الەمدەگى ەڭ جانى ءسىرى اكتەر — دجەكي چاننىڭ ءومىرى مەن تاعدىرى
باقىتتى بالالىق شاق دەگەن نە؟ ەڭ جاقسى ويىنشىقتار مەن ءتاتتى تاعامدار، سوڭعى توپتامادان شىققان سۋ وتپەيتىن كيىم بە؟ ەكى تىلدە تاربيەلەپ ويناتاتىن تاڭداۋلى بالالار باقشاسى ما ەكەن؟ نەمەسە توقتاپ قالعان كۇرىلىس ورىندارىندا ورمەلەپ، گاراجدان گاراجعا سەكىرۋ مەن وزەندەردە شومىلۋ سياقتى شەكسىز ەركىندىك شىعار؟ سوڭعى كەزدەرى جاسالعان زەرتتەۋلەر بۇل نۇسقالاردىڭ بارلىعى دا باقىتتى بالالىق شاق بولۋى مۇمكىن دەيدى، ءبىراق ءبىر شارت ورىندالۋى كەرەك: ءبۇلدىرشىن بارلىق بالالارمەن ءبىر الەۋمەتتىك توپتا بولاتىن جاعدايدا ءوسۋى قاجەت. باقىتتى بولۋ ءۇشىن كىشكەنتايلار جۇماعىندا نە بولىپ جاتقانى ماڭىزدى ەمەس: باستىسى — بارىندە كەرەكتىنىڭ بارلىعى بار نەمەسە ەشقايسىسىندا ەشتەڭە جوق، ياعني تەڭ بولۋى كەرەك.
الايدا، بالالىق شاقتىڭ باقىتتى بولۋى ەرەسەك ومىردە سەنى ۇلكەن جەتىستىكتەر كۇتىپ تۇرعاندىقتىڭ كەپىلى ەمەس. كىشكەنتاي كەزىڭدە ەشكىمگە قىزىعا قىزعانباساڭ، ەشتەڭەگە قۇمارتپاساڭ، بولاشاقتا مانساپ قۋۋعا ىنتاڭ بولۋى ەكىتالاي.
دجەكي چاننىڭ تاريحى — ۇنەمى اش جۇرگەن كىشكەنتاي بالانىڭ تاۋداي تالابى ارقىلى تاڭعاجايىپ جاعدايدى شىندىققا اينالدىرۋى تۋرالى.
كورشى جۇڭگو بالاقاي
ءسابي كۇنىندە ا-پاو («بالا — زەڭبىرەك يادروسى») دەپ اتانعان دجەكي 1954 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا دۇنيە ەسىگىن اشپاستان جاتىپ-اق ءبارىن تاڭ تاماشا قالدىردى. ول كەز ءۇشىن دجەكي وتە ءىرى بولىپ تۋدى. اتا-اناسىنىڭ ايتۋىنشا ونى شەشەسى قالىپتى توعىز اي ورنىنا ون ەكى اي قۇرساعىندا كوتەرىپ جۇرگەندەي بولعان ەدى. سالماعى بەس كيلوگراممنان اساتىن جاڭا تۋعان نارەستە تۋرالى جەرگىلىكتى گازەت جازدى! بۇل وتە قۇيتىرقى ارەكەت ەدى. دجەكيدىڭ اتا-اناسىنىڭ تۇرمىسى جۇپىنى بولدى، سوندىقتان ولار بالانى سىياقى تولەسە، اسىراپ الاتىندارعا بەرە سالۋدى دا ويلادى. الايدا، بۇنداي سالماقتى ەرەكشە بالا وزدەرىنە كەرەك بولادى دەپ ۇيعاردى. وسىلايشا دجەكيگە ءوزىنىڭ تۋعان وتباسىندا قالاتىن مۇمكىندىك تۋدى.
بۇل ءوزى ءبىرتۇرلى بالالىق شاق بولدى. دجەكيدىڭ اكەسى اسپاز بولىپ جۇمىس ىستەدى، ال شەشەسى بولسا — فرانسۋز كونسۋلىنىڭ ۇيىندە قىزمەتشى بولدى. بۇل ءتۇتىن گونكونگتا، ۆيكتوريا شىڭىنداعى ەلشىلەر قالاشىعىندا تۇردى. ءبىراق، ولاردىڭ ءۇيى ديپلوماتيالىق مۇعدارىداعى ەڭ كەدەي ءۇي ەدى. دجەكي ۋاقىتىنىڭ كوبىن باسقالاردان ەش كەم ەمەس ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن جانە «ءوزىنىڭ قىزىن» — كونسۋلدىڭ قىزىن باسقالاردىڭ وزبىرلىعىنان قورعاۋ ءۇشىن كورشى بالالارمەن توبەلەسۋمەن وتكىزەتىن. وعان اكەسى كىشكەنتاي كەزىنەن-اق ۋشۋ امال-ايلالارىن ۇيرەتە باستادى دا، «كورشى جۇڭگو بالاقاي» التى جاسىندا جۇدىرىعى ارقىلى اتا-اناسىنىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىنىڭ ورنىن تولتىرۋعا بولاتىنىنا كوز جەتكىزدى.
وكىنىشتىسى سول، مەكتەپكە بارعان ءبىرىنشى جىلى-اق اسقان شەبەرلىكپەن توبەلەسە الۋدان وقۋدا ەش پايدا جوق ەكەنى بەلگىلى بولدى. اسا بەلسەندى سوتاناق بالا ءۇي كىتاپ-داپتەرى سالىنعان پورتفەلىن ەكى كۇننىڭ بىرىندە جوعالتىپ، ساباقتاردان قاشىپ ءجۇردى، اتا-اناسى تانىستىق ارقىلى ارەڭ كىرگىزگەن ەلشىلىك مەكتەبىندەگى ءتارتىبىنىڭ ناشار بولعانى سونداي، ونىڭ بولاشاعى تۋرالى قيىن ماسەلە كۇن تارتىبىنە شىقتى. وتباسىلىق كەڭەستە ا-پاو بالاقايدى ايتەۋىر «ساتىپ جىبەرۋ»، ناقتىراق ايتساق جۇڭگو دراما اكادەمياسىنا وقۋعا بەرۋ تۋرالى بۇكىل ءومىرىن وزگەرتكەن شەشىم قابىلداندى. شىندىعىندا بۇل بالالار ۋاقىتىنىڭ كوبىن ىجداھاتتىلىقپەن جاسالاتىن اكروباتيكالىق جاتتىعۋلارعا جۇمسايتىن ينتەرنات ەدى. بۇل رەتتە، بالا وندا قابىلدانعاندا ونىڭ اتا-اناسى بالانىڭ «ۇستازدىڭ مەنشىگى» («ەتى - سەنىكى، سۇيەگى - مەنىكى») بولاتىن كەلىسىمگە قول قوياتىن. وسىلايشا ءمۇعالىم ءوز قاراماعىنداعى بالاعا كەز كەلگەن فيزيكالىق جازانى قولدانا الاتىن.
سول ەكى ارادا، 1960 جىلى دجەكيدىڭ اكەسى جاڭا قىزمەتكە يە بولدى. ول كىسىنى امەريكانىڭ اۆسترالياداعى كونسۋلدىعىنا اسپاز بولۋعا شاقىردى دا، كىشكەنتاي سوتاناقتىڭ وتباسى ونى ينتەرنات مۇعالىمدەرىنىڭ قاراۋىنا قالدىرىپ، ەلدەن كەتىپ قالدى. دجەكي كەيىن ەسىنە العانداي، ونىڭ، ءبىر جاعىنان، مەرەكە كەزدەرى دە ۇيىنە بارىپ قايتا المايتىن بولعاندىعى، كوڭىلىنە قاياۋ ءتۇسىردى، ەكىنشى جاعىنان، شەشەسى، ونى سىنىپتاستارىنىڭ كۇلكىسىنە قالدىرىپ، اپتا سايىن ونى جۋىندىرۋ ءۇشىن ءبىر شەلەك ىستىق سۋ الىپ كەلمەيتىنى كوڭىلىنە جاقتى. ول جىلدارى گونكونگتا سۋمەن قامتۋ جاعى قيىن بولدى دا، اكادەمياداعى گيگيەنانى ساقتاۋ قارابايىر دەڭگەيدە تۇردى.
العاشقى ماحاببات
ەدەنگە جاتىپ ۇيىقتاۋ، تاڭعى اسقا، تۇسكى اسقا، كەشكى اسقا كۇرىش جەۋ، ادامدى قالجىراتىپ جىبەرەتىن جاتتىعۋلار، سونىمەن قاتار كەز كەلگەن سىلتاۋ بولسا بولدى مۇعالىمدەردەن تاياق جەۋ كىمنىڭ بولسا دا تاۋىن شاعىپ تاستار ەدى، تەك دجەكي چاننىڭ تاۋىن شاعا المادى. ەپتىلىگى مەن ءارتيستيزمى ءۇشىن ول، كوپ ۋاقىت وتپەي-اق، تەاتر ترۋپپاسىنىڭ نەگىزگى قۇرامىنا الىنىپ، ساحناعا شىعىپ ونەر كورسەتىپ، كينو ءتۇسىرۋ الاڭدارىندا ستاتيست بولىپ ىستەي باستادى.
دالدەگەندەي، ول شاقتا گونكونگتا ەكشن-اتىس-شابىس جانرىنىڭ ءداۋىرى ءجۇرىپ تۇرعان. سوندىقتان كۋنگ-فۋدى جەتىك يگەرگەن اكادەميانىڭ وقۋشىلارىن ستاتيست رەتىندە اتتاي قالاپ الىپ جاتتى. قوسىمشا جۇمىستان كوپ اقشا تابا قويۋ قيىن ەدى (60 دوللاردىڭ 55ء-ىن ءمۇعالىپ الىپ الاتىن، ويتكەنى وقۋشىلار، ءالى دە بولسا، ءمۇعالىمنىڭ مەنشىگى بولىپ سانالاتىن)، الايدا، بۇل دجەكي ءۇشىن سابيلىك شاعىنان بەرى كوزدەن بۇلبۇل ۇشقان ەركىندىگىنە قول جەتكىزۋدىڭ تاپتىرماس مۇمكىندىگى ەدى: كينو تۇسىرىلىمىنەن قاشىپ كەتۋگە بولادى عوي! تەك كادرعا تۇسكەن ستاتيستەرگە عانا اقى تولەنەتىن جانە اكادەميادا بۇگىن جولى بولماعانىن ايتىپ، جەكە باسىنىڭ شارۋالارىن تىندىرۋعا كەتىپ قالۋعا بولاتىن. ونداي شارۋالار جاس توبەلەسقوردا ءدال وسى كەزدە پايدا بولا باستادى.
دجەكي ون ءتورت جاسقا تولىپ، كەلەشەكتەگى «جۇڭگو كينەموتوگرافىنىڭ ەڭ سىرباز اكتەرى» ءبىرىنشى ماحاببات ازابىن تارتتى — جاقسى وتباسىنان شىققان قىزبەن جۇرە باستادى. «ول كەزدە ءبىز ءالى جاس بالا ەدىك، يىعىمىز تاقالىپ ورىندىقتا بىرگە وتىراتىنبىز، — دەپ دجەكي ەسكە الادى. — مەن ونى قايتا-قايتا قۇشاقتايتىنمىن، ءبىز وسىلاي بەس-التى ساعات بويى وتىرا بەرۋشى ەدىك. مەنىڭ قولىم تالىپ، ۇيىپ قالاتىن، ءبىراق مەن قولىمدى الۋعا ۇيالاتىنمىن». عاشىقتىق كوڭىل كۇيىمەن ورىندىقتا وتىرا بەرۋ نەكەلەسىپ تىنۋعا ءسال جەتپەي قالدى — قالاي دەسەك تە، بوزبالا مەن بويجەتكەن بۇعان دايىن بولاتىن. الايدا، بويجەتكەننىڭ اتا-اناسى «قايىرشى ستاتيستكە» قىزىنا ۇيلەنۋىنە ۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولدى.
بۇل دجەكيدىڭ نامىسىنا قاتتى تيگەن سوققى بولدى. بۇنداي سوققىلارعا ول كىشكەنتاي كۇنىنەن باستاپ جانكەشتى توبەلەسپەن جاۋاپ قاتۋعا داعدىلانعان سوققى بولدى. «قايىرشى ستاتيست» ءوزىنىڭ گونكونگتاعى ەڭ مىقتى كاسكادەر ەكەنىن دالەلدەپ، «ايداھار-جولبارىس» شەبەرى اتاعىن الۋعا — كينو تۇسىرىلىمدەرىندەگى ايقاس-توبەلەستەردى قويۋشىنىڭ اسسيستەنتى بولۋعا بەل بۋدى. اتا-اناسى بالانىڭ تالابىن دەمەپ جىبەرۋگە كەلىسىپ، ول اكادەميادان كوشىپ كەتىپ، ءوزىنىڭ دەربەس ءومىرىن باستاۋىنا بولاتىن قۇرقىلتايدىڭ ۇياسىنداي عانا پاتەر ساتىپ الىپ بەردى.
«كاسسالىق جيناق قارعىسى اتقان» مىرزا
دجەكي چان ءوزىنىڭ ارمانىن اكيقاتقا اينالدىرۋعا بىرنەشە تۇستان ءبىراق كىرىستى، جانە ايتا كەتۋ كەرەك، ونىڭ بۇل ءادىسىن ۇلكەن قالادا تۇرۋ جونىندە ويلانىپ جۇرگەن كەز كەلگەن جىگىت پايدالانعانى دۇرىس. ەڭ اۋەلى ول «گونكونگتىڭ ەڭ كوزسىز باتىرلىققا اۋەس كاسكادەرى» رەتىندە جۇرتشىلىققا ءماشھۇر بولۋعا اسىقتى. ول ىستەۋگە ەشكىم كەلىسپەيتىن تريۋكتەردى ورىنداي بەرەتىن. كەيىندەپ دجەكي بۇل ءوزىنىڭ اق جولى ءارى وزىنە بۇيىرعان جازاسى بولعانىن ايتقان ەدى: وسىلايشا ءۇيدىڭ شاتىرىنان دۋبلەرسىز جانە ەش ساقتانباي-اق وپ-وڭاي سەكىرە سالاتىن دجەكي چاننىڭ ايگىلى «فيرمالىق ءستيلى» دۇنيەگە كەلدى. دەگەنمەن، پۋبليكا ودان ءاردايىم وسىنى قالاپ، ەندى مەجەنى تومەندەتۋ مۇمكىن بولماي قالدى.
سونىمەن بىرگە ول كينو ءتۇسىرۋ تەحنولوگياسىنىڭ قىر-سىرىنا قانىعا باستادى. مىسالى، ەكشن-فيلمدەردەگى ستاتيستتەرگە قويىلاتىن نەگىزگى تالاپتاردىڭ ءبىرى «جاقسى ءولۋ»، ياعني ولاردى باستى كەيىپكەر «ءولتىرىپ تاستاعان» سوڭ قوزعالماي جاتۋ بولدى. بۇنداي كەزدە تىنىستاماۋ ماڭىزدى بولدى، اسىرەسە كاتانامەن قىلىشتاسۋ كەزىندە كەۋدەگە قادالعان قىلىشتىڭ ىرعالىپ تۇرۋى سول ساتتە-اق «ولىكتىڭ» ساپاسىزدىعىن ءبىلدىرىپ قويادى. دجەكي ءتۇسىرىلىم «موتور!» ءسوزى ايتىلعان سوڭ باستالاتىنىن ساناسىنا توقىپ الدى. وسى سەبەپتى رەجيسسەر «دايىندالىڭدار! كامەرا!» دەپ ايقايلاپ، ال باسقا ستاتيستەردىڭ ءبارى تىنىسى جوق ولىك بولىپ جاتقان كەزدە، ءبىزدىڭ ايلاكەر كەرىسىنشە تىنىستاپ الۋعا بارىن سالىپ جاتاتىن. ول تەك ءۇشىنشى كوماندادان سوڭ عانا قاتىپ قالاتىن دا، بۇل وعان باسقالاردان ۇزاعىراق ءمىنسىز ولىك بولىپ جاتۋىنا سەپ بولاتىن. وسى تريۋگى ونىڭ گونكونگتاعى ەڭ سۇرانىسقا يە ستاتيست بولۋىنا جانە ءتىپتى ءسوزى بار بىرنەشە ءرولدى الۋىنا پايداسىن تيگىزدى. ونىڭ ۇستىنە وتە يكەمدى جىگىت اينالاسىمەن تەز ءارى وڭاي ارالاسىپ كەتەتىن بولىپ شىقتى. قىتايدا ەندى-ەندى پايدا بولا باستاعان جانە كينو سالاسىنىڭ ەڭ ءبىر بەلدى-بەدەلدى ادامدارى مىنەتىن قىمبات كولىكتەرگە قىزىعاتىن.
«ايداھار-جولبارىس» شەبەرى بولسام دەگەن ارمانى ەندى سونشالىقتى ورىندالماس تىلەك ەمەس ەدى. از عانا ۋاقىتتان سوڭ ول ارمانى اقيقاتقا اينالدى! الايدا، دجەكيدىڭ باستاپقى ماقساتى — سۇيىكتى قىزىمەن وتاۋ قۇرۋ — بۇل ۋاقىتتا كۋنگ-فۋ-فيلمدەرىنىڭ جاڭا تۋىپ كەلە جاتقان جۇلدىزى ءۇشىن ءوزىنىڭ تارتىمدىلىعىنان ايىرىلىپ قالعان بولاتىن. سۇيىكتىسى ونىمەن ءبىر شاڭىراقتا تۇرىپ جاتتى: ول قىز اتا-اناسىنىڭ ەركىنە كونبەدى. ءبىراق دجەكي ۇيدە بولاتىن ۋاقىتىن كۇننەن كۇنگە ازايتىپ، دوستارىمەن كوڭىل كوتەرۋگە كەتىپ قالا بەرەتىن بولدى. ءبيشى جانە اكتريسا قىز-كەلىنشەكتەردىڭ ىشىندە ونىڭ اشىنالارى پايدا بولىپ، اقىر سوڭىندا العاشقى ماحابباتى دجەكيدەن كەتىپ قالدى. سول ساتتە بۇل جاعداي وعان وتە جاقسى بولدى. دەگەنمەن، ول كەيىن وسى ءۇشىن ءوزىن ءومىر بويى كىنالى ساناپ ءجۇردى. ول اتاقتى بولىپ كەتكەن كەزدە ءوزىنىڭ ءبىرىنشى قىزىمەن قايتا باس قوسۋعا تىرىستى، وعان قىمبات سىيلىقتار جىبەرىپ تۇردى. ءبىراق ول قىز ارالاسقىسى كەلمەي، كەيىن دجەكيگە بەلگىلى بولعانىنداي، پروۆينسياعا كەتىپ قالىپ، وندا جالعىز تۇرىپتى.
وسى كەزدە «گونكونگتىڭ ۇلى كاسكادەرىنىڭ» مانسابىندا ەش بولجاپ بىلمەگەن كۇرت بۇرىلىس الدىنان شىقتى: بريۋس لي قايتىس بولىپ كەتتى دە، ەكشن-اتىس-شابىس فيلمدەرى ويلاماعان جەردە ساننەن شىعىپ قالدى. كينو تۇسىرىلىمدەرى ازايا بەردى، اقشا بولماي قالدى. كۋنگ-فۋدان باسقا ەشتەڭە بىلمەيتىن دجەكي ومىرىندەگى جوقشىلىق پەن تورىعۋشىلىق تۋدىرعان قاتاڭ كەزەڭدەردىڭ ءبىرىن باسىنان وتكەردى. اقىر اياعىندا، اقشاسى جەيتىن تاماعىنا دا جەتپەي قالاتىنىن ءبىلىپ، ول اۆسترالياداعى اتا-اناسىنا كەتىپ قالۋدى ۇيعاردى. شەشەسى ونى جىلاپ قارسى الدى، ال اكەسى، ارينە، بالاسىنىڭ بۇل قىلىعىنا قارنى اشتى. دەسەك تە، بالالارى اتا-اناسىنا ماسىل بولماۋعا بارىنشا تىرىسىپ باقتى (ونى اتا-اناسى ەكى رەت «ساتىپ جىبەرۋگە» تىرىسقانىن ۇمىتا قويعان جوق). دجەكي قۇرىلىسقا جانە مەيرامحاناعا اسپازدىڭ كومەكشىسى بولىپ كىردى. الايدا، شەشەسى اۆستراليالىق تىپ-تىنىش ءومىر وعان قيىن سوعىپ، ءىشىن پىستىرىپ جۇرگەنىن بايقاپ ءجۇردى. ءبىر جىلدان كەيىن، گونكونگتان فيلم تۇسىرىلىمىنە قاتىسۋ، ونىڭ ۇستىنە اكتەر رەتىندە قاتىسۋ تۋرالى ۇسىنىس كەلگەندە، دجەكي ويلانباستان كەرى قايتىپ كەتتى.
بۇل لو ۆەيدىڭ — كەزىندە بريۋس ءليدى جۇلدىز قىلىپ شىعارعان رەجيسسەردىڭ جوباسى بولاتىن. پاتريارح كورەرمەننىڭ كۋنگ-فۋ-فيلمدەرىنە دەگەن ىقىلاسىن وياتۋعا قابىلەتى جەتەتىن دارىندى جاڭا كەيىپكەر ىزدەپ جۇرگەن ەدى. دجەكي چان تاعدىر وعان قانداي مۇمكىندىك بەرگەنىن ۇعىنعان كەزدە باقىتتان باسى اينالدى. الايدا… بۇل جەردە ءقاۋىپتى تۇزاق قۇرۋلى تۇر ەدى. لو ۆەي بولسا بريۋس ءليدى — قاباعى قاتۋلى، ەش ءمىنى جوق سۋپەرقاھارماندى قايتا ءتىرىلتىپ العىسى كەلدى. ءبىراق، ەبەدەيسىز مۇرىنى مەن قۋلانعان فيزيونومياسى بار دجەكي ءۇشىن سەرى جىگىتتىڭ يدەالدى بەينەسىنىڭ اۋىلى الىس ەدى. قاپ-اتتەگەن-ايى سول، دجەكي چان ويناعان «قاھاردىڭ جاڭا جۇدىرىعى» ءفيلمى پروكاتتا قۇردىمعا كەتتى. كەلەسى كارتيناسى دا جەتىستىرگەن جوق، وسىلايشا «كۋنگ-فۋدىڭ جاڭا جۇلدىزى» پروديۋسەرلەر اراسىندا «كاسسالىق جيناق قارعىسى اتقان» مىرزا دەگەن اتاقتى يەمدەندى.
تەڭدەسى جوق دجەكي
بۇل ۋاقىتقا دەيىن كوبىنىڭ سالى سۋعا كەتىپ قالار ەدى، ءبىراق دجەكي چان ويتكەن جوق! ول العان بەتىنەن قايتپاي، كينوعا ءتۇسىپ، ادام نانعىسىز تريۋكتەردى جاساي بەردى. ءوستىپ جۇرگەندە جۇلدىزى وڭىنان تۋا قالدى: ونى باسقا كينوستۋديانىڭ پروديۋسەرلەرى بايقاپ، جاڭا كينوجانردىڭ — كومەديالىق كۋنگ-فۋدىڭ تۇساۋىن كەسكەن «بۇركىت كولەڭكەسىندەگى جىلان» فيلمىندە ويناۋدى ۇسىندى. بۇل دجەكيدىڭ وڭ جامباسىنا كەلىپ، تاماشا حيت بولعان فيلمدەر بىرىنەن سوڭ ءبىرى شىعىپ جاتتى. ءسويتىپ، بىرنەشە جىلدا بۇرىنعى قايىرشى ستاتيست مۋلتيميلليونەر، سۋپەرجۇلدىز بولىپ شىعا كەلدى.
بۇل ونىڭ ادۋىندى مىنەزى بارىنشا اشىلعان ۋاقىت بولاتىن. دجەكي ءوزىنىڭ جەكە كاسكادەرلەر كومانداسىن قۇرىپ، ولارعا بىركەلكى سپورت اۆتوكولىكتەرىن الىپ بەردى. وسىلاي ولاردىڭ كورتەجى بۇكىل گونكونگ كوشەلەرىن شۋلاتىپ وتكەن كەزدە جۇرت ەرىكسىز ولارعا مويىن بۇرىپ قاراپ قالاتىن. ول شۆەيساريالىق ساعاتتار مەن ءساندى جەيدەلەر ساتىلاتىن بۋتيكتەردى كوشىرىپ اكەتەتىن دە، سوسىن ولاردى دوستارىنا تاراتىپ بەرەتىن. كۇن سايىن بۇكىل ءتۇسىرۋ توبىنا ارناپ توي-دۋمان جاسايتىن. انتيكۆارياتتى ساۋدالاسپاي-اق ساتىپ الا بەردى جانە ەكزوتيكالىق اڭ-قۇستاردان قۇرالعان حايۋاناتتار پاركىن كۇردى. الايدا، بۇنىڭ ءبارى ونىڭ باستى اۋەستىگى — ءتۇسىرۋ الاڭىنداعى ادرەنالين اتقىلايتىن الاڭعاسارلىعىنىڭ ءبىر پۇشپاعىنا دا تاتىمايتىن.
دجەكي ءوزى ادام سەنگىسىز قاتەرلى تريۋكتەردى ويلاپ تاۋىپ، ولاردى ورىنداپ جۇرە بەردى. مىنە، مىسالى، «مەن باقىتتىمىن» ءاۆتوومىربايانىندا سيپاتتالعان تريۋكتەردىڭ ءبىرى: «وقيعا جەلىسى بويىنشا مەنىڭ كەيىپكەرىم قىلمىسكەردى قۋىپ كەلە جاتىپ، گالەرەيادان تومەن قاراي ساۋدا ورتالىعىنىڭ حوللىنا سەكىرىپ ءتۇسۋى ءتيىس. التىنشى قابات بيىكتىگىندە جۇمىر ءارى تايعاناق سۇيەنىشتە تۇرىپ، مەن الدىمەن ەكى مەتر بولاتىن ۇزىندىققا سەكىرىپ، سوسىن مەتال سىم، ەلەكتر شامدارى، قانتتان جاسالعان اينەك جانە پيروتەحنيكا شىرماعان تەمىر باعانعا جارماسۋىم، سودان كەيىن باعاندى بويلاي تومەن قاراي سىرعي جونەلۋىم كەرەك ەدى. باتىلىم بارىپ بۇل كادردى ءتۇسىرۋدى باستاۋدان قاتتى قورىقتىم.
اقىر سوڭىندا مەن سۇيەنىشكە شىقتىم دا، ەرىكسىز تۇردە يىعىمدى سىلكىپ قالدىم — وسى كەزدە تومەن جاقتا وننان اسا كامەرانىڭ بىركەلكى ىسكە قوسىلعانىن كوردىم. مەن بۇنىڭ ءتۇسىرۋدى باستاۋ تۋرالى بەلگى ەمەس ەكەنىن ايتقىم كەلدى، ءبىراق بۇل تىم كەش ەدى. كوز الدىڭىزعا كەلتىرىپ كورىڭىز: ءتۇسىرۋ الاڭىندا جۇرگەن الدەنەشە ءجۇز ادام — جانە قۇلاققا ۇرعان تاناداي تىنىشتىق. ءبىر سارىنمەن عىجىلداپ تۇرعان مەحانيزمدەردىڭ دىبىسىنان باسقا ەشقانداي ءۇن جوق. «ولسەم ولەيىن»، — دەپ ويلادىم دا العا قاراي سەكىرە سالدىم.
ءبىر سەكۋند وتكەن سوڭ مەن مەتالل باعاندى قولىممەن دە اياعىممەن دە قۇشاقتاپ الدىم، تومەن قاراي سىرعىپ بارا جاتقانىمدا ەلەكتر شامدارى جارق-جۇرق ەتىپ، اتىلىپ جاتتى، اينەك پەن ۇشقىندار جان-جاققا شاشىراپ جاتتى. اۋەلى ەكى الاقانىما كەلىپ تۇرعان ىستىقتى سەزدىم، سوسىن قولىم قاتتى اۋىرا باستادى، ودان كەيىن مۇلدەم سەمىپ قالدى. بۇل ۇدەرىسكە مەنىڭ «ا-ا-ا-ا-ا…» دەپ سوزىلىپ شىققان ايقايىم قوسىلىپ، مەن قانت اينەگىنە گۇمپ ەتىپ قۇلادىم دا، ونىڭ كۇل-تالقانىن شىعاردىم، سودان كەيىن بارىپ كامپيت تولتىرىپ قويعان ۇيشىكتىڭ ۇستىنە قۇلاپ ءتۇستىم. ويداعىداي شىقتى. ءبىراق دۋبل ءالى تامام بولماعان ەدى. كادردى اياعىنا جەتكىزۋ ءۇشىن مەن وڭباعاندى ۇستاپ الىپ ۇرىپ تاستاۋىم كەرەك. سونىمەن، مەن جەرگە تۇسە سالىسىمەن اتىپ تۇردىم دا، ءوزىمنىڭ توبىمداعى كاسكادەرلەردىڭ ءبىرىن ۇرىپ-سوعا باستادىم: سارت-سۇرت! زىڭق-زىڭق! ول جالىنىپ «دجەكي، بولدى، مەنى ۇرىپ ولتىرەتىن بولدىڭ!» دەگەنشە ونى توقپاشتاي بەردىم. مەن ونى جىبەرە سالعانىمدا ول جەرگە سۇلاپ ءتۇستى. وسى كەزدە بارىپ ەسىمنەن اداسىپ، جىندىسۇرەيدىڭ قىلىعىن ىستەگەنىمدى ءتۇسىندىم. سول تريۋكتى ورىنداعان سوڭ مەن ەكىنشى دەڭگەيلى كۇيىككە شالدىقتىم، بۇكىل بەت-جۇزىم قانعا بويالىپ كەتتى، ال قانت اينەگىنىڭ سىنىقتارى دەنەمنىڭ ساۋ تامتىعىن قالدىرماپتى».
دجەكيدىڭ تابىنۋشىلارى ول ءۇشىن وزدەرىنە قول سالىپ جاتتى، ال باسپاسوزدە ونىڭ الدىڭعى قاتارلى ازيالىق اكتريسالارمەن كوڭىل جاراستىرعانى تۋراسىندا قاڭقۋ ءسوز كوپتەپ ءجۇردى، ولاردىڭ ءبىرى راس بولىپ شىقتى. 1983 جىلى دجەكي چان ونىڭ ەكىنشى ادال قۇربىسى جانە بالاسىنىڭ اناسى بولعان دجوان لينگە ۇيلەندى.
امەريكانى اشۋ
كەلەسى قيسىندى قادامى حالىقارالىق نارىقتى باعىندىرۋ بولماق ەدى. ءسويتىپ، 1980-جىلدارى دجەكي «زەڭبىرەك يادروسى» جارىسى» ءفيلمىنىڭ تۇسىرىلىمىنە قاتىسۋ ءۇشىن گولليۆۋدقا جول تارتتى. بۇل جەردە چاندى تاعدىردىڭ تاعى ءبىر شاپالاعى كۇتىپ تۇر ەدى: ول امەريكادا جۇلدىز بولعان جوق، ءبىراق ءتىلدى بىلمەگەنى ءۇشىن جانە ۆارۆارلىق ادەتتەرى ءۇشىن جۇرتتىڭ مازاعىنا قالاتىن كۇلكىلى سيرك مايمىلىنا ۇقساس بىرەۋ بولىپ سانالدى. تىلگە كەلگەندە شىنىمەن-اق ۇلكەن قيىندىقتار بولدى: دجەكي العاشقى جارتى جىل بويى تەك گامبۋرگەرلەر مەن كوكا-كولانى ازىق ەتتى، ويتكەنى باسقا تاعامدارعا قالاي تاپسىرىس بەرۋدى بىلمەدى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە قانىنداداعى حولەستەرين كولەمى اناعۇرلىم ارتىپ كەتىپ، اۋرۋحانادان ءبىراق شىقتى. امەريكادا وعان بولىسار ەشتەڭە بولمادى جانە ول تۇسكەن فيلم دە ساتسىزدىككە ۇشىرادى. سالى سۋعا كەتكەن دجەكي چان وتانىنا قايتۋعا اسىقتى. دەگەنمەن، گولليۆۋد ونىڭ كوزىن اشىپ بەردى: كاسكادەر باتىستىق ادىس-تاسىلدەردىڭ ءبارى ادامي رەسۋرستارعا نەگىزدەلەتىن قىتايلىق ادىس-تاسىلدەردەن قانشالىقتى ايىرماشىلىعى بارىن ءتۇسىندى. دجەكي چان ەندى ونىڭ كاسكادەرلىك كومانداسى قىتايداعى ەڭ جانىنان بەزگەن ەمەس، باتىستىق ەڭ جوعارى ستاندارتتارعا ساي بولادى دەپ ۇيعاردى.
1995 جىلى گولليۆۋدتىڭ رەسۋرستارى ارقىلى ىستەي الماعان نارسە ويلاماعان جەردەن ءوز كۇشتەرىمەن-اق جۇزەگە اسىپ كەتتى: اقش ەكراندارىنا «برونكستاعى مىقتىنى انىقتاۋ» گونكونگتىق قىرعىن-توبەلەس ءفيلمى شىعىپ، مۇمكىن بولعان رەكوردتتاردىڭ ءبارىن شاڭ قاپتىردى. 1998 جىلى «الاشاپقىن» ءفيلمى ءتۇسىرىلدى دە، وسىدان سوڭ دجەكي چانعا الەمدىك دەڭگەيدەگى جۇلدىز مارتەبەسى تۇبەگەيلى ورنىقتى. ول ءوزىنىڭ فيلمدەرىنىڭ رەجيسسەرى بولاتىن بولدى. ەندى دجەيمس كەمەرون، ۋيلل سميت، سيلۆەستر ستاللونە — ونىڭ ونەرىنە تابىنۋشىلار جانە دوستارى! 2002 جىلى «داڭق اللەياسىندا» ونىڭ جەكە ءوزىنىڭ جۇلدىزى پايدا بولدى. كوميكالىق كۋنگ-فۋ الەمدى جاۋلادى!
ماڭگى باقي ونىنشى قاباتتان باسپەن تومەن سەكىرە بەرۋ مۇمكىن ەمەس. 2003 جىلدان بەرى دجەكي اكتەرلىك شەبەرلىككە دەن قويىپ، الاڭعاسار تريۋكتەردى قاجەت ەتپەيتىن رولدەردى سومداپ ءجۇر. 2011 جىلى ونىڭ اكتەرلىك مانسابىنداعى ءجۇزىنشى فيلم — «سوڭعى يمپەريانىڭ توقىراۋى» تاريحي دراماسى شىقتى. ال 2012 جىلى كانندا چان قارتايىپ كەتكەنىن، سانى جوق جاراقاتتارىنىڭ ءبىلىنىپ جۇرگەنىن، سوندىقتان ول ەندى ءتۇسىرۋ الاڭدارىندا تريۋكتەردى ورىندامايتىنىن جاريالادى. جەر-جاھانداعى ەڭ ەسسىز اكتەردىڭ ءداۋىرى اقىرىنا تايادى. ءبىراق، بۇل چاننىڭ جۇمىستى مۇلدەم دوعاراتىنىن بىلدىرمەسە كەرەك. ول فيلمدەرىن ءتۇسىرىپ، بيزنەسپەن جانە ساياساتپەن اينالىسىپ ءجۇر. دجەكي قىزىعى مەن شىجىعى تولى ءومىر ءسۇرىپ جاتقانى سونداي، 2016 جىلى ونىڭ ءاتى-جونى پانامالىق قۇجاتتاردان كورىنىپ قالدى.
You Might Also Like
-
1. تاريحتى بىلمەسەن، ەلىڭدى بىلمەيسىن. 2. كەلەشەك ۇرپاق! ءوز تاريحىندى كوپ وقى! 3. وقىساڭ ءوزىن ءۇشىن وقيسىن. 4. اقىلدى بول، اقىلسىز بولما. 5. اقشا ەمەس بايلىق، بايلىق ول دەنساۋلىق. 6. اقشاننىڭ ك...
