بابانىڭ باتاسى
المەرەك ابىزدىڭ ورتانشى بالاسى جانىبەك باتىر ءبىر كۇنى جولاۋشىلاپ كەتەدى دە، بىرنەشە كۇننەن كەيىن ۇيىنە تۇندەلەتىپ ورالادى. اتتان ءتۇسىپ، اتىن ەسىكتىڭ الدىنداعى ماما اعاشقا بايلايدى دا، ۇيگە قاراي بەتتەيدى. ءۇيدىڭ ءىشى جاپ-جارىق، لاپىلداپ وت جانىپ تۇرادى. جانىبەك باتىر دىبىسىن شىعارماستان تاياپ كەلىپ، جابىقتى اشادى دا، كەرەگەنىڭ كوزىنەن سىعالايدى. ايەلى قايقى شومىلىپ جاتىر ەكەن. ونىڭ ۋىزداي بالبىراعان، مامىقتاي بالعىن، جىبەكتەي ۇلبىرەگەن تانىنە كوزى تۇسكەن باتىر قۇشتارلانىپ تەلمىرە قاراپ قالادى. كەنەت بويىن سەسكەنىس سەزىمى بيلەيدى. قايقىنىڭ قوس وكپەسى تەسىك ەكەن. سونى كوزى شالعان جانىبەكتىڭ تاڭدانىپ، تانداي قاققان دىبىسى قاتتىراق شىعىپ كەتەدى. سول دىبىستان سەكەم العان قايقى ورنىنان اتىپ تۇرادى دا، اپىل-قۇپىل كيىنەدى. ۇيگە كىرىپ كەلگەن جانىبەككە بۇرتيا قاراپ:
— وكىنىشتى ءىس بولدى، — دەيدى مۇڭدانىپ: — وكپەمنىڭ تەسىگى بىتەتىن شارتى تولىپ قالىپ ەدى، سوعان دەيىن ونى ادام بالاسى كورمەۋگە ءتيىس بولاتىن. سونى سەزدىرمەي ءجۇر ەدىم، مىنە، سەن كورىپ قويدىڭ، سەرت بۇزىلدى. باسقا امال جوق. ەندى ماعان مۇندا تۇرۋعا بولمايدى، باسىما قاتەر تونەدى. ەرجەتكەن سوڭ بالام بايسەيىت مەنى ىزدەسە، قازىعۇرت تاۋىنان تابادى، سونى ۇمىتپا!
سول زاماتتا قايقى ءاپپاق قۇسقا اينالادى دا، كوككە ۇشىپ كەتەدى. جانىبەك باتىر قاپالانىپ، قاتتى قايعىرادى. الايدا، وتكەن ءىس ورنىنا كەلۋشى مە ەدى. جىلدار وتەدى. جانىبەك باتىر بالاسى بايسەيىتتىڭ ەس جيىپ، ەسەيۋىن سارىلا كۇتەدى.
كۇتكەن كۇن دە جەتەدى. جانىبەك باتىردىڭ قايقىدان تۋعان بالاسى بايسەيىت ات باپتاپ ءمىنىپ، جىگىت ساناتىنا قوسىلادى. سودان كەيىن شەشەسىن ىزدەۋگە بەل بايلايدى دا، اتاسى المەرەك ابىزعا بارىپ، باتا سۇرايدى.
— اتا، شەشەمدى ىزدەپ تاۋىپ كەلسەم بە دەپ ەدىم.
— سەن كەلگەنشە مەن تىلەۋىڭدى تىلەيمىن!
بايسەيىت ۇزاق ساپارعا اتتانادى. اكەسىنىڭ ءجون سىلتەۋى بويىنشا ۇلى اسقارلاردىڭ جالپاق قۇمعا قاراي ويىساتىن تۇمسىعىنداعى قازىعۇرت تاۋىنا جەتەدى. سول تاۋدىڭ جىقپىل-جىقپىل جىرالارىنداعى ۇڭعىل-شۇڭعىل ساي-سالاداعى ەل ءىشىن شارلايدى. ءسويتىپ ءجۇرىپ، جالپاق جونداردىڭ ءبىر قويناۋىندا وتىرعان اسا سالتاناتتى اۋىلدان شەشەسىن تابادى. انا مەن بالا ساعىنىشتارىن اقتارىپ، جىلاپ كورىسەدى. ناعاشى جۇرتى جيەنىنىڭ قۇرمەتىنە توي جاسايدى. بۇل كەزدە قايقىنىڭ وكپەسىندەگى تەسىگى تولىق ءبىتىپ، ءبىرجولا ادامدىق سانا كەيپىنە كوشكەن تۇسى ەكەن. ءبىراز كۇن وتكەن سوڭ، بايسەيىت ناعاشى جۇرتىمەن قوشتاسىپ، شەشەسىن ىلەستىرەدى دە، امان-ەسەن ءوزىنىڭ ەلىنە ورالادى.
كەلىنى مەن نەمەرەسى كەلگەندە المەرەك ابىز ولگەنى ءتىرىلىپ، وشكەنى جانعانداي شەكسىز قۋانىشقا بولەنەدى. اعىنان جارىلىپ، قالىڭ ەلگە جار سالادى. كەلىنىنىڭ قايتا ورالعانىن، نەمەرەسىنىڭ باتپانداي جىگىت بولعانىن ماقتانىش ەتىپ، ۇلان-اسىر توي جاسايدى. جينالعان قارا-قۇرىم قاۋىمنىڭ الدىندا ابىز نەمەرەسىنە اتالىق ىقىلاسپەن اق باتاسىن بەرەدى:
— جالعىز ەدىڭ، بايسەيىت،
جاراتقانىڭ جار بولسىن!
باعىڭ جانىپ، قوراڭا
قاراقۇرىم مال تولسىن!
جەگەن اسىڭ اق ماي مەن
قازى، قارتا، جال بولسىن!
ەلدىڭ ءسوزىن سويلەسەڭ،
جۇگىنەرىڭ ار بولسىن!
استە جاپا شەكپەگىن،
جاقسىلىقتى تەكتەگىن!
ەلىڭ سەنى جەبەسىن،
اۋىپ الىس كەتپەسىن!
قاتار ءجۇرىپ، جۇپ جازباي،
كوكسەگەنىڭ كوكتەسىن!..
ابىز بابانىڭ تىلەۋىن قۇداي قابىل ەتەدى. بايسەيىتتىڭ اتاق-ابىرويى كۇن ساناپ وسەدى. جاۋدى جايپاعان باتىرلىعى اڭىزعا اينالادى. ەل-جۇرتى ءوزىنىڭ قورعانى سانايدى. ۇرپاعى وركەن جايىپ، تۇقىمى مول تارايدى. بايلىعى تاسادى، قايىرىمدىلىعى اسادى. بۇل ءىسى ەلىن سۇيسىندىرەدى. حالقىنىڭ اماندىعىن قورعاپ، ءومىر بويى قولىنان نايزا، بەلىنەن قىلىش، تاقىمىنان ات ۇزىلمەيدى. جاۋىنا ەسە-كەگىن جىبەرمەي، جاعالاسىپ،
شايقاسىپ وتەدى. ەلى امان بولىپ، مۇراتىنا جەتەدى.
You Might Also Like
-
كوبەلەكتەر-كوركىمەن كوز تارتاتىن تىرشىلىك يەگەرلەرى. تىم قىسقا ءومىر سۇرگەنىمەن، تابيعات اناعا تيگىزەر پايداسى وراسان. كوبەلەكتەر جايىندا قىزىقتى دەرەكتەرمەن تانىس بولىڭىز:
-
المەرەك باتىردىڭ جورىققا اتتانۋدى مۇلدە توقتاتىپ، ەل ىشىندەگى تىنىش تىرشىلىك ارەكەتتەرىنىڭ قالىپتاسۋىنا ءبىرجولا دەن قويۋعا اۋىسقان كەزى ەكەن. كۇنى-تۇنى ەلدىڭ قامىن ويلايدى. «از حالىق ەدىك، ازى...
