InfoHub Logo

احمەت بايتۇرسىن ۇلى. "قازاق وكپەسى" قازاق - ەرتەدەن قوناقجاي، مومىن حالىق. اسىل تەكتى بابالارىمىز قولىنا نايزا ۇستاپ، بەس قارۋىن بەلىنە اسىنىپ جاۋعا شاپقان ۇلى ۇلت. ءبىراق، قيىن زاماندا قالعان ساتىندە قازاق كىمگە وكپەلەيدى؟ نەگە وكپەلەيدى؟ قازاق كىنانى وزىنەن ىزدەيتىن با ەدى؟ ارينە، جوق! اركىمنەن ءبىر كورىپ، رەسەي جەرىنەن كەلگەن مۇجىقتارمەن بىرگە تۇرۋعا ءماجبۇر. جەرىن ءبولىپ بەرىپ، ول ازداي، كەلگەن وزگە ۇلت كەلەمسەكتەرى قازاق حالقىنىڭ بارىن تارتىپ الۋدا. بۇرىن بي-شەشەندەردىڭ، اقىن - جىراۋلاردىڭ، سال-سەرىلەردىڭ ۇرپاعى بولعان قازاق رەسەيدىڭ ىقپالىندا جۇرگەن ساتتە وسى "ونەر" دەيتىن سوزگە ءمان بەردى ما ەكەن؟ وكپەمىزدى كىمگە ايتىپ، ىشتەگى دەرتتى كىمگە تارقاتامىز؟ ارينە اركىمگە مۇڭىمىزدى شاقپاسىمىز انىق. ەل باسىنا كۇن تۋعاندا، حالقىمىزدىڭ ماڭدايعا بىتكەن اقاڭداي نار تۇلعالى ازاماتتارى قازاق حالقىنىڭ مۇڭ-زارىن جازدى. قازاق وكىپەسىنە سەبەپ بولعان نە؟ جۇرتىمىزدىڭ جالقاۋلىعى ءبىرىنشى جاۋى. كەر جالقاۋلىقتىڭ كەسىرىنەن تىرشىلىك قىلماي، بار مالىن مۇجىقتارعا بەردى. ال، ەكىنشى جاۋى، جەرىن قورعاي الماعانى. بار قازاقتىڭ باسىن ءبىر تۋدىڭ استىنا جيناپ قورعاعان جەرىمىزگە وزگە ۇلتتىڭ اياق باسۋىنا توقتاۋ سالا الماعانى. بالكىم، ورىس حالقى جەرىمىزگە اتتاپ باسپاعاندا، قازاق ءقازىر شالقىپ - بالقىپ جۇرەر ما ەدى؟ ءۇشىنشى جاۋى، ونەر - بىلىمگە قىزىقپاۋى، ناداندىعى. ناداندىق ادامدى ازدىرادى، توزدىرادى. الايدا قازاقتىڭ ىشىندە التى الاۋىز بولعان ازاماتتار دا بار. ول - اقيقات. "تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى" - دەپ، دانا حالقىمىز بەكەر ايتپاسا كەرەك. مۇمكىن سول كەزدە بىرلىك تۋىنىڭ استىنا جينالىپ، رەسەيگە توتەپ بەرگەندە قازاق دۇركىرەگەن مەملەكەت بولىپ، سول زاماندا تانىلىپ، بۇگىندە قازىرگى كۇننەن دە باسقا مەملەكەتتەرگە قاراعاندا الدى دا تۇرار ما ەدىك، كىم ءبىلسىن؟! ايتسە دە، بۇل جاي عانا بولجام. دەمەك، قازاقتىڭ ەشكىمگە وكپەلەۋگە حاقى جوق. قازاق ءوز باسىنا تونگەن ناۋبەتكە ءوزى كىنالى.

جانەل راحىمبەرلينوۆا

---