InfoHub Logo

ساباق تاقىرىبى: «باتىر بايان» - باتىرلىق بايان.
ماقساتى:
پوەمامەن تەرەڭ تانىسا وتىرىپ، شىعارماداعى ابىلاي، بايان، نويان، قالماق قىزى بەينەلەرىن اشۋ، كەيىپكەرلەر سيپاتىن سان قىرىنان تالداي وتىرىپ، ولارعا باعا بەرگىزۋ.

مىندەتى:
ماعجان پوەماسىنداعى وبرازدار جۇيەسىنە باعا بەرە وتىرىپ، اقىننىڭ اسقاق تۇلعاسى مەن باي شىعارماشىلىعىنا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن وياتۋ.
سىني تۇرعىدان ويلاي بىلۋگە جەتەلەي وتىرىپ، كوركەم شىعارمانىڭ قۇندىلىعىن تۇسىنە بىلۋگە تاربيەلەۋ.

ساباق بولىمدەرى
1. ءبىلۋ
1. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن انىقتاۋ
1. 1. ماقسات قويۋ
ا) بالالار، ەكرانداعى بەينەتۇسىرىلىمدى كورە وتىرىپ،
قاي كەزەڭدەگى تاريحي وقيعانى ەسكە تۇسىردىڭىزدەر؟
ب) – قالاي ويلايسىڭدار، بۇل بەينەتۇسىرىلىم مەن ماعجان اقىننىڭ قانداي بايلانىسى بار؟
ۆ) دۇرىس ايتاسىزدار، ابىلايحاننىڭ قازاق حالقىنىڭ ەلدىگىن ساقتاپ قالۋداعى تالاي جورىقتارىندا اۋراۋتى باتىرىنىڭ ءبىرى - بايان باتىر م. جۇمابايەۆتىڭ «باتىر بايان» پوەماسىنىڭ باستى كەيىپكەرى ەكەن.
(وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداي وتىرىپ، ساباق ماقساتىن انىقتاپ الۋ)

1. 2.
توپتىق جۇمىس
1 - توپ
بايان قاسابولات ۇلى (شامامەن 1710/15 – 1757)– باتىر. بۇكىل ءومىرىن قازاق جۇرتىنىڭ تاۋەلسىزدىگى جولىنداعى كۇرەسكە ارناعان ەرجۇرەك ارداگەرلەردىڭ ءبىرى — باتىر بايان قاسابولات ۇلى. باتىرلىعىمەن، تاپقىرلىعىمەن ابىلاي حاننىڭ ەرەكشە قۇرمەتىنە بولەنگەن. قازاق - جوڭعار شايقاستارىنا قاتىسىپ، "باتىر بايان" اتانعان.
2 - توپ
بايان باتىر كىم، تاريحتا بولعان ادام با؟
باتىر بايان جونىندە دەرەكتەردى ماعجان جۇمابايەۆتىڭ "باتىر بايان" پوەماسىنان، جىراۋلار شىعارمالارىنان، شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ ەڭبەكتەرىنەن كەزدەستىرۋگە بولادى. تاريحي دەرەكتەردە بايان جوڭعار شاپقىنشىلىعىنا قارسى كۇرەسكەن قازاق باتىرلارىنىڭ ىشىندەگى شوقتىعى بيىك بولىپ كورسەتىلەدى
3 - توپ
بايان باتىردىڭ باتىرلىعىنان سىر شەرتەتىن شىعارمالار مەن زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنەن ءۇزىندى كەلتىرىڭدەر

«بوگەنباي ءولىمىن ابىلايعا ەستىرتۋ»
قارا كەرەي قابانباي،
قانجىعالى بوگەنباي،
سارى، بايان مەن ساعىنباي
قىرماپ پا ەدى جاۋىڭدى،
قۋانتپاپ پا ەدى قاۋىمدى،
ۇمىتتىڭ با سونى، ابىلاي.
ۇمبەتەي جىراۋ

بوكەيدى ايت ساعىر مەنەن دۋلاتتاعى،
دەرىپسالى، ماڭدايدى ايت قىپشاقتاعى.
وزگە باتىر قايتسا دا ءبىر قايتپايتىن
سارى مەنەن باياندى ايت ۋاقتاعى.
ءتاتتىقارا جىراۋ

... ۋاق بايان اقىلى مەن ەرجۇرەكتىلىگى جاعىنان بارلىعىنان ارتىق.
(ش. ۋاليحانوۆ زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىندەگى ابىلاي حان ايتۋى بويىنشا)

«باتىر بايان»
پوەماسىنىڭ جوسپارى بويىنشا مازمۇنىن ايتۋ
1. كورىكتى كوكشە - ابىلاي، بايان باستاعان ەل قورعاندارىنىڭ \ قونىسى.
2.« بايانسىز قاناتىمدى قالاي جايام؟!»
3.«جورىقتا جاۋىنىڭ ءبىر سۇلۋىن الىپ قايتقان..»
5.« ءولتىردىم بە، ءىنىمدى الاشتىڭ نامىسى ءۇشىن..»
6.«ەلى ءۇشىن توككەن ەرلەر قانىن جۇتقان جەر ۇمىتپاس»

پوەما بويىنشا مەنىڭ پىكىرىم/ وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ/
1.«باتىر بايان» پوەماسىنىڭ نەگىزگى يدەياسى نەدە؟
2.«باتىر بايان» پوەماسىنىڭ باستى تاقىرىبى
نەدە دەپ ويلايسىڭ؟ ويىڭدى پوەمانىڭ ۇزىندىلەرىمەن دالەلدەپ جەتكىز؟
3«باتىر بايان» پوەماسىنىڭ باستى كەيىپكەرلەرى كىمدەر؟
4. پوەما كەيىپكەرلەرىنىڭ قايسى ساعان ەرەكشە اسەر ەتتى؟
5. پوەماداعى قانداي وقيعا ساعان ەرەكشە اسەر ەتتى؟
6.«باتىر بايان» پوەماسىنداعى وقيعاعا دەگەن جەكە كوزقاراسىڭ قانداي؟
توپتىق جۇمىس. پىكىرتالاس: «قاي كەيىپكەر ايىپتى؟»
ۇسىنىلاتىن ايعاقتار:
«اتانىڭ اتىن بىلعاعان اقىلسىز بالانىڭ اكە ومىرتقاسىنان جارالىپ، انا قۇرساعىندا شىرلانىپ تۋماعانى جاقسى»
قورقىت اتا
«وتەلمەيتىن قىلمىس بار، ول – وتانعا وپاسىزدىق جاساۋ. وپاسىزدا وتان جوق»
باۋىرجان مومىش ۇلى

ماحابباتسىز قان سالقىن. ماحاببات - قۇشتارلىق اتاۋلىنىڭ ەڭ قۇدىرەتتىسى. ول جاستى دا، جۇرەكتى دە، ءتاندى دە تۇگەل باۋرايدى.
ۆولتەر
1 - توپ
بايان باتىر ايىپتى سەبەبى ونىڭ سۇلۋعا دەگەن ماحابباتى، ايىرىلىپ قالۋ كۇيىنىشى قىلمىسقا يتەرمەلەيدى. كىسى ولتىرمەي ەر، ەل نامىسىن قورعاۋعا بولماي ما؟ ءىنىسىن قانعا بوياماي - اق ەلگە قايتارىپ الۋعا بولار ەدى. ايەل ءۇشىن ءىنىسىن ءولتىرۋ باتىرعا لايىق ءىس پە؟ بايان كوزسىز، اشۋىن تەجەپ ۇستاي المايتىن قىزبا باتىر.
2 - توپ
نويان - ماحابباتتىڭ ق ۇلى. ول ءوز جۇرەك قالاۋىمەن ۇناتقان قالماق قىزىنىڭ ارباۋىنا تەز ءتۇستى. ويلانۋعا دا مۇرساتى بولمادى. «ەلدەن كەتەيىك» دەگەن سوزىنە ويلانباستان «ءيا» دەپ كەلىسە سالدى. نوياننىڭ بۇل ءىس - ارەكەتى بارىپ تۇرعان ساتقىندىق. ءوز ەلىن ساتقان – وپاسىزدىق

باتىر بايان - باتىرلىق بايان. جۇكتەۋ