنەن اسقان ءبىر ساراي
سالدىرام دەپ ويلايدى،
سالدىرماي سونى قويمايدى،
تاباسىڭ، ىزدەپ كەرەگىن.
تالاي شەبەر كەلگەن-دى.
تالايىن حان كورگەن-دى
سەرتتەسۋگە ساي كەلمەي
ىزىمەن ءبارىن قايتاردى.

شەبەر حاننىڭ ءوز لەبىزىن ەستىگىسى كەلگەندەي ءتىل قاتپايدى.

Xان
جاراسار ءوزىم دەسەم جەر ءتاڭىرىسى،
تالاسار قۇدىرەتىمە قانداي كىسى.
ءتورت بۇرىشىن دۇنيەنىڭ كەرنەگەندەي
تاسقىنداي اسكەرىمنىڭ الىپ كۇشى.
ويىمنان كەتپەي جۇرگەن بار ارمانىم
تەتىگى سول ارماننىڭ سەندە، جانىم.
بولعانشا اقىر زامان قۇلامايتىن
سوعىپ بەر التىن كۇمبەز، - دەيدى حانىڭ.
ءامىرىم سول - ورىندايسىڭ حان ارمانىن،
اياما شاشىلار دەپ دۇنيە، مالىم.
سال ساراي اتاعىمدى اسىرعانداي
اي، كۇندەي بولسىن ىرزا ەكى جارىم.
(تالاپ ويدا)

حور
التىن ساراي سوعىلادى،
اي مەن كۇندەي سۇلۋلارعا.
اسقان شەبەر، كوتەر باستى،
اۋىر كورمە، كوپ ويلانبا.
التىن ساراي سوعىلادى،
اي مەن كۇندەي سۇلۋلارعا.
اسقان شەبەر، ءسوزىڭدى بەر،
الدىڭداعى ۇلى حانعا.
جۇرەكسىنبە، ويلى جىگىت
شەبەر سوقپاس مۇلىك بار ما.
سەرتتى ءسوزدى ايت بەكىنىپ
حان سۇيەتىن سۇلۋلارعا.
حان، ءومىرىڭ قيىن ساۋدا
تاڭمىن بىلمەي، نە بولارىن،
ايىپ كورمە، سالما داۋعا
مەندەي جاننىڭ ويلانعانىن.
سۇلۋ ساراي سالعان جاقسى،
سۇلۋلىققا جەتكىزە السا،
سۇم تاعدىرىم نە بولماقشى،
سوعان كۇشىم جەتپەي قالسا...
سارعايسام دا، قان جۇتسام دا،
سىر بەرمەسكە بۋدىم بەلدى.
سەرتىم بىرەۋ ايتار مۇندا
جولىمدى حان بوگەمەيدى.
الدىمدا تۇر نار تاۋەكەل،
سۇيەندىم مەن سوعان ەندى.
يا باقىتىم، يا بولار شەر،
ايامايسىڭ جاردەمىڭدى.

Xان
اسپان كۇيرەپ، جەر اۋسا دا،
بىتسە ساراي بولعانى،

اققۋ
گۇلگۇل، بەرى كەل،
قۇرمەتى ءۇشىن ۇلى حان،
ۋادە ءۇشىن ايتىلعان
قوناققا شاراپ الىپ بەر.
گۇل شاراپ ۇسىنادى، قۇيعان اققۋ، تالاپ تارتىپ جىبەرىپ قۇرمەتپەن ءتاجىم ەتەدى.

جاساۋىل
الديار، تاقسىر، الديار
اتقا قوندى قالىڭ قول.
جورىق كۇيى باستالدى،
جورتۋىلعا جۇرت ءازىر،
كۇتكەنىمىز ءسىز عانا.

Xان
اكەلىڭدەر قارۋدى،
ايلاپ ساپار شەگەمىن
قارسىلاسار ەل بولسا،
قانىن سۋداي توگەمىن.
ۇلى نايزا ۇشىمەن
الدىمنان جول سالامىن.
اق الماستىڭ جۇزىمەن
ايقاسقاندى شالامىن.
باعىندىرىپ، كوندىرىپ
قايتا ورالىپ كەلەمىن،
شەبەرىمنىڭ ونەرىن
جەڭىپ كەلىپ كورەمىن.
(قارۋ-جاراعىن اسىنا باستايدى).

قانىكەي
جولى بولسىن حانىمنىڭ،
بولسىن جولى اتتانعان.
ءتاڭىرى سۇيگەن جارىمدى
تاپسىرامىن تەك ساعان.
اسقان ساراي كۇمبەزىن
كورسىن كوزىم جىلاماي،
تابىسايىق شاتتىقپەن
تاجىڭ باستان قۇلاماي.

قۇرمەت كورسەتۋشىلەر حانمەن قوسىلا شىعادى. الدەن كەيىن جۇرەگىنە ماحاببات جالىنى تۇسكەن اققۋ كىرەدى.

اققۋ
ادام با، پەرىشتە مە كوزىم كورگەن،
پەرى مە ماحابباتتىڭ ماعان كەلگەن.
جارق ەتىپ ناجاعايداي كوز جانارى
كۇيدىردى وزەگىمدى كىرگەن جەردەن،
ءوڭىم بە، ءتۇسىم بە الدە، بۇل نەتكەن جان،
كورسەم دەپ كوزىم تاعى قۇمارلانعان.
باقىتىمنىڭ جاڭا تۋعان جۇلدىزى ما
سونبەستەي جۇرەگىمنەن ورىن العان.
(جاڭا كىرگەن بوگدەگە).
اتانعان ويشىل جۇيرىك اقىن
بوگدە ادام جوق سىر ايتارلىق سەنەن وزگە.
ارناۋلى ماحابباتتىڭ بۇلبۇلىسىڭ،
تارتىنباس توپ جارعانسىڭ، سويلەر سوزگە.
ايتايىن اقىن بوگدە جاسىرمايىن؛
دەرت بولىپ كەلگەن شەبەر سالدى ۋايىم.
كۇتەمىن سۇراعىما جالعىز جاۋاپ
سوعا ما حان سارايىن، جان سارايىن؟

بوگدە
ۇعامىن، ساۋلەم، اققۋىم (ويلانىپ).
شاعايىن دەگەن زارىڭدى،
بۇرعان ەكەن جۇرەگىڭ
كورىپ جانعان جالىندى.
سەن اققۋسىڭ، ول سۇڭقار،
سەن اق بوكەن، ول تۇلپار،
ايتسام ويدا بارىمدى.
ويلادىڭ با، شىراعىم،
قاھارى قىستاي حانىڭدى.
ارتىڭ تۇيىق، الدىڭ جار،
ايتا المايمىن، ءشۇبام بار
اشىلار دەپ باعىندى.

اققۋ
اقىن بوگدە ايتتى ادال،
ارتىم بۇلدىر، الدىم جار.
قۋاتىم جوق قۇتقارار،
جولىم نازىك، اقىلىم دال.
اق جۇرەگىم تالپىنار،
الدىمدا ءۇمىت بار شىعار.
اۋزىمدى اشپاي تۇنشىقسام،
كۇيدىرمەي مە ىشكى زار...
قابىل ەتسە قارعاماي
قايتا سەرپۋ بولماسا - اۋ.
ءبىر كۇن ءلاززات تاتقانداي،
بولماس مىڭ كۇن قۇر جاساۋ.

بوگدە
گۇلگە بۇلبۇل ىنتىعار،
ماحابباتتى ءۇن شىعار.
سۇيەم گۇلدى، بۇلبۇلدى،
بار جازىعىم سول شىعار.
ايدىنعا قۋ ىنتىعار،
ىنتىعۋدان مۇڭ شىعار.
سۇيەم كولدى، اققۋدى،
بار جازىعىم سول شىعار.
اڭساعان جاس ىنتىعار،
اششى زاردان ءتىل شىعار.
سۇيەم جاستىق جۇرەكتى،
بار جازىعىم سول شىعار.

ەكىنشى اكت

ءتۇن. سارايدىڭ باسقا ءبىر بولمەسىندە تالاپ قيالدا.

تالاپ
جاتىرمىن جالعىز ويلانىپ،
جات جەردە، جات حان قولىندا،
جەتەم بە ەلگە اينالىپ،
جاماندىق بار ما جولىمدا...
جايدارى ءجۇز ءبىر جان جوق
يا سولىمدا، وڭىمدا.
جاردەم بولار مەدەۋ بوپ
جاقىنىم جوق سوڭىمدا.
جاعا قويسا سارايىم،
جاتپاسپىن حان تورىندا.
جايسىز شىقسا تالايىم،
جاستاي كورەر سورىم دا...
جوق. نالۋدان پايدا نە،
جايىمدى ۇعار كىم مۇندا.
جىگەر مەن وي ەكەۋلە
جابىرقاتپاي جار بول دا.

اۋىزعى ۇيگە گۇلگۇلدى ەرتىپ، پەردە جامىلعان اققۋ كەلگەن، باتىپ كىرە الماي قينالادى.

اققۋ
و، جاساعان بۇل نە عاجاپ،
قارسى الار ما، قور ەتەر مە.
ۇشقاراق وي بولىپ مازاق،
قان جۇتقىزىپ كۇڭىرەنتەر مە.
ايەل ءۇشىن قانداي قيىن
اياعىنان ىزدەپ كەلۋ...
ۇناتپاسا الار سىيىم –
قايتۋ، قارا جەردەي بولۋ.
بۇل ءتۇن شەشەر تاعدىرىمدى،
الدىم جۇمباق، ءال جوق مەندە.
جا تۇسىنەر، جا دەر جىندى
كوندىم - كوندىم نە كورسەم دە (كىرەدى).

تالاپ
ادام با الدە پەرى مە
بەتىنە پەردە جامىلعان.
ءيدىم باستى امىرىڭە
بۇيىراسىز نە ماعان؟ (باسىن يەدى).

اققۋ
سوكپە، قۇربىم (قالتىراپ)
ءتۇن جامىلىپ كەلدى دەپ.
سوكپە، قۇربىم،
قيالىمدى ءبولدى دەپ..،

تالاپ
ويلاماڭىز ونداي ويدى،
جانىم تازا جات پىكىردەن،
كوتەرىڭىز پەردەڭىزدى
كۇن سيپاتتى جۇزىڭىزدەن.

اققۋ
سىزعا شىققان گۇل ەدىم (بەتىن اشىپ)
سارعايۋعا جەتىپ ەم.
ءۇمىتسىزدىڭ ءبىرى ەدىم،
تالپىنباسقا بەكىپ ەم.
كۇتپەس جەردەن كۇن شىعىپ،
كىردى قۋات جاڭادان.
ولمە دەسەڭ تۇنشىعىپ،
جاز جانىمدى جارادان.
قۇيارى جوق كول ەدىم،
جاقىن ەدىم كەبۋگە،
بەكىنەيىن دەپ ەدىم
بارىنە دە كونۋگە.
اعىن وزەن قۇيعانداي
قۇشاعىما جاڭادان،
كۇرسىندىرمەي، قيناماي
جاز جانىمدى جارادان.

تالاپ
سەنەيىن بە، سەنبەيىن بە،
بۇلدىرلاعان، كوزىم، ساعان،
الدە كورگەن ءتۇس دەيىن بە،
ءتاتتى قيال اينىماعان..،
كوزى ناركەس، كوزى كەۋسەر،
نازىك داۋسى قالتىراعان،
ماحابباتتىڭ ءتاڭىرىسى دەر
كىم دە بولسا كورگەن ادام.
الدە جارىق زۋرا جۇلدىز
ءتۇستى مە ەكەن ارناپ ماعان.
الدە تۇنگى ەلەسپىسىز،
ەندى نە بار ايتىلماعان...
كوردىم تۇندە جانعان جارىق،
كوبەلەكتەي ۇشتى جانىم.
جالىنىڭدى شىر اينالىپ
كۇيسىن - كۇيسىن قاناتتارىم.

اققۋ باسىن يەدى. وسى كەزدە عايىپتان ماحاببات سۇلۋلارىنىڭ سىقسىڭ سالعان اندەرى ەستىلەدى.

اققۋ
ماحابباتتىڭ سۇلۋلارى
اينالىپ ءجۇر توبەمىزدە.
سالعان ءانى - تارتۋلارى،
شاشقان شاشۋ ەكەۋىمىزگە.
(بەتىنە قۋانىپ ويناپ، تاعى تىڭدايدى).

تالاپ
ماحابباتتىڭ سۇلۋلارى
اندەتەدى ەلەپ مەنى،
جاقسىلىققا ۇيعارعانى،
ءتاتتى جىردىڭ توگىلگەنى.

تاعى دا تىڭداسادى، جاقىنداسا تۇسەدى، حور سىڭسىپ الىستاي بەرەدى. ەكى جاس بىرىنە-بىرى قۇشاق جايىپ جاقىنداسا بەرەدى، تەرەزەدەن ءتىلىن جالاقتاتىپ قۇلقۇمىر قارايدى.

قۇلقۇمىر
وي!
كۇشاق جايدى ەكەۋى دە،
كوز قاداستى بىر-بىرىنە.
اسىقپاسىن زار قىلارمىن
ەركىن جۇرگەن كۇندەرىنە.
مەن بىلگەندى - جەل بىلەدى،
جەل بىلگەندى - ەل بىلەدى.
حانعا جانە جەتكىزەمىن،
ءقادىرىمدى وتكىزەمىن.
بۇلار جىلار، مەن كۇلەرمىن،
جەتەر قولىم باققا تەگىن.

قۇلقۇمىر جوق بولىپ كەتەدى. ەكى جاستىڭ قولدارى ايقاسىپ ۇزاق سۇيىسەدى.
(بوگدە كىرەدى).

گۇلگۇل
اقىن بوگدە، جالىنامىن توقتاڭىز!

بوگدە
نەعىپ ءجۇرسىڭ سەن مۇندا؟

گۇلگۇل
شەبەر ءامىر ەتىپ ەدى
كىرگىزبە دەپ بوتەن جان.

بوگدە
اققۋ سۇلۋ وسىندا ما؟

گۇلگۇل
جو... جوق ايتا كورمەڭىز.

بوگدە
بىلەم، گۇلگۇل، جاسىرما
تىلەۋلەسپىن ءوزىم دە.

گۇلگۇل
اينالايىن، اكە جان،
شىعارا كورمە اۋزىڭنان.
(ەكى جاس ۇزاق ءسۇيىسىپ بولعان.)

اققۋ
سۇيگەنىم، سۇيگىزگەنىم، بەرىلگەنىم،
وتىڭا عاشىقتىقتىڭ كومىلگەنىم.
تولقىعان جۇرەك بايعۇس تىنشۋ تاۋىپ،
ارمانىم السىرەگەن الدى دەمىن.
اسپان، اي، انت ەتەمىن سەندەردى اتاپ،
كۇناسىز جۇرەگىم پاك، تىلەگىم پاك،
اينىماس اق نيەتىم - ماحابباتىم
تۇرسا دا قان سورعالار سەمسەر تاقاپ.

تالاپ
ءىشتىم مەن ءومىرىمنىڭ بال ءشارباتىن،
تاپتىم مەن كۇيلى كوڭىل سالتاناتىن.
ماحاببات ماڭدايىمنان ءوتتى سيپاپ
جايىپ كەپ جارىلقايتىن وڭ قاناتىن.
انت ەتەم، كۋام ءوزىڭ جىگىت جاسىم،
ارمان جوق ءسۇيۋ ءۇشىن كەتسە باسىم.
بەلگىگە كەيىنگىگە قۇلاماستاي
سوعامىن عاشىقتاردىڭ مۇناراسىن.

گۇلگۇل
قورقامىن، قالتىرايمىن نەگە ساسىپ،
جەتەر مە مۇراتىنا ەكى عاشىق
بىلسە حان، قاتۋلانىپ قاھار ەتسە،
قارعار كىم سورلىلاردى قارسىلاسىپ...
الدەكىم السا حابار مىناۋ تۇننەن،
توقتار دا وسەكشىلەر جەتكىزۋدەن...
جاراسقان سۇلۋلارعا نە بولماقشى
جاساعان، ساقتا - ساقتا ونداي كۇننەن.

بوگدە
دەسەم دە كوپ جىرلايىن جازعى ءساندى،
جازعى ءومىر كەپ جاساماي كۇل بوپ جاقتى.
يسرافىل ءسۇرىن ءۇرىپ بورانداتىپ،
سارعايتىپ سولدىرادى جاپىراقتاردى.
دەسەم دە كوپ جىرلايىن شات جانداردى،
كورەمىن جاساي الماي جاسقانعاندى،
شاتتىقتى شارىقتاعان قايعى جۋىپ،
ايتامىن امالسىزدان جىلاعاندى.

ەكىنشى اكت.
ءۇشىنشى كارتينا

ساراي الدى، ارىدە سالىنىپ جاتقان جاڭا سارايدىڭ فونى. تاس تاسىعان ەرىكسىزدەر وتىرىپ دەمالىسادى.

1 – ەرىكسىز
سوعار ەمەس اينالىپ،
سۋداي اعىپ وتكەن كۇن،
سولعانشا، ءتىل بايلانىپ
سورلى جاندا جوق تىنىم...

2 – ەرىكسىز
تۇندە عانا تۇسىڭە
وزگە دۇنيە ەنەدى.
ويانعان سو الىستاپ
تۇماندانا بەرەدى.

ەرىكسىزدەر حورى
مىلقاۋ، مەڭىرەۋ قارا تاستاي اينالا،
زار تۇسىنەر، ۇعاتىن جان بولار ما.
ءومىر شىركىن ءوتىپ ماڭگى ايداۋدا
قايعى ۇستىنە تاعى قايعى تولار ما.
بەل بۇگىلگەن، تەر اعادى تامشىلاپ،
ارقا جاۋىر، دەل-سال دەنە قاجىعان.
شارشاعاندا ايداپ مالداي قامشىلاپ
تاتىرمايدى تالعان كەزدە ءتۇيىر ءدان،
تەر مەن جاسقا ءاربىر تاسى يلەنگەن
توقتار قاشان التىن ساراي جۇمىسى.
ەركىندىكتى ارمان ەتىپ كۇتەمىن
بىتەر مە ەكەن سورلىلاردىڭ تىنىسى...

ەكى كۇتۋشى مەن قانىكەي شىعادى. اشۋمەن جوعارىدان قارايدى.

قانىكەي
بۇل نە قىلعان وتىرىس،
بۇل نە قىلعان ەركىندىك.
قابىلداڭدار، جالقاۋلار.

(قولىن كوتەرەدى. ەرىكسىزدەر كەتەدى.)

قاراي-قاراي جولىڭا كوزىم تالدى،
قايتار كەزى بولدى عوي ارىستاننىڭ،
جەتپەي جاتىر قالايشا حابار الدى
باياندايتىن جەڭىسىن حانزادانىڭ،
جەڭىسپەن ارماي، اشپاي ويناپ-كۇلىپ،
جايراڭداپ جورتۋىلدان قايتسا
حانىم، جولىنا ساداقاعا شاشۋ قىلىپ،
اۋىزىن اشتىرامىن قازىنانىڭ.
ءالى ءتۇس كورگەن ەمەن شوشىنارلىق،
دەمەرىم، سۇيەنەرىم وسى عانا،
كەتپەپ پە حان كوڭىلىن جات اۋدارىپ
قولىمنان بەسەنەمدى بايقاپ قارا.
(قىزدارعا الاقانىن جايادى.)

1 - كۇتۋشى
ءجۇزىڭىز جارقىن،
كوڭىلىڭىز تاسقىن،
ويلارى حاننىڭ ءسىز عانا.
(قانىكەي كۇلىم قاعادى.)

2 - كۇتۋشى (قۋلانىپ قاراپ.)
كورسەم، - دەيدى،
سۇيسەم، - دەيدى
اققۋدى دا از عانا.
قانىكەي قولىن قاعىپ جىبەردى. بوگدە كىرەدى.

بوگدە
مۇنشا نەگە كەشىكتى ەكەن
حاننىڭ قايتقان حابارى...
كۇتۋشىلەردى يشاراتپەن شىعارىپ جىبەرەدى.

قانىكەي
اقىن بوگدە تىلگە شەشەن،
بار سۇرايتىن ساۋالدارىم.
ساۋالىمدى كورمەي بوتەن،
شىنىمەنەن بەر جاۋابىن.

بوگدە (ءيىلىپ)
اقىلىم جەتسە، الديار.

قانىكەي
يت قۇتىرسا،
جانتالاسسا،
ءوز يەسىن
ءوزى قاپسا،
نە بولادى جازاسى؟

بوگدە
جۇگىرتە بەرمەي
كەزبەنى،
قاپتىرا كورمەي
وزگەنى،
قۇرتۋ بولار جازاسى.

قانىكەي
دوس كورگەنىڭ
دۇشپان بولسا،
اياعىڭا قاقپان قۇرسا،
نە بولادى جازاسى؟

بوگدە
اسىرماي تۇرىپ ايلاسىن.
دارىتپاي تۇرىپ نايزاسىن،
ءولتىرۋ بولار جازاسى.

قانىكەي
حاننىڭ سۇيگەن
جارى بولسا،
جات ادامعا
كوڭىل بۇرسا،
نە بولادى جازاسى؟

بوگدە
(بوگدە ويلانىپ قالادى.)
حاننىڭ سۇيگەن سۇلۋ جارى،
و دا سۇيگەن بولسا حاندى.
مۇمكىن ەمەس وزگەرۋگە،
جار ەتۋگە جات ادامدى.

قانىكەي
اقىن بوگدە، جالتاقتاما، (اشۋلى تۇسپەن.)
جار كەزىنە ءشوپ سالعان بار.
جەتپەي كوزىڭ قۇر اقتاما،
حاندا بيلىك قالعان شىعار!

ءبىر توپ نوكەرلەر ساراي الدىنا جۇگىرىپ كەلەدى.

توپ
ءسۇيىنشى، حانىم، ءسۇيىنشى
ورالدى حان جورىقتان.
ءسۇيىنشى، حانىم، ءسۇيىنشى
سەرپىلسىن وي قورقىتقان.

قانىكەي قالتاسىنان ۋىستاپ كۇمىس شاشادى.

قانىكەي
الايىن قارسى كۇتىپ سۇيگەن جاردى،
قۇشايىن ساعىندىرعان ارىستاندى،
جايىڭدار جىبەك كىلەم، جەر باسپاسىن،
شاشىڭدار قۇرمەتىنە التىنداردى.

قانىكەي، بوگدە كۇتۋگە شىعادى.
كىلەمدەر جايىلىپ قالعان.
ەكى جاعى كۇتۋشىلەر،
حان بايبىشەسىمەن جوعارى شىعادى.
حالىق جورىقتان قايتقان قۇرالدى باتىرلار.

Xان (كوتەرىڭكى)
تاسيمىن دەگەن وزەندى
ساعاسىنان بايلادىم.
توسامىن دەگەن كەزەڭدى
توسقان جەردە جايلادىم.
قايسارمىن دەگەن ەمەندى
داۋىلداي سوعىپ قۇلاتتىم.
قايىسپايمىن دەگەندى
قالتىراتتىم، جىلاتتىم.
جايلاۋىن جاۋدىڭ شاڭداتتىم،
شاڭداتپادىم قانداتتىم.
ۇل مەن قىزىن زارلاتتىم
شۇبىرتىپ مالىن ايداتتىم!
سارايىمدى سالۋشى
(سالىنعان سارايعا كۇلىمدەپ قاراي.)
شەبەرىم قايدا، دوس-جاران؟
كورىسەيىن قۇرمەتتەپ
شاقىر، بوگدە، تەز ماعان!
كورىنىس. بوگدە تالاپتى ەرتىپ كەلگەن.

تالاپ (كوڭىلدى، ءتاجىم ەتەدى)
الديار، تۇزدەن قايتقان، جاۋ جورىقتان،
الدىڭدا ءتاجىم ەتىپ ءيدىم مويىن.
اسىرىپ اتاعىڭدى بارلىق جۇرتتان
ەرلەرىڭ سانسىز جاۋعا سالعان ويىن.
داڭقىڭا ءدال كەلگەندەي التىن ساراي،
سوعۋعا سەرتىن بەرگەن مەن شەبەرىڭ.
قالىڭ ەل كىرىسكەلى ەتتى تالاي،
اعىزىپ اپ ماڭدايدان ىستىق تەرىن.
ءمارماردان ءاربىر تاسىن ءتىزدىم تەرىپ،
اياماي ويدا باردى، قولدا باردى.
ايتارسىز باعاڭىزدى كوزبەن كورىپ
جالعىز-اق ايلى كۇمبەز بىتپەي قالدى.

(حان راقىمدى تۇسپەن كەلىپ تالاپتىڭ ارقاسىنان قاعادى.)

حان
راحمەت، ساعان شەبەرىم،
راحمەت ۇلى حانىڭنان.
سەنى ۇلىما تەڭەدىم،
بەردىم ورىن جانىمنان.
(قاسىنا وتىرعىزادى.)

حور
جايراتىپ، جايپاپ سىرتتان جاۋدى،
تاڭىردەي حات اشتى: مايدان.
جولبارىس سىندى باتىرلاردى،
جۋساتىپ حان اشتى مايدان.
جالىنداي جانعان ءور تەمىردىڭ،
تەمىردەي بەرىك قالىڭ قولى.
تارتىپ شەرۋ، باستاعان ەردىڭ
جاپاننان سالعان جاتىر جولى.
مايداننان قايتسا ناقىشتى ساراي،
تىلدەسەدى كوكتەگى كۇنگە.
اسىرعان شەبەر ماقتاۋعا ساي،
كورسەتكەن ونەر حان تەمىرگە.
العىس، اتاق شەبەرگە توگىپ
بەرەمىز، ءسۇيىپ شىن جۇرەكتەن.
ءومىرلى بولسىن ونەرلى جىگىت
ولمەيتىن ماڭگى ءىس كورسەتكەن.

قانىكەي (كۇلىمدەگەن بوپ).
تىنىقسىن حان، دەم السىن
تاراڭدار، حالقىم، ازىرگە.

جۇرت تاراپ كەتەدى. قانىكەي مەن حان عانا قالعان. قانىكەي قۋانىشتى حانىنا ەركەلەي جاقىنداپ.
ەگەسكەندى جەڭگەندە،
ات ارىتىپ كەلگەندە،
ساعىنىسىپ كورگەندە
سۋىق حابار سويلەسەم،
اشۋ ەتپە، سۇيگەنىم

Xان (شوشىنا)
He دەيسىڭ، ايتشى شىنىڭ بa؟

قانىكەي
شىنىم، شىنىم، جۇبايىم.

Xان
الدە كۇنىم ءسوندى مە،
سۇلۋ اققۋ ءولدى مە؟

قانىكەي
اتاعىڭدى بىلعايتىن،
بىلعاماسا تىنبايتىن،
بەتىڭە شىركەۋ بولاتىن،
ەتىڭە داق سالاتىن
ورداڭدا ءبىر قايعى بار.
(حان ۇرەيلەنەدى.)
ءسۇيدىم دەگەن سۇلۋىن،
ارتىق كورگەن اققۋىن
ولگەنمەنەن بارا - بار.
جاراسىپتى شەبەرمەن
جۇرەگىن سوعان بەرىپتى،
كۇنىڭ تۋدى ايرىلار.
(تەمىر اڭ-تاڭ، كۇيىنەدى.)

حان (شوشىپ)
تىڭدا مەنى، قانىكەي،
سۇيگەنىمنىڭ ءبىرى سەن.
اق بولماسا ايتقانىڭ.
سۋىق سەمسەر سەرمەسەم،
سۇرامايسىڭ كەشىرىم.

قانىكەي (قايتپاي)
ويلاماسام قامىڭدى،
قورعاماسام ارىڭدى.
بايلا اجالدىڭ وعىنا.
تاستا تامۇق شوعىنا،
سۇرامايمىن كەشىرىم.

Xان
(سىلق ەتىپ وتىرا كەتكەن)
جىبەر مۇندا سۇم سۇلۋدى...

قانىكەي كەتكەن، جانىندا جالىن ويناعان تەمىر جالعىز، تۇنشىعۋلى.

راس پا، مەن شاقىرتتىم نەگە سۇمدى،
كۇندەستىك پە، قىزعانىش اينىتپالى.
جوق، قانىكەي شىن، - دەيدى، مويىنسۇندى
قاندى سۋىق قانجارداي قايمىقپادى.
شىن با، شىن با، شىن بولات شارت سىنار ما؟
قان مەن جاس ارالاسىپ توگىلەر مە؟
ىستىق كۇنىم سونەر مە، سۋىنار ما؟
جەر ءتاڭىرىسى تەمىر دە جەڭىلەر مە؟„
جوق، جوق، جالعان - وتىرىك ەسىتكەنىم،
جانعا بالار اققۋىم پەرىشتەمدەي.
قۇدىرەتىمە قورقىنىش سالماي مەنىڭ،
جەتشى، ساۋلەم. كەشىكتىڭ نەگە كەلمەي.

كۇندەي كورىكتى اققۋ شىعادى. كىشىلىكپەن كەلىپ حانىڭ الدىنا باس يەدى. حان ءبارىن ۇمىتقانداي اققۋدىڭ ەكەۋىنەن كەزەك-كەزەك سۇيەدى. قايتادان ەسىن جيناعان.

تۇزدە جۇرگەن حانىڭدى،
قارعاعانىڭ راس پا؟
كip شالماعان ارىمدى
بىلعاعانىڭ راس پا؟
(جالىنعانداي.)
جۇرەكتەگى جالىننىڭ
سونەتىنى راس پا؟
ىشتەن شىققان جاۋىمنىڭ
جەڭەتىنى راس پا؟

اققۋ
كەمىتپەيمىن باسىڭىزدى،
ءسىز ايبارلى - اتايمان حان.
تايىپ قۇلار كەزدەسسە قۇز
ءوزىن قورعا، بولىپ پانام.
سەنۋ، سەنبەۋ سىزدە قالدى،
بولار مەندە قانداي شارا،
ءامىرىڭىزدىڭ جەتەر ءالى
سالام دەسە جانعا جارا.

وسى كەزدە ءتۇن سۇلۋلارىنىڭ سىڭسۋ اندەرى ەستىلەدى. حان تۇنجىرايدى. اققۋ ەلىگە تىڭدايدى.
داۋىس سىڭعىرلاپ ۇزاي بەرەدى. اققۋ قۇمارلىقپەن داۋىس جاققا ۇمتىلعانداي، ال حان ۇستىنەن جاي تۇسكەندەي شوگىپ قالادى.

شىمىلدىق؛

ءۇشىنشى اكت
ءتورتىنشى كارتينا

ساراي ءىشى ءبىرىنشى كارتيناداعىداي. ون جاقتا ىشكى ەسىك ءۇي سىپىرعان قۇلقۇمىر جۇمىسىن اياقتاعان، كوتەرىڭكى.

قۇلقۇمىر
حا، حا، حا، حا، حا، حا،
كەشە راحات، مارحابات،
كۇلۋ ءسۇيۋ، ماحاببات.
حا، حا، حا....
بۇگىن جىلاۋ، قايعىرۋ،
قاناتىنان قايرىلۋ.
حا، حا، حا....
كوزدى بەرگەن كورۋگە،
كورىپ حابار بەرۋگە
كۇنام قانشا.
حا، حا، حا.
قۋانىشتان - قايعىرۋ،
ءسۇيۋ جانە ايرىلۋ
قانشا قىزىق.
حا، حا، حا.

سىپىرعىشىمەن شىعىپ كەتەدى. تۇپكى ەسىكتەن، قاراڭعى بولمەدەن اققۋ شىعادى. قاسىندا قوس كۇزەتشى ايەل.

اققۋ
اياڭدارشى، قۇربىلار،
از عانا دەم الايىن،
تەرەزەدەن قارايىن،
كورەيىن جان سارايىن.
(اياڭداپ كەپ تەرەزەدەن جارىق دۇنيەگە قارايدى.)
كۇن، جارىق كۇن ساۋلەڭ قانداي،
جارقىرايسىڭ كەڭ الەمدە،
جارىعىڭا مەيرىم قانباي
جىلاي-جىلاي ەتەمىن بە...
كۇن، جارىق كۇن ساۋلەڭ قانداي،
جەر نۇرىڭا بولەنۋدە،
جىلۋىڭنان سەپ الا الماي
جىلاي-جىلاي ولەمىن بە.
ماحابباتتىڭ اناسى سەن،
مەيىرىمىڭنەن شەتكە قاقپا،
ۇرپاعىڭدى ەسكەر، شەشەم،
قۇرعات جاسىن، كوپ زارلاتپا.

سىرتتان دىبىس ەستىلەدى، كۇزەتشىلەر اققۋدى ىشكە اكەتە باستايدى.

قاراڭعىعا كەتتىم جاڭا،
قوش جارىق كۇن كورگەنىمىز،
مۇڭ شاعارمىن ساعان عانا
قارا جەرگە كىرگەنىمشە.

(ولار كىرىپ كەتەدى.)

كورىنىس

حان (قاھارمەن)
قولىنان قالاي كەلمەپتى،
كۇمبەزى مە ەكەن قيىنى.
التىن ساراي سالدىرىپ،
الەمگە تۇگەل جار قىلىپ،
بولام با ەكەن ماسقارا،
بىتىرە الماي اياقتاپ.
بىتىرمەسەڭ سارايدى،
قان باسىڭدى الادى،
جۇرەگىڭدى جارادى.
دەدىڭدەر مە شەبەرگە؟
ايتقانىڭ بار ما وسىلاي!

جاساۋىل
الديار تاقسىر، الديار،
ايتقاندا قانداي، الديار...
سەسكەنۋدى بىلمەيدى.
«قولىمنان ەندى كەلمەيدى
ايتا بار»، - دەيدى حانىڭا.

حان
سەن سويلەشى، بوگدە اقىن،
بۇل قورلىقتىڭ ەمى نە؟
بىتپەي ساراي قالا ما،
ارمانىم قاراڭ بولا ما؟
تابارمىسىڭ اقىلىن.

بوگدە
الەمگە داڭقى جايىلعان
سارايىڭ ءسانىڭ، سۇلتانىم،
ىستەلمەي قالسا كۇمبەزى
كەسىرىنەن ۇستانىڭ،
اياقسىز ءسوزى قالدى دەپ
كۇلكى قىلار دۇشپانىڭ.
وسىنىڭ ءبارىن ويلانىپ،
بولار ما دەنمىن ورىنسىز
شەبەرگە سالعان قىسپاعىڭ.
شاقىرتىپ كازىر ال دەيمىن،
ارىزىنا قۇلاق سال دەيمىن،
ايتقانىنا كون دەيمىن،
قوندىرتام دەسەڭ كۇمبەزدى
كەڭەسىمە سەن دەيمىن.

Xان
كەلتىرىڭدەر وسىندا. (ويلانىپ.)

(ادام كەتەدى. حان وزىنە-وزى.)

كورمەيىن دەپ ەم ديدارىن
امالىم بار ما، نە شارا...
جاياۋمەن جالعىز ارباسىپ
بولعانىم با بيشارا..،

(تالاپتى كەلتىرگەن. بەتپە-بەت تۇر.)
سوعام دەپ سارايىمدى كەلدىڭ، شەبەر،
الدىمدا ۋادەڭدى بەردىڭ، شەبەر.
باس تارتىپ التىن كۇمبەز قوندىرۋدان
قاسارىپ قانداي كۇشكە سەندىڭ، شەبەر...
(زارلەنە).
سەزدىڭ بە بۇعان وڭاي كونبەسىمدى،
سوزىڭە بەكەر ايتقان سەنبەسىمدى.
كەلگەندەي حانعا قارسى، تىرەسكەندەي
ەگەسەر تاپتىڭ قانداي تەڭدەسىڭدى!

تالاپ
ونەرىمنىڭ ورنەگى
سۇيەم مەن دە سارايدى.
قور بولۋىن ەڭبەگى
قانداي شەبەر قالايدى.
قارا تۇمان كوزىمدى
كولەڭكەلەپ جابادى.
قايعىلى دەرت ءوزىمدى
قالجىراتىپ بارادى.
الجاسىپپىن، اقىلىم دال،
قينالامىن، بويىم ءزىل،
ءجون تابارلىق جوق امال،
نە قىلساڭ دا ءوزىڭ ءبىل.

Xان
ولاي بولسا، التىن كۇمبەز ورنىنا
قويايىن كەسىپ باسىڭدى.

حان سەمسەرىمەن شاپ بەرگەندە، بوگدە ارا تۇسەدى.

بوگدە
سابىر تاقسىر، سابىر - دى.

تالاپ
تاپسا سەمسەر ەمىمدى
تاپجىلمايىن، كونەيىن.
جازا الماسا شەرىمدى،
جاسىرام با، نە دەيىن.

بوگدە
الديار حان، الديار
اشۋىڭدى سۇرايىن،
اقىلعا مويىن بۇرايىن،
شەبەردىڭ بويىن مەڭدەگەن
شەبەردىڭ ويىن كەرنەگەن
قانداي اۋىر دەرت ەكەن.
قانداي جالىن ەرت ەكەن؟
ايتسىن، تىڭداپ قارايىق.
تابىلسا ەمىن تابايىق.

حان
ويلانعان، وزگەلەرگە شىعۋعا يشارات ەتەدى.
ايتسىن كانە ارىزىن،
تاعى دا تىڭداپ كورەيىك. (قينالادى)

تالاپ
اۋرۋىمنىڭ ەمى سىزدە
ايتپاۋىمنىڭ ءجونى قانشا.
ءبارى ءمالىم وزىڭىزگە
تەك، تىلەگىم قابىلدانسا...
پەرىشتەدەي اققۋ سۇلۋ (حان ۇرەيلەنەدى)
كۇن جارىعىن جاتىر كورمەي.
ءبىر مەن ءۇشىن سولدى سۇلۋ
قيناپ ازاپ سوققان سەڭدەي.
بوساعانشا اققۋ توردان،
كوز الدىمدا جۇرمەيىنشە،
باسقا جۇمىس كەلمەس قولدان
جەر قوينىنا كىرگەنىمشە... (باس يەدى).

حان ەسىن جيناپ اقىل تاپقانداي، راقىم كورسەتكەندەي.

Xان
بار تىلەرىڭ سول بولسا
قابىل الدىم ونىڭدى.
بىتىرەسىڭ سارايدى
بايلامايسىڭ جولىمدى،
جۇمسا، شەبەر، قولىڭدى.
(بوگدەگە بۇرىلىپ.)
كەلتىر، بوگدە، اققۋدى.

اققۋدى الىپ شىعادى،
سۇلۋ قورقا باسىپ كەلەدى.
قاتا بولعان ەكەن، اققۋ،
قايتتىم - قايتتىم اشۋىمنان.
توقتاماسىن كۇلكى مەن شۋ
ارىلىڭدار اۋىر مۇڭنان.

اققۋ
(حاننىڭ اياعىن قۇشىپ)
اينالايىن ىزىڭنەن
قايىرىمى كەڭ ۇلى جان.
جاردەم كۇتسەم وزىڭنەن
قورعانارلىق بول پانام.
حان ماڭدايىنان سيپايىن، - دەيدى.
قولى كۇيگەندەي تارتىپ الادى.
اكەم دەيىن باۋىرلاس
قىزىڭداي كور ۇلى حان.
قيىن كۇندە توكسەم جاس
جۇباتارلىق بول پانام.
تالاپ، اققۋ
جاس تىلەكتى جارىلقاپ،
اياعانعا ءبىز ىرزا.
تابىسقانعا ماحاببات
بارلىق ۇل مەن قىز ىرزا (باس يەدى).

اققۋ
ماحابباتتىڭ سۇلۋلارى
قايداسىڭدار، كەلسەڭدەرشى؟
جادىراسقان جاس جانداردى
كۇلە قاراپ كورسەڭدەرشى.
ماحابباتتىڭ سۇلۋلارى
قاعىپ كانات كەلەر قاشان؟
جادىراسقان جاس جارلاردىڭ
بايعازىسىن بەرەر قاشان؟

نۇرلانعان قۋانىشتى جاستار شىعا بەرەدى. حان سىرتىمەن سۇيسىنگەندەي ەدى. بارلىعى شىعىپ كەتكەن سوڭ، جالعىز قۇتىرعانداي الاسۇرادى. بارلىق ىزاسى قاينايدى.

Xان
شىققىر كوزىم نە كوردىڭ؟
شىنىڭمەن - اق كوردىڭ بە؟
جۇرەگىمدى قولىمنان
جاۋعا جۇلىپ بەردىم بە؟
جۇتىپ جالىن، تۇنشىعىپ،
جەر بولۋعا كوندىم بە؟
(ەسىن جيناعانداي.)
كوك يەسى مەن ەزىم،
جەر يەسى مەن ءوزىم،
تاستان قاتتى تەمىر مەن.
قاھارىم قىستىڭ قارىنداي
زاھارىم جانعان جالىنداي،
جاسۋىم تەڭ ولىممەن.
جوق! بولمايدى كونبەيمىن،
ورىندالار دەگەنىم
بىتكەن كۇنى سارايىم،
ۇرىعىن اجال سەبەمىن.
دارعا تارتىپ، قوساقتاپ،
قالىڭ ەلدىڭ الدىندا
(بوگدەگە قاراپ.)
قاندارىن سۋداي توگەمىن
كۋام سەنسىڭ، اقىنىم!
كۋام سەنسىڭ، ءتاڭىرىم.
(كوككە قارايدى.)

بەسىنشى كارتينا

ايلى ءتۇن، ءتىپتى عاجايىپ ايناكولدىڭ جاعاسى. ەكى جاعى جاسىل ورمان. كول بەتىندە اققۋلار. تالاپ قانداي شامداردىڭ، جارىعىمەن الدەقانداي تاماشا ءۇيدىڭ ۇلگىسىن (ماكەتىن) ىستەپ جاتىر. ول دەم الىپ كول بەتىندەگى اققۋلارعا قىزىعا، كۇلىمسىرەي قارايدى.

تالاپ
اققۋلار ءمولدىر كولدە ەركىن ءجۇزىپ،
قالقىپ ءجۇر سۋعا تۇسكەن اي نۇرىنداي.
قالاسا قانات جايىپ قاتار تۇزەپ،
كەتەدى ەركىن ۇشىپ مۇندا تۇرماي.
سۇڭقىلداپ سىبىزعىداي داۋىستارى
قايعىسىز ايدىن كەلدە كۇي شەرتەدى.
ساعىنعان ەركىندىكتى سورلىلاردى
كوتەرىپ قاشان قۇستار اكەتەدى...
ەي، قۇستار، كوتەرۋدى كورسەڭ اۋىر
جاي بەرىپ كوك پەن جەردىڭ اراسىنان.
جالىنام جەتكىز سالەم، تاستاما قۇر
سارعايعان سورلى اناعا بالاسىنان،
تالاپ ويلانىپ تۇرعاندا
گۇلگۇلدى ەرتىپ اققۋ كەلگەن.

تالاپ
كەلدىڭ بە، ساۋلەم، اققۋىم. (قۇشاقتايدى.)

اققۋ
سەنسىز جەردە كوز نۇرىم
سۋسىز قالعان بالىقپىن.
بەرگەي - اق تا تىلەگىن
مەن سياقتى عارىپتىڭ. (سۇيىسەدى.)

تالاپ
مەن ءۇشىن جۇدەپ تارىعىپ،
مەن ءۇشىن جالعىز زارىعىپ،
سارعايما جانىم، جۇلدىزىم.

اققۋ
سەن ءۇشىن ءومىرىمنىڭ بار قىزىعى
سەن عانا جۇرەگىمنىڭ سۇيەنىشى.
تۇرسا دا كوك الماستىڭ ءتونىپ ءجۇزى
جۇرەكتىڭ سەنەن العان قايتپاس كۇشى.
جۇگىنبەس ەر ماحاببات قۇلشىلىققا
ءجون ىزدەر اسپان، جەردىڭ اراسىنان.
جارىق كۇن ءجۇز جاسىرىپ كىرسە بۇلتقا
كوزىڭنىڭ ءنار الارمىن قاراسىنان.
ەكەۋى
(قۇشاقتاسقان، ۇمىتپەن)
جارقىراپ اتسا تاڭ
جەر كورسەك جايناعان.
جادىراپ جاساساق
جازىقسىز ەكى جان.
كوكوراي شالعىننان
كۇمبەزدى ءۇي سالدىرعان
سارعايماي جاساساق
جازىقسىز ەكى جان.
جان بولماي قايعىرعان،
جار بولماي ايرىلعان.
ءجۇز جىلدار جاساساق
جاراسقان ەكى جان.

بوگدە
قوس پەرزەنتىم، كەش جارىق. (جايدارى.)

اققۋ
(جۇگىرىپ كەپ ونىڭ موينىنا اسىلادى).
دوسىمىز بوگدە ءسىز عانا،

بوگدە (قۇشاقتاپ)
ۇل مەن قىزىم ەكەۋىڭ
تۇرا المايمىن كەلمەسەم،
جاتا المايمىن كورمەسەم.

تالاپ
حان ىزعارى قاتتى ما؟
ايتاتىن قانداي اقىلىڭ بار؟

بوگدە
كۇن بار دەمە ءتۇن كەلەر
تۇننەن دە بار قورقىنىش.
جاز بار دەمە قىس كەلەر،
قىستان دا بار قورقىنىش،
حان بار دەمە قايرىمدى
حاننان دا بار قورقىنىش.
جادىراڭدار، كۇلىڭدەر،
قاتەردى دە بىلىڭدەر،
ساقتىق ەتە جۇرىڭدەر.

تالاپ
اكەجان، سەنەن ءبىر تىلەك
مىنا كولدىڭ باسىندا،
جالىنداعان جىرىڭمەن
نەكەمىزدى ءوزىڭ قي.

اققۋ
تويىمىز بولسىن سۇلۋ ءتۇن
مەن دە سونى تىلەيمىن.

بوگدە
(ەكەۋىن قارسى الدىنا وتىرعىزىپ، اعىزا جونەلەدى.)
بولسىن، بولسىن شىراقتار، (وتىرادى)
جىرلا دەسەڭ جىرلايىن،
جىرىمدى نەگە بۇلدايىن.
الدىمدا تۇرعان ەكى جاس
ۇلىم مەنەن قىزدايىن،
ەكەۋىنە تىلەۋلەس
جىر توگەتىن ءتىل دايىن.
اي مەن كۇندەي ەگىزدىڭ
اجارىن قايعى شالماسىن،
باسىنا ساۋدا سالماسىن،
جەردە جۇرسە ەگىزىم،
اياقتان بالە الماسىن.
كوكتە جۇرسە ەگىزىم
قاناتتارى تالماسىن
قاستىق ەتەم دەگەندەر
قاتارىنا بارماسىن.
ىشكەندەرى بال بولسىن،
جەگەندەرى جال بولسىن،
باقىتى وتتاي پارلاسىن.
ۇرپاعى جەردى كەرنەسىن.
باقىتتان باسقا كورمەسىن.
قارتايماسىن، ولمەسىن،
جانعان وتى سونبەسىن،
ارمانعا جەتپەي قالماسىن.

ۇشەۋى
سەكىلدى دۇنيە تەڭىز تولقىنداتقان،
ءۇمىت ەر تولقىندارعا قارسى شاپقان.
الىستان باتىر باقىت شاقىرادى
كىم ەكەن سول باقىتتى ىزدەپ تاپقان.
كۇيزەلمەي كوڭىل قايتىپ قياناتتان،
ءور كەۋدە ىزدەگەن جول شارتاراپتان.
ىشىندە وت پەن سۋدىڭ ويناپ كۇلسەك
ەسىتكەن دوستار ءۇشىن بولار ماقتان.
ادەمى ايلى ءتۇننىڭ شاتىرىندا
جاساپ توي يمەدىك باس قايعى، مۇڭعا،
اققۋلار كەل سۇلۋى جينالىڭدار،
شىرقاڭدار ماحابباتتى قوسىپ جىرعا.

بوگدە جاستارمەن جىلى قوشتاسىپ كەتەدى، ءتاتتى ءسۇيىسى كەن جاس جاندار. ولاردىڭ ارمان ەتكەن، شاقىرعان اققۋلارى، سۋ سۇلۋلارى قورشاپ الىپ ىزەت كورسەتەدى. بي كوركەم تابيعاتتى، جاستىقتى، ماحابباتتى، دوستىقتى دارىپتەيدى. قانات قاعۋعا، ەركىندىكتىڭ راحات دۇنيەسىنە، قيالدان كەتپەيتىن، قىسىلعاندا جان كوكسەيتىن كەڭ الەمگە شاقىرعانداي. قاناتتى سۇلۋلار قاناتتارىمەن سيپاپ ءوتىپ، شىن مۇسىركەپ مارتەبەلەيدى. الدەقانداي عاجاپ گۇلدەر تارتادى. ماحابباتتىڭ راحاتىنا بولەنگەن جاستار قۇمارلىقتىڭ ىستىق بۇلاۋىنا شومىلعانداي. سۋ سۇلۋلارى ەكى جاستى قورشاۋلارىنا الىپ ساحنادان شىعا بەرەدى.

قۇلۇمىر (ەكىنشى جاقتان ورتاعا كەلگەن)
حا، حا، حا، حا، حا، حا، حا، حا،
بۇگىن راحات، مارحابات.
كۇلۋ، ءسۇيۋ، ماحاببات.
حا، حا، حا،
ەرتەڭ جىلاۋ، قايعىرۋ،
قاناتىنان قايرىلۋ،
حا، حا، حا،
كوزدى بەرگەن كورۋگە
كورىپ حابار بەرۋگە.
كۇنام قانشا.
حا، حا، حا
قۋانىشتان قايعىرۋ،
ءسۇيۋ جانە ايرىلۋ.
قانشا قىزىق حا، حا، حا،
حا-حا، حا-حا-حا-حا-حا-حا-حا

شىمىلدىق

ءتورتىنشى اكت

بىتكەن جاڭا ساراي. بيىك، جارقىراعان كۇمبەز. حاننىڭ كەلۋ قۇرمەتىنە جينالعان جۇرت كۇتۋدە، ىشىندە بوگدە دە بار. تالاپ كۇمبەزگە التىن ايشىق ورناتىپ جاتىر.

حور
ەر جۇرەكتى اسقان شەبەر،
سوعىپ بولدى التىن ساراي.
قالدى كەيىن اۋىر كۇندەر
ازاپ، بەينەت كەرگەن تالاي.
قايسار جىگىت جەڭىلمەدى،
ونەرىمەن وزدى دارا.
ەزگەن سالماق جەڭىلدەندى.
شەبەر بىزگە بولدى پانا.
التىن ساراي قۇرمەتىنە
بوساتار حان ەندى ءبىزدى.
راحمەت شەبەر ونەرىنە،
الىپ بەرەر ەركىمىزدى.

جاساۋىل
ەي جۇرت، شەگىن - شەگىن كەيىن،
حان كەلەدى باس يىندەر.

جۇرت شەگىنىسكەن. قاسىندا قانىكەي، اجارى سۋىق حان ساراي الدىنداعى تاققا وتىرادى.

بوگدە
(حان الدىندا تىزە بۇگىپ)
الديار، تاقسىر، الديار،
شەبەرىڭ اناۋ الدىرعان،
سارايىڭ مىناۋ سالدىرعان.
تىلدەسىپ كوككە كۇمبەزى
كوز مەرەيىن قاندىرعان
ءاربىر تاسىن التىنداپ
ناقىشتاعان ويدىرعان،
تۇندە جارىق بولسىن دەپ
جاۋھاردان شام قويدىرعان
قۇتتى بولسىن ايتامىن
قۋانعان جۇرتتىڭ اتىنان.
سارايدى قابىل ەتىڭىز،
مەيىرىمى كەڭ ۇلى حان.

حور
قۇتتى بولسىن ايتامىز
قۋانعان ەلدىڭ اتىنان.
سارايدى قابىل ەتىڭىز
مەيىرىمى كەڭ ۇلى حان.

(جۇرت كوزى ىزعارى تاراماعان حاندا، قورقىنىشتا.)

تالاپ
(حان الدىنا كەلىپ.)
الديار، ورىندالدى كۇتكەن ارمان،
جۇمىس جوق مەن تاراپتان بىتپەي قالعان.
الدىندا التىن كۇمبەز تۇرمىن كۇتىپ،
بولار دەپ قانداي ءامىر تاعى حاننان.
الديار، ورىندالدى كۇتكەن ارمان،
جازالا جالعىز ءسوزىم بولسا جالعان.
الدىندا التىن كۇمبەز تۇرمىن كۇتىپ
بولار دەپ حاننان تاعى قانداي پارمەن.

وسى كەزدە حاننىڭ جاساۋىلدارى اققۋدى قورشاپ قولىن بۇعاۋلاپ اكەلگەن. جۇرت تاڭىرقاسادى. تالاپ تا اققۋعا قاراپ.

بولار ما حاننىڭ ءسوزى ەكى ايتىلعان،
قالايشا اققۋ تورعا شىرماتىلعان،
كەسىپ ايت بيلىگىڭدى ەكەۋمىزگە
ءبىلسىن جۇرت كۇنامىزدى قورشاپ تۇرعان.

Xان
باسىمنان ءسوز اسىرىپ كورگەن ەمەن،
جابىعىپ جاۋعا نامىس بەرگەن ەمەن.
تىرەسكەن تاس بولسا دا تالقانداماي،
ايتسا دا ءتاڭىرى بيلىك كونگەن ەمەن.
ەي، حالىق، ءامىرىمدى تىڭدا ءبارىڭ،
كىم دە كىم بۇزار بولسا حان ءپارمانىن.
قايتپايتىن قاھارىممەن بەرىپ جازا
اعىزام اياماستان ىستىق قانىن.
(جۇرت ىعىسادى.)
راحىم جوق، كەشىرىم جوق ازعاندارعا
ارىمدى اياعىنا باسقاندارعا.
اققۋ مەن ايەل بۇزعىش جادى شەبەر،
تارتىلسىن كوز الدىمدا ەندى دارعا.

اققۋ (الدىنا تىزە بۇگىپ)،
قاشان ساعان، الديار،
سەنى جاقىن كورىپ ەم.
قاشان ساعان، الديار،
جار دەپ جۇرەك بەرىپ ەم.
تورعا تۇسكەن تورعايداي،
قاراۋىڭا كەلىپ ەم.
ءىشىم جانعان ولىك ەم
تالپىنا الماي كونىپ ەم.
شەبەردە نە كۇنا بار،
عاشىق بولعان ءوزىم، حان..،
قاھارىڭدى مەنەن ال
قۇتقار ونى جازادان.
(حالىق ايايدى، قينالادى).

Xان
توقتات، ءوشىر ءۇنىڭدى.

تالاپ
نە دەگەنىڭ، پەريزات،
قوس كوزىمنىڭ جانارى.
سەنسىز دۇنيە ماعان جات،
مەن الەمنىڭ مازاعى.
جان بوپ ءتىرى جۇرگەننەن
قالىپ اققۋ جارىمنان.
قانشا راحات ءبىر كوردە،
قارا توپىراق جامىلعان.
(حالىق ايايدى، قينالادى حانعا)

جالىنامىن حان تىڭدا
جالعىز سۇرار تىلەك بار،
ولەرىمنىڭ الدىندا
سول تىلەككە قۇلاق سال.

Xان
تۇرا المايمىن ساۋدالاسىپ،
تەزدەتىپ دارعا تارتىڭدار.

جاساۋىلدار تاپ بەرگەندە، تۇرعان حالىق بوگدەنىڭ يشاراتىمەن الدارىن بوگەپ قالادى.

بوگدە
الديار! باس كەسپەك بار، ءتىل كەسپەك جوق،
سابىر ەت، جاس تىلەككە زورلىق قىلما.
شەبەردىڭ مويىنىڭدا اقىسى كوپ
سورلىنىڭ جالعىز اۋىز سەزىن تىڭدا...

حور
ءبىز دە سونى تىلەيمىز،
ايتسىن شەبەر ارىزىن.

حان
ايتسىن كانە، تىڭدالىق.

تالاپ
التىن كۇمبەز باسىندا
كوزدىڭ جاسىن توگەيىن،
سۇيگەن جاردىڭ قاسىنان
قۇلاپ جەرگە ولەيىن.

حان (ويلانىپ)
بەردىم تىلەكتەرىڭدى.
اققۋ مەن تالاپ جوعارى شىعىپ كەتەدى.

تالاپ، اققۋ
(قۇشاقتاسىپ تۇرىپ.)
التىن ساراي، سالىسقان ەل،
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول.
ايرىلماستاي تابىسقان ەل،
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول،

حور
قوش، قىرشىندار،
جاس بوزداقتار..

تالاپ، اكقۋ
قايعى دەرتتى بىردەي تارتقان،
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول.
ارقاسىنا ازاپ باتقان،
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول.
قوش، قىرشىندار، جاس بوزداقتار.

تالاپ، اققۋ
ماحابباتتىڭ تىلەۋلەسى،
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول.
عاشىقتاردىڭ قامقورشىسى
قوش قايران جۇرت، قوش امان بول.

حور
قوش قىرشىندار،
جاس بوزداقتار...

Xان
توقتاتىڭدار،

ورىندالسىن ءامىرىم.

جۇرت تىنا قالادى. مۇنارانىڭ باسىندا ەكى جاس ۇزاق سۇيىسەدى. حان ساداقشىلارىنا - ات دەپ ءامىر ەتەدى: قۇشاقتاسىپ تۇرعان ەكى جاستى ساداقشىلار اتىپ قۇلاتادى. حالىق، سولاي قاراي لاپ بەرگەندە.

Xان
جىبەرمەڭدەر توبىرلاردى.

حان ادامدارىمەن قۇلاعاندارعا كەتەدى. حالىقتى اسكەر جىبەرمەيدى.

بوگدە
شىققىر كوزىم نە كورمەدىڭ،
وتكەنىڭ بە جىلاي-جىلاي.
بۇل الەمگە نەگە كەلدىم
كۇيرەۋگە مە، شىداي - شىداي...
سىرتىم ءبۇتىن، ءىشىم جالىن،
قايدا باقىت مەن اڭساعان.
قايدا سۇيگەن قىرشىندارىم،
حالقىم قالاپ ارداقتاعان.
كۇندەي ىستىق ماحابباتتى،
كەر كوكىرەكتەر قۇربان ەتتى.
قاناتىنا ساداق تارتتى،
قارا بەتتەر قانىن توكتى.

ەكى قۇرباندى حان ادامدارى كوتەرىپ اكەتە بەرەدى. باسقا حالىقتى اسكەر جولاتپايدى.

حور
كۇندەي ىستىق ماحابباتتى،
كوك كوكىرەكتەر قۇربان ەتتى.
قاناتىنا ساداق تارتتى
قارا بەتتەر قانىن توكتى.
حاننىڭ ءسوزى بولدى جالعان،
ادىلدىكتى قورلادى حان،
كوزدى جاسپەن باستى تۇمان
قىرشىن كەتتى ەكى قۇربان.
قانات جايعان سۇڭقارلاردى،
قارا زامان جىقتى دارعا.
ايانىشپەن ايتار ماڭگى
عاشىقتاردى ەسكە العاندار.
ايلى كۇمبەز التىن ساراي،
ارناپ سالعان سۇلۋلارعا.
ەسكەرتكىش بول ەستەن قالماي
جەتپەي كەتكەن جاس ارمانعا.

شىمىلدىق

---