باۋىرمالدىلىق جانە كەڭپەيىلدىلىك
تاقىرىپ: باۋىرمالدىلىق جانە كەڭپەيىلدىلىك
قۇندىلىق: سۇيىسپەنشىلىك
قاسيەتتەر: باۋىرمالدىلىق، تاتۋلىق، كەڭپەيىلدىلىك
6 سىنىپ
وقۋشىلار سانى: 16
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا باۋىرمالدىلىق جانە كەڭپەيىلدىلىك ۇعىمدارىنىڭ ءمانىن كەڭىنەن اشا وتىرىپ، جالپىادامزاتتىق سۇيىسپەنشىلىك قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلاردىڭ ءبىر - ءبىرىن جاقسى كورۋ، باۋىرمالدىلىق تاتۋلىق تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
• كىشىپەيىلدىلىك، كەڭپەيىلدىلىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
• ىزگىلىككە، باۋىرمالدىققا، كەڭپەيىلدىلىك ايانباي قىزمەت ەتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi.
• توپقا ءبولۋ:
• باۋىرمال
• كەڭپەيىل
•
• 5 «ت» ەرەجەسىن ەسكە ءتۇسىرۋ:
• ءتارتىپ
• تالاپ
• تازالىق
• تاتۋلىق
• تىنىشتىق
• رەسۋرستار: سلايد، ءۇن تاسپا، ستيكەرلەر، اق پاراقشالار، ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار،
2. تىنىشتىق ءساتى
ورمانعا ويشا سەرۋەن.
ءمۇعالىم: ارقاڭىزدى تىك ۇستاپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىپ، تەرەڭ تىنىس الىڭىز. ءاربىر تىنىس العان سايىن نەعۇرلىم كوبىرەك بوساڭسىپ، سابىرلى بولۋعا تىرىسىڭىز. ءقازىر ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە شىعامىز. ورمانعا قاراي جۇرە باستاڭىز. كەلە جاتقاندا اباي بولىڭىز، جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. ءبىر مينۋت توقتاپ اينالاعا كوز سالىڭىز. گۇلدەردىڭ بىرىنە جاقىنداپ، ەڭكەيىپ، ونىڭ نازىكتىگى مەن جۇقالىعىنا زەيىن سالىڭىز. ونى يىسكەڭىز جانە حوش ءيىسىن جۇتىڭىز. اينالاداعى بار نارسەنى باقىلاپ، ارى قاراي جۇرە بەرىڭىز. گۇلدەر، گۇلدەر مەن اعاشتاردىڭ ءيىسى، قۇستاردىڭ داۋىسى جانە جاندىكتەردىڭ ىزىڭى. ورمانعا ەندەي ءتۇسىڭىز، قاراڭىزشى، اعاشتار بيىكتەي ءارى قالىڭداي ءتۇستى. جارىق پەن كولەڭكەنىڭ ويىنىن قىزىقتاڭىز، جاپىراقتاردىڭ سىبدىرىن تىڭداڭىز. ءبىز ءوزىمىزدى ورماندا باقىتتى ءارى ءقاۋىپسىز سەزىنەمىز. الاڭقايعا شىعىپ، وسىندا بىرنەشە مينۋت دەمالىڭىز. تۇبىنە بارىپ وتىرعىڭىز كەلەتىن اعاشتى تاڭداڭىز. اعاشقا جاقىنداڭىز دا ونى دىڭىنەن قۇشاقتاڭىز. ونىڭ قۋاتتىلىعىن سەزىنىڭىز، ونداعى ءومىر قۋاتىن سەزىنۋگە جانە ۇعىنۋعا تىرىسىڭىز. ەندى ونىڭ دىڭىنە ارقاڭىزدى سۇيەپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىڭىز، تەرەڭ تىنىس الىڭىز جانە قورشاعان اينالانىڭ جىم - جىرت تىنىشتىعىنا كوڭىل ءبولىڭىز. (وسى جەردە ءمۇعالىم 1 - 2 مينۋت ءۇزىلىس جاساۋىنا بولادى).
تابيعات نەتكەن عاجاپ، ونى قالايشا سۇيەتىنىمىز بەن قادىرلەيتىنىمىزدى، بىردە ءبىر ءتىرى جاندىككە زيان تيگىزبەس ءۇشىن قامقورلىق جاساۋدى تۇسىنەمىز. ءسىزدىڭ ءوز اعاشىڭىز بار ەكەنىن جانە كەز كەلگەن ۋاقىتتا وعان كەلە الاتىنىڭىزدى ەستە ۇستاڭىز. ال ءقازىر مەكتەپكە قايتۋعا دايىندالىڭىز. ورنىڭىزدان تۇرىپ، اينالاعا تاعى ءبىر كوز قىرىن سالىڭىز. كەلگەن جولىڭىزبەن كەرى قايتىڭىز، جولىڭىزداعى جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. مىنە، مەكتەپتىڭ الدىنا دا كەلدىك، تازا اۋانى تەرەڭ جۇتىڭىز، ەسىكتى اشىپ، ءوز ورنىڭىزعا قايتىپ كەلىڭىز. وسى جىم - جىرتتىق، تىنىشتىق، قاناعات سەزىمىن وزىڭىزدە ساقتاڭىز. كوزىڭىزدى اشىپ، كۇلىمسىرەڭىز!
• بالالار تىنىشتىق ءساتى ۇنادى ما سىزدەرگە؟
• تىنىشتىققا كەلە الدىڭىزدار ما؟
• بالالار ءقازىر 1 - 2 - گە تىزبەكتەي ساناپ، 2 توپقا بولىنەيىك.
• ورىندارىڭا وتىرىڭدار، ساباعىمىزدى جالعاستىرايىق.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
43 - 46 بەتتەر ارالىعىنداعى م. ءماعاۋيننىڭ «ءبىر اتانىڭ بالالارى» / م. ماعاۋين/
پوۆەستىنەن ءۇزىندى وقۋ. 2 - 3 وقۋشىدان مازمۇنىن سۇرايمىن.
• اڭگىمەنىڭ باستى ماعىناسى، ءمانى نەدە؟
• شىعارمانى وقىعاندا قانداي سەزىمدە بولدىڭىزدار؟
• سەندەردىڭ ويلارىڭشا احمەت اتانىڭ بويىنداعى ەڭ باستى قاسيەت نە؟
• زيگفريدتىڭ ەندىگى ءومىرى قانداي بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
قورىتىندى: بالالار بايقاعانىمىزداي، بۇل اڭگىمەدەن قازاق حالقىنىڭ بار ۇلتتىڭ وكىلدەرىن ءبولىپ جارماي، باۋىرىنا باسىپ باۋىرمالدىلىق، كەڭپەيىلدىلىك تانىتقانىن كورۋگە بولادى.
- بۇل وقيعا قاي كەزدە بولعان؟
- شىعارماداعى باستى كەيىپكەر احمەت اتانىڭ
بويىنان قانداي قاسيەت بايقادىڭدار؟
- شىعارمانى وقىعاندا قانداي سەزىمدە بولدىڭدار؟
- زيگفريدتىڭ ەندىگى ءومىرى قانداي بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ
احمەت ءسوزى: - نەمىس دەپ، ورىس، قازاق دەپ ءبولۋ پايعامبارعا شەت، قۇدايعا كۇنا،- دەدى احاڭ. – الدىمەن تياناقسىز كوك اسپان، سودان سوڭ تۇرلاۋسىز قارا جەر جاراتىلدى. اسپانداعى اۋا قويىلىپ، بۇلتقا اينالدى.
مەكتەپ: «اۋەزوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى» كمم
مۇعالiم: مازىبايەۆا ب. ق.
قۇندىلىق: سۇيىسپەنشىلىك
قاسيەتتەر: باۋىرمالدىلىق، تاتۋلىق، كەڭپەيىلدىلىك
6 سىنىپ
وقۋشىلار سانى: 16
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا باۋىرمالدىلىق جانە كەڭپەيىلدىلىك ۇعىمدارىنىڭ ءمانىن كەڭىنەن اشا وتىرىپ، جالپىادامزاتتىق سۇيىسپەنشىلىك قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلاردىڭ ءبىر - ءبىرىن جاقسى كورۋ، باۋىرمالدىلىق تاتۋلىق تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
• كىشىپەيىلدىلىك، كەڭپەيىلدىلىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
• ىزگىلىككە، باۋىرمالدىققا، كەڭپەيىلدىلىك ايانباي قىزمەت ەتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi.
• توپقا ءبولۋ:
• باۋىرمال
• كەڭپەيىل
•
• 5 «ت» ەرەجەسىن ەسكە ءتۇسىرۋ:
• ءتارتىپ
• تالاپ
• تازالىق
• تاتۋلىق
• تىنىشتىق
• رەسۋرستار: سلايد، ءۇن تاسپا، ستيكەرلەر، اق پاراقشالار، ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار،
2. تىنىشتىق ءساتى
ورمانعا ويشا سەرۋەن.
ءمۇعالىم: ارقاڭىزدى تىك ۇستاپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىپ، تەرەڭ تىنىس الىڭىز. ءاربىر تىنىس العان سايىن نەعۇرلىم كوبىرەك بوساڭسىپ، سابىرلى بولۋعا تىرىسىڭىز. ءقازىر ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە شىعامىز. ورمانعا قاراي جۇرە باستاڭىز. كەلە جاتقاندا اباي بولىڭىز، جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. ءبىر مينۋت توقتاپ اينالاعا كوز سالىڭىز. گۇلدەردىڭ بىرىنە جاقىنداپ، ەڭكەيىپ، ونىڭ نازىكتىگى مەن جۇقالىعىنا زەيىن سالىڭىز. ونى يىسكەڭىز جانە حوش ءيىسىن جۇتىڭىز. اينالاداعى بار نارسەنى باقىلاپ، ارى قاراي جۇرە بەرىڭىز. گۇلدەر، گۇلدەر مەن اعاشتاردىڭ ءيىسى، قۇستاردىڭ داۋىسى جانە جاندىكتەردىڭ ىزىڭى. ورمانعا ەندەي ءتۇسىڭىز، قاراڭىزشى، اعاشتار بيىكتەي ءارى قالىڭداي ءتۇستى. جارىق پەن كولەڭكەنىڭ ويىنىن قىزىقتاڭىز، جاپىراقتاردىڭ سىبدىرىن تىڭداڭىز. ءبىز ءوزىمىزدى ورماندا باقىتتى ءارى ءقاۋىپسىز سەزىنەمىز. الاڭقايعا شىعىپ، وسىندا بىرنەشە مينۋت دەمالىڭىز. تۇبىنە بارىپ وتىرعىڭىز كەلەتىن اعاشتى تاڭداڭىز. اعاشقا جاقىنداڭىز دا ونى دىڭىنەن قۇشاقتاڭىز. ونىڭ قۋاتتىلىعىن سەزىنىڭىز، ونداعى ءومىر قۋاتىن سەزىنۋگە جانە ۇعىنۋعا تىرىسىڭىز. ەندى ونىڭ دىڭىنە ارقاڭىزدى سۇيەپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىڭىز، تەرەڭ تىنىس الىڭىز جانە قورشاعان اينالانىڭ جىم - جىرت تىنىشتىعىنا كوڭىل ءبولىڭىز. (وسى جەردە ءمۇعالىم 1 - 2 مينۋت ءۇزىلىس جاساۋىنا بولادى).
تابيعات نەتكەن عاجاپ، ونى قالايشا سۇيەتىنىمىز بەن قادىرلەيتىنىمىزدى، بىردە ءبىر ءتىرى جاندىككە زيان تيگىزبەس ءۇشىن قامقورلىق جاساۋدى تۇسىنەمىز. ءسىزدىڭ ءوز اعاشىڭىز بار ەكەنىن جانە كەز كەلگەن ۋاقىتتا وعان كەلە الاتىنىڭىزدى ەستە ۇستاڭىز. ال ءقازىر مەكتەپكە قايتۋعا دايىندالىڭىز. ورنىڭىزدان تۇرىپ، اينالاعا تاعى ءبىر كوز قىرىن سالىڭىز. كەلگەن جولىڭىزبەن كەرى قايتىڭىز، جولىڭىزداعى جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. مىنە، مەكتەپتىڭ الدىنا دا كەلدىك، تازا اۋانى تەرەڭ جۇتىڭىز، ەسىكتى اشىپ، ءوز ورنىڭىزعا قايتىپ كەلىڭىز. وسى جىم - جىرتتىق، تىنىشتىق، قاناعات سەزىمىن وزىڭىزدە ساقتاڭىز. كوزىڭىزدى اشىپ، كۇلىمسىرەڭىز!
• بالالار تىنىشتىق ءساتى ۇنادى ما سىزدەرگە؟
• تىنىشتىققا كەلە الدىڭىزدار ما؟
• بالالار ءقازىر 1 - 2 - گە تىزبەكتەي ساناپ، 2 توپقا بولىنەيىك.
• ورىندارىڭا وتىرىڭدار، ساباعىمىزدى جالعاستىرايىق.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
43 - 46 بەتتەر ارالىعىنداعى م. ءماعاۋيننىڭ «ءبىر اتانىڭ بالالارى» / م. ماعاۋين/
پوۆەستىنەن ءۇزىندى وقۋ. 2 - 3 وقۋشىدان مازمۇنىن سۇرايمىن.
• اڭگىمەنىڭ باستى ماعىناسى، ءمانى نەدە؟
• شىعارمانى وقىعاندا قانداي سەزىمدە بولدىڭىزدار؟
• سەندەردىڭ ويلارىڭشا احمەت اتانىڭ بويىنداعى ەڭ باستى قاسيەت نە؟
• زيگفريدتىڭ ەندىگى ءومىرى قانداي بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
قورىتىندى: بالالار بايقاعانىمىزداي، بۇل اڭگىمەدەن قازاق حالقىنىڭ بار ۇلتتىڭ وكىلدەرىن ءبولىپ جارماي، باۋىرىنا باسىپ باۋىرمالدىلىق، كەڭپەيىلدىلىك تانىتقانىن كورۋگە بولادى.
- بۇل وقيعا قاي كەزدە بولعان؟
- شىعارماداعى باستى كەيىپكەر احمەت اتانىڭ
بويىنان قانداي قاسيەت بايقادىڭدار؟
- شىعارمانى وقىعاندا قانداي سەزىمدە بولدىڭدار؟
- زيگفريدتىڭ ەندىگى ءومىرى قانداي بولادى دەپ ويلايسىڭدار؟
تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ
احمەت ءسوزى: - نەمىس دەپ، ورىس، قازاق دەپ ءبولۋ پايعامبارعا شەت، قۇدايعا كۇنا،- دەدى احاڭ. – الدىمەن تياناقسىز كوك اسپان، سودان سوڭ تۇرلاۋسىز قارا جەر جاراتىلدى. اسپانداعى اۋا قويىلىپ، بۇلتقا اينالدى.
مەكتەپ: «اۋەزوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى» كمم
مۇعالiم: مازىبايەۆا ب. ق.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ اتاۋى: شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى «قالقامان – مامىر» پوەماسى
-
وقۋشىلاردىڭ كۇيزەلىستەن شىعۋ جولدارىن باقىلاۋ
