InfoHub Logo

عىلىمي زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە ءتىستى جۇيەلى جانە دۇرىس تازالاۋ ءتىس جەگىسى، اۋىز قۋىسىنىڭ شىرىشتى قابىعى جانە پارودونت اۋرۋلارىنىڭ بولۋ مۇمكىندىگىن 60-70%-عا ازايتاتىنى دالەلدەندى.
مۇحاممەد پايعامبارىمىز سەنىم شارتتارىنىڭ ءبىرى دەنەنى تازا ۇستاۋ دەپ ەسەپتەدى. تازالانۋ كەزىندە اۋىز ءىشىن جۋىپ، ءتىستى تازارتىپ، مۇرىن ءىشىن شايۋ كەرەك ەكەندىگىن ۇمىتپاۋدى ەسكەرتكەن. ءتىستى اسىرەسە اكاسيا اعاشىنىڭ تاياقشاسى - ماساۋىكپەن (ماسۋاك) تازارتۋ كەرەك ەكەندىگىن ايتقان. ءتىستى ماساۋىكپەن تازارتىپ، اۋىز ءىشىن تازا ۇستاۋ جاراتقان يەمىزدى قاناعاتتاندىرادى، پەرىشتەلەردى قۋانتادى، ادامنىڭ كوزىن جارقىراتادى، ءتىستى جالتىراتادى، بەكىتەدى جانە اۋىرۋىنا جول بەرمەيدى، استىڭ دۇرىس قورىتىلۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، ارتىق سىلەكەيدى جويادى، قۇدايعا جالبارىنۋدىڭ اسەرىن كۇشەيتەدى دەگەن. جابىرەيىل پەرىشتە اۋىزدى تازالاۋ ءۇشىن وعان وسى ماساۋىكتى قولدانۋ كەرەكتىگىن ايتقان دەيدى.
اكاسيانىڭ بۇل تاياقشاسىن ءبىر جاق ۇشىنان ساباقتاپ تاراتقاندا ءتىستى تازالاۋعا قاجەتتى تالشىقتار الىنادى، ال اكاسيانىڭ شىرىنى مەن جاسىل شوبىنەن قازىرگى ءتىس پاستالارىنا ۇقساس زاتتار ازىرلەنگەن.

قازىرگى تاڭدا اۋىز قۋىسىن تازالايتىن زاتتاردى تاڭداۋ مۇمكىندىگى مول: ءتىس ششەتكالارى، ءتىس پاستالارى، ءتىس ارالىقتارىن تازالايتىن فلوستار (جىپتەر).

ءتىس ششەتكاسى مەن ءتىس پاستاسىن تاڭداۋعا سىزگە ءوزىڭىزدىڭ جەكە دارىگەر-ستوماتولوگىڭىز كومەكتەسەدى. ادەتتە قاتتىلىعى ورتاشا ءتىس ششەتكاسىن پايدالانعان دۇرىس. ەگەر قىزىل يەك قاناعىش كەلسە، ششەتكانىڭ جۇمساعىن قولدانعان ءجون. ءتىس شەتكاسىن ءار 3-4 ايدا اۋىستىرىپ وتىرۋ قاجەت.

ءتىس پاستالارىن ەكى نەگىزگى توپقا بولەدى: پروفيلاكتيكالىق، ياعني الدىن الاتىن جانە ەمدىك-پروفيلاكتيكالىق. ءتىستى كۇنىنە كەم دەگەندە ەكى رەت مىندەتتى تۇردە پاستامەن تازالاۋ كەرەك: تاڭەرتەڭگى تاماقتان كەيىن (تاڭەرتەڭگىلىك اسقا دەيىن اۋىزدى جاي عانا شايادى) جانە كەشكىسىن ۇيقىعا جاتار الدىندا. كۇندىز ءتىستى قانشا رەت تاماق ىشسەڭىز، سونشا رەت تازالاۋعا بولادى. پاستاسىز، تەك ششەتكانىڭ وزىمەن تازالاۋعا دا بولادى. سوندىقتان ءتىس ششەتكاسىن مۇمكىندىگىنشە جۇمىستا دا پايدالانعان ءجون.

تاماقتانۋدان كەيىن ءتىس جەگىسى، ءتىس تاسى، اۋىراتىن قىزىل يەك پەن اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى جانە اۋىز ىشىنەن شىعاتىن جاعىمسىز ءيىس پايدا بولاتىنىن ۇمىتپاعانىڭىز دۇرىس.

ءتىس ششەتكاسىمەن ءار ءتۇرلى قيمىل جاساۋعا بولادى. الدىمەن، تىسكە تىگىنەن - قىزىل يەكتەن ءتىستىڭ جيەگىنە قاراي جانە ءتىستىڭ ارتقى بولىگىن دە تازارتۋدى ۇمىتپاۋ كەرەك. بالالارعا اۋىز قۋىسىن تازا ۇستاۋدى جاس كەزىنەن ۇيرەتكەن ءجون. 4-5 جاسقا دەيىن اناسى بالاسىنىڭ ءتىسىن ءوزى تازالاۋى ءتيىس، ال كەيىن بالا اتا-اناسىنىڭ باقىلاۋىمەن ءوز ءتىسىن ءوزى تازالاي الاتىن دارەجەگە جەتەدى.
اۋىز قۋىسىن تازا ۇستاۋ سىزگە ءتىس جەگىسىنەن، ءتىس تاسىنان، اۋىز قۋىسىنداعى شىرىشتى قابىقتىڭ جانە پارودونت اۋرۋلارىنان تالاپقا ساي قۇتىلۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە دەمىڭىزدىڭ جاڭارۋىنا ءارى جايدارى كۇلكىڭىزگە ءار بەرەدى.

ي.گ. يلۋريدزە

ءتىستى ششەتكامەن جانە ءتىس پاستاسىمەن تازالاۋ

اسىرەسە بالانىڭ ءتىسى شىعىپ جاتقان كەزدە ءتىس وڭەزىن ۇنەمى ساپالى تازارتىپ تۇرۋ ستوماتولوگيالىق اۋرۋلاردىڭ دامۋىن توقتاتۋدا اسا ماڭىزدى. ءتىستى كۇنىنە كەم دەگەندە ەكى رەت ساپالى ءتىس پاستاسىمەن جانە ششەتكامەن تازالاۋ قاجەت – مىندەتتى تۇردە تاڭەرتەڭ جانە كەشكە تاماقتانعان سوڭ. وزىڭىزگە نە بالاعا ساي پاستا مەن ششەتكا تاڭداۋعا ءتىس دارىگەرى كومەكتەسەدى. تومەندە قويىلعان تالاپتارعا نازار اۋدارساڭىز، اۋىز قۋىسىن كۇتۋگە ارنالعان مول تاۋاردىڭ ىشىنەن وزىڭىزگە قاجەتتىسىن وڭاي تاڭداپ الا الاسىز.
ءتىستى دۇرىس تازالاۋ:
1.  ششەتكانىڭ تۇكتەرىن قىزىل يەككە 45° س باعىتتاڭىز. بۇنداي قوزعالىستار قىزىل يەكتەگى قان اينالىمىن جاقسارتادى.
2.  جوعارعى جانە تومەنگى تىستەردىڭ بارلىق سىرتقى بەتتەرىن جانە بۇيىرلەرىن تازالاڭىز.
3.  جوعارعى جانە تومەنگى تىستەردىڭ شاينايتىن بەتتەرىن تازالاڭىز.
4.  تومەنگى جانە جوعارعى تىستەردىڭ بارلىق ىشكى بەتتەرىن تازالاڭىز.
5.  ۇلكەن ازۋ تىستەردىڭ بەتتەرىن جاقسىلاپ تازالاڭىز.
6.  كۇرەك تىستەردىڭ ىشكى بەتتەرىن جانە ءتىس اراسىنداعى قۋىستاردى مۇقيات تازالاڭىز.

تاماقتانۋ
1.  ءتىس ساۋ بولۋ ءۇشىن قانتى از، ۆيتاميندەرى مەن مينەرالدارى مول كۇندەلىكتى ءدام قاجەت.
2.  ءسۇت، ىرىمشىك، ەت جانە جاسىل كوكونىستەردە ءتىستىڭ ساۋ ءار مىقتى بولىپ وسۋىنە قاجەتتى كالسيي بار.
3.  فتوريدتەر ءار ءتىستى قورعاپ تۇراتىن قاتتى ەمالدى قابىق ءۇشىن قاجەت. فتوريدتەر كەيدە قۇبىردان اعاتىن سۋدا، كەز كەلگەن بالىقتا، سونداي-اق شايدا بولادى.
4.  بالانى ءتىس ءۇشىن ءقاۋىپسىز شيكى كوكونىستەر، جاڭعاقتار، داندەر، تابيعي يوگۋرت، جارتىلاي مايسىزدانعان ءسۇت، سۇزبە جانە ىرىمشىك سەكىلدى تاعامدارعا ۇيرەتىڭىز.

ن.گ.نەگامەتزيانوۆ، مەديسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
ك.ش.رىسماحانوۆا، ستوماتولوگ-دارىگەر

---