اسقورىتۋ مۇشەلەرى قۇرىلىسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اسقورىتۋ مۇشەلەرى قۇرىلىسى
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك. اس قورىتۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى، ونداعى استىڭ
قورىتىلۋ قۇبىلىسىن، اس قورىتۋ سولدەرىن، فەرمەنتتەردىڭ اسەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، اس قورىتۋدىڭ ادام دەنساۋلىعىنا قاجەتتىلىگىن ۇعىندىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق. جاڭا وقىتۋ تەحنولوگياسى ءادىس – تاسىلدەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن، دۇنيەتانىمىن، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك. دۇرىس جانە اعزاعا پايدالى تاعامدارمەن قورەكتەنۋ ارقىلى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك، سۇحبات، ءتۇسىندىرۋ، بەينەلەۋ، سيپاتتاۋ
ءپانارالىق بايلانىسى: حيميا، ماتەماتيكا، بەينەلەۋ
ساباقتىڭ قۇرىلىمى
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. «ەر داۋلەتى ەڭبەك» ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. «بىلگەنگە مارجان» نەگىزگى ءبولىم.
4. «ءبارىن بىلگىم كەلەدى» قورىتىندىلاۋ.
5. «بەينەت ءتۇبى - زەينەت» باعالاۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ؛
- نازارىن ساباققا اۋدارۋ؛
2. «ەر داۋلەتى ەڭبەك» ءبولىمى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسى سۇراقتى سۋرەتتەۋ، ۇياشىق تاڭداۋ ارقىلى سۇرالادى.
«سۇراقتى سۋرەتتە»
1. ءنارۋىزدار، كومىرسۋلار، مايلار، مينەرالدى تۇزدار، سۋ مەن ۆيتاميندەر دەگەنىمىز –
(قورەكتىك زاتتار).
2. ءنارۋىز قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى جانە ادام اعزاسى كۇنىنە قانشا مولشەردە ءنارۋىز قاجەت ەتەدى؟(ەتتە، سۇتتە، جۇمىرتقادا، ت. ب. 100 گ)
3. كومىرسۋلار قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى؟ كۇندەلىكتى ومىردە كومىرسۋعا تاۋلىكتىك قاجەتسىنۋ مولشەرى؟ (400 - 500 گ)
4. ماي قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى؟ كۇنىنە اعزاعا قانشا ماي قاجەت؟ (وسىمدىك، جانۋار ونىمدەرىندە بولادى، 80 - 90 گ)
5. ورگانيزمنىڭ نەگىزگى قۇرىلىس ماتەريالى (ءنارۋىز)
6. كۇندەلىكتى ومىردە كوبىرەك قولدانىلاتىن مينەرالدى زات؟ (تۇز)
اس قورىتۋ جۇيەسى – 1. استى دۇرىس پايدالانۋ تۋرالى عىلىم (ديەتولوگيا)
اس قورىتۋ جۇيەسى – 2. اس قورىتۋ دەگەنىمىز –
اس قورىتۋ جۇيەسى – 3. ءنارۋىز تەكتى زاتتىڭ ءبىر ءتۇرى
ورگانيكالىق زاتتار – 1. نەگىزگى ەنەرگيا قورى (كومىرسۋ)
ورگانيكالىق زاتتار – 2. 1 تاۋلىكتە ەرەسەك ادامعا قاجەتتى ماي مولشەرى (80 - 90 گ)
ورگانيكالىق زاتتار – 3. ءنارۋىز قانداي تاعامدار قۇرامىندا كوبىرەك مولشەردە بولادى؟
دارۋمەندەر – 1. ۆيتاميندەردى العاش تاپقان عالىم؟ (ن. ي. لۋنين)
دارۋمەندەر – 2. ۆيتامين جەتىسپەۋشىلىگىنەن تۋىندايتىن اۋرۋ ءتۇرى قالاي اتالادى؟
دارۋمەندەر – 3. يممۋنيتەتتى ارتتىراتىن دارۋمەن (س)
3. «بىلگەنگە - مارجان» نەگىزگى ءبولىم. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
اس قورىتۋ
↓
● اس قورىتۋ مۇشەسى
● اس قورىتۋ بەزى
اۋىز قۋىسى قۇرىلىسى: ەرىن، ۇرت، ءتىل، جۇمساق جانە قاتتى تاڭداي، اۋىز ءتۇبى، بوبەشىك، جۇتقىنشاققا وتەدى.
ءتىل - سىلەمەيلى قابىقپەن جابىلعان، تامىرلارى مەن جۇيكەلەرى كوپ، قوزعالمالى بۇلشىقەتتى مۇشە.
ءتىل
↓
• استى قوزعالتۋ
• شايناۋ
• ءدام سەزۋ
• سويلەۋ
جۇتقىنشاق: ۇزىندىعى 11 - 13 سم بۇلشىقەتتى مۇشە. اسقورىتۋ، تىنىس الۋ جولدارى قيىلىسادى. وڭەشكە وتەدى.
وڭەش: ۇزىندىعى 25 سم بۇلشىقەتتى تۇتىك. كوكەت ارقىلى ءوتىپ، 11 كەۋدە ومىرتقاسى دەڭگ - دە اسقازانعا اشىلادى.
اسقازان: اس 3 - 10 ساعات قورىتىلادى. سىيىمدىلىعى 2 - 3 ل، المۇرت نەمەسە قاپشىق ءتارىزدى. وڭەشتىڭ كىرۋ ساڭىلاۋى مەن ۇلتابار باستالاتىن شىعۋ ساڭىلاۋى بولادى. ءبىرىڭعاي سالالى بۇلشىقەتتەرى اسقازاندى قوزعالتاتىن سوپاقشا، قيعاش جانە ساقينا ءتارىزدى بۇلش - دەن تۇراتىن ءۇش قابات تۇزەدى.
اش ىشەك: ۇزىندىعى 5 - 6 م، ءۇش بولىككە: ۇلتابار، اش ىشەك، مىقىن ىشەككە بولىنەدى. اش جانە مىقىن ىشەكتىڭ سىلەمەيلى قابىعىندا ىشەك ءسولىن بولەتىن تۇتىك ءتارىزدى كوپتەگەن بەزدەر جانە جىڭىشكە وسىندىلەر – ىشەك بۇرلەرى بولادى. استىڭ ءسىڭىرىلۋى جۇزەگە اسادى. قورىتىلماعان اس قالدىعى توق ىشەككە وتەدى.
توق ىشەك: ۇزىندىعى 1، 5 - 2 م، ول سوقىر ىشەك، تىك ىشەك، جيەك ىشەككە بولىنەدى. سوقىرىشەك ۇزىند. 8 - 15 سم اپپەنديكسى بولادى. باكتەرياسى وتە كوپ ىشەك. پ ارپىنە ۇقسايدى. تۇيىقتالعان بولىگى بۇيەن دەپ اتالادى.
ۇيقىبەز: وزەگى ۇلتابارعا اشىلادى. ىشكى سەكرەسيالىق قىزمەتىن دە اتقارادى. سەكرەتىن ۇلپا سۇيىقتىعىنا، قانعا بولەدى.
باۋىر: ەڭ ءىرى ۇيقىبەز. سالم. 1500 گ. ءوت بولەدى. ءوت قابىنا باۋىر ۇزدىكسىز وندىرەتىن ءوت جينالادى. ۋلى زاتتاردى تۇتىپ، زالالسىزداندىرادى، «اعزا زەرتحاناسى» دەپ اتالادى.
4. «ءبارىن بىلگىم كەلەدى» - قورىتىندىلاۋ.
ساندىق مالىمەتتەر بەرىلەدى. ول نەگە ءتان ەكەنىن ايتۋ كەرەك. مىس، 10گ (تۇزدىڭ تاۋلىكتىك مولشەرى)
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك. اس قورىتۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى، ونداعى استىڭ
قورىتىلۋ قۇبىلىسىن، اس قورىتۋ سولدەرىن، فەرمەنتتەردىڭ اسەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، اس قورىتۋدىڭ ادام دەنساۋلىعىنا قاجەتتىلىگىن ۇعىندىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق. جاڭا وقىتۋ تەحنولوگياسى ءادىس – تاسىلدەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن، دۇنيەتانىمىن، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك. دۇرىس جانە اعزاعا پايدالى تاعامدارمەن قورەكتەنۋ ارقىلى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك، سۇحبات، ءتۇسىندىرۋ، بەينەلەۋ، سيپاتتاۋ
ءپانارالىق بايلانىسى: حيميا، ماتەماتيكا، بەينەلەۋ
ساباقتىڭ قۇرىلىمى
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. «ەر داۋلەتى ەڭبەك» ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. «بىلگەنگە مارجان» نەگىزگى ءبولىم.
4. «ءبارىن بىلگىم كەلەدى» قورىتىندىلاۋ.
5. «بەينەت ءتۇبى - زەينەت» باعالاۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ؛
- نازارىن ساباققا اۋدارۋ؛
2. «ەر داۋلەتى ەڭبەك» ءبولىمى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسى سۇراقتى سۋرەتتەۋ، ۇياشىق تاڭداۋ ارقىلى سۇرالادى.
«سۇراقتى سۋرەتتە»
1. ءنارۋىزدار، كومىرسۋلار، مايلار، مينەرالدى تۇزدار، سۋ مەن ۆيتاميندەر دەگەنىمىز –
(قورەكتىك زاتتار).
2. ءنارۋىز قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى جانە ادام اعزاسى كۇنىنە قانشا مولشەردە ءنارۋىز قاجەت ەتەدى؟(ەتتە، سۇتتە، جۇمىرتقادا، ت. ب. 100 گ)
3. كومىرسۋلار قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى؟ كۇندەلىكتى ومىردە كومىرسۋعا تاۋلىكتىك قاجەتسىنۋ مولشەرى؟ (400 - 500 گ)
4. ماي قانداي ازىق - تۇلىكتە بولادى؟ كۇنىنە اعزاعا قانشا ماي قاجەت؟ (وسىمدىك، جانۋار ونىمدەرىندە بولادى، 80 - 90 گ)
5. ورگانيزمنىڭ نەگىزگى قۇرىلىس ماتەريالى (ءنارۋىز)
6. كۇندەلىكتى ومىردە كوبىرەك قولدانىلاتىن مينەرالدى زات؟ (تۇز)
اس قورىتۋ جۇيەسى – 1. استى دۇرىس پايدالانۋ تۋرالى عىلىم (ديەتولوگيا)
اس قورىتۋ جۇيەسى – 2. اس قورىتۋ دەگەنىمىز –
اس قورىتۋ جۇيەسى – 3. ءنارۋىز تەكتى زاتتىڭ ءبىر ءتۇرى
ورگانيكالىق زاتتار – 1. نەگىزگى ەنەرگيا قورى (كومىرسۋ)
ورگانيكالىق زاتتار – 2. 1 تاۋلىكتە ەرەسەك ادامعا قاجەتتى ماي مولشەرى (80 - 90 گ)
ورگانيكالىق زاتتار – 3. ءنارۋىز قانداي تاعامدار قۇرامىندا كوبىرەك مولشەردە بولادى؟
دارۋمەندەر – 1. ۆيتاميندەردى العاش تاپقان عالىم؟ (ن. ي. لۋنين)
دارۋمەندەر – 2. ۆيتامين جەتىسپەۋشىلىگىنەن تۋىندايتىن اۋرۋ ءتۇرى قالاي اتالادى؟
دارۋمەندەر – 3. يممۋنيتەتتى ارتتىراتىن دارۋمەن (س)
3. «بىلگەنگە - مارجان» نەگىزگى ءبولىم. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
اس قورىتۋ
↓
● اس قورىتۋ مۇشەسى
● اس قورىتۋ بەزى
اۋىز قۋىسى قۇرىلىسى: ەرىن، ۇرت، ءتىل، جۇمساق جانە قاتتى تاڭداي، اۋىز ءتۇبى، بوبەشىك، جۇتقىنشاققا وتەدى.
ءتىل - سىلەمەيلى قابىقپەن جابىلعان، تامىرلارى مەن جۇيكەلەرى كوپ، قوزعالمالى بۇلشىقەتتى مۇشە.
ءتىل
↓
• استى قوزعالتۋ
• شايناۋ
• ءدام سەزۋ
• سويلەۋ
جۇتقىنشاق: ۇزىندىعى 11 - 13 سم بۇلشىقەتتى مۇشە. اسقورىتۋ، تىنىس الۋ جولدارى قيىلىسادى. وڭەشكە وتەدى.
وڭەش: ۇزىندىعى 25 سم بۇلشىقەتتى تۇتىك. كوكەت ارقىلى ءوتىپ، 11 كەۋدە ومىرتقاسى دەڭگ - دە اسقازانعا اشىلادى.
اسقازان: اس 3 - 10 ساعات قورىتىلادى. سىيىمدىلىعى 2 - 3 ل، المۇرت نەمەسە قاپشىق ءتارىزدى. وڭەشتىڭ كىرۋ ساڭىلاۋى مەن ۇلتابار باستالاتىن شىعۋ ساڭىلاۋى بولادى. ءبىرىڭعاي سالالى بۇلشىقەتتەرى اسقازاندى قوزعالتاتىن سوپاقشا، قيعاش جانە ساقينا ءتارىزدى بۇلش - دەن تۇراتىن ءۇش قابات تۇزەدى.
اش ىشەك: ۇزىندىعى 5 - 6 م، ءۇش بولىككە: ۇلتابار، اش ىشەك، مىقىن ىشەككە بولىنەدى. اش جانە مىقىن ىشەكتىڭ سىلەمەيلى قابىعىندا ىشەك ءسولىن بولەتىن تۇتىك ءتارىزدى كوپتەگەن بەزدەر جانە جىڭىشكە وسىندىلەر – ىشەك بۇرلەرى بولادى. استىڭ ءسىڭىرىلۋى جۇزەگە اسادى. قورىتىلماعان اس قالدىعى توق ىشەككە وتەدى.
توق ىشەك: ۇزىندىعى 1، 5 - 2 م، ول سوقىر ىشەك، تىك ىشەك، جيەك ىشەككە بولىنەدى. سوقىرىشەك ۇزىند. 8 - 15 سم اپپەنديكسى بولادى. باكتەرياسى وتە كوپ ىشەك. پ ارپىنە ۇقسايدى. تۇيىقتالعان بولىگى بۇيەن دەپ اتالادى.
ۇيقىبەز: وزەگى ۇلتابارعا اشىلادى. ىشكى سەكرەسيالىق قىزمەتىن دە اتقارادى. سەكرەتىن ۇلپا سۇيىقتىعىنا، قانعا بولەدى.
باۋىر: ەڭ ءىرى ۇيقىبەز. سالم. 1500 گ. ءوت بولەدى. ءوت قابىنا باۋىر ۇزدىكسىز وندىرەتىن ءوت جينالادى. ۋلى زاتتاردى تۇتىپ، زالالسىزداندىرادى، «اعزا زەرتحاناسى» دەپ اتالادى.
4. «ءبارىن بىلگىم كەلەدى» - قورىتىندىلاۋ.
ساندىق مالىمەتتەر بەرىلەدى. ول نەگە ءتان ەكەنىن ايتۋ كەرەك. مىس، 10گ (تۇزدىڭ تاۋلىكتىك مولشەرى)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسەپتەگىش تەحنيكا كابينەتىندەگى قاۋىپسىزدىك تەحنيكا ەرەجەسىن ساقتاۋ
-
ساباق تاقىرىبى: «ماتىندىك قۇجاتتاردى فورماتتاۋدىڭ نەگىزگى ادىستەرى»
