ءبىلىم بەرۋدە قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ
ءبىلىم بەرۋدە قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ
“قازاق بالاسىن ۇلتجاندىلىق، وتانشىلدىق سەزىمدە تاربيەلەۋ، ءبىلىم بەرۋدىڭ مەكتەپكە دەيىنگى
جۇيەسىنەن جوعارعى وقۋ ورنىنا دەيىنگى بارلىق ۇيىمداردىڭ مىندەتى. XXI عاسىردا ءوز ۇلتىن سۇيگەن، بىرلىكتە بولعان حالىق قانا تۇتاستىعىن ساقتاپ قالا الادى.” (ن. ءا. نازاربايەۆ)
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ 2007جىلعى “ۇلى مۇراتتار ۇلى نيەتتەردەن باستاۋ الادى نەمەسە دامۋشى مەملەكەتتەن - دامىعان ەلدەرگە” اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىنداعى “قازاقستان پاتريوتيزم مەن ساياسي ەرىك - جىگەر - جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدىڭ اسا ماڭىزدى فاكتورلارى” اتتى تاراۋىندا “ ءبىز وسى تاياۋدا عانا تاۋەلسىزدىگىمىزدى اتاپ وتتىك. وتكەن جولىمىز لايىقتى بولدى، ال ءبىزدىڭ بىرلەسكەن شەشىمدەرىمىز بەن تىندىرعان ءىسىمىزدىڭ ناتيجەلەرى تاڭدانارلىقتاي بولدى. مۇنىڭ ءبارى دە، جاڭا جالپى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ىرگە تاسىن قالاپ، ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ بارشا كوپۇلتتى جانە كوپ كونفەسسيالى قوعامىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ تاماشا كەلەشەگى بار ەكەنىنە نەگىزدى ماقتانىش پەن سەنىمدىلىكتى تۋىنداتادى”، دەپ قازاقستاندىق پاتريوتيزم جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدىڭ نەگىزگى تىرەگى ەكەنىنە توقتالا وتىرىپ، حالىق ءوزىنىڭ ەرىك - جىگەرىن تاريحي اۋقىمداعى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جۇمىلدىرعان كەزدە جاڭا دامۋ دەڭگەيىنە جالپى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ىرگەسى قالاناتىنىن اتاپ كورسەتەدى. كوپ ۇلتتى قازاقستان حالقى ءۇشىن وتانسۇيگىشتىك سەزىمىنىڭ رۋحاني سالاداعى تاتۋ - ءتاتتى تىرلىك، ازاماتتىق كەلىسىمگە عانا ەمەس، مەملەكەتتىك ماتەريالدىق نەگىزىن نىعايتۋعا دا تىكەلەي ىقپالى بار. وتانسۇيگىشتىك رۋح - قازاق ەلىنىڭ الەمدىك وركەنيەتتى ەلدەر كوشىنە قوسىلىپ، دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىقتان لايىقتى ورىن الۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن بىردەن - ءبىر كۇش.
قازىرگى كەزدە رەسپۋبليكامىزدىڭ ەگەمەندىگى مەن بەيبىتشىلىگىن ساقتاۋدا تۇلعانىڭ پاتريوتتىق قۇندىلىقتارىن دامىتۋ ارقىلى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋعا ۇلكەن ءمان بەرىلىپ وتىرعاندىعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى “ءبىلىم تۋرالى” زاڭىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك “ءبىلىم” باعدارلاماسىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەسپۋبليكا حالقىنا جولداۋلارىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاريحي سانانى قالىپتاستىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەني - ەتنيكالىق ءبىلىم بەرۋ تۇجىرىمدامالارىندا،“ادام قۇقىق - تارىنىڭ جالپىعا بىردەي دەكلاراسياسىندا ”،“بالا قۇقىعى تۋرالى دەكلاراسيادا”، ۇكىمەتتىڭ قۇجاتتارىندا جانە اعىمداعى باسىلىم بەتتەرىندە ايقىن اڭعارىلادى.
بۇگىنگى تاڭدا پاتريوتيزم ۇعىمى تەك مەملەكەتتىك تۇرعىدا عانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدە بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋ ماسەلەسى تۇرعىسىنان قاراستىرىلادى. قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى الەمدىك تىنىشتىق پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋدىڭ نەگىزگى ءبىر تۇعىرى دەپ ايتۋعا بولادى. ەلىمىزدىڭ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ يادرولىق قارۋدان باس تارتۋى، سىناق الاڭدارىن جابۋى، بۇل الەمدىك بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋعا جاسالعان نەگىزگى قادام بولىپ تابىلادى.
ءپاتريوتيزمنىڭ قالىپتاسۋىنىڭ تاريحي العى شارتتارى ەجەلگى ساق، عۇن، تۇركى قاعاناتى، التىن وردا، XYI - XYIII ع. ع.، XIX عاسىردىڭ باسىنداعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە نەگىزى قالانىپ، 1986 جىلعى قازاق جاستارىنىڭ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسى ارقىلى جالعاسىن تاۋىپ، بۇگىنگى ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جاتقان قازاقستان حالىقتارىنىڭ ەڭبەكتەرىنەن كورىنىس تاۋىپ جاتىر. بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارىنا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋدىڭ مازمۇنى: ءار ازامات تىڭ ءوز وتانىنىڭ تاعدىرىنا، قاۋىپسىزدىگىنە، بولاشاعىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋ، مەملەكەتتىك رامىزدەرىنە، مەملەكەتتىك تىلگە، تاريحقا، مادەنيەتكە قۇرمەتپەن قاراۋ، سونىمەن قاتار وزگە ۇلتتى، ولاردىڭ سالتىنا، داستۇرىنە، مادەنيەتىنە قۇرمەتپەن قاراۋ.
تاربيەنىڭ زاڭدىلىقتارىنا سۇيەنە وتىرىپ، وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ جۇيەسى“مەكتەپ - وتباسى - الەۋمەتتىك ورتانى” كىرىكتىرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندەگى جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا تىعىز بايلانىستا جۇرگىزىلۋى ءتيىس. جەكە تۇلعانىڭ بويىندا پاتريوتتىق قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا بايلانىستى ساباقتا جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا شارالاردى جۇرگىزۋ بارى - سىندا الدىما تومەندەگىدەي ماقسات قويدىم: ءپان ساباقتارىنداعى ءبىلىم مازمۇنى مەن سىنىپتان تىس ۋاقىتتاعى جۇرگىزىلەتىن تاربيە جۇمىستارىن ءوزارا بايلانىستىرا، ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردان ءبىلىم مەن تاربيە بەرە وتىرىپ، ەلىن، جەرىن سۇيەتىن جانە ونى قورعاي بىلەتىن پاتريوت - ازامات تاربيەلەۋ. وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋدا نەگىزگى مىندەتتەر:
- تۇلعانىڭ پاتريوتتىق قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ؛
- ۇلتتىق ەرلىك داستۇرلەردەن، ادەت - عۇرىپتاردان ءنار الا وتىرىپ، تۋعان ەلگە، جەرگە، انا تىلگە دەگەن سەزىمدەرىن، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن تۋعىزىپ، دامىتىپ، قالىپتاستىرۋ؛
- ۇلتتىق رامىزدەردىڭ پايدا بولۋى جانە ولاردىڭ شىعۋ تاريحىن بىلە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىنە دەگەن قۇرمەتتى قالىپتاستىرۋ؛
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتايتىن جانە حالىقتار اراسىنداعى بەيبىتشىلىك پەن دوستىقتى نىعايتاتىن ازامات تاربيەلەۋ.
ۇرپاقتارىمىزدى پاراساتتى دا بويىندا ازاماتتىق نامىسى بار ەلىن، جەرىن سۇيەتىن ازامات ەتىپ وسىرگىمىز كەلسە، بۇكىل قوعامدىق دامۋدىڭ نەگىزىن كەلەشەك ۇرپاق تاربيەسىنە باعىتتاۋىمىز قاجەت. بۇل باعىتتا تاريح ءپانىنىڭ تاربيەلەۋشىلىك مۇمكىندىگى وتە مول. ويتكەنى ول بۇكىل ادام بالاسىنىڭ عاسىرلار بويى جيناعان تاربيەسىن باياندايدى. تاريح ساباعى وقۋشىلاردىڭ دۇنيەگە عىلىمي كوزقاراسىن قالىپتاستىرادى، يماندىلىققا، ىزگىلىككە تاربيەلەيدى.
مىسالى:“ءبىزدىڭ ولكە - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ” تاقىرىبىن وتكەندە “وتان” ۇعىمىنا كەڭىرەك توقتالىپ، وتان دەگەنىمىز ادامنىڭ تۋىپ وسكەن جەرى، تۋعان تۋىسقاندارىمەن بىرگە تۇراتىن اتامەكەنى. ەلىنىڭ كەڭدىگى، بايلىعى تۋرالى بىلگەندە ماقتانىش سەزىمى ويانىپ، بىلۋگە قۇشتارلىعى ارتادى. وقۋشىلاردى وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋدە پاتريوتتىق تاقىرىپتارداعى ولەڭ جولدارىن وقىتۋ، ماقال - ماتەل ايتقىزۋ ۇلكەن رول اتقارادى. ساباقتا ولكەنىڭ، تۋعان اۋىلدىڭ تاريحىن وقىتۋ، مۇراجاي دەرەكتەرىنە سۇيەنۋ، وتانشىلدىق سەزىمدى تەرەڭدەتەدى.
“قازاقستاندىقتار ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا” تاقىرىبىندا ەلىمىزدىڭ، تۋعان اۋىلىمىزدىڭ جەڭىسكە قوسقان ۇلەسى تۋرالى دەرەكتەردى پايدالاندىم.“بوكەي ورداسىنداعى يساتاي مەن ماحامبەت باستاعان كوتەرىلىس” تاقىرىپتارىندا ولكە تاريحىنا تەرەڭىرەك ءۇڭىلىپ، كوتەرىلىس باسشىلارى تۋرالى جازىلعان ەڭبەكتەردەن سىلتەمە بەرە وتىرىپ، وقۋشى بويىندا ماقتانىش سەزىمىن تۋعىزۋ، اسىل قاسيەتتەرىن وقۋشى بويىنا ءسىڭىرۋدى ماقسات ەتتىم.
وتانعا قىزمەت ەتۋ ءاربىر جەكە تۇلعانىڭ تاريحتاعى ورىنى مەن ەڭبەگىنەن ولاردىڭ وشپەس ونەرى مەن عۇلامالارىنىڭ وسيەتتەرىنەن ۇلگى العان، سولاردان رۋحتانعان ۇرپاقتارىمىزدىڭ پاتريوتتىق كۇشىمەن ولشەنەدى. ەكىنىڭ ءبىرى تۋمىسىنان دارا، عۇلاما بولمايدى، وقۋدان، تاڭداۋ، ۇيرەنۋدەن بارىپ، ادام ءوزىن تولىققاندى ەتىپ تاربيەلەيدى.
قازاقستاندىق پاتريوتيزم دەگەنىمىز - قازاق مەملەكەتىن وتانىم دەپ سەزىنۋ، باسقا ۇلتتىڭ قازاق حالقىنا سىي - قۇرمەتپەن قاراۋى، ءار ۇلتتىڭ قۇقىقتىق ەركىندىگىن قۋاتتاي، تۋعان جەرىن كوركەيتۋگە، قورعاۋعا دايىن بولۋى. جالپى پاتريوتتىق سەزىمنىڭ قالىپتاسۋى وتباسى تاربيەسىنەن باستاۋ الىپ، وسە كەلە مەكتەپتە ءارى قاراي دامىپ، جۇزەگە اسادى. سوندىقتان ورتا مەكتەپتىڭ باعدارلامالارى مەن وقۋلىقتارىنىڭ ۇلتتىق جانە قازاقستاندىق پاتريوتيزم مۇددەسىنە قىزمەت ەتەتىندەي مازمۇندى بولۋى قاجەت.
قورىتا كەلگەندە، ۇرپاقتان ۇرپاققا ميراس بولىپ كەلە جاتقان ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار ارقىلى تاربيە بەرۋ وقۋشى بويىنداعى سانا - سەزىمدى، نامىستى، پارىزدى قالىپتاستىرۋمەن قاتار ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن، ىنتىماعىن، بىرلىگىن ساقتاپ قالا الاتىن پاتريوت - ازامات تاربيەلەۋگە تولىق مۇمكىندىگىمىزدىڭ بار ەكەندىگى انىق. وسى جولدا سىلتەر باعىتىمىز، كورسەتەر جولىمىز ءتۇزۋ بولسىن دەگىم كەلەدى.
“قازاق بالاسىن ۇلتجاندىلىق، وتانشىلدىق سەزىمدە تاربيەلەۋ، ءبىلىم بەرۋدىڭ مەكتەپكە دەيىنگى
جۇيەسىنەن جوعارعى وقۋ ورنىنا دەيىنگى بارلىق ۇيىمداردىڭ مىندەتى. XXI عاسىردا ءوز ۇلتىن سۇيگەن، بىرلىكتە بولعان حالىق قانا تۇتاستىعىن ساقتاپ قالا الادى.” (ن. ءا. نازاربايەۆ)
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ 2007جىلعى “ۇلى مۇراتتار ۇلى نيەتتەردەن باستاۋ الادى نەمەسە دامۋشى مەملەكەتتەن - دامىعان ەلدەرگە” اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىنداعى “قازاقستان پاتريوتيزم مەن ساياسي ەرىك - جىگەر - جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدىڭ اسا ماڭىزدى فاكتورلارى” اتتى تاراۋىندا “ ءبىز وسى تاياۋدا عانا تاۋەلسىزدىگىمىزدى اتاپ وتتىك. وتكەن جولىمىز لايىقتى بولدى، ال ءبىزدىڭ بىرلەسكەن شەشىمدەرىمىز بەن تىندىرعان ءىسىمىزدىڭ ناتيجەلەرى تاڭدانارلىقتاي بولدى. مۇنىڭ ءبارى دە، جاڭا جالپى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ىرگە تاسىن قالاپ، ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ بارشا كوپۇلتتى جانە كوپ كونفەسسيالى قوعامىمىزدىڭ، ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ تاماشا كەلەشەگى بار ەكەنىنە نەگىزدى ماقتانىش پەن سەنىمدىلىكتى تۋىنداتادى”، دەپ قازاقستاندىق پاتريوتيزم جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدىڭ نەگىزگى تىرەگى ەكەنىنە توقتالا وتىرىپ، حالىق ءوزىنىڭ ەرىك - جىگەرىن تاريحي اۋقىمداعى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جۇمىلدىرعان كەزدە جاڭا دامۋ دەڭگەيىنە جالپى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ىرگەسى قالاناتىنىن اتاپ كورسەتەدى. كوپ ۇلتتى قازاقستان حالقى ءۇشىن وتانسۇيگىشتىك سەزىمىنىڭ رۋحاني سالاداعى تاتۋ - ءتاتتى تىرلىك، ازاماتتىق كەلىسىمگە عانا ەمەس، مەملەكەتتىك ماتەريالدىق نەگىزىن نىعايتۋعا دا تىكەلەي ىقپالى بار. وتانسۇيگىشتىك رۋح - قازاق ەلىنىڭ الەمدىك وركەنيەتتى ەلدەر كوشىنە قوسىلىپ، دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىقتان لايىقتى ورىن الۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن بىردەن - ءبىر كۇش.
قازىرگى كەزدە رەسپۋبليكامىزدىڭ ەگەمەندىگى مەن بەيبىتشىلىگىن ساقتاۋدا تۇلعانىڭ پاتريوتتىق قۇندىلىقتارىن دامىتۋ ارقىلى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋعا ۇلكەن ءمان بەرىلىپ وتىرعاندىعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى “ءبىلىم تۋرالى” زاڭىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك “ءبىلىم” باعدارلاماسىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەسپۋبليكا حالقىنا جولداۋلارىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاريحي سانانى قالىپتاستىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەني - ەتنيكالىق ءبىلىم بەرۋ تۇجىرىمدامالارىندا،“ادام قۇقىق - تارىنىڭ جالپىعا بىردەي دەكلاراسياسىندا ”،“بالا قۇقىعى تۋرالى دەكلاراسيادا”، ۇكىمەتتىڭ قۇجاتتارىندا جانە اعىمداعى باسىلىم بەتتەرىندە ايقىن اڭعارىلادى.
بۇگىنگى تاڭدا پاتريوتيزم ۇعىمى تەك مەملەكەتتىك تۇرعىدا عانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدە بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى ساقتاۋ ماسەلەسى تۇرعىسىنان قاراستىرىلادى. قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى الەمدىك تىنىشتىق پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋدىڭ نەگىزگى ءبىر تۇعىرى دەپ ايتۋعا بولادى. ەلىمىزدىڭ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ يادرولىق قارۋدان باس تارتۋى، سىناق الاڭدارىن جابۋى، بۇل الەمدىك بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋعا جاسالعان نەگىزگى قادام بولىپ تابىلادى.
ءپاتريوتيزمنىڭ قالىپتاسۋىنىڭ تاريحي العى شارتتارى ەجەلگى ساق، عۇن، تۇركى قاعاناتى، التىن وردا، XYI - XYIII ع. ع.، XIX عاسىردىڭ باسىنداعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە نەگىزى قالانىپ، 1986 جىلعى قازاق جاستارىنىڭ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسى ارقىلى جالعاسىن تاۋىپ، بۇگىنگى ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جاتقان قازاقستان حالىقتارىنىڭ ەڭبەكتەرىنەن كورىنىس تاۋىپ جاتىر. بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارىنا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋدىڭ مازمۇنى: ءار ازامات تىڭ ءوز وتانىنىڭ تاعدىرىنا، قاۋىپسىزدىگىنە، بولاشاعىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋ، مەملەكەتتىك رامىزدەرىنە، مەملەكەتتىك تىلگە، تاريحقا، مادەنيەتكە قۇرمەتپەن قاراۋ، سونىمەن قاتار وزگە ۇلتتى، ولاردىڭ سالتىنا، داستۇرىنە، مادەنيەتىنە قۇرمەتپەن قاراۋ.
تاربيەنىڭ زاڭدىلىقتارىنا سۇيەنە وتىرىپ، وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ جۇيەسى“مەكتەپ - وتباسى - الەۋمەتتىك ورتانى” كىرىكتىرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندەگى جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا تىعىز بايلانىستا جۇرگىزىلۋى ءتيىس. جەكە تۇلعانىڭ بويىندا پاتريوتتىق قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا بايلانىستى ساباقتا جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا شارالاردى جۇرگىزۋ بارى - سىندا الدىما تومەندەگىدەي ماقسات قويدىم: ءپان ساباقتارىنداعى ءبىلىم مازمۇنى مەن سىنىپتان تىس ۋاقىتتاعى جۇرگىزىلەتىن تاربيە جۇمىستارىن ءوزارا بايلانىستىرا، ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردان ءبىلىم مەن تاربيە بەرە وتىرىپ، ەلىن، جەرىن سۇيەتىن جانە ونى قورعاي بىلەتىن پاتريوت - ازامات تاربيەلەۋ. وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋدا نەگىزگى مىندەتتەر:
- تۇلعانىڭ پاتريوتتىق قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ؛
- ۇلتتىق ەرلىك داستۇرلەردەن، ادەت - عۇرىپتاردان ءنار الا وتىرىپ، تۋعان ەلگە، جەرگە، انا تىلگە دەگەن سەزىمدەرىن، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن تۋعىزىپ، دامىتىپ، قالىپتاستىرۋ؛
- ۇلتتىق رامىزدەردىڭ پايدا بولۋى جانە ولاردىڭ شىعۋ تاريحىن بىلە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىنە دەگەن قۇرمەتتى قالىپتاستىرۋ؛
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتايتىن جانە حالىقتار اراسىنداعى بەيبىتشىلىك پەن دوستىقتى نىعايتاتىن ازامات تاربيەلەۋ.
ۇرپاقتارىمىزدى پاراساتتى دا بويىندا ازاماتتىق نامىسى بار ەلىن، جەرىن سۇيەتىن ازامات ەتىپ وسىرگىمىز كەلسە، بۇكىل قوعامدىق دامۋدىڭ نەگىزىن كەلەشەك ۇرپاق تاربيەسىنە باعىتتاۋىمىز قاجەت. بۇل باعىتتا تاريح ءپانىنىڭ تاربيەلەۋشىلىك مۇمكىندىگى وتە مول. ويتكەنى ول بۇكىل ادام بالاسىنىڭ عاسىرلار بويى جيناعان تاربيەسىن باياندايدى. تاريح ساباعى وقۋشىلاردىڭ دۇنيەگە عىلىمي كوزقاراسىن قالىپتاستىرادى، يماندىلىققا، ىزگىلىككە تاربيەلەيدى.
مىسالى:“ءبىزدىڭ ولكە - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ” تاقىرىبىن وتكەندە “وتان” ۇعىمىنا كەڭىرەك توقتالىپ، وتان دەگەنىمىز ادامنىڭ تۋىپ وسكەن جەرى، تۋعان تۋىسقاندارىمەن بىرگە تۇراتىن اتامەكەنى. ەلىنىڭ كەڭدىگى، بايلىعى تۋرالى بىلگەندە ماقتانىش سەزىمى ويانىپ، بىلۋگە قۇشتارلىعى ارتادى. وقۋشىلاردى وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋدە پاتريوتتىق تاقىرىپتارداعى ولەڭ جولدارىن وقىتۋ، ماقال - ماتەل ايتقىزۋ ۇلكەن رول اتقارادى. ساباقتا ولكەنىڭ، تۋعان اۋىلدىڭ تاريحىن وقىتۋ، مۇراجاي دەرەكتەرىنە سۇيەنۋ، وتانشىلدىق سەزىمدى تەرەڭدەتەدى.
“قازاقستاندىقتار ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا” تاقىرىبىندا ەلىمىزدىڭ، تۋعان اۋىلىمىزدىڭ جەڭىسكە قوسقان ۇلەسى تۋرالى دەرەكتەردى پايدالاندىم.“بوكەي ورداسىنداعى يساتاي مەن ماحامبەت باستاعان كوتەرىلىس” تاقىرىپتارىندا ولكە تاريحىنا تەرەڭىرەك ءۇڭىلىپ، كوتەرىلىس باسشىلارى تۋرالى جازىلعان ەڭبەكتەردەن سىلتەمە بەرە وتىرىپ، وقۋشى بويىندا ماقتانىش سەزىمىن تۋعىزۋ، اسىل قاسيەتتەرىن وقۋشى بويىنا ءسىڭىرۋدى ماقسات ەتتىم.
وتانعا قىزمەت ەتۋ ءاربىر جەكە تۇلعانىڭ تاريحتاعى ورىنى مەن ەڭبەگىنەن ولاردىڭ وشپەس ونەرى مەن عۇلامالارىنىڭ وسيەتتەرىنەن ۇلگى العان، سولاردان رۋحتانعان ۇرپاقتارىمىزدىڭ پاتريوتتىق كۇشىمەن ولشەنەدى. ەكىنىڭ ءبىرى تۋمىسىنان دارا، عۇلاما بولمايدى، وقۋدان، تاڭداۋ، ۇيرەنۋدەن بارىپ، ادام ءوزىن تولىققاندى ەتىپ تاربيەلەيدى.
قازاقستاندىق پاتريوتيزم دەگەنىمىز - قازاق مەملەكەتىن وتانىم دەپ سەزىنۋ، باسقا ۇلتتىڭ قازاق حالقىنا سىي - قۇرمەتپەن قاراۋى، ءار ۇلتتىڭ قۇقىقتىق ەركىندىگىن قۋاتتاي، تۋعان جەرىن كوركەيتۋگە، قورعاۋعا دايىن بولۋى. جالپى پاتريوتتىق سەزىمنىڭ قالىپتاسۋى وتباسى تاربيەسىنەن باستاۋ الىپ، وسە كەلە مەكتەپتە ءارى قاراي دامىپ، جۇزەگە اسادى. سوندىقتان ورتا مەكتەپتىڭ باعدارلامالارى مەن وقۋلىقتارىنىڭ ۇلتتىق جانە قازاقستاندىق پاتريوتيزم مۇددەسىنە قىزمەت ەتەتىندەي مازمۇندى بولۋى قاجەت.
قورىتا كەلگەندە، ۇرپاقتان ۇرپاققا ميراس بولىپ كەلە جاتقان ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار ارقىلى تاربيە بەرۋ وقۋشى بويىنداعى سانا - سەزىمدى، نامىستى، پارىزدى قالىپتاستىرۋمەن قاتار ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن، ىنتىماعىن، بىرلىگىن ساقتاپ قالا الاتىن پاتريوت - ازامات تاربيەلەۋگە تولىق مۇمكىندىگىمىزدىڭ بار ەكەندىگى انىق. وسى جولدا سىلتەر باعىتىمىز، كورسەتەر جولىمىز ءتۇزۋ بولسىن دەگىم كەلەدى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەيورگانيكالىق قوسىلىستار كلاستارىن قايتالاۋ.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: باۋىرجان مومىش ۇلى «ۇشقان ۇيا» رومانىنىڭ ۇزىندىسىندەگى ۇلتتىق تاربيە، ونەگە حالىق دانالىعى.
