سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
اتا قاز

وسى ءبىر اتا قاز قىزىلكوز پالە بولدى. وزىنەن بولات تا، جانات تا، ءتىپتى قاناتتىڭ قاباعان كۇشىگى ءاقتوس تە قورقادى. شۇپىرلەگەن بالاپاندارىن ەرتىپ، قوقيلانىپ، ەرتەڭدى-كەش ەسىك الدىندا جۇرەدى دە قويادى. ءوزىنىڭ مىقتىلىعىن ماقتان ەتەتىن سياقتى قاناتقا. كوشەگە شىعايىن دەسە، وسى اتا قازدان قورقىپ، كوبىنە ۇيدە ءجىپسىز بايلانادى. كىرگەن-شىققان سايىن اجەسىنە كىرىپتار. «اجە، ويناعىم كەلدى، اتا قازدان شىعارشى» دەپ، قىڭقىلدايدى. بولماسا، «اجە، ۇيگە كىرەم» دەپ، سىرتتان ايقايلاپ تۇرعانى. ۇيات-اق!

قانات تەرەزە الدىندا وتىر. كوشەدە باتپىراۋىق ۇشىرىپ ويناعان بالالارعا جاۋتاڭداي قارايدى. جۇگىرە شىعىپ، ول قوسىلا كەتەيىن دەسە، اتا قاز ەسىكتىڭ كوزىندە ءجۇر. «قىدىعى-عيق-عيق-عيق!..» دەيدى. ءسىرا، بالاپاندارىنا: «قانات بالا شىقسا، باس سالۋ كەرەك» دەيتىن سياقتى. ءدال وسىندايدا اجەسى قايدا كەتە قالادى ەكەن؟ قانات جىلارمان بولدى. اقىرى شىدامى تاۋسىلعان ول: «مەيلى، تىستەسە، تىستەسىن...» دەپ، ەسىككە بەتتەدى. «قىدىعى-عيق-عيق-عيق!..» دەيدى اتا قاز، باسىن كوتەرىپ. «ال جارايدى، بارا قويشى ءبىر جولعا» دەپ تۇرعان سياقتى. جەر ءتۇرتىنىپ، ەسىك ارتىنا بەتتەدى. وسى ساتتە قانات ەسىكتەن اتىپ شىعىپ، جۇگىرە جونەلگەن. «ىس-س!»

اتا قاز سوڭىنان قۋىپ بەردى. جانۇشىرعان قانات داۋىستاپ تا جىبەردى. ءبىراق اتا قاز جەتە الماي قالدى. امان-ساۋ قۇتىلعان قانات ۇزاپ شىعىپ، بۇرىلىپ قارادى. اتا قاز قاناتىن قاعىپ-قاعىپ، موينىن سوزىپ قويدى. بالاپاندارى دا شيقىلداسىپ، ءوزارا: «وي، قىزىق-اي، قاناتتىڭ قورىققانى-اي!» — دەسىپ، ىشەك-سىلەلەرى قاتا كۇلىسىپ جاتقانداي. قانات ەندى باتپىراۋىق ۇشىرعان بالالارعا قاراي جۇگىردى. ءبىر جاقسىسى، مۇنىڭ باقىرا قاشقانىن ولاردىڭ ەشقايسىسى بايقاماپتى. كەلە سالا قانات تا ويىننىڭ قىزىعىنا كىرىپ كەتتى. اتا قازدىڭ جاڭاعى ءجابىرى لەزدىڭ اراسىندا ۇمىت بولدى.

ءتۇس كەزىندە بالالار ۇيدى-ۇيىنە تاراي باستادى، قانات تا ۇيگە قايتقان. اتا قاز تاعى دا ەسىك الدىندا ءجۇر ەكەن. قاناتتى كورگەندە موينىن سوزىپ، كۇدىرەيە قالدى. «ىس-س!» دەپ قويدى الىستان-اق.

— اجە-ە، ۇيگە كىرەم، — دەپ داۋىستادى قانات. ءبىراق اجەسى دىبىس بەرە قويمادى. تاعى داۋىستادى. اجەسى شىعار ەمەس. ءسىرا، قۇلاعى ەستىمەي وتىر-اۋ. قانات ەسىك الدىنا تاياپ كەپ، داۋىستادى. ءدال وسى كەزدە اتا قاز تۇتقيىلدان قاناتقا تاپ بەردى. ىسىلداي ىشقىنىپ، اعىپ كەلەدى.

قاپەلىمدە قاشار-قاشپاسىن بىلمەي قانات تۇرعان ورنىندا قاتىپ قالدى. قورىققاننان ءدىر-دىر ەتىپ، ءۇنى دە شىقپايدى. اتا قاز اۋزىن اشىپ، ايباتتانىپ تۇر. ەندى قاناتتى قارنىنان تىستەپ تۇرىپ، قاناتىمەن سابالاۋعا دايىن. كەنەت ءوزىنىڭ وسىنشا قورىققانىنا نامىستانعان قانات بويىنداعى بار كۇشىن جيناپ، اتا قازعا ۇمتىلدى. قارنىنان تىستەي بەرگەن اتا قازدىڭ قىلشا موينىنا جابىسا كەتتى. ەكى قولىمەن بىردەي قىسىپ ۇستاپ، مىتىپ جىبەردى. اتا قاز كوزى الارىپ، اۋزىن اشقان كۇيدە جەر تىرمالاپ تارتىنا بەردى. قانات ونى جىبەرگەن جوق. قىسا ءتۇستى.

بۋىنعان اتا قاز قيقىلداپ، جاندارمەن بولدى. بۇرالاڭداپ، السىرەيىن دەگەن سياقتى. ەندى ءوستىپ ءبىراز قىلعىنسا، تۇنشىعىپ ءولىپ قالاتىن ءتۇرى بار. ەسىن جيعان قانات ەندى اتا قازدى اياپ، جىبەرە سالدى. موينى بوساعان اتا قاز بالاپاندارعا قاراي قاشا جونەلدى. «قىدىعى-عيق-عيق-عيق!..» «ەندىگارى قانات بالاعا تيىسپەۋ كەرەك» دەپ سىبىرلايتىن سياقتى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما