ايتىسقا دايىندال
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ايتىسقا دايىندال!
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: قازاق حالقىنىڭ شەشەندىك ءسوز ونەرىن، سۋىرىپ – سالمالىق قاسيەتىن قالىپتاستىرىپ، س. مۇحامەدجانوۆتىڭ «بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردىڭ شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن تىڭداپ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، مۋزىكالىق، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىگى: حالقىمىزدىڭ ادەت – عۇرپىن ساقتاۋعا، ادامگەرشىلىككە، تاپقىرلىققا، ۇقىپتىلىققا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ، ستو ءادىسى: «ارالاسقان سوزدەر»، «سيقىرلى تاياقشا».
كورنەكىلىكتەر: بايان اسپابى، ۇرمالى اسپاپتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، انا ءتىلى، ونەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ
جاڭا ساباق
ءان ۇيرەتۋ
ءبىلىمدى بەكىتۋ
قورىتىندىلاۋ
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ (سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرگەن بالاعا ءبۇتىن نوتا، جارتىلاي جاۋاپقا جارتىلىق نوتا بەرىلىپ وتىرادى جانە سول ارقىلى ساباق سوڭىندا باعالانادى).
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ. ولاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل – كۇيمەن وتكىزەيىك. ولاي بولسا، ءبىر – بىرىمىزگە جاقسى لەبىزدەر ايتىپ ساباعىمىزدى باستايىق.
1. نامىستى بول
2. تابىستى بول
3. جىگەرلى بول
4. ءادىل بول
5. سەزىمتال بول
6. جاڭاشىل بول
7. سالماقتى بول
8. تۋراشىل بول
9.شەشەن بول
10. ونەرلى بول
داۋىس جاتتىعۋى
1. م: كۇي ساندىقتى اشايىق
و: دو – دو – دو
م: تىلدەرىن ءبىز باستايىق
و: دو – دو – دو
م: باس دىبىستى باستايىق
و: دو – دو – دو
م: جايلاپ انگە سالايىق
و: دو – دو – دو
بىرگە: دو، رە، مي، فا، سول ، ليا، سي، دو
دو، سي، ليا، سول، فا، مي، رە، دو
2. م: شالقىپ شىعار سوندا كۇي
و: دو – دو – دو
م: ءبارى دو – دان باستالار
و: دو – دو – دو
م: دو – نى قوشتار باسقالار
و: دو – دو – دو
م: دو – نى قوشتار باسقالار
و: دو – دو – دو
بىرگە: دو، رە، مي، فا، سول ، ليا، سي، دو
دو، سي، ليا، سول، فا، مي، رە، دو
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
داۋىس جاتتىعۋىنان كەيىن «نە دەۋ كەرەك؟» ءانىن سۇراۋ.
III. ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ.
ايتىس ونەرى دەگەن نە؟
ايتىستىڭ تۇرلەرىن اتا؟
جارتىلىق نوتا نەشەۋگە سانالادى؟
¾ ولشەمى نەشەگە سانالادى؟
ءبىرىنشى سىزىقتاعى دىبىس؟
ۇلتتىق مۋزىكا اسپاپتارىن اتا؟
ايتىستان ءۇزىندى تىڭداتۋ، قوسىمشا سۇراقتار قويىلادى.
IV. جاڭا ساباق.
ايتىس – قازاق حالقىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەرى. بۇل ونەرگە سوزگە شەشەن، تاپقىر، ەپتى، ءبىلىمدى، سۋىرىپ سالمالىق ونەرى بار ادامدار قاتىسا الادى جانە العىرلىقتى، جىلدامدىقتى، تاپقىرلىقتى تالاپ ەتەدى. ەندەشە، ايتىسقا دايىنبىز با؟
/جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبى شىعادى «ايتىسقا دايىندال!»/
ايتىسقا شىعۋ ءۇشىن قانداي بولۋ كەرەك؟
بۇگىنگى ۇيرەنەتىن ءانىمىز دە اقىندىقتى، تاپقىرلىقتى تالاپ ەتەدى.
ۇيرەنەتىن ءانىمىز بەلگىلى كومپوزيتور سىدىق مۇحامەدجانوۆتىڭ «بۇگىن
قاي كۇن؟» ءانى.
ءاندى ۇيرەنبەستەن بۇرىن مىنا ارالاسقان سوزدەردى ورنىنا قويساڭدار ۇيرەنەتىن ءانىمىزدىڭ ءبىر شۋماعى شىعادى.
ارالاسقان سوزدەر:
1. - بۇگىن قاي كۇن؟
- دۇيسەنبى
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەيسەنبى
- ويات وندا دۇيسەندى
ويات وندا سەيسەندى
ساباعىنان قالماسىن
ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
7 كۇن. دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى.
7 سانى – قازاق حالقى ءۇشىن قاسيەتتى سان. مىسالى: جەتى قازىنا، جەتى كۇن، جەتى جوق، جەتى اتا، جەتى كەرەمەت، ت.ب. بۇگىنگى ساباعىمىزدى دا 7 سانىمەن بايلانىستىرماقپىز.
اپتانىڭ التى كۇنىندە مەكتەپتە ءبىلىم الىپ، جەكسەنبىسىندە دەم الامىز.
V. ءان ۇيرەتۋ:
«بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىنىڭ 1 – شۋماعىن ورىنداپ بەرۋ ارقىلى ءاننىڭ قالاي ورىندالاتىنىن ءتۇسىندىرۋ، ۇيرەتۋ.
سىنىپتى ەكى توپقا بولەمىز:
ەسكەرتۋ: قاي توپ ءبۇتىن نوتانى كوبىرەك جيناسا، سول توپ ۇتقان بولىپ سانالادى. تولىق جاۋاپ بەرمەگەن توپقا جارتىلىق نوتا بەرىلەدى.
1 – توپ ءاننىڭ 2 - شۋماعىن بىردەن قۇراستىرىپ ورىندايدى.
2 - توپ ءاننىڭ 3 – شۋماعىن بىردەن قۇراستىرىپ ورىندايدى.
/ ءاندى قۇراستىرىپ جاتقاندا ءاننىڭ اۋەنى ورىندالىپ تۇرادى./
ءاننىڭ 4 – شۋماعىن ءمۇعالىم مەن وقۋشىلار بىرگە ورىندايدى.
بۇگىن قاي كۇن؟
ولەڭىن جازعان: ش. مۇحامەدجانوۆ
ءانىن جازعان: س. مۇحامەدجانوۆ
1. - بۇگىن قاي كۇن؟
- دۇيسەنبى.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەيسەنبى.
- ويات وندا دۇيسەندى،
ويات وندا سەيسەندى،
ساباعىنان قالماسىن.
2. - بۇگىن قاي كۇن؟
- سارسەنبى.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- بەيسەنبى.
- ويات وندا سارسەندى،
ويات وندا بەيسەندى،
ساباعىنان قالماسىن
3. - بۇگىن قاي كۇن؟
- جۇما عوي.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەنبى عوي.
- تۇرسىن وندا جۇماجان.
تۇرسىن وندا سەنبىجان،
ساباعىنان قالماسىن.
4. - بۇگىن قاي كۇن؟
- جەكسەنبى.
- دەمالىس تا تەز كەلدى!
- ويات وندا جەكسەندى،
دۇيسەن، سەيسەن، سارسەندى،
اسىر سالىپ ويناسىن.
ەندى، بالالار، مەن سۇراق قويۋ، سەندەر جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ءاننىڭ بارلىق شۋماعىن ورىندايمىز.
بالالار، كەز – كەلگەن ماماندىق يەسى بولۋ ءۇشىن ءبىز ساباعىمىزدى جاقسى وقىپ، ءبىلىمدى، ساۋاتتى، ۇلگىلى، ۇقىپتى،بولۋىمىز كەرەك. ەندەشە، وقۋ، ءبىلىم جونىندە ءار توپ 7 ماقال – ماتەل ايتادى.
مىسالى: 1 – توپ «وقۋ – ينەمەن قۇدىق قازعانداي»
2 – توپ «وقۋ – ءبىلىم بۇلاعى،
ءبىلىم - ءومىر شىراعى».
1 – توپ «وقۋ – ءبىلىم ازىعى،
ءبىلىم – ىرىس قازىعى»
2 – توپ «وينا دا كۇل،
وقى دا ءبىل»
1 – توپ «ءبىلىم – ەر ازىعى،
ەر – ەل ازىعى»
2 – توپ «وقۋ ءتۇبى – توقۋ»
7ء-شى ماقالدىڭ باسىن ءمۇعالىم ايتادى، وقۋشى جالعاسىن جالعاستىرىپ كەتۋى كەرەك. 1ء-شى بولىپ ايتقانعا ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
ءمۇعالىم: «وقۋسىز ءبىلىم جوق،
ءبىلىمسىز كۇنىڭ جوق»
«ۇيقاسىن تاپ» ويىنىن ويناتۋ.
وزىنشە نويان،
قورقاق كىم؟...(قويان)
باتا الماس تۇلكى،
ءۇستى تىكەن...(كىرپى)
الماستان تىنىم،
شابادى....(قۇلىن)
جاعاسىندا بۇلاق،
جايىلىپ ءجۇر....(لاق)
سىلدىر قاعىپ،
تاۋدان قۇلاپ.
جاتىر اعىپ،
ءمولدىر....(بۇلاق)
دەرتكە داۋا، شيپالى،
ءۆيتاميندى كۇش – قۋات.
دارىمەن قۇرتپاي جۇيكەنى،
اۋىلعا بار، ءىش....(شۇبات)
7ء-شى ولەڭ جولىن قاي توپ ءبىرىنشى ايتسا، سوعان ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
ءۇنى عاجاپ،
ءدۇلدۇل،
باقتا سايرار....(بۇلبۇل)
تاكت سىزىعىن سىز.
ولشەمدەرگە بايلانىستى ءار توپ نوتالاردى تاكتىگە ءبولۋى كەرەك.
«جەتى جۇمباق»
مۋزىكالىق بىلىمگە بايلانىستى 7 جۇمباق جاسىرىلادى. جۇمباقتاردى شەشۋ ارقىلى مۋزىكالىق جەتى دىبىستى ورنالاستىرۋ، ءاربىر دىبىستا سوزدەر مەن ساندار جاسىرىلعان. جاسىرىلعان سوزدەر شىقسا، وندا سول سوزگە ولەڭ شىعارادى.
ەگەر سان جاسىرىلعان شىقسا، وندا سول توپقا سونشا ۇپاي قوسىلادى.
1) كوڭىل قۇسىن ۇشىردىم،
دوسقا شاتتىق ۇسىندىم.
بار ۇلتقا ورتاق ءبىر ءتىلدى
اۋدارماسىز ءتۇسىندىم
(مۋزىكا)
2) ءتۇزۋ بەس جول بويىندا
ۇقساس بەينە ويۋعا
نوتالاردى قىراعى
ءداۋ كۇزەتىپ تۇرادى
(سكريپكا كىلتى)
3) ۇتىرگە ۇقساس كىلت
(باس كىلت)
4) ءبىر نوتانى دەپ قالاسىز جەتىمە،
توڭكەرەسىز وتە ۇقساس ەكىگە.
(سەگىزدىك نوتا)
5) قوس جالاۋشا كوتەرىپ،
ءبىر نوتا تۇر وتە نىق.
(ون التىلىق نوتا)
6) ءارى ءارىپ، ءارى سان،
قاي نوتا، ايتشى، تانىساڭ.
(ءبۇتىن نوتا 0)
7ء-شى جۇمباقتى قاي توپ 1ء-شى تاپسا، سول توپقا ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
3) بۇل نوتانىڭ قاراشى سەن تۇرپىنا
اۋماي ۇقساپ تۇرۋىن – اي شىرپىعا.
(شيرەكتىك نوتا)
«بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن قايتا ورىنداۋ.
VI ءبىلىمدى بەكىتۋ.
بەكىتۋ سۇراقتارى قويىلادى: قانداي ءان ۇيرەندىك، اپتادا نەشە كۇن بار، ءان قانداي ەكپىندە ورىندالىپ تۇر؟
- ەندى، بۇگىنگى ساباقتى قورىتا كەلە 1 – ءشى توپتان توعجان مەن 2 – ءشى توپتان ءقىدىرالى ايتىسىن تاماشالايمىز.
توعجان: جاقسى وقىساڭ ساباقتى،
ءبىلىمدى بوپ وسەسىڭ.
اتا – اناڭدى قۋانتىپ،
ارمانىڭا جەتەسىڭ.
ءقىدىرالى: ماقتانى بوپ ۇستازدىڭ،
ايتقان ءتىلىن الايىق.
كەشىكپەيىك ساباققا
جاقسى ازامات بولايىق.
توعجان: كۇندەلىكتى ساباققا
دايىندىقپەن كەلەيىك!
بىرىمىزگە – ءبىرىمىز
ءارقاشان كومەك بەرەيىك
ءقىدىرالى:مەكتەپتەگى ءار ءتۇرلى،
قاتىسايىق جارىسقا.
سۋرەت سالىپ، بي بيلەپ،
ءان ايتايىق قالىسپاي.
VII. قورىتىندىلاۋ
«سيقىرلى تاياقشا». مۇندا تاياقشا ارقىلى وقۋشىلار بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىن جانە ءوز پىكىرلەرىن ايتادى.
VIII. ۇيگە تاپسىرما.
1. «بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن جاتتاۋ.
2. جەتى اتاڭدى ءبىلىپ كەل.
IX. باعالاۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: قازاق حالقىنىڭ شەشەندىك ءسوز ونەرىن، سۋىرىپ – سالمالىق قاسيەتىن قالىپتاستىرىپ، س. مۇحامەدجانوۆتىڭ «بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردىڭ شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن تىڭداپ، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، مۋزىكالىق، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىگى: حالقىمىزدىڭ ادەت – عۇرپىن ساقتاۋعا، ادامگەرشىلىككە، تاپقىرلىققا، ۇقىپتىلىققا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ، ستو ءادىسى: «ارالاسقان سوزدەر»، «سيقىرلى تاياقشا».
كورنەكىلىكتەر: بايان اسپابى، ۇرمالى اسپاپتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، انا ءتىلى، ونەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ
جاڭا ساباق
ءان ۇيرەتۋ
ءبىلىمدى بەكىتۋ
قورىتىندىلاۋ
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ (سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرگەن بالاعا ءبۇتىن نوتا، جارتىلاي جاۋاپقا جارتىلىق نوتا بەرىلىپ وتىرادى جانە سول ارقىلى ساباق سوڭىندا باعالانادى).
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ. ولاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسى كوڭىل – كۇيمەن وتكىزەيىك. ولاي بولسا، ءبىر – بىرىمىزگە جاقسى لەبىزدەر ايتىپ ساباعىمىزدى باستايىق.
1. نامىستى بول
2. تابىستى بول
3. جىگەرلى بول
4. ءادىل بول
5. سەزىمتال بول
6. جاڭاشىل بول
7. سالماقتى بول
8. تۋراشىل بول
9.شەشەن بول
10. ونەرلى بول
داۋىس جاتتىعۋى
1. م: كۇي ساندىقتى اشايىق
و: دو – دو – دو
م: تىلدەرىن ءبىز باستايىق
و: دو – دو – دو
م: باس دىبىستى باستايىق
و: دو – دو – دو
م: جايلاپ انگە سالايىق
و: دو – دو – دو
بىرگە: دو، رە، مي، فا، سول ، ليا، سي، دو
دو، سي، ليا، سول، فا، مي، رە، دو
2. م: شالقىپ شىعار سوندا كۇي
و: دو – دو – دو
م: ءبارى دو – دان باستالار
و: دو – دو – دو
م: دو – نى قوشتار باسقالار
و: دو – دو – دو
م: دو – نى قوشتار باسقالار
و: دو – دو – دو
بىرگە: دو، رە، مي، فا، سول ، ليا، سي، دو
دو، سي، ليا، سول، فا، مي، رە، دو
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
داۋىس جاتتىعۋىنان كەيىن «نە دەۋ كەرەك؟» ءانىن سۇراۋ.
III. ءبىلىمدى جان – جاقتى تەكسەرۋ.
ايتىس ونەرى دەگەن نە؟
ايتىستىڭ تۇرلەرىن اتا؟
جارتىلىق نوتا نەشەۋگە سانالادى؟
¾ ولشەمى نەشەگە سانالادى؟
ءبىرىنشى سىزىقتاعى دىبىس؟
ۇلتتىق مۋزىكا اسپاپتارىن اتا؟
ايتىستان ءۇزىندى تىڭداتۋ، قوسىمشا سۇراقتار قويىلادى.
IV. جاڭا ساباق.
ايتىس – قازاق حالقىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەرى. بۇل ونەرگە سوزگە شەشەن، تاپقىر، ەپتى، ءبىلىمدى، سۋىرىپ سالمالىق ونەرى بار ادامدار قاتىسا الادى جانە العىرلىقتى، جىلدامدىقتى، تاپقىرلىقتى تالاپ ەتەدى. ەندەشە، ايتىسقا دايىنبىز با؟
/جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبى شىعادى «ايتىسقا دايىندال!»/
ايتىسقا شىعۋ ءۇشىن قانداي بولۋ كەرەك؟
بۇگىنگى ۇيرەنەتىن ءانىمىز دە اقىندىقتى، تاپقىرلىقتى تالاپ ەتەدى.
ۇيرەنەتىن ءانىمىز بەلگىلى كومپوزيتور سىدىق مۇحامەدجانوۆتىڭ «بۇگىن
قاي كۇن؟» ءانى.
ءاندى ۇيرەنبەستەن بۇرىن مىنا ارالاسقان سوزدەردى ورنىنا قويساڭدار ۇيرەنەتىن ءانىمىزدىڭ ءبىر شۋماعى شىعادى.
ارالاسقان سوزدەر:
1. - بۇگىن قاي كۇن؟
- دۇيسەنبى
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەيسەنبى
- ويات وندا دۇيسەندى
ويات وندا سەيسەندى
ساباعىنان قالماسىن
ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
7 كۇن. دۇيسەنبى، سەيسەنبى، سارسەنبى، بەيسەنبى، جۇما، سەنبى، جەكسەنبى.
7 سانى – قازاق حالقى ءۇشىن قاسيەتتى سان. مىسالى: جەتى قازىنا، جەتى كۇن، جەتى جوق، جەتى اتا، جەتى كەرەمەت، ت.ب. بۇگىنگى ساباعىمىزدى دا 7 سانىمەن بايلانىستىرماقپىز.
اپتانىڭ التى كۇنىندە مەكتەپتە ءبىلىم الىپ، جەكسەنبىسىندە دەم الامىز.
V. ءان ۇيرەتۋ:
«بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىنىڭ 1 – شۋماعىن ورىنداپ بەرۋ ارقىلى ءاننىڭ قالاي ورىندالاتىنىن ءتۇسىندىرۋ، ۇيرەتۋ.
سىنىپتى ەكى توپقا بولەمىز:
ەسكەرتۋ: قاي توپ ءبۇتىن نوتانى كوبىرەك جيناسا، سول توپ ۇتقان بولىپ سانالادى. تولىق جاۋاپ بەرمەگەن توپقا جارتىلىق نوتا بەرىلەدى.
1 – توپ ءاننىڭ 2 - شۋماعىن بىردەن قۇراستىرىپ ورىندايدى.
2 - توپ ءاننىڭ 3 – شۋماعىن بىردەن قۇراستىرىپ ورىندايدى.
/ ءاندى قۇراستىرىپ جاتقاندا ءاننىڭ اۋەنى ورىندالىپ تۇرادى./
ءاننىڭ 4 – شۋماعىن ءمۇعالىم مەن وقۋشىلار بىرگە ورىندايدى.
بۇگىن قاي كۇن؟
ولەڭىن جازعان: ش. مۇحامەدجانوۆ
ءانىن جازعان: س. مۇحامەدجانوۆ
1. - بۇگىن قاي كۇن؟
- دۇيسەنبى.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەيسەنبى.
- ويات وندا دۇيسەندى،
ويات وندا سەيسەندى،
ساباعىنان قالماسىن.
2. - بۇگىن قاي كۇن؟
- سارسەنبى.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- بەيسەنبى.
- ويات وندا سارسەندى،
ويات وندا بەيسەندى،
ساباعىنان قالماسىن
3. - بۇگىن قاي كۇن؟
- جۇما عوي.
- ەرتەڭ قاي كۇن؟
- سەنبى عوي.
- تۇرسىن وندا جۇماجان.
تۇرسىن وندا سەنبىجان،
ساباعىنان قالماسىن.
4. - بۇگىن قاي كۇن؟
- جەكسەنبى.
- دەمالىس تا تەز كەلدى!
- ويات وندا جەكسەندى،
دۇيسەن، سەيسەن، سارسەندى،
اسىر سالىپ ويناسىن.
ەندى، بالالار، مەن سۇراق قويۋ، سەندەر جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ءاننىڭ بارلىق شۋماعىن ورىندايمىز.
بالالار، كەز – كەلگەن ماماندىق يەسى بولۋ ءۇشىن ءبىز ساباعىمىزدى جاقسى وقىپ، ءبىلىمدى، ساۋاتتى، ۇلگىلى، ۇقىپتى،بولۋىمىز كەرەك. ەندەشە، وقۋ، ءبىلىم جونىندە ءار توپ 7 ماقال – ماتەل ايتادى.
مىسالى: 1 – توپ «وقۋ – ينەمەن قۇدىق قازعانداي»
2 – توپ «وقۋ – ءبىلىم بۇلاعى،
ءبىلىم - ءومىر شىراعى».
1 – توپ «وقۋ – ءبىلىم ازىعى،
ءبىلىم – ىرىس قازىعى»
2 – توپ «وينا دا كۇل،
وقى دا ءبىل»
1 – توپ «ءبىلىم – ەر ازىعى،
ەر – ەل ازىعى»
2 – توپ «وقۋ ءتۇبى – توقۋ»
7ء-شى ماقالدىڭ باسىن ءمۇعالىم ايتادى، وقۋشى جالعاسىن جالعاستىرىپ كەتۋى كەرەك. 1ء-شى بولىپ ايتقانعا ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
ءمۇعالىم: «وقۋسىز ءبىلىم جوق،
ءبىلىمسىز كۇنىڭ جوق»
«ۇيقاسىن تاپ» ويىنىن ويناتۋ.
وزىنشە نويان،
قورقاق كىم؟...(قويان)
باتا الماس تۇلكى،
ءۇستى تىكەن...(كىرپى)
الماستان تىنىم،
شابادى....(قۇلىن)
جاعاسىندا بۇلاق،
جايىلىپ ءجۇر....(لاق)
سىلدىر قاعىپ،
تاۋدان قۇلاپ.
جاتىر اعىپ،
ءمولدىر....(بۇلاق)
دەرتكە داۋا، شيپالى،
ءۆيتاميندى كۇش – قۋات.
دارىمەن قۇرتپاي جۇيكەنى،
اۋىلعا بار، ءىش....(شۇبات)
7ء-شى ولەڭ جولىن قاي توپ ءبىرىنشى ايتسا، سوعان ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
ءۇنى عاجاپ،
ءدۇلدۇل،
باقتا سايرار....(بۇلبۇل)
تاكت سىزىعىن سىز.
ولشەمدەرگە بايلانىستى ءار توپ نوتالاردى تاكتىگە ءبولۋى كەرەك.
«جەتى جۇمباق»
مۋزىكالىق بىلىمگە بايلانىستى 7 جۇمباق جاسىرىلادى. جۇمباقتاردى شەشۋ ارقىلى مۋزىكالىق جەتى دىبىستى ورنالاستىرۋ، ءاربىر دىبىستا سوزدەر مەن ساندار جاسىرىلعان. جاسىرىلعان سوزدەر شىقسا، وندا سول سوزگە ولەڭ شىعارادى.
ەگەر سان جاسىرىلعان شىقسا، وندا سول توپقا سونشا ۇپاي قوسىلادى.
1) كوڭىل قۇسىن ۇشىردىم،
دوسقا شاتتىق ۇسىندىم.
بار ۇلتقا ورتاق ءبىر ءتىلدى
اۋدارماسىز ءتۇسىندىم
(مۋزىكا)
2) ءتۇزۋ بەس جول بويىندا
ۇقساس بەينە ويۋعا
نوتالاردى قىراعى
ءداۋ كۇزەتىپ تۇرادى
(سكريپكا كىلتى)
3) ۇتىرگە ۇقساس كىلت
(باس كىلت)
4) ءبىر نوتانى دەپ قالاسىز جەتىمە،
توڭكەرەسىز وتە ۇقساس ەكىگە.
(سەگىزدىك نوتا)
5) قوس جالاۋشا كوتەرىپ،
ءبىر نوتا تۇر وتە نىق.
(ون التىلىق نوتا)
6) ءارى ءارىپ، ءارى سان،
قاي نوتا، ايتشى، تانىساڭ.
(ءبۇتىن نوتا 0)
7ء-شى جۇمباقتى قاي توپ 1ء-شى تاپسا، سول توپقا ءبۇتىن نوتا بەرىلەدى.
3) بۇل نوتانىڭ قاراشى سەن تۇرپىنا
اۋماي ۇقساپ تۇرۋىن – اي شىرپىعا.
(شيرەكتىك نوتا)
«بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن قايتا ورىنداۋ.
VI ءبىلىمدى بەكىتۋ.
بەكىتۋ سۇراقتارى قويىلادى: قانداي ءان ۇيرەندىك، اپتادا نەشە كۇن بار، ءان قانداي ەكپىندە ورىندالىپ تۇر؟
- ەندى، بۇگىنگى ساباقتى قورىتا كەلە 1 – ءشى توپتان توعجان مەن 2 – ءشى توپتان ءقىدىرالى ايتىسىن تاماشالايمىز.
توعجان: جاقسى وقىساڭ ساباقتى،
ءبىلىمدى بوپ وسەسىڭ.
اتا – اناڭدى قۋانتىپ،
ارمانىڭا جەتەسىڭ.
ءقىدىرالى: ماقتانى بوپ ۇستازدىڭ،
ايتقان ءتىلىن الايىق.
كەشىكپەيىك ساباققا
جاقسى ازامات بولايىق.
توعجان: كۇندەلىكتى ساباققا
دايىندىقپەن كەلەيىك!
بىرىمىزگە – ءبىرىمىز
ءارقاشان كومەك بەرەيىك
ءقىدىرالى:مەكتەپتەگى ءار ءتۇرلى،
قاتىسايىق جارىسقا.
سۋرەت سالىپ، بي بيلەپ،
ءان ايتايىق قالىسپاي.
VII. قورىتىندىلاۋ
«سيقىرلى تاياقشا». مۇندا تاياقشا ارقىلى وقۋشىلار بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىن جانە ءوز پىكىرلەرىن ايتادى.
VIII. ۇيگە تاپسىرما.
1. «بۇگىن قاي كۇن؟» ءانىن جاتتاۋ.
2. جەتى اتاڭدى ءبىلىپ كەل.
IX. باعالاۋ
You Might Also Like
