InfoHub Logo

نۋرماگامبەتوۆ ايدوس ەلۋبايەۆيچ

شەت اۋدانى ءاليحان نەگىزگى ورتا مەكتەبىنىڭ تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى

تۇعىش پرەزيدەنت – ەلباسىمىزدىڭ 2018 جىلدىڭ قاراشانىڭ 21 جۇلدىزىنداعى «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسى ەرىكسىز وي سالادى.  كەيىنگى جىلدارى تابىلعان تاريحي جادىگەرلەر ءبىزدىڭ بابالارىمىزدىڭ ءوز زامانىنداعى ەڭ وزىق، ەڭ ۇزدىك، تەحنولوگيالىق جاڭالىقتارعا تىكەلەي قاتىسى بار ەكەنىن ايعاقتادى. كوپتەگەن دامىعان ەلدەردىن جىلناماسىنا كوز جۇگىرتسەك، ولاردىڭ مىڭداعان جىلدى قامتيتىن ءتول تاريحىنداعى ۇلى جەتىستىكتەرىنىڭ دەنى وسى ەلدەر ءقازىر مەكەن ەتىپ جاتقان اۋماقتارعا قاتىستىلىعى جونىندە سۇراق تۋىندايتىنى ورىندى. وسى سۇراقتارىنىڭ بارلىعىنا، ءوزىنىنىڭ كوشباسشىلىق، زەرتتەۋشىلىك، شىعارماشىلىق، قاسيەتتەرىمەن تانىمال تۇڭعىش مەملەكەت باسشىمىز ن.ءا.نازاربايەۆ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسىندا ناقتى عىلىمي دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ، جاھاندىق تاريحتاعى ءوز ءرولىمىزدى بايىپپەن ءارى دۇرىس پايىمداۋ ءۇشىن، تولىق جاۋاپ بەردى.

سونىمەن ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىنا توقتالايىق.

«اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى مەن جىلقى شارۋاشىلىعى جەر جۇزىندە ۇلى دالادان تاراعانى تاريحتان بەلگىلى» دەپ  نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى ايتقانداي ۇلى دالانىڭ ايرىقشا  قىرى رەتىندە «اتقا ءمىنۋ مادەنيەتىن» قويۋدىن وزىندىك سەبەپتەرى بار. وسىناۋ،  ۇلان عايىر اۋماقتى جاۋدان قورعاۋ، ساقتاپ قالۋدىڭ بىردەن – ءبىر سەبەبى قاسيەتتى جانۋار اتتىڭ دا ۇلەسى زور.

ءبىزدىڭ ءاليحان اۋىلىنىڭ نەگىزگى تۇرمىس – تىرشىلىگى مال شارۋاشىلىعىمەن تىعىز بايلانىستى بولعانىمەن، جىلقى اسىراۋ شارۋاشىلىعى كەڭ ەتەك العان. سونىمەن قاتار، قازاقتىن ۇلتتىق سپورتى ات باپتاۋدا قالىس قالماۋدا. ءسوزىمنىڭ دالەلى رەتىندە اۋلىمىزدىڭ اقساقالى، ۇلتتىق سپورت اسسوسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ب.تلەۋحاننىڭ «ات سپورتىنا ۇلەس قوسقانى ءۇشىن» ديپلومىمەن ماراپاتتالعان، اتقا قانات بىتىرگەن اتاقتى اتبەگى-كەنجەعۇل جولدىباي. كوپتەگەن جىلدار بويى ات جاراتىپ، بايگە العان، سوناۋ كەڭەس داۋىرىندە «تورى اتپەن» تالاي جۇلدە الىپ ەل اۋزىندا جۇرگەن ەل اعاسى. ءوزىنىڭ ات باپتاۋداعى ەرەكشە ءستيلى مەن تەحنولوگياسىنىڭ ارقاسىندا كوپتەگەن دودالاردى جارعان. اتاپ ايتساق، بايعوزى باتىردىڭ 300 جىلدىعىندا، ءۇش ءجۇزدىڭ باسىن قوسقان ابىلاي حاننىڭ كيەلى ولكە ۇلىتاۋداعى اسىندا، قاراعاندىنىڭ جەر ۇيىعى قارقارالىداعى قاراكەسەك رۋىنىڭ اسىندا، ءوزىنىڭ ەڭبەكقورلىعىنىڭ ارقاسىندا اۆتوكولىكتەرگە يە بولدى.

«اتا كورەگەن وق جونار» دەپ اتام قازاق ايتپاقشى، قازىرگى تاڭدا ءىسىن نەمەرەسى جالعاس جالعاستىرۋدا.

ءسوزىمنىڭ سوڭىندا «ءتول تاريحىن بىلەتىن، باعالايتىن جانە ماقتان ەتەتىن حالىقتىن بولاشاعى زور بولادى دەپ سەنەمىن» – دەپ ۇلت كوشباسشىسى ايتقانداي. قازىرگى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ بۇگىنىن ناقتى باعالاي ءبىلۋ جانە بولاشاققا وڭ كوزقاراس تانىتۋ – ەلىمىزدىڭ تابىستى بولۋىنىڭ كەپىلى.

---