اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ nء-شى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى.
سىنىپ: 9
تاقىرىبى: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ nء-شى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى.
ماقساتى: 1. تاقىرىپ بويىنشا تەوريالىق بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، فورمۋلالاردى پايدالانىپ اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ nء-شى مۇشەسىن تابۋ داعدىلارىن دامىتۋ؛
2. پانگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، ماتەماتيكا مەن اينالاداعى ومىرمەن بايلانىسىن كورۋدى ۇيرەتۋ، ماتەماتيكا تىلىندە ساۋاتتى سويلەۋدى ۇيرەتۋ؛
3. وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، ىنتاسى مەن جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ، نامىسىن قورعاۋعا باۋلۋ، سىنىپتاستارىن سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم مەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: پروبلەمالىق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار،
ساباق قۇرىلىمى:
1. اقپارات بلوگى
2. لوگيكالىق تاپسىرمالار بلوگى
3. جاتتىقتىرۋ جانە ءبىلىمدى ەسەپكە الۋ بلوگى
4. ينتەلەكتۋالدىق ترەنينگ بلوگى
5. كۇتىلەتىن ناتيجە بلوگى
وقۋشىنىڭ ىس-ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ:
كۇتىلەتىن ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جوسپار بويىنشا وقۋلىق ماتەريالىن ا بلوگىنداعى سلايدتاردى پايدالانىپ مەڭگەرۋ. لت بلوگىنداعى تاپسىرمانى ورىنداي وتىرىپ تاقىرىپ بويىنشا قورىتىندى شىعارىپ تەوريالىق ءبىلىمىن بەكىتۋ. جبەا بلوگى اياسىندا ءوز مۇمكىندىگىنە قاراي دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ. يت بلوگىندا توپتىق جۇمىس ىستەپ، تاپسىرما بويىنشا ۇجىمدىق قورىتىندى شىعارۋعا ات سالىسۋ.
وقۋشىدا داعدى قالىپتاستىرۋ:
تاقىرىپ ءتۇيىنى بەرىلەتىن قىسقا تۇجىرىمدار ارقىلى وقۋلىق ماتەريالىن بەكىتە وتىرىپ، وسىنداي نۇسقا سوزدەردى (سلايد ءماتىنىن) تۇجىرىمداپ ۇيرەنۋ، لوگيكاسى ءار ءتۇرلى كەستەلەرمەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ، ولاردىڭ نەگىزىندە قورىتىندى جاساي الۋ، ءوزىن-وزى دامىتۋ داعدىلارى – ءوزىنىڭ دەڭگەيىن باعالاۋ، ونى جوعارىلاتۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس جاساۋ، بەلگىلەنگەن ماقساتقا جەتىپ بارىپ قاناعاتتانۋ، وسىنداي ساتتىلىك ساتىنە ۇمتىلۋ، ۇجىمدا جۇمىس ىستەۋ داعدىلارى – ۇجىم مۇشەسى رەتىندە ءوزىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋ، وزگەلەرگە كەدەرگى كەلتىرمەي ورتاق جۇمىسقا بەلسەندى اتسالىسا ءبىلۋ، بۇكىل توپ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىن كورە ءبىلۋ، وبەكتيۆتى باعالاي الۋى ونى سىنىپ الدىندا قورعاي الۋى.
2. قاسيەتى
كەستەنى تولتىرىپ تەوريالىق ءبىلىمىڭدى جۇيەلە.
ا1 ا2 d an
6؛ 10؛ 14؛ 18؛...
13؛ 8؛ 3؛- 2؛...
7؛ 14؛ 21؛ 28؛...
- 10، 2؛- 9، 5؛- 8، 8؛- 8، 1؛...
انىقتاما ەكىنشىسىنەن باستاپ ءاربىر مۇشەسى ءوزىنىڭ الدىنداعى مۇشەگە بىردەي ساندى قوسقانعا تەڭ بولاتىن تىزبەك اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا دەپ اتالادى.. ا1، ا2، ا3،...، اn مىسالى 1، 4، 7،... ا2-ا1 = ا3 – ا2 = …= an-1 – an=d (an) – اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا an = a1 + (n-1) d ا1 – ءبىرىنشى مۇشە d – ايىرىمى n – مۇشەلەرىنىڭ سانى اn – nء-شى مۇشەسى
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
1 دەڭگەي تاپسىرمالارى
1. كىتاپپەن جۇمىس №165. 3؛ 7؛ 11؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ التىنشى، وتىزىنشى مۇشەسىن تابىڭدار
2. № 166. ءبىرىنشى مۇشەسى 130-عا، ال ايىرىمى-3-كە تەڭ اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ 4ء-شى، 15ء-شى مۇشەسىن تابىڭدار.
3. № 167. ا) 1؛ 4؛ 7؛ 10؛ 13؛...؛ ءا) 3؛ 0؛- 3؛- 9؛...؛ ب) 4؛ 9؛ 16؛ 25؛... تىزبەكتەرىنىڭ قايسىسى اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا بولىپ تابىلادى؟
2 دەڭگەي تاپسىرمالارى
1. كىتاپپەن جۇمىس № 170
ا)-10، 2؛-9، 5؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ العاشقى وڭ تاڭبالى مۇشەسىن تابىڭدار؛
ءا) 12، 5؛ 11، 2؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ العاشقى تەرىس تاڭبالى مۇشەسىن تابىڭدار؛
2. № 172 اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ءۇشىنشى مۇشەسى – 7-گە، ال 9-شى مۇشەسى 18-گە تەڭ. ءبىرىنشى جانە التىنشى مۇشەلەرىن تابىڭدار.
3. № 173. ا3=25، ا10=- 3 بولاتىن اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ءبىرىنشى مۇشەسى مەن ايىرىمىن تابىڭدار.
3 دەڭگەي تاپسىرمالارى
كىتاپپەن جۇمىس № 177
ا) 106 سانى 10؛ 14؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ مۇشەسى بولا ما؟ پروگرەسسيا مۇشەسى بولعان جاعدايدا رەتتىك نومەرىن كورسەتىڭدەر.
ءا) 30 سانى-25؛-19؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ مۇشەسى بولا ما؟
«توپتىق جۇمىس»
№1. اۋىزشا ەسەپتەۋ:
دۇنيەجۇزىلىك «كەنگۋرۋ – ماتەماتيكا دليا ۆسەح» ينتەللەكتۋالدىق ويىنىندا جەرگىلىكتى ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنە مەكتەپ اتىنان سۇرانىس بەرىلۋ كەرەك. ءبىرىنشى كۇنى بەرىلگەن مەرزىمنەن كەيىن سۇرانىستى 5 مەكتەپ بەردى، ەكىنشى كۇنى-7 مەكتەپ، ءۇشىنشى كۇنى-9 مەكتەپ…نەشە كۇننەن كەيىن ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنە 60 سۇرانىس تۇسەدى (ەگەر بەرىلگەن زاڭدىلىق بۇزىلماسا)؟
نەشە سۇرانىس سوڭعى كۇنى تۇسەدى؟
№2. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ قاسيەتىن پايدالانىپ قاي مۇشەسىن تابۋعا بولادى جانە نەشەگە تەڭ؟
ا4=3؛ ا6=7؛
ساباقتىڭ ماقساتىنا قالاي قول جەتكىزگەندىگى تۋرالى
رەفلەكسيا:
وقۋشىلاردى باعالاۋ: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار جانە توپتىق جۇمىس ناتيجەلەرى بويىنشا وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ءۇي جۇمىسى: № 175، 179، 181ەسەپتەردى شىعارۋ. وقۋلىقتان تاقىرىپتى قايتالاۋ.
تاقىرىبى: اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ nء-شى مۇشەسىنىڭ فورمۋلاسى.
ماقساتى: 1. تاقىرىپ بويىنشا تەوريالىق بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، فورمۋلالاردى پايدالانىپ اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ nء-شى مۇشەسىن تابۋ داعدىلارىن دامىتۋ؛
2. پانگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، ماتەماتيكا مەن اينالاداعى ومىرمەن بايلانىسىن كورۋدى ۇيرەتۋ، ماتەماتيكا تىلىندە ساۋاتتى سويلەۋدى ۇيرەتۋ؛
3. وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، ىنتاسى مەن جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ، نامىسىن قورعاۋعا باۋلۋ، سىنىپتاستارىن سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم مەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: پروبلەمالىق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار،
ساباق قۇرىلىمى:
1. اقپارات بلوگى
2. لوگيكالىق تاپسىرمالار بلوگى
3. جاتتىقتىرۋ جانە ءبىلىمدى ەسەپكە الۋ بلوگى
4. ينتەلەكتۋالدىق ترەنينگ بلوگى
5. كۇتىلەتىن ناتيجە بلوگى
وقۋشىنىڭ ىس-ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ:
كۇتىلەتىن ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جوسپار بويىنشا وقۋلىق ماتەريالىن ا بلوگىنداعى سلايدتاردى پايدالانىپ مەڭگەرۋ. لت بلوگىنداعى تاپسىرمانى ورىنداي وتىرىپ تاقىرىپ بويىنشا قورىتىندى شىعارىپ تەوريالىق ءبىلىمىن بەكىتۋ. جبەا بلوگى اياسىندا ءوز مۇمكىندىگىنە قاراي دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ. يت بلوگىندا توپتىق جۇمىس ىستەپ، تاپسىرما بويىنشا ۇجىمدىق قورىتىندى شىعارۋعا ات سالىسۋ.
وقۋشىدا داعدى قالىپتاستىرۋ:
تاقىرىپ ءتۇيىنى بەرىلەتىن قىسقا تۇجىرىمدار ارقىلى وقۋلىق ماتەريالىن بەكىتە وتىرىپ، وسىنداي نۇسقا سوزدەردى (سلايد ءماتىنىن) تۇجىرىمداپ ۇيرەنۋ، لوگيكاسى ءار ءتۇرلى كەستەلەرمەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ، ولاردىڭ نەگىزىندە قورىتىندى جاساي الۋ، ءوزىن-وزى دامىتۋ داعدىلارى – ءوزىنىڭ دەڭگەيىن باعالاۋ، ونى جوعارىلاتۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس جاساۋ، بەلگىلەنگەن ماقساتقا جەتىپ بارىپ قاناعاتتانۋ، وسىنداي ساتتىلىك ساتىنە ۇمتىلۋ، ۇجىمدا جۇمىس ىستەۋ داعدىلارى – ۇجىم مۇشەسى رەتىندە ءوزىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋ، وزگەلەرگە كەدەرگى كەلتىرمەي ورتاق جۇمىسقا بەلسەندى اتسالىسا ءبىلۋ، بۇكىل توپ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىن كورە ءبىلۋ، وبەكتيۆتى باعالاي الۋى ونى سىنىپ الدىندا قورعاي الۋى.
2. قاسيەتى
كەستەنى تولتىرىپ تەوريالىق ءبىلىمىڭدى جۇيەلە.
ا1 ا2 d an
6؛ 10؛ 14؛ 18؛...
13؛ 8؛ 3؛- 2؛...
7؛ 14؛ 21؛ 28؛...
- 10، 2؛- 9، 5؛- 8، 8؛- 8، 1؛...
انىقتاما ەكىنشىسىنەن باستاپ ءاربىر مۇشەسى ءوزىنىڭ الدىنداعى مۇشەگە بىردەي ساندى قوسقانعا تەڭ بولاتىن تىزبەك اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا دەپ اتالادى.. ا1، ا2، ا3،...، اn مىسالى 1، 4، 7،... ا2-ا1 = ا3 – ا2 = …= an-1 – an=d (an) – اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا an = a1 + (n-1) d ا1 – ءبىرىنشى مۇشە d – ايىرىمى n – مۇشەلەرىنىڭ سانى اn – nء-شى مۇشەسى
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
1 دەڭگەي تاپسىرمالارى
1. كىتاپپەن جۇمىس №165. 3؛ 7؛ 11؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ التىنشى، وتىزىنشى مۇشەسىن تابىڭدار
2. № 166. ءبىرىنشى مۇشەسى 130-عا، ال ايىرىمى-3-كە تەڭ اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ 4ء-شى، 15ء-شى مۇشەسىن تابىڭدار.
3. № 167. ا) 1؛ 4؛ 7؛ 10؛ 13؛...؛ ءا) 3؛ 0؛- 3؛- 9؛...؛ ب) 4؛ 9؛ 16؛ 25؛... تىزبەكتەرىنىڭ قايسىسى اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا بولىپ تابىلادى؟
2 دەڭگەي تاپسىرمالارى
1. كىتاپپەن جۇمىس № 170
ا)-10، 2؛-9، 5؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ العاشقى وڭ تاڭبالى مۇشەسىن تابىڭدار؛
ءا) 12، 5؛ 11، 2؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ العاشقى تەرىس تاڭبالى مۇشەسىن تابىڭدار؛
2. № 172 اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ءۇشىنشى مۇشەسى – 7-گە، ال 9-شى مۇشەسى 18-گە تەڭ. ءبىرىنشى جانە التىنشى مۇشەلەرىن تابىڭدار.
3. № 173. ا3=25، ا10=- 3 بولاتىن اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ ءبىرىنشى مۇشەسى مەن ايىرىمىن تابىڭدار.
3 دەڭگەي تاپسىرمالارى
كىتاپپەن جۇمىس № 177
ا) 106 سانى 10؛ 14؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ مۇشەسى بولا ما؟ پروگرەسسيا مۇشەسى بولعان جاعدايدا رەتتىك نومەرىن كورسەتىڭدەر.
ءا) 30 سانى-25؛-19؛... اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ مۇشەسى بولا ما؟
«توپتىق جۇمىس»
№1. اۋىزشا ەسەپتەۋ:
دۇنيەجۇزىلىك «كەنگۋرۋ – ماتەماتيكا دليا ۆسەح» ينتەللەكتۋالدىق ويىنىندا جەرگىلىكتى ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنە مەكتەپ اتىنان سۇرانىس بەرىلۋ كەرەك. ءبىرىنشى كۇنى بەرىلگەن مەرزىمنەن كەيىن سۇرانىستى 5 مەكتەپ بەردى، ەكىنشى كۇنى-7 مەكتەپ، ءۇشىنشى كۇنى-9 مەكتەپ…نەشە كۇننەن كەيىن ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنە 60 سۇرانىس تۇسەدى (ەگەر بەرىلگەن زاڭدىلىق بۇزىلماسا)؟
نەشە سۇرانىس سوڭعى كۇنى تۇسەدى؟
№2. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيانىڭ قاسيەتىن پايدالانىپ قاي مۇشەسىن تابۋعا بولادى جانە نەشەگە تەڭ؟
ا4=3؛ ا6=7؛
ساباقتىڭ ماقساتىنا قالاي قول جەتكىزگەندىگى تۋرالى
رەفلەكسيا:
وقۋشىلاردى باعالاۋ: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار جانە توپتىق جۇمىس ناتيجەلەرى بويىنشا وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ءۇي جۇمىسى: № 175، 179، 181ەسەپتەردى شىعارۋ. وقۋلىقتان تاقىرىپتى قايتالاۋ.
You Might Also Like
