باۋىرلاسپىز، دوس-تۋىسپىز، بىرگەمىز (توپ تاربيەسى)
ماقساتى:
ا) وقۋشىلارعا بىرلىك، دوستىق، بەرىكتىك تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
ب) كورشىلەس مەملەكەتتەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ، كەڭەيتۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى دوستىققا، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ.
ءتۇرى: ادەبي مونتاج.
كورنەكىلىگى: شارلار، ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، كوگەرشىننىڭ سۋرەتى، كىتاپ كورمەسى ت.ب.
بارىسى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاربيە ساعاتىمىزدىڭ تاقىرىبى: «باۋىرلاسپىز، دوس-تۋىسپىز، بىرگەمىز»- دەپ اتالادى.
بۇگىن تمد ەلدەرىنەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قوناقتار كەلىپ وتىر.
(الدىن-الا وتىرعىشتار قويىلىپ، قوناقتاردى بىر-بىرلەپ شاقىرامىز.)
1. روسسيا تاڭ شىعىنان جارالعان،
روسسيا تاڭ نۇرىنان ءنار العان.
روسسيا ارالىقتار، ولشەمدەر،
بيىك زاڭعار تۇلعاسىنىڭ ءبارى ارمان - دەپ ورتاعا رەسەي ەلىنەن كەلگەن قوناقتا شاقىرامىز.
2. كىم سۇيمەيدى ەت جاقىنىن تۋىسىن،
ۋكراينا –تۋىسىمنىڭ ءبىرىسىڭ.
تۇردى بيىك تۋىسىمداي بۇل دوستىق،
ەل باسىنا تونگەندە دە ۇلى سىن - ەندى ورتاعا ۋكراينا ەلىنەن كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
3. بەلورۋسسيا، سەن كورمەگەن سىن بار ما؟
سەن باسىڭنان كەشىرمەگەن مۇڭ بار ما؟
ەڭ ءبىرىنشى ساعان ءتيدى جاۋ وعى،
سەن ءبىرىنشى سوققى بەردىڭ مۇندارعا!- دەپ بەلورۋسسيا ەلىنەن كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
4. قادىرمەندى ءبىر دوسىمىز - وزبەگىم،
قالتقىسى جوق دەمىڭ بەينە ءوز دەمىم.
ءوز سوزىمدەي جانعا جايلى سوزدەرىڭ،
ءوز كوزىمدەي كۇلىمدەيدى كوزدەرىڭ،- دەپ وزبەكىستاننان كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
5. ونشا ۇلكەن بولماسا دا كولەمى،
ازەربايجان، گرۋزيا تاۋدىڭ ەلى، كول ەلى.
ازەربايجان، گرۋزين، ارميان اعايىن.
تاعى سەنى قۇشىپ سۇيگىم كەلەدى - دەپ ورتاعا ازەربايجان، گرۋزيا مەن ارميان ەلىنەن كەلگەن قوناقتاردى شاقىرامىز.
6. جىرلاسا قىرعىز، تۇركىمەن،
مولداۆان، تاجىك ءۇن قوسقان.
دوس جۇرەكتەر بىرىككەن.
مەرەيلەرى جاراسقان،- دەپ ورتاعا قىرعىزستان، تۇرىكمەنستان، مولداۆيا، تاجىكستان ەلدەرىنەن كەلگەن قوناقتاردى شاقىرامىز.
قانداي عاجاپ اجارلى، اسا كوركەم،
قازاقستان ارايلى تۋعان ولكەم.
وداقتىڭ ورتان قولداي ۇلىسىڭ سەن،
دوستىعىمەن جاراسىپ جايعان وركەن.
مىنە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قوش كەلدىڭىزدەر. (وسى ارادا سالەمدەسەدى).
سالەمدەسۋ.
ەندى ەلىمىزدىڭ ءانۇرانىن ورىندايىق.
(ءبارى ورىندارىنان تۇرىپ،قولدارىن جۇرەك تۇسىنا قويىپ، ءانۇران ايتادى).
بۇرىن كسرو قۇرامىندا بولعان، كەيىن وزدەرىنىڭ تاۋەلسىزدىكتەرىن جاريالاعان رەسپۋبليكالار –ارمەنيا، ءازىربايجان، بەلارۋس، قازاقستان، قىرعىزستان، مولدوۆا، وزبەكستان، رەسەي فەدەراسياسى، تاجىكستان، تۇركىمەنستان، ۋكراينا باسشىلارى 20 جەلتوقسان كۇنى الماتىدا باس قوستى. 21 جەلتوقسان كۇنى اتالعان تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ جەتەكشىلەرى جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 11.00-دە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسىنا جينالدى. ساعات 15.00-دە بۇرىن دايىندالعان قۇجاتتاردى تالقىلاۋ اياقتالىپ، 11 تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 17.00-دە تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ جاڭا ۇيىمىن قۇرعاندارى تۋرالى حاتتاماعا قول قويدى.
الماتىداعى كەزدەسۋدىڭ ناتيجەسىندە تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى (تمد) دۇنيەگە كەلدى. بۇرىنعى كەڭەس وداعىن ويعا تۇسىرمەۋ ءۇشىن جاڭا شارتتا «وداق» دەگەن ءسوز «دوستاستىق» سوزىمەن الماستىرىلدى. الماتى كەزدەسۋىنەن كەيىن كەڭەس وداعى ءىس جۇزىندە ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتىپ، رەسمي قۇجاتتا ايتىلعانداي، «ارمەنيا رەسپۋبليكاسى، ءازىربايجان رەسپۋبليكاسى، بەلارۋس رەسپۋبليكاسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى، قىرعىز رەسپۋبليكاسى، مولدوۆا رەسپۋبليكاسى، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى، رەسەي فەدەراسياسى (رف)، تاجىكستان رەسپۋبليكاسى، تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسى، جانە ۋكراينا تەڭ قۇقىقتى نەگىزدە جانە جوعارى دارەجەدە كەلىسۋشى جاقتار رەتىندە تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ دوستاستىعىن قۇردى». حاتتاماعا جوعارىدا اتالعان رەسپۋبليكالاردىڭ باسشىلارى، تيىسىنشە ل. تەر-پەتروسيان، ا. مۋتاليبوۆ، س.شۋشكييەۆيچ، ن.نازاربايەۆ، ا. اقايەۆ، م.سنەگۋر، ي. كاريموۆ، ب.ەلسين، ر.نابييەۆ، س.نيازوۆ جانە ل.كراۆچۋك قول قويدى.
الماتى كەزدەسۋىندە قول جەتكىزگەن ۋاعدالاستىقتىڭ ماڭىزدىلارىنىڭ ءبىرى- يادرولىق قارۋعا بايلانىستى بىرىككەن شارالار تۋرالى كەلىسىم بولدى. وعان سول كەزدە اۋماعىندا يادرولىق قارۋى بولعان بەلارۋس، قازاقستان، رەسەي فەدەراسياسى جانە ۋكراينا باسشىلارى قول قويدى. كەلىسىم بويىنشا وعان مۇشە مەملەكەتتەر يادرولىق قارۋ جونىندە بىرىككەن ساياسات قالىپتاستىرىپ، تمد مۇشەلەرىنىڭ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس بولدى.
ەندى ءار ۇلت وكىلى ءوز ەلىن تانىستىرىپ وتەدى.(ەلدىڭ اتى، استاناسى، جەر كولەمى، حالقىنىڭ سانى، شارۋاشىلىعى، ۇلتتىق ۆاليۋتاسى، اقىن كومپوزيتورلارى ت.س.س قىسقاشا ايتۋ كەرەك).
قازاقستان-ەۋرازيا قۇرلىعىندا ورنالاسقان مەملەكەت. جەر اۋماعى 2،7 ملن كم. حالقى 14،9 ملن ادام. ونىڭ 65،7% قازاقتاردى قۇرايدى. استاناسى - استانا قالاسى. اكىمشىلىك جاعىنان 14 وبلىسقا بولىنەدى. مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى. ۇلتتىق ۆاليۋتاسى –تەڭگە. ءدىنى - يسلام ءدىنى بولىپ تابىلادى.
ەندىگى كەزەكتى كەلگەن قوناقتارعا ارناپ اۋىلدىڭ التى اۋىزىن ورىنداپ بەرەيىن. (قازاقستان ەلشىسى ءوز ونەرىن كورسەتەدى)
قازاقشا بي نەمەسە ءان.
ال ەندى كەلگەن قوناقتاردان قوناق كادە سۇرايمىز. (كەلگەن قوناقتار ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى).
بارلىعى بىرىگىپ رەبۋس شەشەدى.
بالالار مىناۋ نەنىڭ سۋرەتى؟ ودان ءبىر ءارىپ الىپ تاستايمىز، ءارى قاراي شەشەمىز.
شەشۋى: «دوستىق».
تاۋەلسىزدىك تۋى بەكەم تۇر ەلىم،
جۇمىر الەم جۇدىرىقتاي جۇرەگىم.
جاڭا عاسىر،
جاڭا ءومىر
جاڭا جىل
ازاماتتىڭ ارقالا وسى تىلەگىن - دەپ تاربيە ساعاتىمىزدى «دوستىق» انىمەن اياقتايمىز.
(ءبىر-بىرىنىڭ قولىنان ۇستاپ، قولدارىن جوعارى كوتەرىپ ايتۋ).
وسىمەن تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى. ساۋ بولىڭىزدار.
ا) وقۋشىلارعا بىرلىك، دوستىق، بەرىكتىك تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
ب) كورشىلەس مەملەكەتتەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ، كەڭەيتۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى دوستىققا، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ.
ءتۇرى: ادەبي مونتاج.
كورنەكىلىگى: شارلار، ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، كوگەرشىننىڭ سۋرەتى، كىتاپ كورمەسى ت.ب.
بارىسى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاربيە ساعاتىمىزدىڭ تاقىرىبى: «باۋىرلاسپىز، دوس-تۋىسپىز، بىرگەمىز»- دەپ اتالادى.
بۇگىن تمد ەلدەرىنەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قوناقتار كەلىپ وتىر.
(الدىن-الا وتىرعىشتار قويىلىپ، قوناقتاردى بىر-بىرلەپ شاقىرامىز.)
1. روسسيا تاڭ شىعىنان جارالعان،
روسسيا تاڭ نۇرىنان ءنار العان.
روسسيا ارالىقتار، ولشەمدەر،
بيىك زاڭعار تۇلعاسىنىڭ ءبارى ارمان - دەپ ورتاعا رەسەي ەلىنەن كەلگەن قوناقتا شاقىرامىز.
2. كىم سۇيمەيدى ەت جاقىنىن تۋىسىن،
ۋكراينا –تۋىسىمنىڭ ءبىرىسىڭ.
تۇردى بيىك تۋىسىمداي بۇل دوستىق،
ەل باسىنا تونگەندە دە ۇلى سىن - ەندى ورتاعا ۋكراينا ەلىنەن كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
3. بەلورۋسسيا، سەن كورمەگەن سىن بار ما؟
سەن باسىڭنان كەشىرمەگەن مۇڭ بار ما؟
ەڭ ءبىرىنشى ساعان ءتيدى جاۋ وعى،
سەن ءبىرىنشى سوققى بەردىڭ مۇندارعا!- دەپ بەلورۋسسيا ەلىنەن كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
4. قادىرمەندى ءبىر دوسىمىز - وزبەگىم،
قالتقىسى جوق دەمىڭ بەينە ءوز دەمىم.
ءوز سوزىمدەي جانعا جايلى سوزدەرىڭ،
ءوز كوزىمدەي كۇلىمدەيدى كوزدەرىڭ،- دەپ وزبەكىستاننان كەلگەن قوناقتى شاقىرامىز.
5. ونشا ۇلكەن بولماسا دا كولەمى،
ازەربايجان، گرۋزيا تاۋدىڭ ەلى، كول ەلى.
ازەربايجان، گرۋزين، ارميان اعايىن.
تاعى سەنى قۇشىپ سۇيگىم كەلەدى - دەپ ورتاعا ازەربايجان، گرۋزيا مەن ارميان ەلىنەن كەلگەن قوناقتاردى شاقىرامىز.
6. جىرلاسا قىرعىز، تۇركىمەن،
مولداۆان، تاجىك ءۇن قوسقان.
دوس جۇرەكتەر بىرىككەن.
مەرەيلەرى جاراسقان،- دەپ ورتاعا قىرعىزستان، تۇرىكمەنستان، مولداۆيا، تاجىكستان ەلدەرىنەن كەلگەن قوناقتاردى شاقىرامىز.
قانداي عاجاپ اجارلى، اسا كوركەم،
قازاقستان ارايلى تۋعان ولكەم.
وداقتىڭ ورتان قولداي ۇلىسىڭ سەن،
دوستىعىمەن جاراسىپ جايعان وركەن.
مىنە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قوش كەلدىڭىزدەر. (وسى ارادا سالەمدەسەدى).
سالەمدەسۋ.
ەندى ەلىمىزدىڭ ءانۇرانىن ورىندايىق.
(ءبارى ورىندارىنان تۇرىپ،قولدارىن جۇرەك تۇسىنا قويىپ، ءانۇران ايتادى).
بۇرىن كسرو قۇرامىندا بولعان، كەيىن وزدەرىنىڭ تاۋەلسىزدىكتەرىن جاريالاعان رەسپۋبليكالار –ارمەنيا، ءازىربايجان، بەلارۋس، قازاقستان، قىرعىزستان، مولدوۆا، وزبەكستان، رەسەي فەدەراسياسى، تاجىكستان، تۇركىمەنستان، ۋكراينا باسشىلارى 20 جەلتوقسان كۇنى الماتىدا باس قوستى. 21 جەلتوقسان كۇنى اتالعان تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ جەتەكشىلەرى جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 11.00-دە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسىنا جينالدى. ساعات 15.00-دە بۇرىن دايىندالعان قۇجاتتاردى تالقىلاۋ اياقتالىپ، 11 تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 17.00-دە تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ جاڭا ۇيىمىن قۇرعاندارى تۋرالى حاتتاماعا قول قويدى.
الماتىداعى كەزدەسۋدىڭ ناتيجەسىندە تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى (تمد) دۇنيەگە كەلدى. بۇرىنعى كەڭەس وداعىن ويعا تۇسىرمەۋ ءۇشىن جاڭا شارتتا «وداق» دەگەن ءسوز «دوستاستىق» سوزىمەن الماستىرىلدى. الماتى كەزدەسۋىنەن كەيىن كەڭەس وداعى ءىس جۇزىندە ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتىپ، رەسمي قۇجاتتا ايتىلعانداي، «ارمەنيا رەسپۋبليكاسى، ءازىربايجان رەسپۋبليكاسى، بەلارۋس رەسپۋبليكاسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى، قىرعىز رەسپۋبليكاسى، مولدوۆا رەسپۋبليكاسى، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى، رەسەي فەدەراسياسى (رف)، تاجىكستان رەسپۋبليكاسى، تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسى، جانە ۋكراينا تەڭ قۇقىقتى نەگىزدە جانە جوعارى دارەجەدە كەلىسۋشى جاقتار رەتىندە تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ دوستاستىعىن قۇردى». حاتتاماعا جوعارىدا اتالعان رەسپۋبليكالاردىڭ باسشىلارى، تيىسىنشە ل. تەر-پەتروسيان، ا. مۋتاليبوۆ، س.شۋشكييەۆيچ، ن.نازاربايەۆ، ا. اقايەۆ، م.سنەگۋر، ي. كاريموۆ، ب.ەلسين، ر.نابييەۆ، س.نيازوۆ جانە ل.كراۆچۋك قول قويدى.
الماتى كەزدەسۋىندە قول جەتكىزگەن ۋاعدالاستىقتىڭ ماڭىزدىلارىنىڭ ءبىرى- يادرولىق قارۋعا بايلانىستى بىرىككەن شارالار تۋرالى كەلىسىم بولدى. وعان سول كەزدە اۋماعىندا يادرولىق قارۋى بولعان بەلارۋس، قازاقستان، رەسەي فەدەراسياسى جانە ۋكراينا باسشىلارى قول قويدى. كەلىسىم بويىنشا وعان مۇشە مەملەكەتتەر يادرولىق قارۋ جونىندە بىرىككەن ساياسات قالىپتاستىرىپ، تمد مۇشەلەرىنىڭ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس بولدى.
ەندى ءار ۇلت وكىلى ءوز ەلىن تانىستىرىپ وتەدى.(ەلدىڭ اتى، استاناسى، جەر كولەمى، حالقىنىڭ سانى، شارۋاشىلىعى، ۇلتتىق ۆاليۋتاسى، اقىن كومپوزيتورلارى ت.س.س قىسقاشا ايتۋ كەرەك).
قازاقستان-ەۋرازيا قۇرلىعىندا ورنالاسقان مەملەكەت. جەر اۋماعى 2،7 ملن كم. حالقى 14،9 ملن ادام. ونىڭ 65،7% قازاقتاردى قۇرايدى. استاناسى - استانا قالاسى. اكىمشىلىك جاعىنان 14 وبلىسقا بولىنەدى. مەملەكەتتىك ءتىلى - قازاق ءتىلى. ۇلتتىق ۆاليۋتاسى –تەڭگە. ءدىنى - يسلام ءدىنى بولىپ تابىلادى.
ەندىگى كەزەكتى كەلگەن قوناقتارعا ارناپ اۋىلدىڭ التى اۋىزىن ورىنداپ بەرەيىن. (قازاقستان ەلشىسى ءوز ونەرىن كورسەتەدى)
قازاقشا بي نەمەسە ءان.
ال ەندى كەلگەن قوناقتاردان قوناق كادە سۇرايمىز. (كەلگەن قوناقتار ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى).
بارلىعى بىرىگىپ رەبۋس شەشەدى.
بالالار مىناۋ نەنىڭ سۋرەتى؟ ودان ءبىر ءارىپ الىپ تاستايمىز، ءارى قاراي شەشەمىز.
شەشۋى: «دوستىق».
تاۋەلسىزدىك تۋى بەكەم تۇر ەلىم،
جۇمىر الەم جۇدىرىقتاي جۇرەگىم.
جاڭا عاسىر،
جاڭا ءومىر
جاڭا جىل
ازاماتتىڭ ارقالا وسى تىلەگىن - دەپ تاربيە ساعاتىمىزدى «دوستىق» انىمەن اياقتايمىز.
(ءبىر-بىرىنىڭ قولىنان ۇستاپ، قولدارىن جوعارى كوتەرىپ ايتۋ).
وسىمەن تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى. ساۋ بولىڭىزدار.
You Might Also Like
-
انا جايلى تاماشا سوزدەر، ولەڭدەر، ماقال-ماتەلدەر ارقىلى اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋ.
