InfoHub Logo

ينتەللەكتۋالدى ويىن
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا پانىنە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. وقۋشىلاردى شاپشاڭدىققا، تاپقىرلىققا باۋلۋ.
ءتۇرى: سايىس ساباق
كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاپسىرمالار، ۆيكتورينالىق سۇراقتار
بارىسى:.
1. ءى - كەزەڭ «بىلىمدىلەر» سايىسى
2. ءىى كەزەڭ «ويلان دا، تاپ» سايىسى
3. ءىىى كەزەڭ. «عاجايىپ الاڭ»
4. ءىV كەزەڭ «كورەرمەندەر دەمەۋشى»
6. Vءى كەزەڭ «كىم جىلدام»
(قاتىساتىن وقۋشى 6، ءار كەزەڭنەن 1 وقۋشىدان شىعارىلىپ وتىرادى)
1 – جۇرگىزۋشى:
1 - ءشى كەزەڭى «بىلىمدىلەر» سايىسىن باستايمىز. بۇل كەزەڭدە جارىس سۇراقتارى قويىلىپ، جوعارى بال العان وقۋشىلار ءىى - كەزەڭگە قابىلدانادى.
ءى - كەزەڭ «بىلىمدىلەر» سايىسى
1. العاشقى ەسەپتەۋ قۇرىلعىسى (ساۋساقتار)
2. قازىرگى عالىمدار نەمەن ەسەپتەيدى؟ (كومپيۋتەر)
3. اقپاراتتىڭ ەڭ كىشى ولشەم بىرلىگى (بيت)
4. ينتەرنەتپەن بايلانىس جاسايتىن قۇرىلعى (مودەم)
5. پەرنەتاقتا دەگەنىمىز نە؟ (كومپيۋتەردىڭ ەنگىزۋ قۇرىلعىسى)
6. كومپيۋتەردىڭ اتاسى كىم؟ (چ. بەببيدج)
7. باسپاعا شىعارۋ قۇرىلعىسىن نە دەپ اتايدى؟ (پرينتەر)
8. كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارىن اتا (پروسەسسور، مونيتور، پەرنەتاقتا)
9. ءبىر سيمۆولدىڭ ورنىن كورسەتىپ تۇراتىن تىك ءتورتبۇرىشتى بەينە (كۋرسور)
10. XVII عاسىر ادامى نەمەن ەسەپتەدى؟ (ەسەپشوتپەن)

كومپيۋتەر – بولاشاققا باستايدى
كەلەشەككە ءبىلىم قۋعان جاستاردى
قادام باسىپ، ءححى عاسىرعا،
بارلىق الەم جاڭالىعىن تاستايدى، - دەي كەلە ەندىگى كەزەك ىرىكتەۋ كەزەڭىنەن ءوزىنىڭ بىلىمدىلىگىمەن، العىرلىعىمەن، تاپقىرلىعىمەن تانىلعان وقۋشىلاردىڭ العان بالدارىنا قاراي ءبىر وقۋشى ويىننان شىعارىلادى.
(ءارى قاراي 5 وقۋشى ويىندى جالعاستىرادى.)
ءى جۇرگىزۋشى:
ءىى كەزەڭ «ويلان دا، تاپ» سايىسى
ءىى سايىسىمىزدىڭ كەزەگى بويىنشا «جۇمباقتار الەمى»
بۇل كەزەڭدە 5 وقۋشىعا بىردەي تاپسىرما بەرىلەدى، قاي وقۋشى ءبىرىنشى جاۋاپ بەرەدى سول وقۋشىعا ۇپاي سانى قوسىلادى.

1. كوزىمەنەن كورسەتەدى،
سويلەمەي – اق ايتار ءبارىن،
الدىنا ونىڭ كەلسە تەڭى ( مونيتور)

2. بىلمەيسىڭ ءولى، ءتىرىسىن،
قولىڭا الساڭ اپساتتە،
بىتەر جىلدام بار ءىسىڭ. ( تىشقان)

3. بار نارسەگە جەتىك
ميى كۇشتى تەتىك
ول ارقىلى سويلەسىپ
كەتەسىڭ شەتەلگە دە ءوتىپ (كومپيۋتەر)

4. ادەتتە ءۇنسىز تۇرامىن
بەلگى بەرسەڭ ۇعامىن
جازۋى بار قاعازدىڭ
قۇرالى بوپ شىعامىن (پرينتەر )

5. كومپيۋتەردىڭ ايناسى
باعدارىڭدى تاڭداشى
سۋرەت، ءسوزىن كورسەتىپ
تيەر ساعان پايداسى (مونيتور )

ءى جۇرگىزۋشى:
ءىىى كەزەڭ. «عاجايىپ الاڭ»
بۇل سايىستا ءار وقۋشى ءوزىنىڭ قالاعان سۇراقتى تاڭداي الادى. مۇنداعى بەرىلگەن سۇراقتار تەك پەرنەتاقتاعا بايلانىستى بەرىلگەن.

20 20 20
30 30 30
40 40 40
20 (سول جاقتا) – ۇلكەن ارىپپەن جازۋعا بولاتىن پەرنە (Caps Lock)
20 (ورتادا) – فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر سانى نەشەۋ (12)
20 (وڭ جاقتا) – كۋرسوردى ءسوزدىڭ نەمەسە سويلەمنىڭ باسىنا اكەلەتىن پەرنە (Home )
30 (سول جاقتا) – كەلەسى قاتارعا كوشىرۋگە مۇمكىندىك جاسايتىن پەرنە – (Enter )
30 (ورتادا) – باعدارلامانى توقتاتادى نەمەسە باستاپقى قالىپقا كەلتىرەتىن پەرنە (ESC)
30 (وڭ جاقتا) – مالىمەتتى سولعا قاراي وشىرەتىن پەرنە (Backspace)
40 (سول جاقتا) – مالىمەتتى وڭعا وشىرەتىن پەرنە (delete)
40 ورتادا) – بۇل پەرنەنى باسپاساق ساندى تەرە المايمىز؟ (NumLock)
40 (وڭ جاقتا) – لاتىننىڭ «information» ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟ (بايانداۋ، ءتۇسىندىرۋ، مالىمەت بەرۋ)
سايىسىمىزدىڭ ءىىى تۋرى بويىنشا بالى جوعارى وقۋشىلار سايىسىمىزدىڭ كەلەسى تۋرىنا وتەدى دە بالى تومەن وقۋشىمىزعا راحمەت ايتامىز
(ءارى قاراي 3 وقۋشى ويىندى جالعاستىرادى.)
ءى جۇرگىزۋشى:
كەزەك كەلدى كورەرمەندى تەرگەۋگە،
جاۋاپ بەرۋ قيىن ەمەس بىلگەنگە.
ويىنشىنىڭ ۇپاي سانىن كوبەيتەر،
بار ما زالدا دەمەۋشى بوپ كەلگەندەر
سايىسىمىزدىڭ سوڭعى تۋرى «كىم جىلدام» سايىسىمىزبەن جالعاستىرامىز.
V كەزەڭ «كىم جىلدام؟»
بۇل سايىسىمىزدىڭ شارتى بويىنشا سوڭعى قالعان ەكى سايىسكەرىمىزگە ەكى ءسوز بەرىلەدى.
1. ينفورماتيكادان
2. اقپاراتتانعان
Vءى كەزەڭ: كورەرمەندەر دەمەۋشىلىگى. ۇتقان ۇپاي ساندارىن ءوزى تاڭداعان وقۋشىعا بەرەدى. ءار دۇرىس جاۋاپ 5 ۇپاي.
1. كومپيۋتەر اتاسى كىم؟ (چارلز بەببيدج)
2. 1642 جىلى دۇنيە ءجۇزiندە بiرiنشi رەت قوسۋ ماشيناسىن قۇراستىرعان قاي ەلدiڭ عالىمى، ول كiم، سول كەزدە نەشە جاستا بولدى؟
فرانسۋز ماتيماتيگi بلەز پاسكال ون توعىز جاسىندا
3. قازiرگi كەزدە ءار وقۋشىنىڭ قولىنداعى كالكۋلياتوردىڭ نەگiزiن سالعاندار كiم، قاي ەلدiڭ ونەرتاپقىشتارى؟
ورىس ونەرتاپقىشتارى پ. ل. چەبىشيەۆ پەن ۆ. ت. ودنەر
4. ەڭ العاشقى پروگراممانى جازعان (ادا لاۆلەيس)
ءى جۇرگىزۋشى:
وسى سوزگە بايلانىستى كىم جىلدامداتىپ نەشە ءسوز قۇراستىرىپ بەرگەن وقۋشى «ءبىلىم جۇلدىزى» اتانادى.
سونىمەن بۇگىن ءبىز ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا «ءبىلىم جۇلدىزى» سايىسىن وتكىزىپ، ەڭ جاقسى ويىن كورسەتكەن وقۋشى «ءبىلىم جۇلدىزى» اتانادى.
سايىس قورىتىندىسىن جاساۋعا ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلارعا بەرەمىز.
سونداي - اق ويىندى جاقسىلاپ باعالاپ وتىرعان ءادىلقازىلار القاسىنا، قاتىسىپ وتىرعان قوناقتارىمىزعا راحمەتىمىزدى ايتامىز.