InfoHub Logo

(جەرگىلىكتى كوللەدجىدە  وتكەن «بەس نارسەدەن قاشىق بول...» اتتى تالىم-تاربيەلىك ماڭىزى بار ءىس-شاراعا بايلانىستى اباي اتا ولەڭىندەگى ويدى نەگىزگە الا وتىرىپ جازىلعان).

وتە ەرتە زامانداردا ءتاڭىرى ادامدى جاراتىپتى، جەر بەتىنە ءتۇسىرىپتى. ادامنان تاراعان ۇرپاق ول زاماندا شاعىن ءبىر اۋىل بولىپ قانا ءومىر سۇرگەن دەسەدى. ولاردىڭ تىنىستى تىرشىلىگى مەن تاتۋلىق بىرلىگىنە راقىمى مول، قۇدىرەتى كۇشتى قۇداي مەيىرلەنەدى.

قۇداي ادامنان بولەك ءىبىلىستى دە جاراتادى. ءبىراق ءىبىلىس ءوزىنىڭ تاكاپپارلىعىمەن قۇدايدىڭ مەيىرىمىنە بولەنە الماپتى. بىردە قۇداي قاھارلانىپ ىبىلىسكە دە جەر بەتىنە تۇسۋگە بۇيىرادى.

جەر بەتىنە تۇسكەن سايتان تاۋلار مەن وزەندەردى، كولدەر مەن شولدەردى باسىپ ءوتىپ ادام ۇرپاعى مەكەن ەتەتىن شاعىن اۋىلعا دا جەتەدى. تىنىشتىق پەن بەيبىتشىلىك، تاتۋلىق پەن كەلىسىم ورناعان وسىناۋ مەكەن سايتانعا ۇناماپتى. سايتان ادامزات بالاسىنىڭ سىپايىلىعى مەن ءتاتۋ-تاتتى ومىرىنە قىزىعا دا، قىزعانا قارايدى. ءىشىن قىزعانىش بيلەگەن ول ادام بالاسىن وسى جولدان تايدىرماق بولىپ قانشاما اۋرەلەنەدى، ازعىرىپ تا باعادى. ءبىراق ونىسىنان تۇك شىقپايدى. تاتۋلىق، بىرلىگى تاسىعان اۋىل ادامدارى قايتا سايتاندى كەلەكە ەتىپ، ءوزىن مازاق قىلادى. قامشىمەن ساباپ، سايتاندى ءشول دالاعا قۋىپ تىعادى.

ءوز ارەكەتىنەن تۇك شىقپاي ىزا بۋعان سايتان ءشول دالادا ۇزاق سەندەلەدى. وسىلاي سەندەلىپ كەلە جاتىرعان سايتاننىڭ كوزى ايدالادا وت جاعىپ وتىرعان ءبىر توپ جان يەسىنە ءتۇسىپتى. بۇلار اعايىندى بەسەۋ – وسەك، وتىرىك، ماقتانشاقتىق، جالقاۋلىق جانە ىسىراپشىلدىق ەدى. بۇل بەسەۋدىڭ بويىنا بىتكەن جامانشىلىقتارى جەتىپ ارتىلاتىن دا، ءبىراق ونى جۇمسايتىنداي ءشول دالادا ءتىرى جان يەسىن كەزدەستىرە الماي ءارى ەكى قولدارى الدارىنا سىيماي زەرىگىپ جۇرگەن كەزدەرى ەكەن.

سايتان بۇلاردىڭ ارمان-ماقساتتارىن ابدەن تىڭداپ، ءبىلىپ الادى دا، ءوز ماقساتىن جۇزەگە اسىرىپ، ادام بالاسىن ازعىنداتۋ ءۇشىن اعايىندى بەسەۋدى وزىنە جولداس ەتۋدى ويلايدى. ول كەزدە اعايىندى بەسەۋ تۋرالى ادامزات بالاسىنىڭ حابارى جوق ەكەن دە، ادامزات بالاسى تۋرالى اعايىندى بەسەۋ دە بىلمەيدى ەكەن. سايتان ولارعا ادامزات يەسىنىڭ تىرشىلىك ەتىپ جاتقان جەرىن كورسەتپەككە ۋادە بەرەدى.

وسىلاي سايتان باستاعان اعايىندى بەسەۋ جولعا شىعادى. كۇن ارتىنان كۇن، ءتۇن ارتىنان ءتۇن جۇرگەن ولار ءبىر تاپ-تازا اينا بۇلاققا كەز بولادى. بۇلاقتىڭ سۋىنىڭ مولدىرلىگى سونداي، ونىڭ تۇبىنە ءتۇسىپ كەتكەن كىشكەنە ينەنىڭ ءوزى اپ-انىق كورىنىپ جاتادى ەكەن. بۇل ادامزات سۋ ىشەر اينا بۇلاق ەدى. ول بۇلاقتىڭ سۋى ادام بالاسىنىڭ ءتانىن دە، جانىن دا سۇلۋلىققا بولەيدى ەكەن. ىستىقتاپ قاجىعان سايتان باستاعان اعايىندى بەسەۋ بۇلاق سۋىنا شومىلىپ الماق بولىپ سۋعا تۇسەدى. سول سول-اق ەكەن، تاپ-تازا بۇلاق سۋى قاراقوشقىلدانىپ وزگەشە تۇسكە ەنەدى.

بۇل ىستەن بەيحابار ادام بالاسى باستاۋى لايلانعان بۇلاق سۋىن بۇرىنعىداي پايدالانا بەرىپتى. وسىدان كەيىن-اق اۋىل جۇرتىنىڭ مىنەزى وزگەرە باستايدى. ادامدار اراسىندا وسەك ءسوز جەلدەي گۋلەيدى، وتىرىككە قۇمار بولادى، بوس ماقتانعا، جالقاۋلىققا سالىنادى، ادام ءوزىنىڭ جيعان از دۇنيەسىن بوس ماقتان، جالعان نامىس ءۇشىن كورىنگەن نارسەگە ىسىراپ ەتەتىن بولىپتى. اۋىل جۇرتىن بەيبەرەكەتسىزدىك جايلايدى. مۇنى سىرتتاي باقىلاعان سايتان باستاعان اعايىندى بەسەۋ ساندارىن شاپاتتاپ، راقات كۇيگە بولەنەدى. ال بۇلاق سۋىن ىشكەن ادامدار اراسىندا جاماندىق بۇرىنعىدان دا كوبەيە تۇسەدى.

ءتاڭىرىنىڭ جانىندا سۇتتەي اپپاق قاۋىرسىنى بار ءبىر پەرىشتە ءومىر سۇرسە كەرەك. ءبىر كۇنى ءتاڭىرى ادامزاتقا سول پەرىشتەسىن جىبەرەدى. جەتى قات كوكتى كوكتەي وتكەن پەرىشتە ادامزات اۋىلىنىڭ ءۇستىن اينالا ۇشادى. سۇمدىق كورىنىستەردى كورەدى. وسى كورىنىستەرگە جانى اۋىرعان پەرىشتەنىڭ كوزىنەن ءبىر تامشى جاس ءۇزىلىپ ءتۇسىپتى. وسى پەرىشتەنىڭ كوز جاسىنان ءوز قۇلدارىنا جانى اشىعان ءتاڭىرىنىڭ قالاۋىمەن لەزدە بەس بىردەي جاقسىلىق يەسى پايدا بولادى. ولار راقىمشىلدىق، قاناعاتشىلدىق، تالاپكەرلىك، ەڭبەكقورلىق جانە ويشىلدىق بولسا كەرەك. وسى بەس جاقسىلىق يەسى سايتان باستاعان اعايىندى بەسەۋمەن الىسا تۇسەدى. ۇرىس ۇزاققا سوزىلىپتى. بەس جاقسىلىق يەسى ءبىرشاما باسىمدىققا يە بولادى، ءبىراق وزدەرى دە ابدەن السىرەيدى. ولارعا ۇرىس دالاسىندا پەرىشتە قاناتىمەن جەلپىپ دەم بەرىپ جۇرەدى. ونىڭ ەسەسىنە، ادامزات اۋىلىنىڭ ۇستىندەگى جاماندىقتىڭ ءتۇتىنى سەيىلە باستايدى، جاقسىلىق رۋحى قايتا قانات جايادى. ادام ساناسىنا وي تۇسەدى، جۇرەكتەرىندە راقىمشىلىق پەن قاناعات سەزىمى ورناي باستايدى. جاستارى تالاپتانىپ، ءوز نانىن ادال ەڭبەكپەن تاۋىپ جەپ، اينالانى بىلمەككە ۇمتىلادى. جاقسىلىق جاڭبىرى لاستىقتى شايادى. دەگەنمەن وسىدان كەيىن ادام جانىندا جاقسىلىق پەن جاماندىقتىڭ رۋحى قاتار ۇيا سالاتىن بولعان دەسەدى.

ال الگى سايتانعا جولداس بولعان بەس جاماندىق يەسى مەن پەرىشتە كوز جاسىنان جارالعان بەس جاقسىلىق يەسى جەردىڭ الدەبىر نۇكتەسىندە كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءالى دە شايقاسىپ جاتىرعان كورىنەدى. ولاردىڭ ءبىر توبىنا سايتان جاماندىق وتىمەن دەم بەرسە، ەندى ءبىر توبىنا پەرىشتە جاقسىلىق رۋحىمەن قانات بىتىرەدى ەكەن. ولاردىڭ قايسىسىنىڭ باسىم تۇسپەگى ەندىگى جەردە ادامنىڭ ءوزىنىڭ پەيىلىنەن، ءوزىنىڭ نيەتىنەن بولسا كەرەك.

جاقسىلىق پەن جاماندىق رۋحى قاتار ۇيا سالعان جەر بەتىندە ادامزات ۇرپاعى ءوسىپ-ونىپ، كوبەيە بەرىپتى. ال الگى بۇلاق سۋىن ادامزات ءالى دە پايدالانادى ەكەن. ادام ىشەتىن شاراپ سۋىنىڭ قۇرامىندا سول بۇلاق سۋىنىڭ قوسپاسى دا بار دەسەدى. وسى وقيعادان كەيىن ادامعا پەندە دەگەن ات تاعىلىپتى.

---