سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
دوستىق ەرەجەسى
قۇقىقتانۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دوستىق ەرەجەسى
ماقساتى.
بىلىمدىلىك: ا) دوس، دوستىق، حالىقارالىق دوستىق تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ ازاماتتاردىڭ تەڭ قۇقىلى ەكەنىن ۇعىندىرۋ.
ءا) دوستىق ەرەجەسىن قۇرۋعا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويىن، ءتىلىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ءمانى: وقۋشىلاردى سىپايىلىق پەن ىزەتتىلىككە، دوستىققا تاربيەلەۋ.

ساباق ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ءادىس - ءتاسىل: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، سۇراق - جاۋاپ، توپتاستىرۋ، ەسسە، پروبلەمالىق ءادىس، تالداۋ، وي قورىتۋ، باعالاۋ.
كورنەكىلىگى: «قازاقستان - 2030» باعدارلاماسى، ق ر - سىنىڭ كونستيتۋسياسى، كونۆەنسيا، دەكلاراسيا، دوستىق تۋرالى سۋرەتتەر مەن سوزدەر، باپتار جازىلعان پلاكاتتار، كىتاپشالار.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
وقۋشىلاردىڭ پسيحولوگيالىق دايىندىعى.
ا) دوسقا تىلەك. دوسىما جاقسىلىق تىلەيمىن.
ءىى. جاڭا تاقىرىپتى حابارلاۋ. ماقساتىن ايتۋ.
دوستىق ەرەجەسى.

كىرىسپە ءسوز.
ءى. دوس بولۋ – كيەلى ۇعىم.
ەرتەدە دوس بولۋ ءۇشىن ەر ازاماتتار «مال قۇدايى» جاساپ، مالدىڭ باۋىزداۋ قانىنا كويلەكتەرىن باتىرىپ، كويلەك اۋىستىرىپ كيىپ، جۇرەكتەرىن ءتۇيىستىرىپ، ىرىم جاساعان. «كەۋدەلەرى تۇيىسكەن، قاندى كويلەك كيىسكەن» دوستاردىڭ بۇل ىرىمى، ءبىر - ءبىرىمىز ءبىر تامشى قانىمىز قالعانشا دوستىقتى ساقتايمىز – دەپ سەرت بەرگەندىكتى كورسەتەدى. جۇرەك ءتۇيىستىرۋ «جانىمىز جاقىن، جۇرەگىمىز بىرگە بولادى» دەگەن سەرتتى بىلدىرگەن. دوس بولۋدىڭ «انت سۋ ءىشۋ»، «سەرت بەرىسۋ» ت. ب. راسىمدەرى بار.
ءىى. «دوس» دەگەن قاسيەتتى ۇعىم.
1. «دوس» دەپ كىمدى ايتامىز؟

- دوس ادامدىق اسىل قاسيەتپەن ساعان تەك جاقسىلىق ويلايدى.
- دوس قيىندىقتا كومەكتەسەدى.
- دوس قۋانىشتى دا، قايعىنى دا بىرگە بولىسەدى.
- دوس قامقورشى، كومەكشى.
- دوس جانىن سالا سىيلايتىن ەڭ جاقىن سەرىك.
- دوس – باسىڭا اۋىر كۇن تۇسكەندەگى تايانىشىڭ، اۋىرىپ سىرقاساڭ جانىن قيار سەرىگىڭ.

2. «دوستىق»دەگەن نە؟
«دوستىق» دەگەن قۇدىرەتتى ۇعىم، اق نيەتتى ادام بالاسىنىڭ بىرلىگىن ساقتاپ، تىرلىگىن اقتاپ، ءومىر كوشىن وركەنيەتتى جولعا سالىپ كەلەدى.
دوستىق – تىرشىلىك يەسىنىڭ جاساعان جاقسىلىقتارى. ادامگەرشىلىگى قالىپتاسقان ءاربىر ادام باسقاعا باياندى دوستىق جاساۋدى - ءوزىنىڭ بورىشى دەپ ەسەپتەيدى.
دوستىق، دوس بولۋ، دوستاسۋ، بىرلەسۋ، ىنتىماقتاسۋ، ۇيىمداسۋ، ادامزاتتىڭ ادامدىق ىزگى ارەكەتتەرى، يگىلىكتى تىرشىلىك ناتيجەلەرى بولىپ تابىلادى.

ءىىى. اتادان قالعان – اسىل ءسوز.
دوستىق نەشەۋ؟
- دوستىق ەكەۋ.
- بىرەۋى ادال دوستىق.
ەكىنشىسى امال دوستىق.
ادال دوستىق - ومىرلىك نۇسقا بولادى،
امال دوستىق ءورىسى قىسقا بولادى.

ءىۇ. جاعدايات.
مۇقان ەسەبىن شىعارا الماي باسى قاتىپ وتىرعان. سول ساتتە ويىنا ساكەن ءتۇستى. جۇگىرىپ ساكەنگە كەلدى. ول ەسەبىن شىعارىپ قويىپتى. مۇقان ونى كوشىرىپ العىسى كەلدى. ءبىراق ساكەن داپتەرىن بەرمەي قويدى. مۇقان دوسىنا رەنجىپ قالدى. ول ەسىككە قاراي بەتتەدى. ساكەن دوسىن توقتاتتى. ولار ۇزاق وتىرىپ ەسەپ شىعاردى.
سۇراق: مۇقان مەن ساكەن قانداي دوس؟
جاۋاپ: مەنىڭ ويىمشا...
سۇراق: نەلىكتەن؟
جاۋاپ: سەبەبى،...

ءۇ. حالىقتار دوستىعى.
دوستىقتىڭ ەڭ جوعارعى ءتۇرى – حالىقارالىق دوستىق.
سۇراق: قازاقستان قانداي مەملەكەتتەرمەن دوستىق – قارىم-قاتىناستا؟
جاۋاپ: قازاقستان 5 مەملەكەتپەن شەكارالاس. ولار...
ولارمەن دوستىقتىق قارىم-قاتىناستا.
ءبىزدىڭ وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسى. قازاقستان ەلى، ونىڭ ادامدارى باسقا مەملەكەتتەرمەن ءار ءتۇرلى قارىم-قاتىناستىق بايلانىستا بولدى. دۇنيە جۇزىندەگى ەلدەردىڭ ازاماتتارى ءبىر - بىرىنە بارىپ كەلىپ تۇرادى.
قازاقستان ازاماتتارى دۇنيە ءجۇزى ازاماتتارىمەن دوس.
قازاقستاندىقتاردىڭ شەتەلگە ساپارى مەن ساياحات جاساۋى، بىزگە كەلگەن شەتەل قوناقتارى ارقىلى دوستىققا قول جەتكىزەمىز. دۇنيە ءجۇزى ەلدەرى حالىقتارىنىڭ بالالارى ءوزارا دوستاسادى.
سەرگىتۋ ءساتى: دوس بولايىق ءبارىمىز.
سەن ءوز قۇقىعىڭدى بىلەسىڭ بە؟
سەنىڭ قۇقىقتارىڭ
1 - باپ
بارلىق ادام بولمىسىنان تەڭ قۇقىلى جانە ازات بولىپ تۋادى. بارلىق ادامعا اقىل - وي بەرىلگەن، سوندىقتان تۋىسقاندىق، باۋىرمالدىق قارىم - قاتىناس جاساۋلارى ءتيىس.

2 - باپ
ءاربىر ادام:
- ۇلتىنا، تىلىنە، ناسىلىنە، جىنىسىنا، دىنىنە، الەۋمەتتىك تەگىنە، ساياسي سەنىمىنە، بايلىعى مەن كەدەيلىگىنە؛
- ەلىنىڭ كولەمى مەن الەمدىك بەدەلىنە قاراماستان وسىناۋ دەكلاراسيا جاريالانعان بارلىق قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى پايدالانۋى كەرەك.
دوستاسۋ – ىزگى نيەتتى ادامداردىڭ ءبىر - بىرىنە تەك جاقسىلىق جاساۋعا سەرتتەسىپ، نيەت قوسىپ، ءىس - ارەكەتتە ورتاقتاسۋى.
دوستاسۋ – يگى قاسيەت. ول ىزگىلىككە ءاربىر ادام بەيىم بولادى.
دوستاسۋدان – بىرلىك، بىرلىكتەن – تىرلىك، تىرلىكتەن جەڭىس، قۋانىش، باقىت تۋادى.
توپتاسۋ.
1 - توپ. ادەبيەتتانۋشى.
جازۋشىلاردىڭ دوس تۋرالى اڭگىمەسىنە شولۋ جاساۋ.
ا) «ەكى دوس» ەرتەگىسى.
اباي دانا «دوسىڭا دوستىق – قارىز ءىس،
دۇشپانىڭا ءادىل بول»، - دەيدى.
جاقسى دوس – دوستىقتى بورىشىم، ادامگەرشىلىك مىندەتىم دەپ ەسەپتەيدى.
ءا) «جامان جولداس» اڭگىمەسى. ى. التىنسارين.
«جامان دوس – كولەڭكە
كۇن اشىقتا قوينىڭدا،
كۇن جابىقتا موينىڭدا» - دەيدى.

2 - توپ. جاس اقىندار.
دوستىق تۋرالى قانداي ولەڭدەر بىلەسىڭدەر؟
ا) دوستىق ولكەسىنىڭ زاڭى. مۇحتار شاحانوۆ.
ءا) دوس ءا. تابىلدييەۆ.
دوستىق - ادەپ، سىيلاسىم،
دوس - ومىرلىك، قيماسىڭ.
دوس – ارىڭداي قىمباتتى،
دوستىق سەزىم – تىم ءتاتتى.

دوستىق – يگى جاقسىلىق،
دوستىق نيەت – جاقسى ءۇمىت.
دوستىق جاساپ ادامعا
دوستاسا ءبىل ءاماندا.
دوس نيەتپەن، ادال كەڭ،
دوس بول ىزگى اداممەن.

ب) تاتۋ بول. مۇزافار ءالىمباي.
دوستار بولسا دوستىق اتىن اقتاعان
الىس جولدا – جاقىن جول.
قارا بالا، سارى بالا، اق بالا،
تۋىستارداي تاتۋ بول!

ۆ) دوستىق.
دوستىق – مەنىڭ باعىم دا، قۋاتىم دا،
بيىكتەتىپ بويىمدى تۇراتىن دا.
دوستىق ءانى قوسىلىپ شىرقايتىنىم،
دوستىق ءسوزى – تاۋسىلماس جىر اقىنعا.
ءا. جامىشيەۆ.

گ) جانىنا جاقسىلىقتى جيىپ كەلگەن.
كورىنگەن ءارقاشان دا بيىكتەردەن،
دوستىقتىڭ تۋىن تىككەن قازاقستان
تۇلەگىمىن وسىنداي سۇيىكتى ەلدىڭ.
روزا قۋناقوۆا.

3 - توپ. جاس قالامگەر.
«مەنىڭ دوسىم» اتتى ەسسە جازۋ. جازعان شاعىن شىعارماسىن وقۋشىلار وقيدى.
4 - توپ. جاس قۇقىق قورعاۋشىلار.
دوستىق دارەجەسىن قۇرۋ.
دوستىق ەرەجەسى.
1. سەرتىڭە بەرىك بول.
2. دوس كوڭىلىن قالدىرما.
3. دوسىڭا وتىرىك ايتپا.
4. دوسىڭا ادال بول.
5. قينالعاندا كومەكتەس.
6. دوسىڭ ءۇشىن ەشنارسە اياما.
بۇل ەرەجە – جەكە ازامات ءۇشىن عانا ەمەس، قوعام ءۇشىن دە وتە ماڭىزدى ەرەجە. ەرەجەنى كۇندەلىكتى ومىردە ەشكىمنىڭ مۇددەسىنە قايشى كەلمەيتىندەي دۇرىس قولدانا ءبىلۋ كەرەك. دوسىڭمەن ويناۋعا، پىكىرلەسۋگە، ءوز قۇپياڭدى ايتۋعا، تابيعات اياسىندا بولۋعا، مادەنيەت ورىندارعا بارۋعا بولادى.
دوستىق تۋرالى ماقال-ماتەلدەر ايتۋ.

بەكىتۋ. سەن دوسىڭنىڭ قانداي بولعانىن قالايسىڭ؟
ۇيگە: «مەنىڭ دوسىم» اڭگىمە جازۋ.
باعالاۋ: باعالاۋشىلار توبىنا ءسوز بەرۋ؛ دوسىما سىيلىق.

اقتوبە وبلىسى، اقتوبە قالاسى
№32 مەكتەپ – گيمنازياسىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
قاجىعالييەۆا كلارا جانۇزاق قىزى

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما